-
Ikuyandaula BasweekedeMuntu Mupati Kwiinda Iwakaponede
-
-
Cibalo 85
Ikuyandaula Basweekede
JESU uliyandide kuyandaula akujana baabo bayoobelekela Leza cakulibombya. Aboobo wabayandaula akwaambila boonse kujatikizya Bwami, kubikkilizya a basizibi beni-beni. Ibantu bali boobu lino baswena afwaafwi kuti bamuswiilile.
Nobabona boobu ba Farisi abalembi, bamutongooka Jesu akaambo kakuyanzanaa bantu mbobalanga kuti tabayandiki. Baŋuŋuna balaamba: “Oyu muntu utambula bacitazibi, ulalya abalo.” Taalikomeneni masampu ayo kulimbabo! Iba Farisi abalembi ibantu buyo babalanga mbuli lusuko luli kunsi amatende aabo. Mane babelesya bbala lya Cihebrayo lyakuti ‛am ha·’aʹrets, “bantu banyika [bansi]” ikutondezya mbobabasulaikide bantu bali boobu.
Pele Jesu walo boonse ulabalanganya cabulemu, calubomba aluzyalo. Nkakaambo kaako, ibunji bwabaabo balicesya kubikkilizya abantu bazibidwe kuti mbaamucita zibi baliyandide kumuswiilila. Pele ino mbuti kumakani aakutongooka kwa ba Farisi akaambo kamucito wa Jesu wakusoleka kuba abaabo mbobalanga kuti tabali bantu?
Jesu waingula tongoosi lyabo kwiinda mukubelesya cikozyanyo. Wabelesya mizeezo yaba Farisi lwabo beni iyakuti balo balilume akuti baliliibide mucaanda ca Leza kakuli abo basulaikwa bama ‛am ha·’aʹrets bapambuka elyo bali muciimo cakuzimina. Amuswiilile nabuzya:
“Ino nguuli muntu akati kanu uujisi mbelele izili mwaanda, nkabela kusweeke yomwe kulinzizyo, sena inga takoozisia musokwe izili makumi aali musanu mwaane amusanu muzine, ainke kuyoolangaula iyakasweeka mane akiibone? Aakwiibona, uliibika aziwezo zyakwe akubotelwa. Asika kumunzi ulaita beenzinyina ambobayakide abo, ateeti kulimbabo, Amubotelwe amebo nkaambo ndiibona mbelele yangu iyali kusweekede.”
Mpoonya Jesu wacipandulula caano eci ategwa: “Ndamwaambila kuti, Mbubonya obo akujulu kunooli kubotelwa nkaambo kaumwi mucitazibi uwasanduka, kwiinda baluleme abali makumi aali musanu mwaane amusanu mubane abatabuli kusanduka.”
Iba Farisi balibona kuti baliluleme aboobo tabayandiki kusanduka. Iciindi bamwi babo nobakatongooka Jesu myaka yobile yainda akaambo kakulya antoomwe abasimitelo abasizibi, wakabaambila kuti: “Teensi baluleme mbenzidide kwiita, pele basizibi.” Iba Farisi ibalibwene kuti balilume, balo baalilwa kubona kuti bayandika kusanduka, tabaleti lukkomano luli loonse kujulu. Pele basizibi beempwa cakumaniina, balaleta lukkomano.
Ikukankaizya kaambo kakuti ikusanduka kwabasizibi kuletela lukkomano kapati, Jesu waamba cikozyanyo cimbi. Ulaamba: “Mukaintu nguuli uujisi masheleni aali kumi, asweekelwa lyomwe, sena takootomeka lambe, akukulisye moonse muŋanda, akalangaulisye, mane alibone? Alibona ulaita beenzinyina ambobayakide abo ateeti, Kamubotelwa amebo nkaambo ndalijana isheleni lyangu ilyali kusweekede.”
