Ino Nkuukuli Nkomukonzya Kujana—Zyeelelo Zyakumuuya Zyakasimpe?
RODOLPHE wakabuzya cakusampaula kuti: “Ikuti naa muyanda kuunka kucikombelo cimwi akaambo buyo kakutobela zilengwa zyamukwasyi, ino nkaambo nzi ncomutakonzyi kusala bukombi bwaba Celtic oobo mbobakali kutobela bamasyaanene besu myaka iili 2,000 yainda?” Ikaambo aaka kakamukondelezya kapati mukubusi wakali kuswiilila.
Mboobu mbwaamba Rodolphe: “Icilongwe cangu a Leza ncintu ciyandika kapati kulindime. Tandikayandi naaceya ikaambo kakuti lusyomo lwabukombi lweelede kusinikizyigwa buya kulindime, akaambo buyo kazilengwa zyabukombi bumwi zyakali kutobelwa abasazima ibakali kupona makumi antela myaanda yamyaka yainda.” Rodolphe wakazilanga-langa zintu cakubikkila maano; kunyina naakabona kaambo aaka kayandika kapati kuba cintu buyo ncaakakona.
Nokuba kuti mazubaano kusiilana bukombi kuzwa kuzyalani limwi kuya kuli limbi kuyaabumana, ibunji bwabantu bacizumanana kubukombi bwamukwasyi wabo. Pele sena cileelede lyoonse kukakatila kuzyeelelo zyabukombi zyabazyali? Ino ncinzi Bbaibbele ncolyaamba?
Noyakamana myaka iili 40 munkanda, Joshua simulyazina wa Musa, wakaambila bana Israyeli kuti balisalile naakati: “Pele na mumeso aanu kwabija kumanina Jehova milimo, lino amulisalile buzuba obuno ngumuyanda kubelekela, nanka mizimu bamauso njibakabelekela mutala lyamulonga, nanka mizimu yaba-Amori mbemukede abo munyika yabo. Pele mebo abasiŋanda bangu tulabelekela Jehova.”—Joshua 24:15.
Umwi wabamausyi Joshua mbaakali kwaamba ngu Tera, bausyi Abrahamu, ibakali kukkala mumunzi wa Uri aciindi eeco iwakali kumbo lya Mulonga wa Firate. Ibbaibbele kunyina pe nolyaamba makani manji aa Tera, kunze buyo lyakuti wakali kukomba baleza bambi. (Joshua 24:2) Mwanaakwe Abrahamu, nokuba kuti tanaakajisi luzibo lunji lwamakanze aa Leza, wakalilisungwide kusiya munzi wakwe ciindi Jehova naakamulailila kucita boobo. Inzya, Abrahamu wakasala bukombi bwiindene kuli bwabausyi. Akaambo kakuti Abrahamu wakacita boobo, wakajana zilongezyo eezyo Leza nzyaakamusyomezya, alimwi wakaba muntu izikombelo zinji ngozibona kuti “ngowisi wabaabo basyoma boonse.”—Baloma 4:11, Ci.
Alimwi Bbaibbele lilaluula munzila iikulwaizya makani aa Rute, umwi wabamakaapanyina Jesu Kristo. Rute mukaintu muna Moabu wakakwetwe kumuna Israyeli, wakaba mukamufwu alimwi wakaleelede kusala cimwi cintu: ikuzumanana kukkala mucisi cokwabo naa kutobela banyinazyala ku Israyeli. Naakabona mbobwakali kuyandika kapati bukombi bwa Jehova kwiinda bukombi bwamituni mbobakali kutobela bazyali bakwe, Rute wakaambila banyinazyala kuti: “Bantu bako bayooba bantu bangu, a-Leza wako uyooba Leza wangu.”—Rute 1:16, 17.
Kalibandika mbwaayandika kapati makani aaya mumulongo wa Bbaibbele, ibbuku lipandulula mabala litegwa Dictionnaire de la Bible lilapandulula kuti, cibalo eeci citondezya “mwanakazi wakazyalilwa kucisi cimbi, akati kabantu batakombi Leza alimwi ibabyaabi bakasulidwe abana Israyeli, . . . akaambo kaluyando lwakwe kubantu ba Jehova abukombi bwakwe, mucoolwe wakaba umwi wabamakaapanyina ba Mwami Davida uusalala.” Rute tanaakawayawaya pe ikusala bukombi ibwakaindene abwabazyali bakwe, alimwi akaambo kakusala ooko, wakajana zilongezyo kuli Leza.
Makani aaluula matalikilo aa Bunakristo alaamba cakusalazya twaambo twakapa kuti basikwiiya ba Jesu baleke bukombi bwabamausyi. Mumakani ngaakakanana cakuzula bantu, imwaapostolo Petro wakabalomba baswiilizi bakwe kuti, “amulifutule kulibasunu ababisya” kwiinda mukweempwa zibi zyabo alimwi akubbapatizyigwa muzina lya Jesu Kristo. (Incito 2:37-41) Cimwi cazikozyanyo zipati nca Saulo, imu Juda wakali kupenzya Banakristo. Naakali mumugwagwa kuya ku Damasko, wakabona cilengaano ca Kristo, kuzwa waawo Saulo wakaba Munakristo alimwi wakazooyitwa kuti mwaapostolo Paulo.—Incito 9:1-9.
