“Em Save Mekim i Dai Pait”
LONG Ogas 8, 1942 ami bilong Japan i go sindaun long hap bilong sampela ailan bilong Amerika, em ol ailan Alusian. Ol i redi bilong kirapim pait long Amerika. Long dispela taim mi insait long nevi bilong Amerika na ol i salim mipela long balus i go tromoi bom long ol sip bilong Japan i stap long hap bilong ol dispela ailan.
“Tasol ol i sutim balus bilong mipela na bagarapim dispela samting ol i kolim reda, em bilong makim rot bilong balus. Mipela mas i go bek long bes bilong mipela. Long bikpela smok bilong ren mipela bihainim ol dispela ailan i go bek. Tasol reda bilong balus i no wok na mipela lusim rot. Mipela i save ol ailan wantaim ol maunten bilong ol i stap long han kais, tasol ol i stap longwe o klostu, em mipela i no save. Mipela i no inap lukim ol ailan na ol dispela maunten. Wantu kepten bilong balus i singaut strong, olsem Bai yumi bam!’
“Mi no save long wanpela samting moa inap long taim mi opim ai na mi lukim balus i bin bamim wanpela maunten na i bagarap. Mi stap longwe liklik long balus.Ating taim balus i bam dispela i tromoi skin bilong mi i kam ausait. Mi lukim balus i paia yet, tasol tel bilong en i bruk stap. Mi save, sapos sampela long balus i stap laip yet, ol i stap long dispela hap bilong balus.”
Dispela man i winim dispela bagarap, em Harley Miller. Ol dispela tok nau tasol yu kaunim em stori bilong em. Sapos yu lukim pes 13 yu ken lukim piksa bilong dispela balus i bagarap. Olsem wanem long ol narapela 8-pela ol i bin i stap wantaim em long dispela balus? Sapos yu laik save yu mas kaunim stori bilong Harley Miller i kirap long pes 13. Gutpela sapos yu kaunim dispela stori, em i no stori bilong pait, em i stori bilong wanpela man em i painim pinis rot bilong i stap sekan na bel isi.
Taim Harley i stap long nevi, em i lukim planti man i dai. Planti man tru ol i bin i dai long Namba Tu Pait Bilong Olgeta Hap na Harley i lukim sampela tasol ol i dai. Tasol ol samting em i lukim long taim bilong pait i kirapim em long ting olsem: Pait em i samting nogut. No gat wanpela gutpela samting i kamap long rot bilong pait. Olsem na bilong wanem ol man i pait?
Yu Ting Ol i Kisim Tingting?
Long Namba Tu Pait Bilong Olgeta Hap inap 55 milion manmeri, ol ami na ol narapela tu, ol i dai. Dispela pait i kamapim bikpela pen na hevi long olgeta hap bilong graun! Planti man i dai long pait na meri pikinini bilong ol i karim hevi. Olsem na taim dispela pait i pinis long yia 1945, planti man i askim olsem: Ating bihain bai i no gat pait moa?
Tasol sori tumas! Bihain long 1945 planti pait i bin kamap long graun. Ol man i no bin kisim tingting. Ol lain man i wok yet long hipim ol bom na ol narapela samting bilong pait. Ol i redi long mekim pait na ol i stap birua birua na ol i save pait. Long dispela taim, long wanpela bung bilong tingim ol samting bai kamap long graun, wanpela bikpela man, em Admiral Gene La Rocque, em i tok hetkwota bilong ami long Amerika i tok, bihain long Namba Tu Pait Bilong Olgeta Hap i gat 270 pait i bin kamap. Na em i tok, Amerika wantaim Rasia ol i gat 20,000 bom nogut bilong nuklia, na ol narapela lain tu i gat. Na em i toksave, olsem: “Sapos yumi bihainim dispela rot i go, bai pait nuklia i kirap.”
Ol gavman i save mekim pasin olsem ol animal bilong bus. Ol i save pait na narapela man i kilim i dai narapela man. Tasol i no ol hetman i dai. Na taim i no gat pait, ol i pret tasol na ol i stap sekan. Long wanem ol i save, sapos ol i pait bai olgeta i bagarap. Bilong wanem i olsem? Bilong wanem ol man i save pait? I gat rot bilong stretim dispela hevi?
