Capítulo 8
Kakuentajtlawaw familia xlakata kakilhtamaku ni namaxkajwani
1-3. 1) ¿Niku minacha tuku nitlan nema kapasa familia? 2) ¿La nakakuentajtlawakgo natlatni xfamiliajkan xlakata nitu nakaʼakgspula?
AKTSU kgawasa naʼan kʼescuela pero palha mima sen. ¿Tuku tlawayaw? ¿Malakgachayaw chu nitu maxkiyaw tuku nalitaʼakgtlapa? ¿O lhuwa tuku malhakgeyaw asta nila natatsuwi? Ni chuna tlawayaw. Kaj wa maxkiyaw tuku maklakaskin xlakata ni namakgstaja.
2 Nachuna, natlatni ni xlimalakatsalitkan akxni nakuentajtlawakgo xfamiliajkan xlakata ni nakapasa tuku nitlan xalak kakilhtamaku: talakgastan, radio chu televisión, tiku kataʼankgo kʼescuela o makgalhtawakgananin. Makgapitsi natlatni kaj tsinu kakuentajtlawakgo xfamiliajkan o wi tiku nipara tsinu kakuentajtlawakgo. Amakgapitsi, xlakata akxilhkgo pi lu nitlan tuku anan kkakilhtamaku, nitu kamaxkikgo talakaskin natlawakgo xkamankan chu xlakan makgkatsikgo pi la kaj kachiwilikanit. ¿Tlan ni namalakatsalikan la nakakuentajtlawakan familia?
3 Chuna. Akxni malakatsalikan la kuentajtlawakan familia ni kajwatiya ni makgtayanan wata na nitlan kitaxtu (Eclesiastés 7:16, 17). Wa xlakata, ¿la natlawakgo natlatni tiku kstalaninanin Cristo xlakata ni namalakatsalikgo la nakuentajtlawakgo xfamiliajkan? Kaʼakxilhwi pulaktutu: escuela, tiku katalalinkgo chu talakgastan.
¿TIKU NAKAMASIYANI KINKAMANANKAN?
4. ¿La xliʼakxilhatkan natlatni takgalhtawakga?
4 Natlatni tiku kstalaninanin Cristo xlakaskinka akxilhkgo pi kamanan naʼankgo kʼescuela. Katsikgo pi kamasiyanikan letra, natsokgnankgo, nakatachuwinankgo amakgapitsi chu nalakkaxtlawakgo xtaʼakglhuwitkan. Na katsinikgo kgalhtawakgakgo. Tuku kamasiyanikan kʼescuela kamakgtaya tlan natayanikgo taʼakglhuwit nema anan kkakilhtamaku. Akxni liwana kamasiyanikan kamakgtaya tlakg tlan natlawakgo xtaskujutkan (Proverbios 22:29).
5, 6. ¿Tuku ni xlilat katsinikgo kamanan xlakata talakgxtumit kʼescuela?
5 Pero kʼescuela kinkamankan talalinkgo amakgapitsi, tiku ni akxilhkgo latamat la akinin. Akgtum liʼakxilhtit, ¿tuku lakpuwankgo xlakata talakgxtumit chu la linkan latamat? Kʼakgtum escuela kNigeria, chatum tsumat tiku tanu tanu xtatalakgxtumi xkastakyawa xcompañeras xlakata talakgxtumit. Liwana xkgaxmatnikgo maski lu nitlan tuku xlakapastaka, nema kaj xlikgalhtawakganit krevistas niku limin tuku xalixkajni. Makgapitsi tlawakgolh tuku kawanilh. Chu wa xlakata, chatum xʼamiga xʼama kgalhi kskgata chu nilh akxni xmakgamputun.
6 Lu nitlan, pero lhuwa tuku ni liwana katsikgo xlakata talakgxtumit ni wa xkuenta xcompañeros, wa xla makgalhtawakgananin. Lhuwa natlatni lilakgaputsakgo pi akxni kamasiyanikan xlakata talakgxtumit ni kamasiyanikan pi ni kaj akglakgwa natalakgxtumikgo. Xtse chatum tsumat tiku kgalhi 12 kata wa: «Kwilaw niku latamanin lu kanajlanikgo Dios chu linkgo xlatamatkan chuna la makgasa. Pero kʼescuela secundaria kamaxkimaka condones tiku anta kgalhtawakgakgo». Uma tse chu xchixku lilakgaputsakgolh akxni katsikgolh pi lakgkgawasan xwanimakgolh xtsumat pi xkatatalakgxtumilh. ¿La tlan natlatni nakuentajtlawakgo xfamilia xlakata ni nakapasa uma tuku nitlan?
7. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata kinkamanankan nakatsikgo tuku xaxlikana xlakata talakgxtumit?
7 ¿Tlakg tlan ni nakamasiyanikan kamanan xlakata talakgxtumit? Ni. Tlakg tlan akinin nakamasiyaniyaw (Proverbios 5:1). Xlikana pi klakalhuwa kʼEuropa chu kNorteamérica, lhuwa natlatni ni lichuwinamputunkgo talakgxtumit. Nachuna, klhuwa países xalak África ni lu kalitachuwinankgo xlakata talakgxtumit. Chatum tlat xalak Sierra Leona wan: «Ni talismani pi tiku xalak África chuna natlawakgo». Makgapitsi natlatni lakpuwankgo pi akxni kamasiyanikan xlakata talakgxtumit natlawa pi kamanan nalitsakgsaputunkgo talakgxtumit xalimaxana. Pero ¿tuku lakpuwan Dios?
DIOS CHU TALAKGXTUMIT
8, 9. ¿Tuku lu xlakaskinka lichuwinan Biblia xlakata talakgxtumit?
8 Biblia masiya pi tlan kalitachuwinankan kamanan xlakata talakgxtumit pero chuna la xlilat. Anta kʼIsrael, xkachikin Dios xtamakxtumikgo asta «kamanan», xlakata xkgaxmatkgolh akxni pixlanka xtalikgalhtawakga Limapakgsin nema maxkika Moisés (Deuteronomio 31:10-12; Josué 8:35). Limapakgsin lakatanks xwan xlakata talakgxtumit, makgapitsi wa uma, akxni laktsuman kalakgchin xpapaʼ, akxni lakchixkuwin kataxtuni espermatozoide, talakgxtumit nema ni xlitatlawat, tiku akgskgawi xpuskat o xchixku, tiku tatalakgxtumi xtachixku, tiku tatalakgxtumi tiku xalak kxfamilia, chu tiku tatalakgxtumi animales (Levítico 15:16, 19; 18:6, 22, 23; Deuteronomio 22:22). Natlatni lhuwa tuku xkalitachuwinankgo xkamanankan akxni xkakgalhskinkgo tuku aku xlikgalhtawakgakanit.
9 Makgapitsi versículos xla capítulos 5, 6 chu 7 xla Proverbios masta lu tlan tastakyaw xlakata tuku nitlan kitaxtu akxni wi tiku tlawa talakgxtumit xalimaxana. Uma versículos limasiya pi min kilhtamaku lu stlan la limasiyakan uma talakgxtumit nema ni xlitatlawat (Proverbios 5:3; 6: 24, 25; 7:14-21). Pero na masiyakgo pi ni xlilat chu lu nitlan tuku kitaxtu alistalh chu na kawanikan kamanan pi nichuna katlawakgolh (Proverbios 5:1-14, 21-23; 6:27-35; 7:22-27). Na lichuwinan pi kajwatiya tiku tamakgaxtokgkgonit tlan nalipaxuwakgo talakgxtumit (Proverbios 5:15-20). Uma textos kamasiyani natlatni pi tlan nachuna nakamasiyanikgo xkamanan.
10. ¿Tuku xlakata akxni liwana kalitachuwinankan kamanan xlakata talakgxtumit ni kamatlawi tuku ni xlitatlawat?
10 ¿Kamatlawi kamanan talakgxtumit xalimaxana tuku kamasiyanikan? Nichuna, Biblia wan: «Takatsin kamalakgtaxti tiku akgstitum lamakgolh» (Proverbios 11:9). ¿Kamakgtayaputunaw kinkamanankan ni nakapasa xtalakapastakni kakilhtamaku? Chatum tlat wa: «Lakatanks kkalitachuwinaw kinkamanankan xlakata talakgxtumit akxni laktsujku xwankgonit. Wa xlakata, akxni amakgapitsi kamanan lichuwinankgo xlakata talakgxtumit, xlakan ni tlakg katsiputunkgo. Ni lixkajni akxilhkgo talakgxtumit».
11. ¿La tlan nakamasiyanitilhakan kamanan xlakata xmaknikan?
11 Chuna la lichuwinankgolh capítulos nema titaxtukgonita, talakaskin nakalitachuwinankan kamanan xlakata talakgxtumit akxni laktsujku. Akxni kawanikan laktsu kamanan tuku xtukuwanikan tuku kgalhiyaw kkimaknikan, na nakalitachuwinanaw tuku xlitsumat chu tuku xlikgawasa chu ni nalimaxananaw. Liwana nakawaniyaw xtukuwanikan. Tlakg tlan nawan komo xchatiykan nakalitachuwinankgo xkamanankan pi ni kaj likgaman tuku kgalhikgo chu niti nakaxamani chu nakaʼakxilhni chu na ni xlilat lixkajni nakalichuwinankan. Akxni kamanan nastakkgo, talakaskin nakalitachuwinankan la talakgxtumikgo chatum chixku chu chatum puskat xlakata nakgalhikgo xkamanankan. Chu akxni tsukukgo stakkgo liwana xlikatsitkan la natalakgpali xmaknikan. Chuna la talichuwinalh kcapítulo 5, uma na kamakgtaya kamanan xlakata ni nakalikgamanankan (Proverbios 2:10-14).
TUKU NAKAMASIYANIKGO NATLATNI KXCHIKKAN
12. ¿Tuku nitlan talakapastakni masiyakan kʼescuela?
12 Natlatni xlikatsitkan tuku natlawakgo xlakata ni nakaliʼakgskgawikan tuku kamasiyanikan kʼescuela xkamanan, la akxni kamasiyanikan xlakata evolución, natatayakgo akgtum kachikin o akxni kawanikan pi ni anan tuku xaxlikana (1 Corintios 3:19; katamalakxtupi Génesis 1:27; Levítico 26:1; Juan 4:24; 17:17). Lhuwa makgalhtawakgananin tiku lakaskinkgo tlan kakakitaxtunilh kamanan lu xlakaskinka akxilhkgo tlakg xatalhman takgalhtawakga. Maski chatunu chatunu nalaksaka tuku natlawa, makgapitsi makgalhtawakgananin wankgo pi kajwatiya takgalhtawakga makgtayanan tlan nakinkakitaxtuniyana (Salmo 146:3-6).
13. ¿La natlawayaw xlakata kinkamanankan tiku ankgo kʼescuela ni nakapasa nixatlan talakapastakni?
13 Xlakata ni nakapasa nixatlan talakapastakni o tuku xalixkajni, natlatni liwana xlikatsitkan tuku kamasiyanimaka kamanan. Wa xlakata nakamakgtayakan kxchikkan. Lu xlikana nakamasiyaniputunatit minkamanan. Nakatachuwinanatit akxni nakitaspitkgo kʼescuela. Tlan nakakgalhskinatit tuku katsinimakgo, tuku tlakg lakgatikgo chu tuku tlakg tuwa makgkatsikgo. Nakaʼakxilhniyatit xtareajkan, tuku tsokgkgo kxlibretajkan chu tukuya calificación maxtukgo kxʼexámenes. Tlakg tlan nawan komo nakalakgapasaw xmakgalhtawakgenanin chu nakawaniyaw xlakaskinka akxilhaw xtaskujutkan chu pi na kamakgtayaputunaw.