Mpoonya Jesu wacipandulula munzila njiyonya. Wayaambele ategwa: “Mbubonya obo ndamwaambila kuti nkokuli kubotelwa kubaangelo ba-Leza nkaambo kaumwi mucitazibi uwasanduka.”
Cilagambya kaka bangelo ba Leza mbobacita caluyando nobasanduka basizibi! Cilagambya kapati nkaambo aba bakali bantu basulaikwa bama ‛am ha·’aʹrets, kumbele bazyooba mumulongo wabaabo basinkamu mu Bwami bwa Leza bwakujulu. Aboobo babaa azyuuno zyaatala kujulu kwiinda zyabangelo! Pele muciindi cakubaa munyono naa kulimvwa kusampuka, ibangelo balalumba cakulibombya ikuti aba bantu basizibi bakakonzya kwiinda mubuyumuyumu mubuumi bwalo bubapa kuba bantu balibambide kubeleka kabali bami abapaizi basiluse alimwi basilubomba. Luka 15:1-10; Matayo 9:13; 1 Ba-Korinto 6:2, 3; Ciyubunuzyo 20:6.
▪ Nkaambo nzi Jesu ncayanzanina abantu bazibidwe kuti mbaasizibi, alimwi ba Farisi bamutongooka buti?
▪ Ino ba Farisi babalanganya buti bantu buyo?
▪ Nzikozyanyo nzi Jesu nzyaabelesya, alimwi ncinzi ncotunga twaiya kulinzizyo?
▪ Nkaambo nzi kusekelela kwabangelo ncokugambya?
-
-
Caano ca Mwana Musankwa WakasweekaMuntu Mupati Kwiinda Iwakaponede
-
-
Cibalo 86
Caano ca Mwana Musankwa Wakasweeka
MBWAAMANIZYILA buyo kwaambila ba Farisi izikozyanyo zijatikizya kujana mbelele yakasweekede alimwi asheleni lyakasweekede, lino Jesu wazumanana kwaamba cikozyanyo cimbi. Eci cijatikizya usyi siluyando ambwalanganya bana bakwe bobile basankwa, aumwi uukompeme kapati munzila yakwe mwini.
Kusaanguna kuli musankwa muniini walo uuli nguambwa kapati mucikozyanyo eci. Wabweza lubono lwakwe lwalo ndwaapegwa abausyi cakutalengaana. Mpoonya wazwaa ŋanda akutalika kupona buumi bwamamvwunze. Pele amuswiilile mbwayaabuluula caano eci Jesu akubona naa inga mwabaziba mbobaiminina aba bantu baambwa mucaano.
Jesu watalika ategwa: “Muntu umwi wakali kujisi bana bobile balombe. Umuniini wakaambila wisi kuti, Taata, ndipa caabilo calubono iceelede ndime. Nkabela [usyi] wakabaabanya lubono lwakwe.” Ncinzi ncaacita oyu musyoonto alubono ndwaatambula?
Jesu wapandulula ategwa: “Naakamana mazuba mace buyo, oyo muniini wakabungika zyakwe zyoonse, wainka kucisi icili kule, oko wakaakusowaila lubono lwakwe kubutaka.” Mane waamana mali aakwe kwiinda mukukkala amavwuule. Kumbele kwazoomunjilila mapenzi, mbubwenya Jesu mbwayaambele kuluula:
“Naakamana kulusowa loonse, kwakaba nzala mpati mucisi eco, walo wakatalika kupenga. Nkabela wakainka walinjizya kumuntu wamucisi eco, oyo wakamutuma mumakula aakwe kuti aembele ngulube. Wakali kuyanda kukusya ida lyakwe amakweelele aalya ngulube, kwalo taakwe muntu uwakamupa.”
