LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • bhs cibalo. 3 map. 29-39
  • Ino Leza Ujisi Makanze nzi Kujatikizya Bantu?

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Ino Leza Ujisi Makanze nzi Kujatikizya Bantu?
  • Ncinzi Bbaibbele Ncolituyiisya?
  • Amulubale mu Ncoliyiisya Bbaibbele
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • SINKONDONYINA LEZA
  • INO NGUNI WEENDELEZYA NYIKA?
  • INO NYIKA YA SAATANI IYAKUNYONYOONWA BUTI?
  • NYIKA MPYA ILAAFWAAFWI!
  • Nkaambo nzi Ncokuli Kupenga Kapati?
    Ncinzi Bbaibbele Ncolituyiisya?
  • Ibamwi Balaa Zyuuno Zyaatala Kwiinda Ndiswe
    Amwiiye ku Mwiiyi Mupati
  • Mmakanze Nzi Ngajisi Leza Kujatikizya Nyika?
    Ncinzi Leza Ncayanda Kulindiswe
  • Ino Buumi Bwakali Buti mu Paradaiso?
    Amumuswiilile Leza Kutegwa Mukapone Kukabe Kutamani
Amubone Azimwi
Ncinzi Bbaibbele Ncolituyiisya?
bhs cibalo. 3 map. 29-39

CIBALO 3

Ino Leza Ujisi Makanze Nzi Kujatikizya Bantu?

1. Ino Leza ujisi makanze nzi kujatikizya bantu?

LEZA ujisi makanze mabotu kapati kujatikizya bantu. Wakalenga mwaalumi amukaintu bakusaanguna, Adamu a Eva, kuti kabakkala mumuunda mubotu alimwi iweebeka. Makanze ngaakajisi ngakuti bazyale bana, babambe nyika yoonse kuba paradaiso alimwi akuti balanganye banyama.—Matalikilo 1:28; 2:8, 9, 15; amubone Bupanduluzi Buyungizyidwe 6.

2. (a) Ino ncinzi cituzyibya kuti Leza uyakwaazuzikizya makanze aakwe? (b) Ino Bbaibbele lyaamba kuti mbantu bali buti ibayoopona aanyika mane kukabe kutamani?

2 Sena muyeeya kuti kuli ciindi notuyakukkala muparadaiso? Jehova utwaambila kuti: “Ndakanza, eelyo ndiyoocizuzikizya.” (Isaya 46:9-11; 55:11) Inzya, uyakwaacita makanze aakwe, alimwi kunyina ciyakumulesya. Jehova waamba kuti kuli kaambo ncaakailengela nyika. ‘Tanaakailenga buyo kakunyina kaambo.’ (Isaya 45:18) Uyanda kuti bantu kabakkala munyika yoonse mboizulwa. Ino mbantu bali buti Leza mbayanda kuti kabakkala aano anyika, alimwi ino beelede kukkala kwaciindi cilamfwu buti? Bbaibbele lyaamba kuti: “Balulami [naa, bantu bamvwida] bayookona nyika, alimwi bayookkala alinjiyo lyoonse mane kukabe kutamani.”—Intembauzyo 37:29; Ciyubunuzyo 21:3, 4.

3. Mbokunga bantu balaciswa akufwa, mibuzyo nzi njomukonzya kubuzya?

3 Pele mazuba aano bantu balaciswa akufwa. Mumasena manji balalwana akujayana. Masimpe, oobu tabusyi mbwaakali kuyanda Leza. Aboobo, ino ncinzi cakalubila, alimwi nkaambo nzi ncozili boobu zintu? Bbaibbele lilikke ndelikonzya kwaamba.

SINKONDONYINA LEZA

4, 5. (a) Ino nguni wakaambaula a Eva kubelesya nzoka mumuunda wa Edeni? (b) Ino muntu uusyomeka inga wacinca buti akuba mubbi?

4 Bbaibbele litwaambila kuti Leza ujisi sinkondonyina “uutegwa Diabolosi a Saatani.” Saatani wakabelesya nzoka kwaambaula a Eva mumuunda wa Edeni. (Ciyubunuzyo 12:9; Matalikilo 3:1) Wakapa kuti ciboneke mbuli kuti nzoka njiyakali kwaambaula.—Amubone Bupanduluzi Buyungizyidwe 7.

5 Aboobo, sena Leza nguwakalenga Saatani Diabolosi? Peepe! Mungelo ooyu iwakali kujulu ciindi Leza naakababambila nyika ba Adamu a Eva wakacinca akuba Diabolosi. (Jobu 38:4, 7) Ino eeco cakacitika buti? Atupe cikozyanyo: Ino mbuti muntu uusyomeka mbwacinca akuba mubbi naa kabwalala? Muntu ooyo tanaakazyalwa kali mubbi. Pele ulanyonokela naa kuyanda cintu citali cakwe. Ulazumanana kuciyeeya cintu eeco, eelyo muzeezo ooyo uutali kabotu iwakuyanda cintu citali cakwe ulakomena. Mpoonya, ajana ciindi ncabona kuti ncoolwe, ulacibba cintu eeco. Aboobo ulalicinca mwini kuba mubbi.—Amubale Jakobo 1:13-15; amubone Bupanduluzi Buyungizyidwe 8.

6. Ino mbuti mungelo umwi mbwaakaba sinkondonyina Leza?

6 Eeci ncicakacitika kumungelo ooyo. Jehova naakamana kulenga Adamu a Eva, wakabaambila kuti bazyale bana ‘akuzuzya nyika.’ (Matalikilo 1:27, 28) Kulangilwa kuti mungelo ooyo wakayeeya kuti, ‘Bantu boonse aabo balakonzya kukomba ndime muciindi cakukomba Jehova!’ Naakazumanana kuyeeya makani aaya, awalo muzeezo wakuyanda kukombwa, icintu cakeelede Jehova wakakomena. Mungelo ooyo wakali kuyanda kuti bantu kabamukomba. Aboobo wakeena Eva kwiinda mukumwaambila makani aakubeja. (Amubale Matalikilo 3:1-5.) Kwiinda mukucita boobo, wakaba Saatani Diabolosi, sinkondonyina Leza.

7. (a) Nkaambo nzi ba Adamu a Eva ncobakafwida? (b) Nkaambo nzi swebo ncotucembaalila akufwa?

7 Ba Adamu a Eva tiibakamumvwida Leza, eelyo bakaulya mucelo. (Matalikilo 2:17; 3:6) Bakamubisyila Jehova, mpoonya mukuya kwaciindi bakafwa, mbubonya Jehova mbwaakaambide. (Matalikilo 3:17-19) Bana ba Adamu a Eva bakaba basizibi, aboobo bakafwa. (Amubale Baroma 5:12.) Kutegwa tumvwisye kaambo bana ba Adamu a Eva ncobakabeda basizibi abalo, amuyeeye cikozyanyo eeci. Amweezyeezye kuti mupanga cinkwa mumpani iibbookede. Icinkwa cimwi acimwi cinoobbookede mbubonya mbuli mpani eeyo. Ncimwi buyo, ciindi Adamu naakatyola mulawo wa Leza, Adamu wakaba sizibi. Akaambo kakuti tuli bana ba Adamu, toonse “tulibbookede” naa kuti tuli basizibi mbubonya mbuli nguwe. Alimwi akaambo kakuti toonse tuli basizibi, toonse buyo tulacembaala akufwa.—Baroma 3:23; amubone Bupanduluzi Buyungizyidwe 9.

8, 9. (a) Ino ncinzi Saatani ncaakali kuyanda kuti ba Adamu a Eva basyome? (b) Nkaambo nzi Jehova ncaatakabajaya bazangi mpoonya-mpoonya?

8 Saatani ngowakatalisya buzangi kuli Jehova ciindi naakayunga ba Adamu a Eva kuti batamumvwidi Leza. Wakali kuyanda kuti ba Adamu a Eva basyome kuti Jehova mubeji, kuti mweendelezi mubi iwakali kubaimya zintu zibotu kapati. Saatani wakali kwaamba kuti bantu tabeelede kulanga kuli Leza kuti abaambile cakucita, alimwi akuti ba Adamu a Eva beelede kunoolisalila beni cibotu acibi. Aboobo, ino ncinzi ncaakeelede kucita Jehova? Naakayanda, naakabajaya buyo bazangi aabo akumana buzangi bwabo. Pele sena eeco nocakatondezya kuti Saatani mubeji? Peepe.

9 Aboobo, Jehova tanaakabajaya bazangi aabo mpoonya-mpoonya. Muciindi caboobo, wakabapa ciindi bantu cakuti balyeendelezye beni. Eeci cakali kunoosalazya makani aakuti Saatani mubeji akuti Jehova nguuzyi cikonzya kubagwasya ncobeni bantu. Tuyakwiiya zinji kujatikizya makani aaya mu Cibalo 11. Pele ino nywebo muyeeya buti kujatikizya ncobakasala kucita ba Adamu a Eva? Sena bakacita kabotu kumusyoma Saatani akutamvwida Leza? Jehova nguwakapede ba Adamu a Eva zintu zyoonse nzyobakajisi. Wakabapede buumi bulondokede, busena bubotu kapati bwakukkala, alimwi amulimo ngobakali kukkomanina. Pele Saatani kunyina cintu nociba comwe cibotu ncaakabacitila. Ikuti nywebo nomwakaliko aciindi eeci, nomwakacita buti?

10. Ino ncintu nzi cipati ncayelede kusala umwi aumwi wesu?

10 Mazuba aano, umwi aumwi wesu weelede kusala mbubonya, alimwi buumi bwesu buyeeme aakusala ooko. Tulakonzya kusala kumumvwida Jehova kali Mweendelezi wesu akutondezya kuti Saatani mubeji. Naa tulakonzya kusala Saatani kuba mweendelezi wesu. (Intembauzyo 73:28; amubale Tusimpi 27:11.) Munyika iino mbasyoonto kapati bantu ibamumvwida Leza. Mubwini, Leza tali ngomweendelezi wanyika pe. Pele ikuti naa talinguwe, ino nguni weendelezya nyika?

INO NGUNI WEENDELEZYA NYIKA?

Saatani wasola kupa Jesu mfwulumende, naa mami aamunyika

Ikuti mami oonse aamunyika naatali aa Saatani, sena Saatani naakasyomezya Jesu kuti ulamupa ngawo?

11, 12. (a) Ino twiiya nzi twalanga ceeco Saatani ncaakasyomezya kupa Jesu? (b) Ino magwalo nzi aatondezya kuti Saatani ngonguwe weendelezya nyika?

11 Jesu wakalimuzyi ooyo mubwini iweendelezya nyika. Aciindi cimwi, Saatani ‘wakamutondezya mami oonse aamunyika abulemu bwangawo.’ Mpoonya Saatani wakasyomezya Jesu kuti: “Zyoonse eezyi ndilakupa ikuti naa ufwugame akundikomba ciindi comwe buyo.” (Matayo 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Amulibuzye kuti, ‘Ikuti mami aayo naatali aa Saatani, sena Saatani naakasyomezya Jesu kuti ulamupa ngawo?’ Peepe. Mfwulumende zyoonse nzyookwa Saatani.

12 Ambweni mulibuzya kuti: ‘Ino Saatani inga waba buti mweendelezi wanyika? Sena Jehova tali ngo Leza Singuzuzyoonse iwakalenga julu anyika?’ (Ciyubunuzyo 4:11) Inzya, Jehova ngo Leza Singuzuzyoonse, pele cakutainda mumbali Jesu wakaamba Saatani kuti “mweendelezi wanyika eeyi.” (Johane 12:31; 14:30; 16:11) Mwaapostolo Paulo wakaamba Saatani Diabolosi kuti ‘ngoleza wabweende bwazintu obuno.’ (2 Bakorinto 4:3, 4) Alimwi mwaapostolo Johane wakalemba kuti “nyika yoonse ili mumaanza aamubi.”—1 Johane 5:19.

INO NYIKA YA SAATANI IYAKUNYONYOONWA BUTI?

13. Nkaambo nzi ncotuyandika nyika mpya?

13 Nyika eeyi iyaabwiindila buya kubija akuyoosya. Koonse-koonse tubona buyo nkondo, bumpelenge, kuupa-upa ameso alimwi abugwebenga. Bantu tabakonzyi kwaamana mapenzi oonse aaya, nobasoleka buti. Pele lino-lino Leza uyakwiinyonyoona nyika eeyi mbyaabi munkondo yakwe ya Amagedoni akuleta nyika mpya yabululami.—Ciyubunuzyo 16:14-16; amubone Bupanduluzi Buyungizyidwe 10.

14. Ino nguni Leza ngwaakasala kuba Mwami wa Bwami bwakwe? Ino ncinzi Bbaibbele ncolyakasinsima kujatikizya Jesu?

14 Jehova wakasala Jesu Kristo kuba Mwami wa Bwami naa mfwulumende yakwe yakujulu. Zyuulu-zyuulu zyamyaka izyainda musyule oomu, Bbaibbele lyakasinsima kuti Jesu wakali kuyoolela kali “Mwami Waluumuno,” akuti mfwulumende yakwe tiikamani pe. (Isaya 9:6, 7) Jesu wakayiisya basikumutobela kuti kabaipailila mfwulumende eeyi naakaamba kuti: “Abuboole Bwami bwako. Akucitwe kuyanda kwako ansi aano mbubonya mbuli kujulu.” (Matayo 6:10) Mu Cibalo 8, tuyakwiiya Bwami bwa Leza mbobuyakunjila mubusena bwamfwulumende zyamunyika eeyi. (Amubale Daniele 2:44.) Kuciindi eeco, Bwami bwa Leza buyoosandula nyika kuba paradaiso mbotu kapati.—Amubone Bupanduluzi Buyungizyidwe 11.

NYIKA MPYA ILAAFWAAFWI!

Bantu balimukwiimba, balizya ziimbyo, akukkomana munyika mpya

15. Ino “nyika mpya” ninzi?

15 Bbaibbele lisyomezya kuti: “Kuli majulu mapya anyika mpya nzyotulindila swebo,” alimwi “muli zyeezyi muyooba bululami.” (2 Petro 3:13; Isaya 65:17) Zimwi ziindi, Bbaibbele nolyaamba “nyika,” inga lyaamba bantu bakkala anyika. (Matalikilo 11:1) Aboobo, “nyika mpya” yabululami caamba bantu boonse ibamumvwida Leza alimwi ibalelekedwe anguwe.

16. Ino ncipego nzi citaliboteli Leza ncayakubapa aabo ibayakupona munyika yakwe mpya, alimwi ino ncinzi ncotweelede kucita kutegwa tukapegwe cipego eeci?

16 Jesu wakasyomezya kuti aabo ibayakupona munyika mpya ya Leza bayakupegwa “buumi butamani.” (Marko 10:30) Ino ncinzi ncotweelede kucita kutegwa tukapegwe cipego eeci? Twamulomba kuti mubale Johane 3:16 alimwi a 17:3 kutegwa mujane bwiinguzi. Lino atubone ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya mbobuyakuba buumi mu Paradaiso aanyika.

17, 18. Ino tuzyi buti kuti kunooli luumuno munyika yoonse mboizulwa alimwi akuti tunooliibide?

17 Bubi, nkondo, milandu, abugwebenga zyoonse ziyoomana. Kunyina nokuyakuba limbi bantu babi aanyika. (Intembauzyo 37:10, 11) Leza ‘uyoomanizya nkondo munyika yoonse mboizulwa.’ (Intembauzyo 46:9; Isaya 2:4) Nyika inoozwide bantu ibamuyanda Leza alimwi ibamumvwida. Kuyooba luumuno lyoonse mane kukabe kutamani.—Intembauzyo 72:7.

18 Bantu ba Jehova bayakuliiba. Kaindi, ciindi bana Israyeli nobakali kumumvwida Leza, bakaliliibide nkaambo wakali kubakwabilila. (Levitiko 25:18, 19) Mu Paradaiso, kunyina notuyakuyoowa cintu naa muntu uuli woonse pe. Lyoonse tunooliibide!—Amubale Isaya 32:18; Mika 4:4.

19. Ncinzi citupa kusyoma kuti kunooli zyakulya zinji kapati munyika mpya ya Leza?

19 Kunooli zyakulya zinji kapati. “Kuyooba maila manji anyika; atala lyamalundu ayoovwula citaambiki.” (Intembauzyo 72:16) Jehova “Leza wesu, uyootulongezya,” alimwi “nyika iyoozyala micelo yanjiyo.”—Intembauzyo 67:6.

20. Ino tuzyi buti kuti nyika iyooba paradaiso?

20 Nyika yoonse iyooba paradaiso. Bantu bayooba amaanda mabotu kapati alimwi amyuunda yeebeka. (Amubale Isaya 65:21-24; Ciyubunuzyo 11:18.) Nyika yoonse iyoobota kapati mbubonya mbowakabede muunda wa Edeni. Lyoonse Jehova uyootupa zintu zyoonse nzyotuyandika. Kujatikizya Jehova, Bbaibbele lyaamba kuti: “Yebo ulavwungulula janza lyako akukkutya cilenge coonse cipona kwiinda mukucipa ncociyanda.”—Intembauzyo 145:16.

21. Ino tuzyi buti kuti kunooli luumuno akati kabanyama alimwi abantu?

21 Kunooli luumuno akati kabanyama alimwi abantu. Banyama tabakalumi limbi bantu pe. Bana baniini banooliibide kukkala abanyama, nobaba baabo ibayoosya alimwi ibakali mazuba aano.—Amubale Isaya 11:6-9; 65:25.

22. Ino Jesu uyakubacita buti aabo baciswa?

22 Kunyina naba omwe uuyakuciswa. Ciindi Jesu naakali anyika wakaponya bantu banji. (Matayo 9:35; Marko 1:40-42; Johane 5:5-9) Lino mbwali Mwami wa Bwami bwa Leza, Jesu uyakubaponya bantu boonse. Kunyina naba omwe uuyakwaamba kabili kuti: “Ndaciswa.”—Isaya 33:24; 35:5, 6.

23. Ino Leza uyakubacita buti aabo bafwide?

23 Bafwu bayakupona alimwi. Leza usyomezya kuti uyakubusya mamiliyoni aabantu bafwide. “Kuyooba bubuke bwabantu baluleme abataluleme.”—Amubale Johane 5:28, 29; Milimo 24:15.

24. Ino mulimvwa buti kujatikizya kupona mu Paradaiso?

24 Toonse tweelede kusala. Tulakonzya kusala kwiiya kujatikizya Jehova alimwi akumubelekela, naa kusala kucita buyo nzyotuyanda. Ikuti naa twasala kubelekela Jehova, tuyooba abuumi bubotu kapati kumbele. Ciindi mwaalumi umwi katanafwa naakalomba Jesu kuti akamuyeeye kumbele, Jesu wakamusyomezya kuti: “Uyooba andime mu Paradaiso.” (Luka 23:43) Lino atwiiye zinji kujatikizya Jesu Kristo alimwi ambwayakuzuzikizya zisyomezyo zya Leza izitaliboteli.

MUBUFWAAFWI

KAAMBO KAMASIMPE 1: KULI KAAMBO LEZA NCAAKATULENGELA

“Balulami bayookona nyika, alimwi bayookkala alinjiyo lyoonse mane kukabe kutamani.”—Intembauzyo 37:29

Makanze nzi ngajisi Leza kujatikizya bantu?

  • Matalikilo 1:28

    Leza wakali kuyanda kuti mikwasyi ipange nyika kuba paradaiso alimwi akulanganya banyama.

  • Isaya 46:9-11; 55:11

    Leza uyakucicita ncakanzide kucita, alimwi kunyina ciyakumulesya.

KAAMBO KAMASIMPE 2: NCOBWAYUMINA BUUMI

“Nyika yoonse ili mumaanza aamubi.”—1 Johane 5:19

Ino nguni weendelezya nyika?

  • Johane 12:31

    Jesu wakaamba Saatani kuti ngomweendelezi wanyika.

  • Jakobo 1:13-15

    Saatani wakanyonokela cintu icitali cakwe.

  • Matalikilo 2:17; 3:1-6

    Saatani wakeena Eva; Adamu alimwi a Eva tiibakamumvwida Leza, eelyo kumbele boonse bobilo, Adamu a Eva, bakafwa.

  • Baroma 3:23; 5:12

    Tulafwa akaambo kakuti twakakona cibi kuli Adamu.

  • 2 Bakorinto 4:3, 4

    Saatani weena bantu.

KAAMBO KAMASIMPE 3: BWAMI BWA LEZA BUYAKWAAMANA MAPENZI

“Abuboole Bwami bwako. Akucitwe kuyanda kwako ansi aano.”—Matayo 6:10

Ino ncinzi ncayakucita Jehova?

  • Daniele 2:44

    Bwami bwa Leza buyoonjila mubusena bwamfwulumende zyoonse zyamunyika.

  • Ciyubunuzyo 16:14-16

    Leza uyakwiinyonyoona nyika eeyi mbyaabi lya Amagedoni.

  • Isaya 9:6, 7

    Jehova wasala Jesu kuba Mwami wamfwulumende yakwe yakujulu. Jesu uyakweendelezya nyika.

KAAMBO KAMASIMPE 4: BWAMI BWA LEZA BUYAKUSANDULA NYIKA KUBA PARADAISO

“Yebo ulavwungulula janza lyako akukkutya cilenge coonse cipona kwiinda mukucipa ncociyanda.”​—Intembauzyo 145:16

Ncinzi ncobuyakutucitila Bwami bwa Leza?

  • Intembauzyo 46:9

    Nkondo, bugwebenga, abujayi ziyakumana doo.

  • Isaya 32:18; 65:21-24

    Munyika mpya, bantu boonse bayakuba amaanda mabotu, mabuwa mabotu alimwi akukkala muluumuno.

  • Intembauzyo 72:16

    Kuyakuba cakulya cinji.

  • Isaya 11:6-9

    Kuyakuba luumuno akati kabanyama alimwi abantu.

  • Isaya 33:24; Milimo 24:15

    Taakwe naba omwe uuyakuciswa, alimwi bafwide bayoobuka.

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi