-
Kunkuta Mpati Akuli PilatoMuntu Mupati Kwiinda Iwakaponede
-
-
Cibalo 121
Kunkuta Mpati Akuli Pilato
IBUSIKU bwaumbuluka. Petro wamutama Jesu kwaciindi catatu alimwi Basinkuta Mpati bamanizya lubeta lwabo lwamucapo elyo bamwaika. Nokuba boobo, mbubwaceda buyo alimwi muli Bwasanu cifwumofwumo, baswaangana alimwi, cino ciindi baswaanganina kuŋanda yabo Yankuta. Kulangilwa kuti makanze abo ngakuti lubeta lwabo lwamasiku lulibonye-bonye kuba lwamumulawo. Jesu naaletwa kulimbabo baamba mbubwenya mbubakacita masiku ategwa: “Anooli nduwe Kristo utwaambile.”
Jesu waingula ategwa: “Kuti ndamwaambila tamukoosyoma, alimwi kuti ndamubuzya tamukoovuwa.” Nokuba boobo Jesu walyaamba kwiinda mukwaamba kuti: “Kuzwida sunu Mwana a-Muntu unooyookede kujanza lyalulyo lyanguzu zya-Leza.”
“Sena nkokuti nduwe Mwana a-Leza?” boonse bayanda kuziba.
Jesu waingula ategwa: “Ndinywe mwaamba kuti ndili nguwe.”
Ikwiingula oku kulizulide kulibaaba baalumi bakanza kujaya. Bakulanga kuti nkutukila. Babuzya ategwa: “Tuciyandilanzi abumwi bukamboni? Twalimvwide swebo amulomo wakwe mwini.” Aboobo bamwaanga Jesu bamutola akumwaaba mumaanzaa mweendelezi waba Roma Pontiyo Pilato.
Judase, sikwaaba Jesu walikutobela mbuli mbuuyaabuya mulandu. Naabona kuti Jesu wapegwa mulandu walufu, watalika kulisinsa. Aboobo waunka kubapaizi basilutwe abapati babantu kuyoopilusya mali aansiliva aali 30 kapandulula ategwa: “Ndabisya! ndaaba muntu uutakwe mulandu.”
“Makaninzi kulindiswe? Makani aako omwini!” baingula cakubula lubomba. Aboobo Judase wawaala mali ansi mutempele akuunka waakulisina. Nokuba boobo, imutabi nkwaanga ntambo Judase watyoka aboobo mubili wakwe woonzoka akuwida amabwe aali ansi mpowabbontokela akupwasyuka.
Ibapaizi tabacizi cakwaacita mali aya aansiliva. Balaamba: “Taciluleme kwiibika muciyobolelo, nkaambo ngumuulo wamalowa.” Aboobo bamane kubuzyanya, aya mali baauzya muunda wamubumbi, kuti kabazikkila mumo beenzu. Aboobo oyu muunda utegwa, “muunda wamalowa.”
Acili mafwumina Jesu naatolwa kuŋanda yamweendelezi. Pele bama Juda bamusindikila bakaka kunjila nkaambo basyoma kuti ikusangana boobu a Bamasi inga kwabasofwaazya. Aboobo kutegwa beendelane, Pilato wazwa anze. Wabuzya ategwa: “Ino nkaambonzi nkomwamuletela muntu oyu?”
Baingula ategwa: “Atanooli mubi, notwatamuleta kulinduwe.”
Kalombozya kutajatikizigwa, Pilato waingula ategwa: “Amumutole nobeni, mumubeteke mbuli mulao wanu.”
Kabayubulula makanze abo abujayi, bama Juda balaamba: “Tatuzumizigwa kujaya muntu.” Masimpe, ikuti naa bamujaya Jesu ciindi ca Pobwe lya Kwiindilila, kulalangilwa kuba manyongwe nkaambo bantu banji balamulemeka Jesu. Pele kuti bapa bana Roma kuti bamujaye akaambo kamulandu wacisi, eci inga caba mbuli kuti cabaubulula akuboneka kuti tabali mbabo bacita boobo pe kubantu.
Aboobo basololi bacikombelo kabataambi pe kuti balijisi lubeta lumbi musyule mwalo mobapa Jesu mulandu walufwu akaambo kakutukila Leza, lino baamba milandu imbi. Babamba kaambo kalaa zibeela zyotatwe ategwa: “Twakamujana oyu [1] ulengawida cisi cesu, [2] ukasya kupa Kaisara mutelo, [3] uamba kuti, Ndime Kristo Mwami.”
Ikaambo kakuti Jesu waamba kuti mwami nkokamunjila Pilato. Aboobo wanjila muŋanda alimwi wamwiita Jesu akumubuzya kuti: “Nduwe Mwami waba-Juda na?” Munzila imwi, sena watyola mulawo kwiinda mukulyaamba kuti uli mwami ikuleka Kaisara?
Jesu uyanda kuziba kuti naa mmanji buti makani ngamvwide kale Pilato kujatikizya nguwe, aboobo wabuzya ategwa: “Sena makani aaya nduwe oolyaambila naa kuli bakwaambila boobo akaambo kangu?” (BT)
Pilato walitondezya mbuli kuti kunyina ncazi kujatikizya nguwe elyo uyanda kuziba kasimpe. Waingula ategwa: “Sena ndi mu-Juda mebo? Umukowa wako abalo bapaizi bapati bakakuleta kulindime, ino wakacitanzi?”
Jesu taasola kukaka kaambo kakwaamba kuti mwami. Kakunyina kudooneka, ibwiinguzi mbwaapa lino Jesu bwamugambya Pilato. Luka 22:66–23:3; Matayo 27:1-11; Marko 15:1; Johane 18:28-35; Incito 1:16-20.
▪ Nkaambo nzi Basinkuta Mpati ncobaswaanganina alimwi cifwumofwumo?
▪ Ino Judase wafwa buti, alimwi mali aansiliva aali 30 abelesyegwa buti?
▪ Nkaambo nzi bama Juda ncobayandila kuti bana Roma bamujaye mbabo Jesu muciindi cakuti bacite obo beni?
▪ Ntwaambo nzi bama Juda ntobamubikka Jesu?
-
-
Kuzwa Kuli Pilato Kuya Kuli Heroda AkupilukaMuntu Mupati Kwiinda Iwakaponede
-
-
Cibalo 122
Kuzwa Kuli Pilato Kuya Kuli Heroda Akupiluka
NOKUBA kuti Jesu taasola kukazya kuli Pilato kuti mmwami, wapandulula kuti Bwami bwakwe tabukonzyi kwaatula bwaba Roma. Jesu ulaamba: “Bwami bwangu tabuli bwaansi ano, bwami bwangu nobwali bwaansi ano, abazike bangu nobandilwanina, kuti entatolwa ba-Juda. Pe, bwami bwangu tabuli bwakokuno.” Aboobo Jesu wazumina ziindi zyotatwe kuti ulijisi Bwami nokuba kuti tabuli bwaansi ano.
Pele Pilato wayaambele kumubuzya ategwa: “Ena, uli Mwami na?” Nkokwaamba kuti sena uli mwami nokuba kuti Bwami bwako tabuli bwaansi ano?
Jesu watondezya Pilato kuti uliluzi mukuyeeya kwakwe kwiinda mukwiingula kuti: “Nduwe ooamba kuti ndi Mwami. Ncendakazyalilwa, ncendakasikila ansi ano, kuti nkalungulule bwini. Boonse banabwini banoomvwa ijwi lyangu.”
Inzya, imulimo mupati ngwaakaboolela anyika Jesu nkuti alungulule “bwini,” ikapati bwini kujatikizya Bwami bwakwe. Jesu ulilibambilide kusyomeka kubwini obo nokuba kuti ciyooamba kuti afwe. Nokuba kuti Pilato wabuzya kuti: “Ino bwini ninzi?” taalindila bupanduluzi bumbi pe. Zyavwula nzyaamvwa cakuti ulakonzya kukosola mulandu.
Pilato waunka kunkamu iilindila anze aaŋanda. Kulibonya kuti ulimujisi a Jesu ambali, waambila bapaizi basilutwe alimwi abaabo balaa mbabo ategwa: “Nsijene kaambo kulooyu muntu.”