Ibunji bwa Banakristo bakusaanguna, izintu tiizyakabeendela mbuli mwaapostolo Paulo. Pele, boonse buyo bakaleelede kuleka bukombi bwaci Juda antela kukomba baleza basiyene-siyene bakubeja. Aabo bakazumina Bunakristo bakacita boobo kabajisi luzibo lukkwene lwatwaambo, ikanjikanji eelyo nobakamana kubandika zyalubazu lwa Jesu kali Mesiya. (Incito 8:26-40; 13:16-43; 17:22-34) Banakristo bakusaanguna aabo bakaambilwa cakusalazya mbocakali kuyandika kucinca buumi bwabo. Boonse bakalombwa kuti bacite boobo, iba Juda abatali ba Juda, pele mulumbe kunyina nowakacinca pe. Ikutegwa bamukkomanisye Leza, cakali kuyandika kapati kutobela bukombi bupya bwa Bunakristo.
Ikusala Kuyandika Kapati Kulindiswe
Masimpe busicamba bwakali kuyandika mumwaanda wamyaka wakusaanguna kutegwa muntu aleke zilengwa zyabukombi bwamukwasyi, nkokuti bwaci Juda, kukomba beendelezi antela baleza bakubeja akutalika kunjila icikombelo ncobakali kusampaula ba Juda abana Roma. Kakutanainda ciindi cilamfwu, ikusala ooku kwakaleta kupenzyegwa kapati. Ncimwi buyo amazubaano, kweelana mbwaakaamba Hippolyte Simon, bishopo wa Katolika waku Clermont-Ferrand mubbuku lyakwe lyakuti, Vers une France païenne? (The Paganization of France?), kuyandika busicamba ikukaka “kujatikizyigwa akoongwa mukutobela bukkale budumide.” Kuyandika busicamba ikuyanzana ankumu nsyoonto yabukombi eeyo iikazyigwa zimwi ziindi, nkokuti ya Bakamboni ba Jehova.
Paul, imulombwana uuzwa ku Bastia mu Corsica, wakakomenena mucikombelo ca Katolika, alimwi zimwi ziindi wakali kutola lubazu mumilimo yacikombelo mbuli kusambala makkekke kutegwa bajane mali aayandika kumbunga ya Katolika yamilimo yaluzyalo. Mbwaakali kuyanda kulimvwisya kabotu Bbaibbele, wakazumina kuba amubandi lyoonse a Bakamboni ba Jehova. Mukuya kwaciindi, wakabona kuti nzyaakali kwiiya zyakali kuyoomuletela zilongezyo zitamani. Aboobo, Paul wakazitambula camoyo woonse zyeelelo zyamu Bbaibbele akuba umwi wa Bakamboni ba Jehova. Bazyali bakwe bakakulemeka kusala kwakwe, ooko kwatakanyonganya cilongwe cabo mumukwasyi.
Amelie ukkala kucisi ca France nkocili kumusanza. Ibamukwasyi wakwe bali kunjila cikombelo ca Bakamboni ba Jehova kwamazyalani one. Ino ncinzi cakamupa kuti asale kutobela zyeelelo zyabukombi zyabazyali bakwe? Musimbi ooyu waamba kuti: “Tokonzyi kuba umwi wa Bakamboni ba Jehova akaambo kakuti bazyali bako naa bamasyaanyookulu mbaa Kamboni ba Jehova antela mbobakabede. Pele mukuya kwaciindi, uyooamba kuti, ‘Oobu mbukombi bwangu akaambo kakuti eezi nzyondisyoma.’” Mbubwenya mbuli bakubusi banji Bakamboni ba Jehova, Amelie ulizyi kuti lusyomo lwakwe luyumu muli Jehova lumupa mpindu mubuumi alukkomano lutamani.
Ikaambo Ncotweelede Kutobela Zyeelelo zya Leza
Ibbuku lya Tusimpi caandaano ca 6 kapango ka 20, likulwaizya boonse aabo ibayanda kukkomanisya Leza kuti: “Mwanaangu, jatisya malailile aauso, alimwi utaleki mulao wabanyoko.” Muciindi cakutobela buyo mbuli moofwu, lulayo luli boobu lukulwaizya bakubusi kutobela zyeelelo zya Leza kwiinda mukuyumya lusyomo akuliiminina beni kuli Leza. Imwaapostolo Paulo wakabalomba beenzyinyina kuti “[ba]lingule zintu zyoonse,” ikubona naa nzyobakali kuyiisyigwa zyakali kweendelana a Jwi lya Leza akuyanda Kwakwe, alimwi akuzitobela mbubonya.—1 Batesalonika 5:21, Ci.
Kufwumbwa naa bakakkomenena mumukwasyi wa Banakristo naa pe, Bakamboni ba Jehova ibainda kutuulunzuma tuli cisambomwi, ibana abapati bakacita kusala kuli boobo. Kwiinda mukuliiya Bbaibbele cakubikkila maano, bakajana bwiinguzi bwini-bwini kumibuzyo yabo kumpindu yabuumi akumvwisya kapati luyando lwa Leza kubantu. Nobakajana luzibo oolu, bakatambula zyeelelo zya Leza akusolekesya kucita kuyanda kwa Leza.
Kufwumbwa naa muli babali balyoonse bamagazini eeyi naa pe, twamulomba kuzumina kutamba kwa Bakamboni ba Jehova kuti bamugwasye kuvwuntauzya mu Bbaibbele akulanga-langa zyeelelo zyamu Bbaibbele. Kwiinda mukucita boobo, muyoocikonzya ‘kulabila akubona kuti Jehova mubotu’ alimwi akujana luzibo, lwalo ikuti naa mwalubelesya luyoomusololela kubuumi butamani.—Intembauzyo 34:8; Johane 17:3.
[Cifwanikiso icili apeeji 3]
Mazyalani one aamukwasyi wa Bakamboni ba Jehova mu France
[Cifwanikiso icili apeeji 5]
Rute wakasala kubelekela Jehova muciindi cabaleza bakali kukomba bamausyi