LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w97 10/1 map. 3-6
  • Nobacetaala Mbavwubi Ibuti?

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Nobacetaala Mbavwubi Ibuti?
  • Ngazi Yamulindizi 1997
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Ibantu Bansiku Ibakasyomeka
  • Ikuzumanana Kusyomeka
  • Ikukuzunda Kutyompokelwa
  • Inguzu zya Mupailo
  • Imulimo wa Ciiyo ca Bbaibbele
  • Ikuyiisya Bana Kujana Buumi Butamani
  • Imuuya Wakwaabila
  • Ikubeleka Canguzu
  • Jehova Ulabagwasya Ibantu Bakwe
  • Nkotukonzya Kujana Inzila Yakubumanina Limwi Bucete
    Ngazi Yamulindizi—2003
  • Amwiikkomanine Milimo Yanu
    Mbomukonzya Kukkala Muluyando lwa Leza
  • Ino Lusyomo Lwanu Muli Leza Nduyumu Buti?
    Ngazi Yamulindizi—2006
Ngazi Yamulindizi 1997
w97 10/1 map. 3-6

Nobacetaala Mbavwubi Ibuti?

Myaanda yamyaka yainda umwi mwaalumi syaabusongo wakapaila kalomba kuti atacetaali. Ino nkaambo nzi ncaakalombela boobo? Nkaambo wakayoowa kuti ibucete inga bulamucitya kuti abe aamizeezo amicito yakali kunoobisya bulongwe bwakwe a Leza. Eci cilalibonya mumajwi aakwe aakuti: “Undisanine zilyo zyeelede, kuti ntakutisyi akukukaka . . . alimwi ntapengi mubucete akubba akusampaula izina lya-Leza wangu.”—Tusimpi 30:8, 9.

SENA eci caamba kuti tacikonzeki kumuntu mucete kubelekela Leza cakusyomeka? Peepe! Mumyaka minji yainda ibabelesi ba Jehova Leza ibatabaliki bakazumanana kusyomeka kulinguwe kabanyina makani abuyumuyumu ibucete mbobuleta. Akaambo kakusyomeka kwabo, Jehova awalo ulabayanda aabo ibamusyoma alimwi ulabaabila nzyobeelede.

Ibantu Bansiku Ibakasyomeka

Imwaapostolo Paulo awalo lwakwe wakainda muziindi naakali kuyandika lugwasyo. (2 Ba-Korinto 6:3, 4) Awalo wakapandulula zya “makamu makamu” aabakamboni bakasyomeka Bunakristo kabutanaba, bamwi babo “bakali kuya butuntulika akudabila masalu aambelele ampongo . . . Bakali kuya bupobaila munkanda amumalundu, limwi bakali kuya butuntumana mumampangala amumadindi.”—Ba-Hebrayo 11:37, 38; 12:1.

Umwi wabaaba basyomesi wakali musinsimi Eliya. Kwamyaka yotatwe acisela yaciyumayuma, Jehova wakamwaabila cakulya lyoonse. Lutaanzi, Leza wakacitya bacikwangala kuti musinsimi oyu kabamuletela insima anyama. (1 Bami 17:2-6) Mukuya kwamazuba, Jehova camaleele wakali kucizuzya busu cibikkilo cabusu ansazi yamafwuta wakali kwiizuzya mafwuta mwalo mukamufwu mwaakali kujana zyakuti kajikila Eliya. (1 Bami 17:8-18) Icakulya eci tiicakali cabuncwilincwili pe, cakali cakuti buyo kabapona, pele cakabafwutula boonse, imusinsimi, mwanakazi amwana wakwe mulombe.

Munzila iikozyenye ayeeyi Jehova wakamugwasya musinsimi uusyomeka Jeremiya ciindi mali naakali kukatazya kujana. Jeremiya wakafwutuka ciindi impi yabana Babuloni noyakanyonyoona Jerusalemu, ciindi bantu nobakali muciimo cibyaabi “[cakulya] insima cakupimapima bulemu, acakukankama.” (Ezekiele 4:16) Mukuya kwamazuba, inzala yakakalala mumunzi cakuti bamwi bamakaintu bakatalika kubalya bana babo beni. (Malilo 2:20) Nokuba kuti Jeremiya wakali muntolongo akaambo kakukambauka kwakwe kwabusicamba, Jehova lyoonse wakacitya kuti buzubaa buzuba “cinkwa” kacipegwa kulinguwe “zilyo zyamumunzi nizyatakalina kumaninina.”—Jeremiya 37:21.

