LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • Ino Buzuba Bwalubeta Ninzi?
    Ino Ncinzi Cini Bbaibbele Ncoliyiisya?
    • Lya Buzuba Bwalubeta bantu batabaliki bayoopegwa coolwe cakusaanguna cakwiiya zyaluyando lwa Leza alimwi akulutobela. Eeci caamba kuti kunooli mulimo wakuyiisya mupati. Mmasimpe, “bantu baluwa balaiya bululami.” (Isaya 26:9) Nokuba boobo, tabali boonse banoolisungwide kucita kuyanda kwa Leza. Ibbuku lya Isaya 26:10 lyaamba kuti: “Muntu sizibi afwidwa buuya, taiyi bululami pe. Munyika yabulome uyoopilinganya milimo yakwe. Takoobona bulemu bwa-Jehova pe.” Ibantu aaba babi bayoojaigwa kukabe kutamani lya Buzuba Bwalubeta.—Isaya 65:20.

      Buzuba Bwalubeta bwaakugola, bantunsi ibanoocipona banooli ‘babuka’ ncobeni kubuumi kabali bantunsi balondokede. (Ciyubunuzyo 20:5) Aboobo lya Buzuba Bwalubeta banamaleya bayoobukulusyigwa akuba muciimo cakumatalikilo cakulondoka. (1 Ba-Korinto 15:24-28) Mpoonya musunko wamamanino uyootobela. Saatani uyoowangununwa muntolongo akuzumizyigwa kweena banamaleya alimwi kaindi kamamanino. (Ciyubunuzyo 20:3, 7-10) Kuli baabo ibayoomukazya, ciyoozuzikizyigwa cakumaninina icisyomezyo cili mu Bbaibbele cakuti: “Balulami bayookona nyika, bayookala alinjiyo lyoonse.” (Intembauzyo 37:29) Inzya, Buzuba Bwalubeta buyooleta zilongezyo kubanamaleya boonse basyomeka!

  • 1914—Imwaka Uuyandika Kapati Mubusinsimi bwa Bbaibbele
    Ino Ncinzi Cini Bbaibbele Ncoliyiisya?
    • MAKANI AAYUNGIZYIDWE

      1914—Imwaka Uuyandika Kapati Mubusinsimi bwa Bbaibbele

      KAKUCILI makumi aamyaka kumbele, basikwiiya Bbaibbele bakaambilizya kuti kwakali kuyoocitika zintu zipati mumwaka wa 1914. Ino eezyo zyakali zintu nzi, alimwi ino mbumboni nzi butondezya kuti mwaka wa 1914 wakali mwaka uuyandika?

      Ikweelana azilembedwe kuli Luka 21:24, Jesu wakati: “Jerusalemu uyoolyataulwa bamasi mane cikazyulile ciindi cabamasi.” Jerusalemu wakali munzi mupati wacisi caba Juda—imunzi mwakali kucitwa bweendelezi buzwa muzyalani lyabami lyamuŋanda ya Mwami Davida. (Intembauzyo 48:1, 2) Pele bami aaba bakaliindene abami bamunyika. Bakali “kukala acuuno cabwami bwa-Jehova” kabali basikwiiminina Leza lwakwe. (1 Makani 29:23) Aboobo Jerusalemu cakali citondezyo cabweendelezi bwa Jehova.

      Pele ino ndiilili alimwi mbuti bweendelezi bwa Leza mbobwakatalika ‘kulyataulwa abamasi’? Cakacitika eeci mumwaka wa 607 B.C.E. eelyo munzi wa Jerusalemu nowakazundwa abana Babuloni. “Cuuno cabwami bwa-Jehova” cakanyina muntu alimwi mulongo wabami bakazwa muzyalani lya Davida wakanyonganizyigwa. (2 Bami 25:1-26) Sena ‘kulyataulwa’ ooku kwakali kuyoozumanana kukabe kutamani? Peepe, nkaambo ikujatikizya mwami wa Jerusalemu wamamanino Zedekiya, ibusinsimi bwa Ezekieli bwakaamba kuti: “Samununa citambala, gwisya musini. . . . Tuukooyooba [waumbi] limbi mane akasike oyo uuelede, lino njooupa nguwe.” (Ezekieli 21:26, 27) Ooyo “uuelede” musini wamuzyalani lya Davida ngu Kristo Jesu. (Luka 1:32, 33) Aboobo ‘kulyataulwa’ kwakali kuyoomana ciindi Jesu naakali kuyooba Mwami.

      Ino cintu eeco ciyandika cakali kuyoocitika lili? Jesu wakatondezya kuti Bamasi bakali kuyooyendelezya kwaciindi cigaminide. Icibalo cili mubbuku lya Daniele caandaano 4 cijisi kaambo kayandika kapati kukuzyiba bulamfwu bwaciindi eeco. Caamba ciloto cabusinsimi ncaakalota Mwami Nebukadinezara waku Babuloni. Wakabona cisamu cipati cakagonkedwe. Cisiko cancico kunyina nocakali kunga casyuuka akaambo kakuti cakaangilidwe lubulo lwabutale alimwi alwamukuba. Imungelo wakati: “Akwiinde ziindi zili ciloba alinguwo.”—Daniele 4:10-16, NW.

      Mu Bbaibbele, imasamu zimwi ziindi alabelesyegwa kwiiminina bweendelezi. (Ezekieli 17:22-24; 31:2-5) Aboobo ikugonkwa kwamusamu wacikozyanyo kwaamba mbuli bweendelezi bwa Leza kwiinda mubami bakali ku Jerusalemu mbobwakali kuyoonyonganizyigwa. Nokuba boobo, icilengaano cakaambilizya kuti ‘kulyataulwa kwa Jerusalemu’ ooku kwakali kwaaciindi buyo—iciindi cilampa “ziindi zili ciloba.” Ino ciindi eeco ncilamfwu buti?

      Ibbuku lya Ciyubunuzyo 12:6, 14 litondezya kuti ciindi comwe aziindi zyobile acisela, nkokuti ziindi zyotatwe acisela cilampa “mazuba aali cuulu amyaanda yobile amakumi aali musanu alimwi.” Aboobo “ziindi zili ciloba” mmazuba aali 2,520. Pele zisi zya Bamasi kunyina nozyakaleka ‘kulyataula’ bweendelezi bwa Leza nokwakainda mazuba aali buyo 2,520 kuzwa ciindi nowakazundwa munzi wa Jerusalemu. Aboobo cilisalede kuti businsimi oobu butola ciindi cilamfwu kwiinda waawo. Ikweelana azyaambwa kubbuku lya Myeelwe 14:34 alimwi a Ezekieli 4:6 kuti “buzuba nkokuti mwaka omwe” akuti “buzuba bumwi abumwi ngumwaka,” “ziindi zili ciloba” zyakali kuyootola myaka iili 2,520.

      Imyaka iili 2,520 yakatalika mu October 607 B.C.E. eelyo munzi wa Jerusalemu nowakazundwa abana Babuloni alimwi mwami wamuzyalani lya Davida naakaatulwa acuuno cabwami. Iciindi eeco cakagola mu October 1914. Aciindi eeco, “ciindi cabamasi” cakagola, alimwi Jesu Kristo wakabikkwa a Leza kali Mwami kujulu.a—Intembauzyo 2:1-6; Daniele 7:13, 14.

      Mbubwenya mbwaakasinsima Jesu, ‘ikubako’ kwakwe kali Mwami kujulu kwatondezyegwa azintu zigambya munyika—izintu mbuli nkondo, inzala, mizuzumo yanyika alimwi azilwazi. (Matayo 24:3-8; Luka 21:11) Izintu zili boobo zipa bumboni businizyide bwakuti mwaka wa 1914 ncobeni ngaakali matalikilo aa Bwami bwa Leza kujulu alimwi aa “mazuba aakumamanino” kwabukkale oobu bubyaabi.—2 Timoteo 3:1-5.

      Ccaati: Ziindi zili ciloba, naa ziindi zya Bamasi, zyakabalilwa kuzwa Jerusalemu naakanyonyoonwa kusikila myaka iili 2,520 noyakamana mu October 1914

      a Kuzwa mu October 607 B.C.E. kusikila mu October 1 B.C.E., kuli myaka iili 606. Mbwaanga kunyina mwaka wakali kutegwa 0, kuzwa mu October 1 B.C.E. kusikila mu October 1914 C.E., kuli myaka iili 1,914. Kwiinda mukusanganya myaka iili 606 kumyaka iili 1,914, tujana myaka iili 2,520. Ikujatikizya makani aakuwa kwa Jerusalemu mumwaka wa 607 B.C.E., amubone cibalo cakuti “Chronology” mubbuku lya Insight on the Scriptures, ilyakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova.

  • Ino Mikayeli Angelo Simutwe Nguni?
    Ino Ncinzi Cini Bbaibbele Ncoliyiisya?
    • MAKANI AAYUNGIZYIDWE

      Ino Mikayeli Angelo Simutwe Nguni?

      ICILENGE camuuya ciitwa kuti Mikayeli tacaambwi ziindi zinji pe mu Bbaibbele. Nokuba boobo, lyoonse nocaambwa inga ciswaanganizyidwe acintu cimwi cicitwa. Mubbuku lya Daniele, Mikayeli ulwana bangelo babyaabi; mulugwalo lwa Juda ulakazyanya a Sataani; alimwi mubbuku lya Ciyubunuzyo ulalwana a Diabolosi amadaimona aakwe. Kwiinda mukukwabilila bweendelezi bwa Jehova alimwi akulwana basinkondo ba Leza, Mikayeli uzuzikizya icaamba izina lyakwe—ikuti “Ino Nguni Uuli Mbuli Leza?” Pele ino Mikayeli nguni?

      Zimwi ziindi, bantu balazyibwa amazina manji. Mucikozyanyo, sikale Jakobo alimwi wiitwa kuti ngu Israyeli, alimwi mwaapostolo Petro wiitwa kuti ngu Simoni. (Matalikilo 49:1, 2; Matayo 10:2) Mbubwenya buyo, Ibbaibbele litondezya kuti Mikayeli ndizina limbi lya Jesu Kristo katanapona anyika alimwi akaponede kale. Atulange-lange twaambo twamu Magwalo ncotwaakosola boobo makani.

      Angelo Simutwe. Ijwi lya Leza lilaamba kujatikizya Mikayeli “angelo simutwe.” (Juda 9) Eeci caamba “mungelo mupati.” Mu Bbaibbele, ikaambo kakuti “angelo simutwe” kaambwa buyo kujatikizya muntu omwe ikutali bantu banji pe. Eeci citondezya kuti kuli buyo mungelo omwe uuli boobo. Kunze lyaboobo, Jesu uliswaangene acuuno camungelo simutwe. Ikujatikizya Mwami Jesu Kristo wakabusyigwa, ilugwalo lwa 1 Ba-Tesalonika 4:16 lwaamba kuti: “Mwami mwini uyooseluka kuzwa kujulu amukunga ajwi lyaangelo simutwe.” Ijwi lya Jesu lipandululwa

Chitonga Publications (1991-2025)
Log Out
Log In
  • Chitonga
  • Amutumine Bamwi
  • Makani Ngomuyanda
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Nzyomweelede Kuzumina
  • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Log In
Amutumine Bamwi