XʼAMIGOS KINKAMANANKAN
14. ¿Tuku xlakata xlakaskinka pi kamanan xʼamigos natlawakgo tiku tlan likatsikgo?
14 «¿Tiku masiyanin uma?» ¡Lhuwa natlatni chuna kgalhskininankgo akxni kgaxmatkgo pi xkamanankan wankgo o tlawakgo tuku nitlan! Kamanan wankgo pi kamasiyanilh chatum amigo xalak escuela o chatum xtalakatsu. Tiku katalalinaw kinkamapasiyan xtayatkan maski kamananku laklankata o akinin. Apóstol Pablo kinkamakatsiniyan: «Ni kataʼakgskgawitit tiku nitlan nakatalalinaw natlawakgo pi namakgxtakgaw xatlan talismanin» (1 Corintios 15:33, TNM; Proverbios 13:20). Kamanan lu lakapala kamatlawikgo tuku lakaskinkgo xcompañeros. Ni liwana katsikgo tuku natlawakgo chu makglhuwa kamakgapaxuwaputunkgo o kaks kamalakawaniputunkgo xcompañeros. Wa xlakata xlakaskinka xʼamigos natlawakgo tiku tlan likatsikgo.
15. ¿La tlan nakamakgtayakgo natlatni xkamanankan xlakata tlan nalaksakkgo xʼamigos?
15 Natlatni liwana katsikgo pi kamanan ni putum kilhtamaku laksakkgo tuku tlan; talakaskin nakamakgtayakan. Ni wamputun pi nakalaksakniya xʼamigos, wata nakamasiyaniya la nalaksakkgo chuna la nastaktilhakgo, nakamasiyaniya tukuya tayat xlikgalhit tiku xʼamigos. Tayat nema tlakg xlakaskinka wa pi napaxkikgo Jehová chu natlawaputunkgo tuku xaʼakgstitum kxlakatin (Marcos 12:28-30). Nakamasiyaniyaw napaxkikgo chu nakamaxkikgo kakni tiku ni akgskgawinankgo, tlan likatsikgo, mastakgo tuku kgalhikgo chu xaskujnin. Akxni kakninanikan Dios kfamilia tlan nakamakgtayakan xlakata nakatsikgo tukuya tayat xkgalhikgo tiku kalichuwinankan kBiblia chu alistalh natamalakxtumiyaw xtayatkan natalan xalak congregación. Natlatni xliwilitkan liʼakxilhtit akxni na liwana laksakkgo tiku natalalinkgo.
16. ¿La natlawakgo natlatni xlakata nakatsikgo tiku xʼamigos xkamanan?
16 ¿Kalakgapasaw xʼamigos kinkamanankan? ¿Tlan xkawaniw kakaliminkgolh kkinchikkan xlakata nakalakgapasaw? Na tlan nakakgalhskinaw tuku lakpuwankgo amakgapitsi kamanan xlakata xʼamigos. ¿Kalilakgapaskan pi akgstitum linkgo xlatamatkan o xlakata lakgaputiy linkgo xlatamatkan? Komo lakgaputiy lamakgo, talakaskin nakamakgtayayaw nakatsikgo tuku xlakata nitlan nakatalalinkgo (Salmo 26:4, 5, 9-12). Komo akxilhaw pi kinkamankan kgalhikgo nitlan tayat, nitlan la lhakganankgo, la likatsikgo o la chuwinankgo, max tlan nakalitachuwinanaw xlakata xʼamigos. Max tiku katalalinkgo kamapasima nitlan tayat (katamalakxtupi Génesis 34:1, 2).
17, 18. ¿Tuku tamakgtay nakamaxkikgo natlatni xkamanan chu ni kajwatiya nakawanikgo tiku ni xlilat nakatalalinkgo?
17 Pero ni kajwatiya nakamasiyaniyaw kamanan ni nakatalalinkgo tiku ni xlilat. Nakamakgtayayaw naputsakgo tiku tlan natalalinkgo. Chatum tlat wa: «Putum kilhtamaku xakputsayaw tiku tlan xtalalinkgolh. Akxni kʼescuela wanika kinkgawasa pi xmakgkgamanalh fútbol, kimpuskat chu akit ktachuwinaw chu kwaniw tuku nitlan xʼama kitaxtu: wantiku xʼama katalalin. Pero na kawaniw pi xakamaw klinaw niku kgamanankan xlakata xkatakgamanalh fútbol amakgapitsi lakgkgawasan xalak congregación. Chu lu tlan kitaxtulh».
18 Xalakgskgalalan natlatni kamakgtayakgo xkamanan xlakata natekgskgo tiku tlan amigo chu nalipaxuwakgo xatlan talakgastan. Pero, lhuwa natlatni tuwa makgkatsikgo natekgskgo tuku tlan nalipaxuwakgo.
¿TUKU NALILAKGASTANANKGO?
19. ¿Tukuya liʼakxilhtit xalak Biblia limasiya pi nitu wamputun komo familia nalakgastanankgo?
19 ¿Wan Biblia pi nitlan nalakgastanankgo? Ni wan. Biblia wan pi anan «kilhtamaku akxni litsiyankan [...] chu kilhtamaku akxni natachayawakan»b (Eclesiastés 3:4). Kxamakgan Israel, xkachikin Dios xlipaxuwakgo tatlakgni chu tatantlin chu nachuna xkgamanankgo chu xwankgo adivinanzas. Jesucristo kilalh niku xtamakgaxtokgmaka chu “kʼakgtum paskua” nema tlawanilh Mateo Leví (Lucas 5:29; Juan 2:1, 2). Liwana tasiya pi Jesús xlakgati paskua. Nikxni katasiyalh kkinchikkan pi talakgalhin litsiyankan chu lakgastanankan.
Akxni liwana laksakaw tuku lipaxuwayaw, la uma familia, tlan nakamakgtaya kamanan nakatsinikgo chu nastaka xtakanajlakan
20. ¿Tuku xlilakapastakatkan natlatni akxni nakatalakgastanankgo xfamiliajkan o atanu tuku nalipaxuwakgo?
20 Jehová wa «Dios tiku xapaxuwana» (1 Timoteo 1:11, TNM). Wa xlakata, kilipaxuwatkan akxni nakakninaniyaw Jehová chu ni kilimakgkatsitkan pi ni anan tuku nalipaxuwayaw (katamalakxtupi Deuteronomio 16:15). Laktsu kamanan lhuwa litliwakga kgalhikgo chu lu lakskulujwan, chu akxni kgamanankgo chu lakgastanankgo anta limakaʼankgo xlitliwakgakan. Lu kinkamakgtayayan akxni liwana laksakaw tuku nalipaxuwayaw. Kamanan lhuwa tuku kamasiyani chu kamakgtaya xlakata liwana nalakapastaknankgo. Xachixku lakgchan nakamaxki tuku maklakaskin xfamilia, chu tuku nalilakgastanankgo. Pero talakaskin ni namalakatsalikan.
21. ¿Tuku nitlan anan ktalakgastan la uku?
21 Kʼuma «xaʼawatiya kilhtamaku» anankgo lhuwa latamanin tiku “tlakg paxkikgo wa tuku nalipaxuwakgo nixawa Dios” chuna la lichuwinalh Biblia (2 Timoteo 3:1-5, TNM). Lhuwa, pulana wilikgo talakgastan kxlatamatkan. Lu lhuwa anan tuku lilakgastanankan, nema tlawa pi nialh pulana nawiliyaw tuku tlakg xlakaskinka. Nachuna, lhuwa tuku lilakgastanankan limin talakgxtumit xalimaxana, tiku lakatsalakgo limapakgsin, tiku wakgo droga chu atanu nema xalixkajni (Proverbios 3:31). ¿Tuku tlan natlawayaw xlakata kamanan ni nalilakgastanankgo tuku nitlan?
22. ¿La tlan nakamakgtayakgo natlatni xkamanan xlakata liwana nalaksakkgo tuku nalilakgastanankgo?
22 Natlatni nakawanikgo xkamanan tuku ni xlitlawatkan chu tuku xlitlawatkan. Pero tuku tlakg xlakaskinka, talakaskin nakamasiyaniya minkamanan tuku ni xliʼakxilhatkan chu nachuna la xlilhuwa kilhtamaku nalimaxtukgo. Talakaskin nalimaxtuya kilhtamaku chu lhuwa naliskuja xlakata tlan nakamasiyaniya. Akgtum liʼakxilhtit: chatum tlat nema xkgalhi chatiy kamanan kgaxmatli pi xapuxku lu xkgaxmata akgtum estación xla radio. Wa xlakata akgtum kilhtamaku, akxni xʼama skuja chu xʼan kxcamión putsalh uma estación. Makglhuwa tachokgolh xlakata xtsokgwililh tuku xwankgo makgapitsi tatlakgni. Alistalh katatawi xkamanan chu kalitachuwinalh tuku xkgaxmatnit. Katlawanilh takgalhskinin xlakata xwankgolh tuku xlakpuwankgo chu kakgalhskilh: «¿La akxilhatit wixin?», chu liwana kakgaxmatnilh tuku wankgolh. Akxni kalimasiyanilh tuku wan Biblia, lakgkgawasan wankgolh pi nialh xʼamakgo kgaxmatkgo uma estación.
23. ¿La natlawakgo natlatni xlakata xkamanan ni nalilakgastanankgo tuku ni xatlan?
23 Xalakgskgalalan natlatni tiku kstalaninanin Cristo akxilhkgo tukuya tatlakgni, programas xla televisión, videos, libros xla historietas, videojuegos chu películas nema lakgatikgo xkamanankan. Akxilhkgo xmakni discos o películas, tuku lichuwinan, xletra tatlakgni, la lichuwinankgo amakgapitsin chu akxilhkgo kaj tsinu tuku nataxtu kpelícula. Makgapitsi kaks lilakawankgo tuku «lilakgastanankgo» xkamanan la uku. Tiku kakuentajtlawaputunkgo xkamanankan ni nakapasa xalixkajni talakapastakni, katachuwinankgo familia chu kawanikgo tuku nitlan nakitaxtu komo naʼakxilhkgo, maklakaskinkgo Biblia chu likgalhtawakga, la libro Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas chu artículos xla revistas Makatsinina chu ¡Despertad!c Akxni natlatni lakatanks wankgo tuku ni xlitatlawat, ni lakgpalikgo tuku wankgo chu ni malakatsalikgo, lu tlan kitaxtu (Mateo 5:37; Filipenses 4:5).
24, 25. ¿Tuku tlan akxtum nalipaxuwakgo familia?
24 Xlikana pi akxni kuenta tlawayaw xlakata ni nalilakgastanankgo tuku nitlan, uma kaj pulaktum tuku kilitlawatkan. Talakaskin nalipaxuwayaw tuku tlan; komo nichuna natlawayaw max kinkamanankan natlawakgo tuku ni xlilat. Lhuwa familias xla kstalaninanin Cristo lu lakapastakkgo la akxtum paxuwakgonit, akxni wi niku kipaxialhnankgolh, kitlawankgolh, kiʼacamparlinankgolh, kgamanankgolh chu kilakgapaxialhnankgolh xfamiliajkan o xʼamigos. Makgapitsi familias lipaxuwakgo chu tlan limakgkatsikgo akxni pixlanka kgalhtawakgakgo. Amakgapitsi lu lipaxuwakgo akxni lichuwinankgo tuku lilitsiyankan o tuku xlakaskinka. Amakgapitsi lalitachuwinan tuku lakgatikgo, la carpintería o amakgapitsi taskujut, nachuna tlakgnankan, tlawakan dibujos o akxilhkan putum tuku tlawanit Dios. Akxni kamasiyanikan kamanan nalipaxuwakgo umakgolh, kamakgtaya ni nalilakgastanankgo tuku xalixkajni chu katsinikgo pi akxni lakgastanankgo ni kajwatiya natawilakgo, naʼakxilhkgo chu nakgaxmatkgo. Tlakg paxuwakan akxni wi tuku tlawakan chu ni kaj akxilhkan.
25 Reuniones sociales na tlan nalipaxuwakan. Komo wi tiku nakuentajtlawa chu ni lu lhuwa tiku naʼankgo ni lhuwa kilhtamaku limaxtukan nalakkaxwilikan, tlan nalipaxuwakgo kamanan. Namakgtayanan xlakata tlakg naʼan tapaxkit kcongregación (katamalakxtupi Lucas 14:13, 14; Judas 12).
KIFAMILIAJKAN TLAN NAMAKGATLAJA KAKILHTAMAKU
26. ¿Tuku tlakg xlakaskinka nema nakinkamakgtayayan ni nakapasa tuku nixatlan kifamiliajkan?
26 Xlikana lu talakaskin naliskujaw xlakata kifamiliajkan ni nakapasa tuku xalixkajni nema anan kkakilhtamaku. Pero wi tuku lu xlakaskinka nema makgtayanan: wa tapaxkit. Akxni kfamilia anan tapaxkit tlawa pi kinchikkan la akgtum putatsekgni nalimakgkatsiyaw chu natlawa tlan nalatachuwinanaw, uma nakinkalimakgtayayan pi kamanan ni nakapasa tuku nixatlan. Pero tlakg xlakaskinka nakgalhiyaw atanu tapaxkit: napaxkiyaw Jehová. Akxni anan uma tapaxkit kfamilia, max akxni kamanan nastakkgo liwana nalakapastakkgo ni namakgalipuwankgo Dios chu ni namastakgo talakaskin nakapasa tuku xalak kakilhtamaku. Nachuna natlatni tiku paxkikgo Jehová xliputum xnakujkan na napaxkinankgo, ni katiskinkgolh tuku nila tlawakan chu ni katimalakatsalikgolh (Efesios 5:1; Santiago 3:17). Chuna, lakkamanan ni katimakgkatsikgolh pi kakninanikan Jehová kajwatiya kawanikan tuku ni xlitlawatkan o ni katipaxuwakgolh o ni katilakgastanankgolh chu lakapala namakgxtakgputunkgo. Wata nakatsikgo pi kakninanikan Dios tlakg limin tapaxuwan chu tlan limakgkatsikan.
27. ¿La tlan familia natlaja kakilhtamaku?
27 Familias tiku xatapaxuwan chu akxtum skujnikgo Dios liskujkgo xlakata “nitu ntalakgalhin ntilitatakgsnikgo” chu ni nakapasa tuku xalixkajni xla uma kakilhtamaku, chu makgapaxuwakgo Jehová (2 Pedro 3:14; Proverbios 27:11). Umakgolh familias tlawakgo chuna la tlawalh Jesús, tiku tayanilh maski Satanás xmatlawiputun tuku nitlan. Akxni atsinu xtsankga xmakgnika, Jesús wa: «Akit ktlajanit kakilhtamaku» (Juan 16:33, TNM). Kifamiliajkan, ¡nachuna katlajalh kakilhtamaku chu kalipaxuwalh latamat nema ni kgalhi xlisputni!
a Komo tlakg katsiputuna, kaʼakxilhti folleto Los testigos de Jehová y la educación, nema tlawakgonit Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., páginas 4 asta 7.
b Ktachuwin xahebreo nema tamatitaxti «litsiyankan» na tlan matitaxtikan «kgamanankan», «paskuanankan» o «paxuwakan».
c Tlawakgonit Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.