Cilasampuzya kaka kuyakusika aciimo cakweembela ngulube, nkaambo ikweelana a Mulawo, mbanyama batasalali! Pele icakamucisa kapati mwana ooyu ninzala yalo yakamupa kuti mane alombozye cakulya cakali kusaninwa ngulube. Akaambo kamapenzi aya, Jesu wakati, ‘wakaliyeeya.’
Kacizumanana acaano cakwe, Jesu wapandulula ategwa: “Wakati [kalyaambauzya], Taata ulijisi bazike banjibanji abakuta nsima mane baliileka, pele mebo kuno ndafwa nzala. Nandoobuka, ndiinke kulitaata, ndikamwaambile kuti, Taata, ndabisizya ijulu ayebo, nsiceelede kutegwa mwanaako, undicite mbuli umwi wabazike bako. Ndilyonya wakanyamuka wainka kuliwisi.”
Nceeci cimwi cintu cakuyeeyesya: Ikuti usyi naakalimukaside akumukalalila ciindi naakazwa aŋanda, oyu mwana naatakaciyeeya boobu camoyo woonse eco ncaakeelede kucita. Naakayeeya kupilukila buyo kuti akajane kumbi milimo mumwena mucisi cokwabo kutegwa atapilukili kuli bausyi. Pele kunyina muzeezo uli boobu wakamusikila. Ncaakali kuyanda nkupilukila kumunzi!
Cilasalala kuti mucikozyanyo ca Jesu, usyi wiiminina Taateesu wakujulu siluyando, silubomba Jehova Leza. Alimwi ambweni mwaziba kuti mwana wakasweekede naa mutaka wiiminina basizibi bazibidwe. Iba Farisi balo mbaambauda Jesu, bakali mutongookede akaambo kakulya abantu bali boobu. Pele ino mwana mupati wiiminina nzi?
Naajanika Mwana Musankwa Wakasweekede
Iciindi mwana wakasweekede naa mutaka wamucikozyanyo ca Jesu naapiluka kuŋanda yausyi, watambulwa buti? Amuswiilile Jesu mbwayabupandulula:
“Kwalo naakacili kulekule wisi wakamubona, wamufwida luzyalo, watijaana, wawida kunsingo yakwe, wamumyontesya.” Elo ngusilubomba kaka usyi oyu alimwi ulaa moyo mubotu, umwiiminina kabotu Tateesu wakujulu Jehova!
Kulalangilwa kuti usyi wakamvwa kuti mwana wakali kupona buumi bwamamvwunze. Pele wamutambula kuŋanda yakwe katalindili akuti mane ataane kule buya kupandulula. Awalo Jesu ulaa moyo uli boobu, ulaliyeeyela kusikila basizibi abasimitelo balo mucikozyanyo baimininwaa mwana mutaka.
Masimpe oyu usyi wamucikozyanyo ca Jesu kakunyinaa kudooneka wakabona kuti mwana oyu weempwa kwiinda mukubona busyu bwakwe buuside naapiluka. Pele ntaamu yatola usyi siluyando yapa kuti mwana cimuubile kwaamba zibi zyakwe mbubwena Jesu mbwaluula ategwa: “Mpoonya mwana wakamwaambila kuti, Taata, ndabisizya ijulu ayebo, nsiceelede kutegwa mwanaako. [Undicite mbuli umwi wabazike bako].”
Pele majwi aya kaatanazwa mukanwa lyamwana usyi waambila bazike bakwe ategwa: “‘Amufwambaane kweeta cakusama cibotu kapati, mumusamike. Mumusamike anweenwe (ntasa), alimwi andyasyo. Lino kamuya mukalete moombe uuneneede kwiindilila, mumujaye kuti tulye tusekelele. Nkaambo mwanaangu wakalifwide, wabuka, wakalisweekede wabonwa.’” (BT) Mpoonya batalika “kusekelela.”
Aciindi awa, “mwanaakwe mupati wakali mumuunda.” Amubone naa mulakonzya kumuziba ngwaiminina kwiinda mukuswiilila kumakani aatobela mucaano. Kujatikizya mwana oyu mupati Jesu ulaamba: “Naakasika afwaafwi aŋanda, wakamvwa kwiimba akuzyana. Wakaita muzike umwi, wamubuzya kuti, Ino ninzi eco? Wakamuvuwa kuti, Mwanaakwanu wasika, uso wajaya moombe uuneneede, mbwaamubona ucipona. Pele wakanyema, wakaka kunjila, elyo wisi wakazwa wamukombelezya. Kwalo mwana wakavuwa, waambila wisi kuti, Bona, imyaaka yavula njendakubelekela, nsinasotokede nuuba omwe mulao wako, nekubaboobo tonandipede nekaba kapongo kuti tusekelele abeenzuma. Pele oyu mwanaako uwakamwaya lubono lwako antoomwe abasibaalumi, mbwaasika buyo wamujayila moombe uuneneede.”
Nguni ulimbuli mwana mupati walikutongooka lubomba alimwi amaanu aalikubikkilwa kulibasizibi? Sena tabali balembi aba Farisi? Mbwaanga nkutongooka kwabo kwakuti Jesu ulabatambula basizibi kwapa kuti aluule cikozyanyo eci, cilasalala kuti mbabeelede kwiimininwaa mwana mupati.
Jesu wamanizya caano cakwe akulomba kwausyi kumwanaakwe mupati ategwa: “Mwanaangu, tuli ayebo ciindi coonse, zyoonse zyangu nzizyako. Twaleelede kusekelela akubotelwa, nkaambo oyu mwanikaako wakalifwide, sunu wapona, wakalisweekede, sunu wabonwa.”
Aboobo Jesu waasiya buyo taambi cakacita mwana mupati kumbele. Masimpe Jesu naakafwa akubusigwa, “bapaizi banjibanji bakasyoma” ambweni kubikkilizya abamwi baciinga ciimininwaa ‘mwana mupati’ balo mbaamba awa Jesu.
Pele ino sunu mbaani baimininwaa bana basankwa aba bobile? Beelede kuti mbabaabo baziba makanze aa Jehova akubaa ntalisyo yakunjila mucilongwe anguwe. Imwana mupati wiiminina bamwi bali mu “katanga kaniini” naa mu “mbungano njobabunganina bataanzi-kuzyalwa abo balembedwe kujulu.” Aba bakabaa muzeezo mbuli yuulya wamwana mupati. Teebakali kuyanda kutambula ciinga caanyika, “mbelele zimwi” balo mbobakali kuyeeya kuti bakali kubalida coolwe.
Kulubazu lumwi, mwana mutaka wiiminina baabo bantu ba Leza ibazwa akuya kulikkomanisya abubotu buli munyika. Nokuba boobo, muciindi aba baleempwa akupiluka elyo baba babelesi ba Leza beni-beni alimwi. Masimpe, Taateesu ulaa luyando alimwi alubomba kuli baabo baziba kuti bayandika kulekelelwa akupiluka kulinguwe! Luka 15:11-32; Levitiko 11:7, 8; Incito 6:7; Luka 12:32; Ba-Hebrayo 12:23; Johane 10:16.
▪ Mbaani Jesu mbaambila cikozyanyo eci naa caano, alimwi nkaambo nzi?
▪ Nguni waambwa kapati mucaano, alimwi ncinzi cacitika kulinguwe?
▪ Mbaani bamumazubaa Jesu ibaimininwaa usyi alimwi amusankwa muniini?
▪ Ino Jesu ucitobela buti cikozyanyo ca usyi siluzyalo wamucikozyanyo cakwe?
▪ Ino musankwa mupati walimvwa buti mbuli mbwaatambulwa mwanookwabo, alimwi bama Farisi balilemeka buti mbuli musankwa mupati?
▪ Ino cikozyanyo ca Jesu cilaa bupanduluzi nzi sunu?
-