Kabanyemede akaambo kambuli mbuwakosolwa mulandu oyu, imakamu aabantu azumanana alaamba: “Ukopa bantu, uiisya mucisi coonse ca-Judaya, kutalikila ku-Galilaya mane kusikila akokuno.”
Ikutayeeya kwaba Juda aba kweelede kuti kwamugambya Pilato. Aboobo bapaizi basilutwe abapati nobazumanana koompolola, Pilato wajokela kuli Jesu akubuzya kuti: “Sa tomvwi mbubakubika twaambo tunji?” Pele Jesu waumuna buyo. Ikukkalikila kwakwe nokuba kuti wabikkwa twaambo tunji kwapa kuti Pilato agambwe kapati.
Naaziba kuti Jesu muna Galilaya, Pilato wajana nzila yakuzwida mukaambo aka. Imweendelezi waku Galilaya, Heroda Antipa (imwanaa Heroda Mupati) uli ku Jerusalemu kupobwe lya Kwiindilila aboobo Pilato watuma Jesu kulinguwe. Musyule, Heroda Antipa, wakakosozya Johane Mubbapatizi mutwe mpoonya wakayoowa ciindi naakamvwa milimo yamaleele Jesu njaakali kucita, kayeeya kuti ngu Johane wakabuka kuzwa kubafwu.
Lino Heroda wakondwa kapati akaambo kabulangizi bwakubona Jesu. Taakkomanina kuti ulibikkide maanu kumilimo ya Jesu naa kuti uyanda kusola kuziba kuti naa twaambo ntwabikkwa twamasimpe naa pe. Pele uliyandiside buyo kumubona akusyoma kuti ulamubona Jesu kacita maleele.
Nokuba boobo, Jesu taacita mbuli mbwaalikulangila Heroda. Mane, nabuzya Heroda, tainguli noliba jwi lyomwe. Naatyompwa, Heroda abasilumamba bakwe batalika kumufwubaazya Jesu. Bamusamika cakusama cibotu akutalika kumubbookezya. Mpoonya bamupilusya kuli Pilato. Nkakaambo kaako Heroda a Pilato ibakali basinkondonyina bakaba balongwe kapati.
Naajoka Jesu, Pilato waita bapaizi basilutwe, basololi bama Juda alimwi abantu antoomwe akwaamba kuti: “Mwandiletela muntu oyu mwati ulengawida bantu, eno mebo mbwendamubuzya kubusyu bwanu, nsimubwene kaambo kulaayo makani ngomutikizya, awalo Heroda takamujene mulandu pe, mbwaakamuboozya kulindiswe. Eno amuswiilile, taakwe ncaakacita iceelede lufu, nkaako ndiyoomuuma akumwaangununa.”
Aboobo Pilato waamba kuti Jesu takwe mulandu ziindi zyobile. Uliyandide kumwaangulula nkaambo waziba kuti mmunyono buyo wapa kuti bapaizi bamwaabe kulinguwe. Pilato nasoleka kumuleka Jesu, watambula kukulwaiziya akumbi kwakuti acite obo. Kacili acuuno cakwe cakubetekela, mukaintu wakwe watuma mulumbe ulaamba: “Kutabi makani kulinduwe akumuntu oyo mululami, nkaambo sunu ndapenzegwa loko muciloto [kulibonya kuti cazwa kuli Leza] nkaambo kanguwe.”
Pele ino Pilato ulamwaangulula buti oyu muntu uutakwe mulandu mbuli mbwazi kuti uleelede kucita obo? Johane 18:36-38; Luka 23:4-16; Matayo 27:12-14, 18, 19; 14:1, 2; Marko 15:2-5.
▪ Ino Jesu wawiingula buti mubuzyo uujatikizya kuba mwami?
▪ Ino “bwini” bwalo Jesu mbwaakali kulungulula mubuumi bwakwe boonse bwaansi ninzi?
▪ Ino Pilato waukosola buti mulandu, ibantu balimvwa buti, alimwi Pilato wamucita buti Jesu?
▪ Ino Heroda Antipa nguni, nkaambo nzi ncaakondwa kubona Jesu, alimwi wamucita buti?
▪ Nkaambo nzi Pilato ncayandide kwaangulula Jesu?
-