-
Ikulibonya AkumbiMuntu Mupati Kwiinda Iwakaponede
-
-
Cibalo 129
Ikulibonya Akumbi
BASIKWIIYA bacityompedwe. Tabamvwisisyi pe kuti cuumbwe tacikwe muntu alimwi amakani aamba bamakaintu tabaasyomi pe. Aboobo mu Nsondo mumwenya kumazuba, Kleopa asikwiiya umwi bazwa mu Jerusalemu akuya ku Emau, musinzo uulampa makkilomita aatandila ku 11.
Kabaciya, kumwi kababandika zintu zyacitika buzuba obo, imuntu ngobatazi wabasangana. Wabuzya ategwa: “Ino makaninzi aya ngomuya bwaambaula nomuya bweenda?”
Basikwiiya baima, busyu bwabo kabuzwide buusu elyo Kleopa waingula ategwa: “Sena nduwe olike ookede mu-Jerusalemu, ootezi makani aakacitika omo kumazuba aya ngoonya?” Wabuzya ategwa: “Ino makaninzi?”
“Makani aa-Jesu wa-Nazareta,” baingula. “Bapaizi bapati abeendelezi besu bakamwaaba kuti abetekelwe lufu akubambulwa. Kwalo swebo twali kusyoma kuti ngonguwe uuzoonununa Israyeli.”
Kleopa amweenzinyina bapandulula zintu zikankaminsya zyacitika buzuba obo—makani aakubona bangelo alimwi acuumbwe citakwe muntu—pele bamane balyaamba kuti balizingidwe kuti naa zyaamba nzi zintu ezi. Oyu muntu mweenzu wabasinsa ategwa: “Nywebo nobafubafuba, nomuli emyoyo iikakila kusyoma oonse ngobakaamba basinsimi. Sena Kristo taali kweelede kuciswa obo akunjila mubulemu bwakwe?” Mpoonya wabapanduluda zibalo kuzwa mumagwalo aasalala aajatikizya Kristo.
Limwi basika ku Emau amane mweenzu wacita mbuli kuti uciindilila walo. Akaambo kakuyandisya kumvwisya azimbi, basikwiiya bamukulwaizya ategwa: “Kala aswebo nkaambo lyandoobbila zuba.” Elyo wakkala ambabo. Naali kukomba akukomona mukamu akubaabila, baziba kuti ngu Jesu ncobeni uusamide mubili wabuntunsi. Mpoonya amane wazeluka.
Baziba lino mweenzu ncalaa luzibo lunji bobuya! Babuzya ategwa: “Sena myoyo yesu teyali kupya muzyamba zyesu, naali kuza bwaambaula aswebo munzila, aleeliya naali kutupandulwida Magwalo?” Icakutasowa ciindi, banyamuka akupilukila ku Jerusalemu nkobaakujana baapostolo abaabo mbobabungene limwi. Kleopa amweenzinyina kabatanaamba jwi, abo bamwi baamba cakukondwa ategwa: “Nkasimpe Mwami wabuka, walibonya kuli-Simoni.” Mpoonya aba bobile baluula mbuli mbwaalibonya Jesu kulimbabo. Eci caba ciindi cane buzuba obo ncaalibonya kuli basikwiiya baandeene-andeene.
Mpoonya awo Jesu walibonya alimwi kwaciindi casanu. Nokuba kuti zijazyo zilikkiidwe akaambo kakuti basikwiiya bayoowa bama Juda, wanjila, waima akati kabo akwaamba kuti: “Amube aluumuno.” Baankamana akuyeeya kuti babona musangu. Aboobo kapandulula kuti tali musangu, Jesu ulaamba: “Ino mulikatazizyanzi? Ukuzum[bauzya] oku kuzwidai mumyoyo yanu? Amubone maanza aangu amatende aangu, ndime ndemwini, amundijate mundibone, nkaambo musangu tajisi nyama azifuwa mbuli mbomundibona ndili azyo.” Nokuba boobo, bacilengeeni kusyoma.
Ikubagwasya kuti basyome kuti ngu Jesu ncobeni, wabuzya ategwa: “Sena mujisi cakulya ano?” Naamana kutambula ntuli yanswi iiyokedwe akwiilya, ulaamba: “Nendakacili anywebo [kanditanafwa] ngaaya majwi ngendakamwaambila aakuti, Makani oonse aakali kwaamba ndime, aalembedwe mumulao wa-Musa amubasinsimi amuntembauzyo, aleelede kuzyulila.”
Kacizumanana mubandi walo waba mbuli ciiyo ca Bbaibbele, Jesu wabayiisya ategwa: “Mboobu mbokulembedwe, kuti Kristo uleelede kuciswa akubuka kulufu mubuzuba bwatatu akwalo kuti kukambaukwe muzina lyakwe kweempwa akujatilwa kwazibi kumasi oonse, kusaanguna ku-Jerusalemu. Ndinywe bakamboni bamakani aya.”
Akaambo kakubbaatilwa, Tomaso taajanika pe kumuswaangano oyu wamu Nsondo mangolezya uuyandika kapati. Aboobo mumazuba aatobela bamwi bamwaambila cakukkomana ategwa: “Twakamubona Mwami.”
Tomaso ulaamba: “Ndatalubona lubata lwanembe mumaanza aakwe, akubika munwe wangu mucipulo canembe, akubika ijanza lyangu kulubazu lwakwe, nsikoozoosyoma pe.”
Nokwainda mazuba aali lusele, basikwiiya baswaangana alimwi muŋanda. Lino Tomaso ulaambabo. Nokuba kuti zijazyo zilikkiidwe, Jesu walibonya alimwi akati kabo akwaamba kuti: “Amube aluumuno.” Mpoonya naalanga kuli Tomaso, wamwaambila kuti: “Tambika munwe wako, ubone maanza aangu. Tambika ijanza lyako, ulibike mulubazu lwangu. Utabi muntu uutasyomi, pele uusyoma.”
Tomaso ulaamba: “Omwami wangu, Leza wangu.”
“Tomaso, nowandibona wasyoma,” Jesu wabuzya. “Bali acoolwe abo abatandibwene, nokubaboobo balasyoma.” Luka 24:11, 13-48; Johane 20:19-29.
▪ Mmibuzyo nzi njaabuzya mweenzu kuli basikwiiya bobile mumugwagwa uuya ku Emau?
▪ Ncinzi ncaamba mweenzu oyu capa kuti myoyo yabasikwiiya ipye muzyamba zyabo?
▪ Ino basikwiiya bamuziba buti mweenzu?
▪ Ciindi Kleopa amweenzinyina nobapiluka ku Jerusalemu, makani nzi mabotu ngobamvwa?
▪ Nkulibonya kuli buti kwasanu nkwaacita Jesu kuli basikwiiya bakwe, alimwi ncinzi cacitika?
▪ Ncinzi cacitika nokwainda mazuba aali lusele kuzwa ciindi Jesu naalibonya ciindi casanu, alimwi Tomaso wasyoma buti kuti Jesu muumi?
-
-
Ku Lwizi lwa GalilayaMuntu Mupati Kwiinda Iwakaponede
-
-
Cibalo 130
Ku Lwizi lwa Galilaya
LINO baapostolo bapiluka ku Galilaya mbubwenya Jesu mbwaakabalailide kuti bacite musyule. Pele tabacizi kabotu ncobaya kuyoocita kuya. Nokwainda ciindi, Petro waambila Tomaso, Natanayeli, Jakobo amwanaakwabo Johane abaapostolo bamwi bobile ategwa: “Ndiya kukuzela.”
“Aswebo tulaya ayebo,” aba bali cisambomwi baingula.
Masiku oonse taakwe ncobaca. Nokuba boobo, nokwatuba-tuba buyo, Jesu walibonya kunkomwe pele baapostolo teebaziba kuti ngu Jesu. Woompolola ategwa: “Nobana, sena mulijisi cakulya?”
“Pe, pe,” baingula kabali mumeenda.
Ulaamba: “Amuwaale lusabwe kululyo lwabwaato, eno mulaca.” Elyo nobacita boobo, bakakilwa kulukwela nkaambo kanswi zinji-zinji.
Johane ulaamba: “Ngo-Mwami.”
Naamvwa boobo Petro, wasama cibaki cakwe nkaambo wakali samunwide akusotokela mulwizi. Mpoonya wasaya ambweni mamita aali 90 kuya kunkomwe. Ibaapostolo bamwi batobela mubwato buniini kabaza bukwela lusambwe luzwide nswi.
Nobasika kukkomwe, babona mulilo wamakala answi kaziyokwa awo alimwi kuli acinkwa ambali. Jesu ulaamba: “Amulete nswi nzomwaca eno.” Petro watanta akukwela lusabwe kunkomwe. Lujisi nswi izili 153 izipati-pati!
Jesu wabatamba ategwa: “Amuboole mulye.”
Kunyina waliyumya-yumya akati kabo kuti abuzye kuti: “Nduweni?” nkaambo boonse balizi kuti ngu Jesu. Eci nciindi caciloba kulibonya kuzwa ciindi naakabusigwa elyo ncatatu kubaapostolo bakwe kabali nkamu yomwe. Lino wabapa cakulya, wapa omwe-omwe cinkwa answi.
Nobamana kulya, ambweni Jesu kalangide kunswi zinji nzyobajata wabuzya Petro ategwa: “Simoni omwana a-Jona, sena ulandiyandisya kwiinda [zeezi, NW]?” Kakunyina kudooneka ubuzya kuti, Sena uuyandisya kapati mulimo wakuzela kwiinda mulimo ngondakakugwasya kulibambila kuti ukaucite?
Petro waingula ategwa: “Ulizi kuti ndilakuyanda.”
“Sanina tubelele twangu,” waingula Jesu.
Alimwi kwaciindi cabili wabuzya ategwa: “Simoni, omwana a-Jona, sena ulandiyandisya?”
“Ii, Mwami, ulizi kuti ndilakuyanda,” Petro waingula cakusyomeka.
“Embela mbelele zyangu,” walailila alimwi Jesu.
Mpoonya alimwi kwaciindi catatu, wabuzya: “Simoni, omwana a-Jona, sena ulandiyanda?”
Lino Petro wausa. Ambweni wagambwa kuti Jesu udooneka lusyomo lwakwe. Kai, aciindi calubeta lwa Jesu lino-lino, Petro wakamutama ziindi zyotatwe kuti tamuzyi. Aboobo Petro ulaamba: “Omwami, ulizi zintu zyoonse, ulizi kuti ndilakuyanda.”
Jesu wamulaila kwaciindi catatu kuti: “Sanina mbelele zyangu.”
Aboobo abo bambi Jesu wabaambilila ali Petro ikujatikizya mulimo ngwayanda kuti bacite. Uyooisiya nyika lino-lino elyo uyanda kuti kabasololela ikubelekela baabo ibayooitwa mucaanda cambelele ca Leza.
Mbubwenya Jesu mbwaakaangwa akujaigwa akaambo kamulimo ngwaakatumwa a Leza kuti aucite, wayubulula lino kuti Petro uyoopenga mapenzi ngaonya. Jesu wamwaambila kuti: “Nowacili mulombe, wakalyaanga omwini, wakali kweenda mbowali kuyanda. Pele waakuba munene, uyoololola maanza aako, umbi uyookwaanga akuyookutola nkotayandi.” Nokuba kuti kuli lufwu lwakulisungula akaambo kajwi lya Leza ilumulindila Petro, Jesu wamukulwaizya ategwa: “Ndicilila.”
Naacebuka Petro, wabona Johane akubuzya kuti: “Mwami, ino oyu akacite buti?”
Jesu waingula ategwa: “Ino kuti nkeyanda kuti akkalilile kusikila nkaboole, ncinzi eeco kulinduwe? Konditobela buyo!” (BT) Ibunji bwabasikwiiya bakamvwa mbuli kuti aya majwi aa Jesu aapandulula kuti mwaapostolo Johane takoyoofwa. Nokuba boobo, mbubwenya mwaapostolo Johane mbwaakazyoopandulula kumbele, Jesu taakwe naakaamba kuti takoyoofwa pe, pele Jesu wakaamba buyo kuti: “Antela ndiyanda kuti andilindilile mane nkaboole, ino ayo makani aako na?”
Mpoonya Johane wakazyooamba alimwi kumbele kuti: “Mpozili azintu zimwi nzijizinji nzyaakacita Jesu. Kuti na zyalembwa zyoonse, ndasyoma kuti inyika neyatakonzya kwaamana mabuku ayoolembwa.” Johane 21:1-25; Matayo 26:32; 28:7, 10.
▪ Ncinzi citondezya kuti baapostolo tabacizyi kabotu ncobaya kuyoocita ku Galilaya?
▪ Ino baapostolo bamuzyiba buti Jesu ku Lwizi lwa Galilaya?
▪ Nziindi zyongaye lino Jesu nzyaalibonya kuzwa ciindi naakabusigwa?
▪ Ino Jesu wakankaizya buti ncayanda kuti bacite baapostolo?
▪ Ino Jesu waitondezya buti nzila njayoofwa Petro?
▪ Majwi nzi Jesu ngaakaamba kuli Johane aatakamvwugwa kabotu kuli basikwiiya banji?
-