Elyo Jeremiya mbubwena mbuli Eliya, wakajisi buyo cakulya cisyoonto. Imagwalo taatwaambili musyobo wacakulya ncaakali kulya naa mweelwe waziindi mbwaakali kulya Jeremiya, Jerusalemu noyakamaninwa zyakulya. Pele, tulizyi kuti Jehova wakamugwasya kujana cakulya alimwi akuti wakacifwutuka ciindi ciya canzala iitaambiki.

Mazubaano, ibucete bulivwulide muzyooko zyoonse inyika mboizulwa. Kweelana abwaamba mbunga ya United Nations, ategwa ibucete nkobuvwulide kwiinda munyika nkuu Afulika. Imakani aakalembwa aba UN kuti abalwe mulisikapepele wamakani mumwaka wa 1996 akaamba kuti: “Ibunji bwabana Afulika mbacete.” Nokuba kuti inzila yakujanina mali ilakatazya kapati, ibunji bwabana Afulika ibali mukuvwula ciindi aciindi bali mukutobela malailile aa Bbaibbele mubuumi, aboobo bali mukumubelekela Leza cakusyomeka kabasyomede kuti unikubagwasya. Amulange-lange zikozyanyo ezi zimwi zyakubusena bumwi bwanyika yesu yamapenzi.

Ikuzumanana Kusyomeka

Mikayeli,a mulombwana uukkala kucisi ca Nigeria, mulimi uujisi bana bakulanganya ibali cisambomwi. “Ncintu cikatazya ikusyomeka ciindi notajisi mali aakuti ulanganye kabotu banamukwasyi,” mbwalilauka obu. “Pele, iciindi nondisunkwa kuti nditasyomeki, ndiliibalusya lugwalo lwa Ba-Efeso 4:28, lwaamba kuti: ‘Mubbi atabbi limbi, pele asungwaale akubelesya maanza aakwe milimo mibotu, kuti ajane cakugwasya mweenzinyina uubulide.’ Elyo kuti naa ndasunkwa, ndilalibuzya kuti, ‘Sena mali aaya ndaabelekela?’”

“Mucikozyanyo,” Mikayeli ulazumanana, “bumwi buzuba nondakali kweenda mumugwagwa, ndakabona ikabbeeke kakaloka kusyule lyamudududu. Tiicakali kukonzeka kumwiimika oyu simudududu, elyo ndakakabweza kabbeeke aka, pele ndizikulange mukati, ma! nkujana kazwide buya mali! Kwiinda mukubelesya citupa camukamwini cakali mukabbeeke, ndakakonzya kumujana mukamwini akujosya kabbeeke kakwe kulinguwe.”

Ikukuzunda Kutyompokelwa

Mwaalumi umwi kulubazu lwa Kunyika lwa Afulika wakaamba boobu: “Ibucete [cili] mbuli ciindi muntu naainkila mumulindi mulamfwu, pele kakonzya kubona mutunga zuba atalaa mulindi abantu kabainda, pele katakonzyi kwiita kuti bazyikumugwasye naa kulomba kuti bamupe malele aakutantila kuti azwe mumulindi.” Aboobo tacigambyi kuti ibucete kanjikanji buleta kutyompokelwa akuumbilwa! Zimwi ziindi nebaba balanda ba Leza balakonzya kulimvwa kuti ibuumi bwakusyomeka kuli Leza tabuli kabotu ciindi nobabona imbono bamwi nzyobajisi. (Amweezyanisye Intembauzyo 73:2-13) Ino kuyeeya kuli boobu inga kwazundwa buti?

Petro, uukkala Kumbo kwa Afulika, wakalilekede kubeleka naakamanizya myaka iili 19 mumulimo wamumfwulumende. Ono lyoonse uponenaa mali masyoonto ngaakavwola kuzwa kumfwulumende kumulimo wakwe ngwaakabeleka. “Iciindi nondityompokelwa,” Petro mbwaamba, “ndilaliibalusyaa zintu nzyondakabala mu Bbaibbele alimwi amabbuku aa Watch Tower Society. Oobu bweende bwazintu bukulukulu bulaafwi kunyonyoonwa, alimwi tulindila bweende bwazintu bubotu.

“Alimwi lyoonse, ndilatelaika aalugwalo lwa 1 Petro 5:9, lwaamba kuti: ‘Amulwane anguwe [Saatani], mube bayumu mulusyomo, nkaambo mulizi kuti mapenzi aya ngaonya alasikila kubunyina bwanu bwakumasi oonse.’ Elyo tandili ndelikke nendili mukupenga pe. Aaya malailile alandigwasya kugusya mizeezo iityompokezya akulosya moyo.”

Petro uyungizya kuti, “Kunze lyazeezi, Jesu wakacita maleele manji naakali anyika, pele mumaleele aakwe kwiina naakacitya muntu naba umwi kuvwuba munzila yakumubili, taaku. Aboobo ino nkaambo nzi ncondeelede kulangila kuti inga wandivwubya munzila yakumubili?”

Inguzu zya Mupailo

Ikumusikila Jehova Leza mumupailo ninzila imwi iikonzya kutugwasya kuzunda kuyeeya kutaluleme. Iciindi Mariya naakaba umwi wa Bakamboni ba Jehova mu 1960, banamukwasyi bakamufwutatila. Kali nabutema ono uulaa myaka iyiinda ku 50, takonzyi kubeleka milimo mipati alimwi mmucete kapati munzila yakumubili. Pele nokuba boobo, mmunkutwe mumulimo wamumuunda wa Bunakristo.

Mariya waamba kuti: “Iciindi nondityompokelwa, ndilamusikila Jehova mumupailo. Ndilizi kuti kwiina muntu uunga ulandigwasya kwiinda mbwanga walo ulacita. Ndaiya kuti naa wasyoma muli Jehova, talekelezyi, ulagwasya. Lyoonse ndilayeeya majwi aa Mwami Davida, aajanika ku Intembauzyo 37:25 aakuti: ‘Ndakali mulombe, sunu ndakomena, pele nsina bona uululeme uusiidwe, nanka lunyungu lwakwe lukumbila insima.’

“Alimwi ndilakulwaizigwa azyakuluula zyakacitikila bakwesu abacizi basimide iziluulwa mu Ngazi Yamulindizi. Jehova Leza wakabagwasya, elyo ndilizi kuti andime ulazumanana kundigwasya. Ulakalongezya kalimo kangu kakuuzya fufu, [insima yamwanja], aboobo ndilakonzya kujana nzyondiyandika buzubaa buzuba. Zimwi ziindi nondijisi buyo mali masyoonto alimwi kandizyingidwe, Jehova ulatuma muntu umwi kuzyi kundipa cipego camali akwaamba kuti, ‘Mucizi, amuligwasye akaaka nokaceya.’ Kwiina ciindi Jehova naakandilekelezya.”

Imulimo wa Ciiyo ca Bbaibbele

Bakamboni ba Jehova balacilemeka kapati ciiyo ca Jwi lya Leza, Ibbaibbele, alimwi nebaba bacete akati kabo abalo mbubwena balacilemeka. Johane wamyaka yakuzyalwa iili 60, mmupainiya (mukambausi wa Bwami waciindi coonse) alimwi mmukutausi mumbungano. Ukkala muŋanda yamujulu yamudadaada iilangilwa kuwa kufwumbwa ciindi mwalo mukkala mikwasyi iimbi iili 13. Eeyo iitegwa njeŋanda yakwe ncibeela buyo caduze lyamujulu, ilicimbawidwe-cimbawidwe abwaanda bwamapulanga. Omu muŋanda muli zyuuno zyakaindi zyobile atamfwule lizwide mabbuku aagwasya kwiiya Bbaibbele. Ulalaa munseme, mbobulo bwakwe.

Johane wakali kujana mali aasika kudola lyomwe [U.S. dollar], abuzuba kwiinda mukuulisya zinkwa nzyaakali kupanga, pele iciindi maila ngaakali kubelesya naakalesyegwa koodwa mucisi, bukkale mbwaakali abo obu bwakamana. Waamba kuti: “Zimwi ziindi bukkale bulandikatazya kapati, pele ndilazumanana mumulimo wabupainiya. Ngu Jehova uundigwasya kujana nzyondeelede. Ndilabeleka mulimo uuli woonse ngondinga ndajana alimwi tandilangili muntu uuli woonse kundigwasya kujana zintu zyakumubili mbuli cakulya, pele bakwesu mumbungano bali kabotu kapati, mbaasilugwasyo. Balandigwasya kujana mulimo wakubeleka alimwi zimwi ziindi balandipa zipego zyamali.

“Ndilajana ciindi cakubala Bbaibbele alimwi amabbuku aa Watch Tower Society. Ndilacita ciiyo kubucedo ciindi muŋanda nomutayobeki alimwi ndilabala alimwi imasiku ciindi notujisi magesi. Ndilizi kuti ndeelede kuzumanana aciiyo cangu ndemwini.”

Ikuyiisya Bana Kujana Buumi Butamani

Daniele ngusikufwidwa bakaintu uujisi bana ibali cisambomwi. Mumwaka wa 1985 wakatandwa amulimo wakumubili ngwaakabeleka kwamyaka iili 25, pele wakajana uumbi wakuulisya mucintoolo. “Ikujana mali aakweendelezya kabotu mukwasyi ncintu ciyumu kapati,” mbwaamba obu. “Mazubaano tulya buyo ciindi comwe mubuzuba. Cimwi ciindi, twakakkala anzala kwamazuba otatwe. Maanzi ngaakatufwutula ngotwakali kunywa.”

Daniele mmwaalu mumbungano. “Kwiina nondilovwa kumiswaangano ya Bunakristo, alimwi lyoonse ndijata bubi mumilimo yateokrasi,” obu mbwaamba. “Lyoonse nokuli mulimo wakucita uuli woonse ku Ŋanda ya Bwami, ndilajanika. Alimwi ciindi ibukkale nobwakatazya kapati, ndilaliibalusya majwi aa Petro kuli Jesu, aalembedwe kuli Johane 6:68 aakuti: ‘Omwami, tuye kuli?’ Ikuti naa ndaleka kubelekela Jehova, nkuuli ni nkondinga ndaunka? Imajwi aa Paulo ngotujana ku Ba-Roma 8:35-39 aalo alandisungwaazya nkaambo atondezya kuti taakwe cintu niciba cimwi cikonzya kutwaandaanya kuluyando lwa Leza alwa Kristo. Ooku nkokulanganya kwazintu bana bangu nkondibayiisya. Lyoonse ndilabaambila kuti tatweelede kumusiya Jehova, pe.” Ibusungu bwa Daniele, ikubikkilizya aciiyo ca Bbaibbele camukwasyi, kuli mukubakulwaizya kweenda munzila zya Leza bana bakwe.

Imuuya Wakwaabila

Umwi inga wayeeya kuti aabo ibacete kapati kwiina nobanga bacikonzya kusanga mali kuti basumpule zintu zya Bwami. Pele tacili boobo pe. (Amweezyanisye Luka 21:1-4.) Bakamboni bamwi kucisi ca Ghana mulimo wabo mupati ngobacita kauli wabulimi bwazisyango zyakuligwasilizya balabikka migaano munyika yabo akwaanzaanya cibeela canyika yabo kuti bakaibelesye kusumpula zintu zya Bwami bwa Leza. Ciindi nobatebula akuuzya zyakalimidwe mumuunda oyo, imali oonse baabelesya kusumpula zintu zya Bwami, calo cijatikizya kusanga ku Ŋanda ya Bwami ya Bakamboni ba Jehova nkobaswaangana.

Joani, uukkala mu Afulika mpoili akati-kati, mmupainiya. Ikutegwa amulanganye kabotu mulumaakwe uuyuminide mubili alimwi abamwi banamukwasyi ibali bone mbalela, ubeleka mulimo wakupanga akuuzya zinkwa. Iciindi ku Ŋanda ya Bwami yambungano nkwaswaanganina nokwakali kuyandika zyuuno zyakukkala, mukwasyi wa Joani wakasala kusanga mali oonse ngobakajisi muŋanda. Bakasyaala buyo mbuboobu. Pele, ibuzuba bwakatobela, umwi imuntu iwakajisi cikwelete katabbadeli kwaciindi cilamfwu cakutayeeyelwa kuti kuli naya kubbadela, wakabapa mali abo ngobatakali kulangila kwaatambula!

Joani muntu uukkomana lyoonse alimwi tatyompokelwi kapati kumakani aakujana mali. “Ndilamulungulwida Jehova zyabukkale bwangu mumupailo, mpoona ndilayumuka akuunka mumulimo wamumuunda. Tulizyi kuti kwiina bulangizi buya koomoonga bwakuti bweende bwazintu obu inga bwalulama. Pele tulizi kuti Jehova unikutugwasya muzintu nzyotuyandika.”

Ikubeleka Canguzu

Bakamboni ba Jehova bazyibilwa kuluyando ndobajisi lwakuyandana. (Johane 13:35) Aabo ibajisi mali balabagwasya Banakristonyina ibayandika lugwasyo. Kanjikanji eci inga cili muciimo cacipego alimwi zimwi ziindi ndugwasyo mukujana mulimo wakumubili.

Marko, uukkala mucisi ca Congo, uciswa cinsenda naa cinanta. Bulwazi obu bwaamulemanya tunywe twakumaulu akumaanza. Eelyo ikutegwa ayende, ubelesya madoombe. Iciindi Marko naakasala kubelekela Jehova, wakatalika kusanduka munzila zinji mubuumi bwakwe. Muciindi cakuti kalombelela cakulya mbuli mbwaakali kucita, wakatalika kulilimina. Alimwi wakatalika kupanga zitina zitaumpidwe, nzyaakali kuuzya.

Nokuba kuti ulilemenye, Marko wakazumanana kubeleka acanguzu. Mukuya mazuba wakakonzya kuula busena bwakuyakila ŋanda, mpoona wakaliyakila ŋanda yakwe mwini abusena obo. Sunu, Marko mmwaalu mumbungano alimwi boonse mudolopo mwakkala balamulemeka kapati. Ono ulakonzya kugwasya bamwi ibayandika lugwasyo.

Aino, mumasena manji incito yakumubili taiboneki pe, ilakatazya kujana. Mwaalu umwi wa Bunakristo uubelekelaa mutabi umwi wa Watch Tower Society mu Afulika mpoili akati-akati wakalemba kuti: “Ibunji bwabakwesu tababeleki pe. Bamwi balasoleka kulicitila milimo njobakonzya, pele eci nciyumu kapati. Bamwi baliyeeya kuti mbwaanga banikupenga lyoonse nokuba kuti kabacita cintu cimwi, balaleka buyo kuyandaula buvwubi bwakumubili akuba babelesi mumulimo wabupainiya bwalyoonse. Kwiinda mukucita boobo, ibunji bwabo bajana kuti balongezyegwa kapati ikwiinda mbuli mbobali kunga balalongezyegwa nobaali kubeleka kabavwola mali masyoonto akutavwola naaceya zimwi ziindi.”

Jehova Ulabagwasya Ibantu Bakwe

Kalyaamba ilwakwe, Jesu Kristo wakati: “Bamwaaba balijisi malyango, abayuni bamujulu bali eziteente, kwalo Mwana a-Muntu taakwe mpaoneka mutwe wakwe.” (Luka 9:58) Mbubwena buyo, awalo mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Nikuba kusikila kuciindi ecino tulafwa nzala, tulafwa nyota, tulapenga zyakusama, tuladinkaulwa, tuli basimutuntuli buyo.”—1 Ba-Korinto 4:11.

Boonse bobile Jesu a Paulo bakasala buumi bwakubulizya-bulizya ikutegwa baubeleke kabotu mulimo wabo wamumuunda. Ibunji bwa Banakristo basunu mbacete nkaambo banyina cimbi cakucita pe. Nokuba boobo, balabelesya malailile aamu Bbaibbele mubuumi bwabo alimwi cabusungu bayanda kubelekela Leza. Balizyi kuti Jehova ulabayanda kapati ciindi nobabona kuzuzikizigwa kwacisyomezyo ca Jesu cakuti: “Pele amusaangune kuyandaula Bwami bwa-Leza abululami bwakwe, elyo zintu ezi [zyakumubili] zyoonse mulaziyungizizigwa azyalo.” (Matayo 6:25-33) Alimwi kayi, aaba balanda ba Leza ibacete balibwene kuti “lulongezyo lwa-Jehova lulavubya.”—Tusimpi 10:22.

Bupanduluzi buyungizidwe

a Imazina aabelesegwa mucibalo eci taali meni-meni.

[Cifwanikiso icili apeeji 6]

Iciiyo ca Bbaibbele cilalemekwa abantu munyika yoonse mboizulwa

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi