Bai Yu Tromoi Hamas Mani Long Baim Baibel?
LAIN bilong bosim bikpela haus buk long Inglan (British Library) i tok orait long tromoi klostu K1,880,000 bilong baim wanpela Baibel Nupela Testamen em Wiliam Tindel i bin tanim long tok Inglis. Ol i bin wokim dispela Baibel 468 yia bipo, na dispela wanpela Baibel tasol bilong namba wan edisen Tindel i bin wokim i stap yet—ol lain i birua long Baibel ol i bagarapim ol narapela. Ol i bin putim dispela Baibel long Landon na ol man inap lukim.
Ol i baim dispela Baibel bilong Tindel long wanpela bikpela skul koles long Inglan, em Bristol Baptist College, em Baibel i bin i stap longtaim long en, kirap long yia 1784. Saveman Roger Hayden, em nambatu siaman long komiti bilong dispela koles, em i tok: ‘Mipela i bin putim gut dispela Baibel long wanpela rum bilong lukautim ol buk, tasol em i wanpela bikpela buk Kristen na i bikpela samting bilong kantri, olsem na mipela i laik bai planti man moa inap lukim.’
Inap planti handet yia Baibel i stap long tok Latin tasol, na ol bikman bilong lotu na ol man i bin kisim bikpela skul ol tasol inap kaunim. Olsem Jon Wiklif i bin laikim, Tindel tu i laik kamapim wanpela Baibel em olgeta man inap kaunim na kisim gut tok bilong en. Em i bin tokim wanpela pris i birua long em: ‘Sapos God i larim mi i stap laip inap planti yia moa, bai mi mekim na manki i gat wok long brukim graun long gaden em bai save long planti tok moa bilong Baibel, winim yu.’
Dispela em i wanpela wok Tindel inap kisim bagarap long en, long wanem, ol pris i birua tru long dispela wok na ol i laik pasim rot bilong kamapim wanpela Baibel em ol man nating inap kaunim. Olsem na Tindel i lusim Inglan na em i ranawe i go long Jemani. Long dispela hap em i tanim “Nupela Testamen” bilong tok Grik bilong pastaim i go long tok Inglis. Ol i wokim 3,000 bilong dispela Baibel na ol i salim hait i go long Inglan. Orait, bisop bilong Landon i kirap na em i wok long painim ol dispela Baibel. Olgeta Baibel em i painim, em i baim na kukim long paia long ai bilong ol man ausait long bikpela haus lotu Sen Pol. Bihain ol i holim Tindel na putim em long kot, na kot i tok em i man bilong lusim bilip. Long yia 1536 ol i pasim em long pos na pasim nek bilong em na kukim em long paia. Yumi kirap nogut, long wanem, dispela Baibel ol pris i nolaik tru long en, nau em i gat bikpela pe moa bilong en!
Ol Witnes Bilong Jehova ol i wok strong long givim stretpela save bilong Baibel long olgeta man i laik painim dispela save. Ol i wokim na tilim ol kain kain Baibel ol man i bin tanim, na ol yet i kamapim wanpela Baibel nem bilong en New World Translation of the Holy Scriptures, em ol i bin kisim tok bilong en long ol tok ples ol i bin raitim Baibel long en long pastaim tru, na tok bilong en i stret na i no hatwok long kaunim. Inap long 1995 ol i bin wokim 74,000,000 bilong dispela Baibel long 12-pela tok ples. Tasol yumi save, bikpela samting bilong olgeta Baibel em ol tok bilong en i save helpim ol man long kisim laip oltaim.
[Piksa long pes 32]
Wiliam Tindel
[Kredit Lain]
From an old engraving in the Bibliothèque Nationale