CIBALO 15
Kukomba Nkwakkomanina Leza
Sena zikombelo zyoonse ulazikkomanina Leza?
Mbuti mbotunga twacizyiba cikombelo cakasimpe?
Ino mbaani bakombi ba Leza bakasimpe anyika sunu?
1. Nimpindu nzi nzyotuyoojana akaambo kakukomba Leza munzila iiluzi?
JEHOVA LEZA ulatulanganya kapati alimwi uyanda kuti tugwasyigwe abusolozi bwakwe bwaluyando. Ikuti twamukomba munzila iiluzi, tunooli bantu bakkomene alimwi tuyoowatantamuka mapenzi manji mubuumi. Alimwi tuyoolongezyegwa akugwasyigwa anguwe. (Isaya 48:17) Pele kuli myaanda-myaanda yazikombelo zilitaminina kuti ziyiisya njiisyo zyakasimpe kujatikizya Leza. Pele ziliindene kapati munjiisyo zyazyo zijatikizya Leza alimwi anzyayanda kuti tucite.
2. Mbuti mbotunga twaiya nzila iiluzi yakukomba Jehova, alimwi ino ncikozyanyo nzi citugwasya kuciteelela eeci?
2 Ino inga mwaizyiba buti nzila iiluzi yakukomba Jehova? Tamweelede kwiiya akweezyanisya njiisyo zyazikombelo zyoonse. Mweelede buyo kwiiya cini Bbaibbele ncoliyiisya kujatikizya bukombi bwakasimpe. Mucikozyanyo: Muzisi zinji kuli penzi lyakubelesya mali aakubeja. Ikuti mwapegwa mulimo wakuzyiba mali aayo aakubeja, ino inga mwaazyiba buti? Sena nkwiinda mukuzibikka mumutwe zyoonse zitondezya kuti mali aayo ngakubeja? Peepe. Inga mwacita camaanu ikwiiya mbwaabede mali aancobeni. Nomwamana kuzyiba mbwaaboneka mali aancobeni, inga camugwasya kwaazyiba mali aakubeja. Mbubwenya buyo, notwiiya mbotunga twazyiba bukombi bwakasimpe, tulakonzya kuzizyiba izikombelo zyakubeja.
3. Ikweelana a Jesu, ino ncinzi ncotweelede kucita ikuti katuyanda kukkomaninwa a Leza?
3 Cilayandika kapati kuti tukombe Jehova munzila njakkomanina. Ibantu banji basyoma kuti zikombelo zyoonse zilamukkomanisya Leza, pele eeci teensyi ncoliyiisya Bbaibbele. Alimwi mane muntu takonzyi kwaamba buyo kuti Mmunakristo. Jesu wakati: ‘Tabali boonse bandaambila kuti Mwami, Mwami ibayoonjila mu Bwami bwakujulu, pele uuyoonjila ngooyo uucita luyando lwa Taata uuli kujulu.’ Aboobo ikutegwa tukkomaninwe a Leza, tweelede kwiiya nzyayanda kuti tucite Leza alimwi akuzicita. Aabo ibataciti kuyanda kwa Leza, Jesu wakabaamba kuti ‘mbaasimucita zibi.’ (Matayo 7:21-23) Mbubwenya mbuli mali aakubeja, ibukombi bwakubeja bunyina mpindu iili yoonse. Alimwi ikwiinda waawo, ibukombi buli boobo bubikka muntenda.
4. Ino majwi aa Jesu aajatikizya nzila zyobile aamba nzi, alimwi ino nzila aimwi isololela kuli?
4 Boonse bali anyika Jehova ulabapa coolwe cakujana buumi butamani. Pele ikutegwa tukabe abuumi butamani mu Paradaiso, tweelede kumukomba bweelede Leza alimwi akupona munzila njakkomanina lino. Icuusisya ncakuti ibanji tabayandi kucita boobo pe. Nkakaambo kaako Jesu ncaakaambila kuti: “Amunjile mumulyango uumanikide, nkaambo mulyango uukwazeme anzila impati njiitola kukunyonyooka, nkabela abo banjila mulinjiyo mbanjibanji. Mulyango uumanikide anzila iipatide njiitola kubuumi, nkabela abo biijana mbace.” (Matayo 7:13, 14) Ibukombi bwakasimpe busololela kubuumi butamani. Bukombi bwakubeja busololela kulunyonyooko. Kunyina Jehova nayanda kuti muntu uuli woonse anyonyoonwe, alimwi aaka nkakaambo ncaapa bantu koonse-koonse coolwe cakwiiya zijatikizya nguwe. (2 Petro 3:9) Aboobo, mbotukomba Leza mubwini kulakonzya kwaamba buumi naa lufwu kulindiswe.
MBOMUNGA MWACIZYIBA CIKOMBELO CAKASIMPE
5. Mbuti mbotunga twabazyiba basicikombelo cakasimpe?
5 Ino ‘nzila iisololela kubuumi’ inga yajanwa buti? Jesu wakaamba kuti icikombelo cakasimpe cakali kuyoozyibwa kwiinda mubukkale bwabasicikombelo eeco. Wakati: ‘Muyoobazyiba mumicelo yamilimo yabo. Musamu umwi aumwi mubotu ulazyala micelo mibotu.’ (Matayo 7:16, 17) Munzila imwi, basicikombelo cakasimpe bakali kuyoozyibwa kwiinda muzintu nzyobasyoma alimwi amukulilemeka kwabo. Nokuba kuti tabalondokede alimwi balalubizya, kabali nkamu ibakombi bakasimpe bayandisya kucita kuyanda kwa Leza. Atulange-lange mbazu zili cisambomwi izizyibya basicikombelo cakasimpe.
6, 7. Ino babelesi ba Leza balibona buti Bbaibbele, alimwi mbuti Jesu mbwali cikozyanyo mumakani aaya?
6 Zyoonse nzyobayiisya babelesi ba Leza ziyeeme a Bbaibbele. Ibbaibbele lini lyaamba kuti: “Magwalo aya oonse akazwa kuli-Leza, alikondede kukufundisya akukulaya, akukuolola akukupandulula makani aabululami, kuti muna-Leza alibambe, azulile kukumana milimo mibotu yoonse.” (2 Timoteo 3:16, 17) Ku Banakristonyina, imwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Ciindi ncimwakatambula makani aa-Leza ngomwakamvwa kulindiswe, tamukwe mwakaatambula mbuli makani aabantu, mwakaatambula mbuli mbwaabede ncobeni, nkukuti mbuli makani aa-Leza.” (1 Ba-Tesalonika 2:13) Aboobo izisyomwa alimwi azicitwa abantu bajisi cikombelo cakasimpe taziyeeme amizeezo yabantu naa zilengwa. Ziyeeme a Jwi ndyaakasololela amuuya wakwe Leza, Ibbaibbele.
7 Jesu Kristo wakasiya cikozyanyo cibotu kwiinda mukubelesya njiisyo zyakayeeme a Jwi lya Leza. Mumupailo ngwaakapaila kuli Bausyi bakujulu, wakati: “Ijwi lyako mbobwini.” (Johane 17:17) Jesu wakalisyoma Jwi lya Leza, alimwi zyoonse nzyaakayiisya zyakali kweendelana a Magwalo. Ziindi zinji Jesu wakali kwaamba kuti: “Kulilembedwe.” (Matayo 4:4, 7, 10) Mpoonya Jesu wakali kuzubulula lugwalo lumwi. Mbubwenya buyo, bantu ba Leza sunu tabayiisyi njiisyo zyabo beni pe. Balasyoma kuti Bbaibbele ndi Jwi lya Leza, alimwi babona kuti zyoonse nzyobayiisya zileendelana ncobeni ancolyaamba.
8. Ino ncinzi cijatikizyidwe mukukomba Jehova?
8 Aabo bajisi cikombelo cakasimpe bakomba buyo Jehova alimwi izina lyakwe balalizyibya. Jesu wakati: “Nguwe Jehova Leza wako ngoelede kukomba, nguwenya alike ngoelede kumanina milimo.” (Matayo 4:10) Aboobo babelesi ba Leza bakomba buyo Jehova alikke. Ibukombi oobu bulabikkilizya akuzyibya bantu kujatikizya izina lya Leza mwini-mwini alimwi ambwabede. Ibbuku lya Intembauzyo 83:18 lyaamba kuti: “Nduwe olike oojisi izina lya-Jehova, nduwe Mupatikampatila atala anyika yoonse.” Jesu wakasiya cikozyanyo cibotu cakugwasya bamwi kumuzyiba Leza, mbubwenya mbwaakaamba mumupailo kuti: “Ndakazibya zina lyako kubantu mbookandipa abali ansi.” (Johane 17:6) Mbubwenya buyo, bakombi beni-beni sunu bayiisya bamwi kujatikizya izina lya Leza, imakanze aakwe alimwi abube bwakwe.
9, 10. Muunzila nzi Banakristo bakasimpe mobatondezya kuti balayandana?
9 Bantu ba Leza balayandana aluyando lwini-lwini. Jesu wakati: “Kuliceeci bantu boonse bayoomuziba, kuti muli basikwiiya bangu, mwanooyandana umwi amweenzinyina.” (Johane 13:35) Banakristo bakusaanguna bakali kuyandana mbubwenya Jesu mbwaakaamba. Iluyando luyeeme anjiisyo zyamu Bbaibbele lulazizunda zisinkilizyo zijatikizya musyobo, bukkale acisi alimwi lupa kuti bantu bakamantane kapati cakutaleka mubukwesu bwini-bwini. (Amubale Ba-Kolose 3:14) Basizikombelo zyakubeja tabajisi bunyina bwaluyando buli boobo. Ino tuzyi buti kuti tababujisi? Balajayana akaambo kakwiindana kwazisi mobakkala naa kwiindana kwazilengwa zyabukkale. Banakristo beni-beni tabasoli kubweza zilwanyo kutegwa bajaye ibanyina Banakristo naa bantu buyo bambi. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Bana ba-Leza abana ba-Saatani balazibwa boobu. Umwi aumwi uutaciti bululami tali wa-Leza, naba oyo uutayanda mweenzinyina. . . . Tuleelede kuyandana. Tutabi mbuli Kaini, iwakali wa-Mubi, wakajaya munyina.”—1 Johane 3:10-12; 4:20, 21.
10 Ee, luyando lwini-lwini lujatikizya zinji, teensyi buyo kutajaya bamwi. Banakristo bakasimpe cakulisungula babelesya ciindi cabo, nguzu alimwi amali ikugwasyanya alimwi akukulwaizyanya. (Ba-Hebrayo 10:24, 25) Balagwasyanya ciindi camapenzi, alimwi beendelezya bamwi cakusyomeka. Mubwini, balalutobela mubuumi bwabo lulayo lwamu Bbaibbele lwakuti “atucitile bantu boonse milimo mibotu.”—Ba-Galatiya 6:10.
11. Nkaambo nzi ncociyandika kuzumina Jesu Kristo kuti ngwabelesya Leza kutufwutula?
11 Banakristo bakasimpe balamuzumina Jesu Kristo kuti ngwabelesya Leza kutufwutula. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Takukwe lufutuko kuluumbi naba omwe pe, nkaambo takukwe zina limbi ansi ilipegwa bantu, ndotweelede kufutulwa andilyo.” (Incito 4:12) Mbubwenya mbotwakaiya mu Cibalo 5, Jesu wakaaba buumi bwakwe kacili cinunuzyo cabantunsi bamvwa. (Matayo 20:28) Kunze lyaboobo, Jesu ngo Mwami ngwaakabikka Leza mu Bwami bwakujulu ibuyooyendelezya nyika yoonse. Alimwi Leza uyanda kuti tumumvwide Jesu alimwi akutobela njiisyo zyakwe ikuti katuyanda buumi butamani. Nkakaambo kaako Bbaibbele ncolyaamba kuti: “Oyo uusyoma Mwana nguuli abuumi ubutamani, pele oyo uutamvwi Mwana takooyoobona buumi.”—Johane 3:36.
12. Ino kutaba banyika kubikkilizya nzi?
12 Banakristo bakasimpe tabali banyika. Naakali kubetekwa a Mweendelezi muna Roma Pilato, Jesu wakati: “Bwami bwangu tabuli bwaansi ano.” (Johane 18:36) Kunyina makani acisi nkobakkala, basikutobela Jesu beni-beni mbalelwa ba Bwami bwakwe bwakujulu, aboobo babona kuti tabajatikizyigwi naaceya mumakani aatwaambo twacisi munyika. Tabatoli lubazu pe mumanyongwe aacitika munyika. Nokuba boobo, bakombi ba Jehova kunyina nobasola kukazya eezyo bamwi nzyobasala kucita mumakani aakuba mucipani catwaambo twacisi cimwi, kuba mwiiminizi wacuuno cimwi naa kuvwoota. Alimwi nokuba kuti bakombi ba Leza bakasimpe tabajatikizyigwi naaceya mutwaambo twacisi, balaitobela milawo. Nkaambo nzi? Nkaambo Jwi lya Leza libalailila ‘kulibombya kubaleli bamfwulumende zyamucisi.’ (Ba-Roma 13:1) Eelyo nzyayanda Leza noziimpana aziyanda mfwulumende yacisi, bakombi bakasimpe batobela cikozyanyo cabaapostolo ibakati: “Tuleelede kumvwa Leza kwiinda bantu.”—Incito 5:29; Marko 12:17.
13. Ino basikutobela Jesu bakasimpe babubona buti Bwami bwa Leza, alimwi ino ncinzi ncobacita akaambo kaceeco?
13 Basikutobela Jesu bakasimpe bakambauka Bwami bwa Leza kuti mbobulangizi bulikke bwabanamaleya. Jesu wakasinsima kuti: “Aya Makani Mabotu aa-Bwami azookambaukwa munyika yoonse kuti abe citondezyo kumisyobo yoonse. Elyo mamanino azoosika.” (Matayo 24:14) Muciindi cakukulwaizya bantu kusyoma mubeendelezi bantunsi kuti mbabanga baamanizya mapenzi ngobajisi, basikutobela Jesu Kristo bakasimpe baambilizya Bwami bwa Leza bwakujulu kuti mbobulangizi bulikke bwabanamaleya. (Intembauzyo 146:3) Jesu wakatuyiisya kupailila mfwulumende eeyo iilondokede naakati: “Abuze Bwami bwako, alucitwe luyando lwako, ansi ano mbubonya mbuli kujulu.” (Matayo 6:10) Jwi lya Leza lyakasinsima kuti oobu Bwami bwakujulu “buyoopwayaula akumanisya mami aya [aaliko lino] oonse, alimwi bwalo buyooima nji kukabe kutamani.”—Daniele 2:44.
14. Ino ninkamu nzi yabukombi njomusyoma kuti ilazizuzikizya ziyandika zyabukombi bwakasimpe?
14 Ikweelana azintu eezyi nzyotwabandika, amulibuzye kuti: ‘Ino ninkamu nzi yabukombi iijisi buyo njiisyo ziyeeme a Bbaibbele alimwi iizyibya zina lyakuti Jehova? Ninkamu nzi iitondezya luyando ndwalailila Leza, iijisi lusyomo muli Jesu, iitali yanyika alimwi yaambilizya kuti Bwami bwa Leza mbobulangizi bwini bulikke bwabanamaleya? Akati kazikombelo zyoonse zili munyika, ncikombelo nzi cizizuzikizya zyoonse eezyi?’ Itwaambo twakasimpe tutondezya kuti ninkamu yabukombi ya Bakamboni ba Jehova.—Amubale Isaya 43:10-12.
INO MULACITA NZI?
15. Ncinzi cimbi ncayanda Leza kunze buyo lyakusyoma kuti nkwali?
15 Ikusyoma kuti Leza nkwali kulikke takuzulide pe mukukkomanisya Leza. Mubwini, Ibbaibbele lyaamba kuti naaba madaimona alasyoma kuti Leza nkwali. (Jakobo 2:19) Pele cilasalala kuti taaciti kuyanda kwa Leza alimwi walo taakkomanini pe. Ikutegwa tukkomaninwe a Leza, tweelede kusyoma kuti nkwali alimwi akucita kuyanda kwakwe. Alimwi tweelede kulyaandaanya kubukombi bwakubeja akutobela bukombi bwini-bwini.
16. Ncinzi ncotweelede kucita kujatikizya kutola lubazu mubukombi bwakubeja?
16 Imwaapostolo Paulo wakatondezya kuti tatweelede kutola lubazu mubukombi bwakubeja. Wakalemba kuti: “Amuzwe akati kabo, mupambukane, mbwaamba Jehova. Mutaampi cintu citasalali, nenzoomutambula.” (2 Ba-Korinto 6:17; Isaya 52:11) Aboobo Banakristo bakasimpe balazitantamuka zintu zyoonse ziswaangene abukombi bwakubeja.
17, 18. Ino “Babuloni Mupati” ninzi, alimwi ino nkaambo nzi ncokuyandika kufwambaana ‘kuzwa mulinguwe’?
17 Ibbaibbele litondezya kuti izikombelo zyakubeja ziindene-indene zinji zyoonse ncibeela ca “Babuloni Mupati.”a (Ciyubunuzyo 17:5) Izina eelyo lituyeezya munzi wansiku wa Babuloni, oomo mwakatalikila bukombi bwakubeja nolyakainda Zambangulwe lyakuciindi ca Nowa. Injiisyo zinji alimwi azilengwa zidumide lino mubukombi bwakubeja zyakatalika nsiku mu Babuloni. Mucikozyanyo, bana Babuloni bakali kukomba butatu naa baleza botatwe. Sunu, injiisyo iidumide kapati muzikombelo zinji nja Butatu. Pele Bbaibbele cakutainda mumbali liyiisya kuti kuli buyo Leza mwini-mwini omwe Jehova, alimwi akuti Jesu Kristo Mmwanaakwe. (Johane 17:3) Ibana Babuloni alimwi bakali kusyoma kuti bantunsi bajisi cibeela cimwi citafwi muntu afwa alimwi eeco cinga capenga mubusena bwakupenzyelwa. Sunu, injiisyo iili boobu yakuti cibeela cimwi citafwi cilakonzya kupenzyegwa mumulilo wahelo ilayiisyigwa muzikombelo zinabunji.
18 Mbwaanga bukombi bwa Babuloni yansiku bwakamwaika munyika yoonse, Babuloni Mupati wamazuba aano cakweelela inga waambwa kuti mbulelo bwanyika yoonse bwabukombi bwakubeja. Alimwi Leza wasinsima kuti ibulelo oobu bwabukombi bwakubeja buyoogola mukulaba kwaliso. (Ciyubunuzyo 18:8) Sena mwabona mbociyandika kapati kuti mulyaandaanye kucibeela cili coonse ca Babuloni Mupati? Jehova Leza uyanda kuti nywebo ‘muzwe mulinguwe’ cakufwambaana ciindi nocitanamana.—Amubale Ciyubunuzyo 18:4.
Kwiinda mukubelekela Jehova antoomwe abantu bakwe, muyoojana kunji kapati kwiinda mbomuyoosweekelwa
19. Ncinzi ncomuyoojana akaambo kakubelekela Jehova?
19 Ikuti mwasala kucileka kujatikizyigwa mubukombi bwakubeja, ibamwi bayoocileka kuyanzana andinywe. Pele kwiinda mukubelekela Jehova antoomwe abantu bakwe, muyoojana kunji kapati kwiinda mbomuyoosweekelwa. Mbubwenya mbuli basikwiiya ba Jesu bakusaanguna ibakasiya zintu zinji kutegwa bamutobele, muyooba abanyoko abacizyi bakumuuya banji kapati. Muyooba cibeela camukwasyi mupati wanyika yoonse uubalilwa kutuulunzuma tuli mbotubede twa Banakristo bakasimpe ibanoomuyanda aluyando lwini-lwini. Alimwi munoojisi bulangizi bubotu kapati bwabuumi butamani “muciindi ciboola.” (Amubale Marko 10:28-30) Ambweni mukuya kwaciindi, aabo ibakaleka kuyanzana andinywe akaambo kanzyomusyoma bayoolingaula ncoliyiisya Bbaibbele akuba bakombi ba Jehova.
20. Ncinzi ncobalangila aabo ibajisi cikombelo cakasimpe?
20 Ibbaibbele liyiisya kuti ino-ino Leza uyoonyonyoona bukkale oobu bubyaabi alimwi mubusena bwambubo uyoobikka nyika mpya yabululami yeendelezyegwa a Bwami bwakwe. (2 Petro 3:9, 13) Elo tailiboteli kaka nyika eeyo! Alimwi mubukkale oobo bupya, kunooli buyo cikombelo comwe, ibukombi bwakasimpe bomwe. Sena tacili camaanu kuti mubweze ntaamu ziyandika lino ndimunya kutegwa mube baabo ibayanzana abakombi bakasimpe?
a Ikutegwa mujane makani aambi aapa twaambo Babuloni Mupati ncaiminina bulelo bwanyika bwabukombi bwakubeja, amubone Makani Aayungizyidwe mucibalo cakuti “Ikuzyiba “Babuloni Mupati”.’”