I Gat Wanem As na Yu Inap Bilip Tru Long Baibel?
Sampela man i tok, yumi no ken bilip long Baibel, long wanem tok bilong en i no stret olgeta, na nau planti man i bihainim tingting bilong ol. Olsem na long nau planti man i no bilip long ol tok bilong Baibel.
Tasol Krais Jisas i beten long God na em i tok: “Tok bilong yu i tru olgeta.” Olsem na yumi inap bilip tru long Baibel. Na Baibel yet i tok, spirit bilong God i as bilong olgeta tok bilong en.—Jon 17:17; 2 Timoti 3:16.
Yu ting olsem wanem long ol dispela tok? Yu ting i gat gutpela as na yumi ken bilip long ol tok bilong Baibel? O yu ting i gat as na yumi ken ting olsem tok bilong en i no stret olgeta na narapela tok i pait wantaim narapela tok?
Ating Narapela Tok i Pait Wantaim Narapela Tok?
Sampela man i save tok olsem narapela tok bilong Baibel i pait wantaim narapela tok bilong en, tasol olsem wanem? Ol i bin soim sampela tok olsem long yu? Ol kain tok olsem, sapos yumi skelim gut, bai yumi save ol i stret wantaim. Tru, taim ol i kaunim sampela stori long Baibel i olsem sampela hap bilong en i no stret olgeta. Tasol ating ol man i no save gut long olgeta liklik liklik samting bilong bipo na ol i ting olsem hap stori i kranki.
Olsem: Sampela man i tok stori bilong Ken long Baibel em i no stret. Ol i save tok, ‘Ken i kisim we meri bilong em?’ Ol i ting Adam tupela Iv i kamapim tupela pikinini tasol, em Ken na Ebel. Tasol dispela tingting bilong ol i kranki, long wanem Baibel i tok, Adam “i gat ol arapela pikinini man na meri tu.” (Stat 5:4) Olsem na Ken i maritim wanpela susa bilong em o pikinini meri bilong wanpela brata o susa bilong em.
Sampela man i laik painim sampela tok kranki long Baibel, olsem na ating bai ol i tok: ‘Long Baibel, Matyu i tok wanpela kepten i askim Jisas long helpim em, tasol Luk i tok kepten i salim ol wokboi bilong em i go askim Jisas. Orait, tok bilong husat i stret?’ (Matyu 8:5, 6; Luk 7:2, 3) Tasol tru dispela tupela tok i pait o olsem wanem?
Taim wanpela man i mekim wanpela wok na narapela man i stori long dispela na em i tok, bos bilong dispela man i mekim dispela wok, yumi no save kirap na tok dispela tok i kranki, a? Olsem: Sapos wanpela nius i tok gavman i bin wokim wanpela rot, bai yu tok dispela tok i kranki, long wanem ol ensinia na wokman bilong gavman i bin wokim dispela rot? Nogat, a? Olsem na taim Matyu i tok kepten i askim Jisas, na Luk i tok kepten i salim sampela wokboi i go askim Jisas, tupela tok wantaim i stret.
Taim yumi skelim gut ol tok bilong Baibel yumi save, narapela tok i no pait wantaim narapela tok.
Stori Bilong Bipo na Bikpela Save Ol Man i Kisim Pinis
Bipo planti man i ting stori bilong Baibel long ol samting i bin kamap long bipo em i no stret. Ol i tok, sampela man Baibel i stori long ol ol i no bin i stap tru long bipo, olsem King Sagon bilong Asiria, na Belsasa bilong Babilon, na Pontias Pailat bilong Rom. Tasol ol samting ol i painim pinis long nau i helpim ol stori bilong Baibel na i makim olsem ol dispela stori i stret. Olsem na wanpela man bilong raitim stori bilong bipo, em Moshe Pearlman, em i tok: “Sampela man, pastaim ol i no bilipim ol stori bilong Olpela Testamen, tasol nau ol i senisim tingting.”[1]
Tok bilong Baibel na ol samting ol man i bin kisim save long en, dispela tu i mas stret wantaim bambai yumi ken bilip tru long ol tok bilong Baibel. Sampela yia bipo ol saveman i bin kamapim wanpela nupela tingting i pait wantaim Baibel, na ol i tok, olgeta samting long graun na long antap i bin i stap oltaim oltaim long bipo, olsem ol i no bin kamap nupela long wanpela taim. Tasol nau wanpela man em i gat bikpela save long ol sta, em Robert Jastrow, em i kamapim nupela save ol i bin kisim na i kamapim long ples klia olsem dispela tok bilong ol saveman i no stret. Em i tok: “Save mipela kisim long ol sta i stret wantaim tok bilong Baibel i stori long ol samting i bin kamap olsem wanem long pastaim tru. Sampela liklik liklik samting i narapela narapela, tasol ol bikpela samting ol saveman i kisim save long en i wankain olsem stori bilong Baibel long Jenesis.”—Jenesis 1:1.[2]
Na ol man i bin senisim tingting bilong ol long mak bilong graun tu. Wanpela buk (The World Book Encyclopedia) i tok: “Long bipo planti man i ting graun i stret [olsem tebol], tasol taim ol i kirap na raun long solwara bilong painim ol nupela ples, nau ol i save, graun em i raunpela.” Tasol Baibel i tok stret olsem long bipo yet! Winim 2,000 yia paslain long taim ol man mekim ol dispela raun long solwara, Baibel i tok: “I gat wanpela Man i stap antap long raunpela graun.”—Aisaia 40:22, NW.
Olsem na taim ol man i kisim sampela save moa, ol i save long planti samting i makim olsem tok bilong Baibel i stret na yumi ken bilip tru long en. Wanpela man bipo em i bosim bikpela haus musiam o haus tumbuna long Englan, em Sir Frederick Kenyon, em i tok: ‘Ol man i bilip ol i ting olsem tok bilong Baibel i stret, no olgeta nupela save ol man i bin kisim i helpim tok bilong Baibel.’[4]
Ol Tok Profet
Baibel i mekim sampela tok profet i stori long ol samting i mas kamap long bihain, na i tok promis long ‘stretpela nupela heven na graun bai kamap.’ (2 Pita 3:13; KTH 21:3, 4) Olsem wanem long ol dispela tok bilong Baibel? Yumi ken bilip tru long en? Orait, olsem wanem long ol tok Baibel i bin mekim long ol samting i mas kamap long bipo? Ol dispela samting i bin kamap tru o nogat? Planti handet yia paslain Baibel i bin tokaut long sampela samting i mas kamap na olgeta liklik liklik samting bilong en i bin kamap stret tru olsem Baibel i tok pinis! I gat planti tok profet olsem i bin kamap tru long bipo.
Olsem: Klostu 200 yia paslain long taim ol man i daunim stongpela taun Babilon, Baibel i tokaut olsem Babilon bai bagarap. Baibel i tok ol Midia na Pesia bai daunim Babilon na Baibel i kolim nem bilong king bilong Pesia em bai mekim bikela wok long dispela taim, em Sairas. Tasol taim ol i raitim dispela tok long Baibel, mama i no karim yet Sairas. Baibel i tok, bikpela Wara Yufretis i lukautim Babilon, em “bai drai,” na ol dua bilong Babilon bai op i stap, “bai ol i no ken pasim.”—Jeremaia 50:38, NW; Aisaia 13:17-19; 44:27–45:1, NW.
Olgeta dispela samting i kamap tru olsem Baibel i tok pinis. Herodotus i tok olsem, em wanpela man bilong bipo em i raitim stori bilong ol samting i bin kamap. Na Baibel i tok tu, bihain bai Babilon i bagarap olgeta na bai i no gat man moa i stap long en. Samting i kamap olsem tasol. Long nau, long ples bipo Babilon i stap long en i gat ol ston nating tasol i hip i stap. (Aisaia 13:20-22; Jeremaia 51:37, 41-43) Baibel i bin tokaut long planti narapela samting tu i mas kamap na ol dispela samting tu i bin kamap stret tru olsem Baibel i tok.
Orait, Baibel i tok wanem samting i mas kamap nau long dispela taim? Baibel i tok: “Long las taim bai planti hevi nogut tru i kamap. Bai ol man i laikim ol yet tasol, na bai ol i laikim tumas mani. Bai ol i litimapim nem bilong ol yet, na hambak nabaut, na tok bilas long God. Bai ol i sakim tok bilong papamama. Bai ol i no save tenkyu. Bai ol i sakim olgeta pasin holi. Bai ol i no save pren long ol wanblut bilong ol yet. . . . Bai ol i laikim tumas kain kain amamas bilong bodi, na ol i no laikim God. Bai ol i bihainim pasin bilong God long skin tasol na bai ol i givim baksait long strong bilong pasin bilong God.”—2 Timoti 3:1-5.
Ol dispela samting i kamap tru long nau, a? Na Baibel i tok, long “las taim,” “wanpela lain man bai i kirapim pait long narapela lain man. Na lain bilong wanpela king bai ol i kirapim pait long lain bilong narapela king.” Na “bambai bikpela bikpela guria i kamap long graun. Na long sampela hap bai ol i gat bikpela hangre na bikpela sik.”—Matyu 24:7; Luk 21:11.
Tru tumas, ol dispela samting i kamap long nau olsem Baibel i tok profet pinis! Orait, olsem wanem long ol samting Baibel i tok promis long en na i no kamap yet? Em Baibel i tok: “Ol stretpela man bai i kisim graun God i givim ol, na bai ol i stap oltaim long en,” na “ol i mas wokim ol bainat bilong ol i kamap samting bilong wokim gaden, . . . na ol i no ken lain moa long pait.”—Song 37:29; Aisaia 2:4, NW.
Ating sampela man bai tok, ‘Kain gutpela samting olsem i no inap kamap.’ Tasol i no gat as na yumi ting olsem, ‘Ating ol tok promis bilong God bai kamap tru o nogat?’ Yumi ken bilip tru long Tok bilong Em! (Taitas 1:2) Sapos yu kisim sampela save moa bai yu bilip moa yet long en.
[Rait long pes 4]
‘Ol man i bilip ol i ting olsem tok bilong Baibel i stret, na olgeta nupela save ol man i bin kisim i helpim tok bilong Baibel’