LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • Banji Balyaamba Kuti Balijisi Lusyomo
    Ngazi Yamulindizi—1998 | December 1
    • twaambo twacisi mucisi ca Brazil nzyabantu bazwa muzikombelo ezi.

      Alimwi izina lya Jesu licibelesyegwa kapati munkamu yacikombelo impya mucisi ca United States. Basikutobela nkamu eeyi baliita kuti Basikubamba Cisyomezyo. Imagazini ya Time imwi mu 1997 yakaluula kuti ibajanika amiswaangano yabo bakavwula kuzwaa 4,200 mu 1991 kusika ku 1,100,000 mu 1996. Iciimbo cankamu eyi cimwi ciimbwa kuti: “O luzundo muli Jesu, Mufwutuli wangu kukabe kutamani.”

      Pele tatuli twaambo toonse tukulwaizigwaa zina lya Jesu ituli kabotu. Lyoonse kwali nkondo izilwanwa muzina lyakwe. Iba Juda basinywa mubbungankamu, bahelene bajaigwa, basikukazya cikombelo bapenzyegwa bulanga, bakosaulwa zizyo zyamubili kabalanga alimwi baumpwa aazisamu—zyoonse ezi zyacitwa muzina lya Jesu. Alimwi icalino-lino aawa, ikubelesya mulimo wakukambauka kuba mulimo uuleta mali kwakatazya cini-cini. Koonse oku nkubelesya zina lya Jesu munzila mbyaabi alimwi iisesemya kujatikizya cini-cini ncoliiminina!

      Kunze lyaboobo, eci cibusya mibuzyo yeelede iyakuti: Ino caamba nzi buya kusyoma muzina lya Jesu? Alimwi ino Bakamboni ba Jehova baalanga buti makani aaya? Icibalo citobela ciyooiingula mibuzyo eeyi.

  • Izina Lisololela Kulusyomo Lwini-Lwini
    Ngazi Yamulindizi—1998 | December 1
    • Izina Lisololela Kulusyomo Lwini-Lwini

      “MWANAKAZI umwi wakaambila umwi wa Bakamboni ba Jehova kuti, “Nywebo tamusyomi muli Jesu amubulowa bwakwe bufwutula.” Mwaalumi umwi cakusinizya wakati: “Mulyaamba kuti muli Bakamboni ba Jehova, pele mebo ndikamboni wa Jesu.”

      Imuzeezo wakuti Bakamboni ba Jehova tabasyomi muli Jesu naa kuti tabamulemeki mbwayelede ulidumide kapati. Pele ino masimpe eni ngali?

      Ncakasimpe kuti Bakamboni ba Jehova balalilemeka kapati zina lya Leza, lyakuti Jehova.a Kamboni umwi wazina lya Itamar mucisi ca Brazil ulayeeya ategwa: “Ikucinca kupati mubuumi bwangu kwakacitika neekaiya izina lya Leza. Neekalibala kwaciindi cakusaanguna, cakali mbuli kuti ndasinsimuka kutulo tunji. Izina lya Jehova lyakandisinsimuna akundikulwaizya kunyanyaala; lyakandinjila kapati.” Nokuba boobo, uyungizya kuti: “Moyo wangu ulafwasuka aluyando akuli Jesu.”

      Inzya, Bakamboni ba Jehova balizyi kuti ikutegwa bakajane buumi butamani, beelede kusyoma ‘muzina lya-Mwana wa-Leza,’ Jesu. (1 Johane 5:13) Pele, ino caamba nzi kuti ‘muzina lya Jesu’?

      Ncoliiminina Zina lya Jesu

      Imajwi aakuti “Muzina lya-Jesu” alimwi aambi aakozyenye alajanika mu Magwalo aa Bunakristo aa Cigiliki woonse naa mu “Cizuminano Cipya.” Atwaambe, ibbala lyakuti “zina” ilibelesyedwe kwaamba mulimo Jesu ngwajisi lilajanika iziindi ziinda ku 80, iziindi zili 30 mubbuku lya Incito lilikke. Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakali kubbapatizya muzina lya Jesu, bakaponya bantu muzina lyakwe, bakayiisya muzina lyakwe, bakaita azina lyakwe, bakapenzyegwa akaambo kazina lyakwe alimwi bakalemeka izina lyakwe.—Incito 2:38; 3:16; 5:28; 9:14, 16; 19:17.

      Kweelana abbuku limwi lipandulula mabala aamu Bbaibbele, ibbala lya Cigiliki ilyaamba “zina” mu Bbaibbele kanjikanji libelesyegwa kwaamba “zyoonse izina ncoliiminina, bweendelezi, ciimo, cuuno, bulemu, inguzu, bubotu azimwi-zimwi, lijatikizya zyoonse izina elyo ncolyaamba.” Aboobo, izina lya Jesu liiminina nguzu zyabulemu alimwi abweendelezi busumpukide Jehova Leza mbwamupede. Jesu lwakwe wakati: “Ndapegwa bwami boonse nibuba bwakujulu nibuba bwaansi.” (Matayo 28:18) Ba Petro a Johane nobakaponya mwaalumi wakalemene, ibasololi bacikombelo caba Juda bakabuzya ategwa: “Ino ninguzunzi, ndizinanzi ndomwakacitya ceeci nywebo?” Mpoonya Petro cabusicamba wakatondezya lusyomo lwakwe munguzu ziimininwaa zina lya Jesu naakabazyibya kuti nkwiinda “muzina lya-Jesu Kristo wa-Nazareta, . . . muzina eli oyu ncaimvwi kumbele lyanu uliponede.”—Incito 3:1-10; 4:5-10.

      Lusyomo Muli Jesu naa Muli Kaisara?

      Pele ikutondezya lusyomo luli boobo muzina lya Jesu, tiicakali kuzyooba cintu cuuba-uba. Mbubwena mbwaakasinsimide Jesu kuti basikwiiya bakwe bakali ‘kuzoosulwa kumisyobo yoonse nkaambo kazina lyakwe.’ (Matayo 24:9) Nkaambo nzi? Nkaambo izina lya Jesu liiminina cuuno cakwe kali Mweendelezi uubikkidwe a Leza, Mwami wabami, walo imisyobo yoonse ngoyeelede kufwugamina cakulibombya, cintu calo bamasi ncobatalibambilide nokuba kulisungula kucita.—Intembauzyo 2:1-7.

      Ibasololi bacikombelo muciindi ca Jesu abalo kwiina nobakayanda kumufwugamina Jesu cakulibombya. Bakati: “Tatujisi Mwami pele Kaisara walo,” elyo mukucita boobo bakakaka Mwanaa Leza. (Johane 19:13-15) Mukwiimpana, bakasyoma muzina—nkokuti inguzu abweendelezi bwa Kaisara amubwami bwakwe. Mane bakasika nkobasala kuti Jesu ajaigwe buyo ikutegwa kabacizumanana muzyuuno nzyobakajisi.—Johane 11:47-53.

      Nokwakainda myaanda yamyaka Jesu kafwide, ibanji akati kabaabo ibakali kulyaamba kuti Mbanakristo bakabaa ziyanza izikozyenye azyabasololi baci Juda. Aabo ibakali kwaambwa kuti Mbanakristo bakasyoma nguzu abweendelezi bwa Cisi alimwi bakajatikizigwa munzwanga zyaco. Mucikozyanyo, mumwaanda wamyaka wa 11, icikombelo nocakabamba kabunga kabasikalumamba kanyina mweendelezi kategwa militia Christi, muci Latini nkokuti basikalumamba Banakristo, “imukuli wakweendelezya nkondo ziluleme tiiwakacili mubweendelezi bwa Kristendomu pele kwakategwa unoocitwaa cikombelo kwiinda mukabunga kaco kabasikalumamba Banakristo.” (The Oxford History of Christianity) Icibalo eco ciyungizya kuti imakani amwi aakaambwaa paapa akasololela bunji bwabantu munkondo zyazikombelo kusyoma kuti kwiinda mukutola lubazu munkondo ezyo, “bapangana cilongwe cibotu a Leza akuti balisyomezya busena mu Paradaiso.”

      Bamwi balakonzya kwaamba kuti cilakonzyeka kusyomeka kuli Jesu alimwi aciindi mpoona kabatola lubazu mutwaambo twacisi amunkondo zyamasi. Balakonzya kulimvwa kuti mmulimo wa Munakristo ikulwana bubi kufwumbwa nkobukonzya kujanika akuti eci cijatikizya kulwana nkondo naa kwayandika kucita boobo. Pele sena Banakristo bakusaanguna mbobakaalanga obo makani aaya?

      Icibalo cimwi mumagazini iitegwa The Christian Century caamba kuti, “Ibanakristo bakusaanguna kwiina nobakanjila milimo yabusikalumamba.” Cipandulula kuti ccita nokwakazikwiinda myaka iili kkumi kuzwa mu 170-180 C.E., musyule kwiina bumboni buliko nobuceya bwakuti Banakristo bakanjila milimo yabusikalumamba. Cibalo eco mpoonya ciyungizya kuti: “Bucebuce kuzwa ciindi eco Banakristo bakaleka kuukaka mulimo wabusikalumamba.”

      Ino zyacitika nzinzi? Cibalo mumagazini ya The Christian Century caamba kuti, “Ambweni kwiina cintu cimbi cazwidilila kapati mukusampaula Bunakristo kunze lyacilengwa cabo citaimpene acabaabo batali Banakristo cakujatikizigwa munkondo. Eeci cilengwa cakuti Banakristo kulubazu lumwi balyaamba kubaa lusyomo mu Mufwutuli mubombe moyo pele kumwi cabusungu kabasumpula nkondo zyamubukombi naa zyamasi kwalunyonyweeda limwi lusyomo lwabo.”

      Ikwiiya Banakristo Bakusaanguna Sunu

      Sena cilakonzyeka ku Banakristo sunu ikwiiya cikozyanyo cibotu ca Banakristo bakusaanguna? Bakamboni ba Jehova mumwaanda wamyaka uno batondezya kuti cilakonzyeka. Kaamba kujatikizya mbabo mulembi wabbuku litegwa Holocaust Educational Digest wakati: “Kwiina Kamboni wa Jehova uulisungwide kulwana munkondo. . . . Ikuti boonse ibajisi zyuuno zyabweendelezi nobali balusyomo olu, [Nkondo Yanyika Yabili] noyatakacitika pe.”

      Kulakonzya kwaambwa mbubwena kujatikizya manyongwe aamuzyooko zipati calino-lino aawa, mbuli aakacitika ku Northern Ireland. Imyaka iili mbwiibede musyule, umwi wa Bakamboni ba Jehova wakali kukambauka mumulimo waŋanda aŋanda mubusena bwaba Protestanti mudolopo lya Belfast. Mukamwini munzi umwi naakazyiba kuti Kamboni oyo cimwi ciindi wakali Katolika, wakabuzya kuti: “Nowakacili Katolika sena wakali kutola lubazu kugwasilizya nkamu ya IRA [Irish Republican Army]?” Kamboni wakazyiba kuti mwaalumi oyu inga wakalala nkaambo wakalaangidwe naakajatwa kajisi ntobolo kaya kuyoojaya Katolika umwi alimwi lino wakazwide aakwaangununwa. Aboobo Kamboni wakaingula kuti: “Ono tandicili Katolika pe. Ndili umwi wa Bakamboni ba Jehova. Mbondili Munakristo wakasimpe, kwiina nondinga ndajaya muntu kujaila mfwulumende naa imuntu uuli woonse.” Naakamvwa boobo mukamwini munzi wakamusuka mumaanza akwaamba kuti: “Ikujaya kuli koonse nkubi. Nobantu nywebo mucita mulimo mubotu kapati. Amuzumanane.”

      Ncokwaamba Kusyoma Muzina lya Jesu

      Pele ikusyoma muzina lya Jesu kujatikizya zintu zinji kunze lyakutajatikizigwa buyo munkondo. Kwaamba kutobela milawo yoonse ya Kristo. Kayi Jesu wakati: “Munooli beenzuma mwanoozicita nzemwaambila,” alimwi omwe akati kamilawo yakwe ngwakuti ‘tuyandane.’ (Johane 15:14, 17) Luyando luyandisisya kucita zintu zibotu kuli bamwi. Kukumanizyila limwi kunyansya ciimo camusyobo umwi, bukombi alimwi abukkale. Jesu wakacitondezya eci mbocikonzyeka.

      Iba Juda bakuciindi ca Jesu tiibali kulyatana abana Samariya. Pele, Jesu wakakanana amukaintu muna Samariya, alimwi akaambo kaceeci imukaintu oyo alimwi abamwi banji bakasyoma muzina lyakwe. (Johane 4:39) Alimwi Jesu wakaamba kuti basikwiiya bakwe bakali kuzyooba bakamboni bakwe “mu-Jerusalemu, amu-Judaya moonse, amu-Samariya, mane kusikila kumamanino aanyika.” (Incito 1:8) Imulumbe wakwe walufwutuko tiiwakali kuyookambaukilwa ba Juda balikke. Mukutobela ceeci, Petro wakalaililwa kuswaya mupati wabasikalumamba muna Roma Korneliyo. Nokuba kuti kwakali kusotoka mulawo kuti mu Juda waswaya muntu wamukowa uumbi, Leza wakatondezya Petro kuti ‘ataambi muntu uuli woonse kuti ulatondwa naa ulisofweede.’—Incito 10:28.

      Mukwiiya Jesu, Bakamboni ba Jehova cakulisungula bagwasya bantu boonse—kuti baiye zyalufwutuko luboola kwiinda muzina lya Jesu—kunyina makani zyamusyobo, ibukombi naa bukkale. Lusyomo muzina lya Jesu lubakulwaizya ‘kwaambilizya caantangalala kuti Jesu Mmwami.’ (Ba-Roma 10:8, 9) Tumukulwaizya kuti mulutambule lugwasyo lwabo ikutegwa anywebo mwiiye kusyoma muzina lya Jesu.

      Masimpe, izina lya Jesu lyeelede kutukulwaizya kubaa bulemu akuba bantu bateelela. Mwaapostolo Paulo wakati: “Boonse [beelede] bafugame mazwi cakulemeka izina lya-Jesu, nibaba baansi nibaba bakujulu nibaba bali kunsi anyika, alimwi kuti indimi zyoonse zizumine kuti Jesu Kristo ngu-Mwami cakulemeka Leza Taateesu.” (Ba-Filipi 2:10, 11) Nokuba kuti ibunji bwabantu munyika inga kabatalisungwide kulibombya kubweendelezi bwa Jesu, Ibbaibbele litondezya kuti kwasyaala ciindi cisyoonto buyo ibantu boonse nobayooyandika kucita boobo ibuyo-buyo bayooloba. (2 Ba-Tesalonika 1:6-9) Aboobo, ecino nceciindi cakusyoma muzina lya Jesu kwiinda mukutobela milawo yakwe yoonse.

      Bupanduluzi buyungizidwe

      a Kuti kamuyanda twaambo tumbi, amubone broshuwa yakuti The Divine Name That Will Endure Forever, mapeeji 28-31, iyakamwaigwa aba Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., 1984.

      [Cifwanikiso icili apeeji 6]

      Muzina lya Jesu, ituulunzuma twabantu bajayana

      [Cifwanikiso icili apeeji 7]

      Jesu kwiina naakanyansya ciimo camusyobo wabamwi uuli woonse. Sena nywebo mulacita obo?

Chitonga Publications (1991-2024)
Log Out
Log In
  • Chitonga
  • Amutumine Bamwi
  • Makani Ngomuyanda
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Nzyomweelede Kuzumina
  • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Log In
Amutumine Bamwi