Bilong Wanem i Gat Pait?
Ol saveman bilong skelim tingting na pasin bilong ol man ol i bin kamapim kain kain tingting long as bilong pait. Ol i save tingim tok bilong evolusen na ol i kamapim ol dispela tingting. Ol i ting ol man i olsem ol animal, tasol man i winim ol narapela animal. Olsem na ol i tok, ol man i mas pait olsem ol animal i save mekim bambai ol ínap i stap laip hia long graun. Ol i tingim tok bilong evolusen na ol i tok olsem. Ol i ting i stret ol man i mas pait.
Tasol sampela saveman ol i gat narapela tingting. Ol i tok, pasin bilong pait em i no pasin bilong ol man. Ol i tok, ol man i save pait, long wanem, taim ol i stap pikinini yet ol man i bin pasim ol long mekim laik bilong ol na ol i bel nogut long dispela samting. Olsem na ol i tok yumi no ken pasim ol pikinini, yumi mas larim ol i bihainim laik bilong ol. Ol manmeri long hap bilong Wes, ol i bin bihainim dispela tingting na wanem samting i bin kamap? Yu ting ol i bin lusim pasin pait? Nogat, a?
Wanpela man, nem bilong em Robert Leckie, em i wokim wanpela buk i stori long pait (Warfare) na em i tok: ‘Pait . . . i no olsem wanpela laik i stap long skin bilong man. Nogat. Ating ol man yet na wok politik na lo bilong ol, dispela i as bilong pait. . . . Ol man yet i as bilong ol pait. I gat ol bikpela lain i stap, ol i gat ol gavman bilong ol yet, na sapos ol i wok yet long holim bikpela strong bilong ol na i no gat samting bilong pasim ol, pait i mas kamap.’
Inap 2,000 yia bipo, brata bilong Jisas em Jems, em i toktok long kongrigesen Kristen na em i tok: “Wanem samting em i as bilong sampela tok pait na sampela kros [tok Grik, “woa na pait”] i kamap namel long yupela? Pasin bilong bel kirap em i stap long yupela, na em i save pait namel long olgeta hap bodi bilong yupela, na dispela pasin tasol i save kirapim tok pait na kros. . . . Yupela i save laikim tumas kain kain samting, . . . Yupela i save mangalim samting, na yupela i no inap kisim. Olsem na yupela i save kros nogut na kirapim pait.”—Jems 4:1, 2.
Dispela tok i helpim yumi long save long sampela pasin i kirapim ol man long mekim pait, em olsem: Pasin mangal na pasin bilong laik tumas long kisim planti samting. Dispela pasin i bin i stap long graun inap 6,000 yia. (Jenesis 4:2-10) Ol man i laik tumas long kisim graun o samting bilong narapela man o wara o wel samting na ol i pait. Pasin bilong hambak, na pasin bilong tingim lain bilong ol yet i winim ol narapela lain, na pasin bilong pret long ol man bilong narapela ples, ol dispela pasin i save kirapim ol man long mekim pait. Tasol i gat narapela as bilong pait, em i as tru bilong en.
Yumi Mas Tingim As Tru Bilong En
Ol saveman i skelim ol samting na ol i kolim ol samting ol i ting em i as bilong pait, tasol ol i lusim tingting long wanpela samting. Ol i lusim tingting long dispela spirit nogut em i bosim ol man na em i laik bai ol i bruk bruk na i stap birua birua na ol i pait. Dispela spirit nogut i paulim nabaut tingting bilong ol man long rot bilong lotu na wok politik na pasin bilong laikim tumas ol amamas bilong skin. Baibel i makim klia dispela spirit nogut Baibel i tok:“Yumi save, yumi stap pikinini bilong God, na Seten i stap het bilong olgeta man bilong graun.” (1 Jon 5:19) Jisas i givim tok long ol Farisi, em ol i laik kilim em i dai, na em i tok: “Yupela i pikinini bilong papa bilong yupela, Seten. Na yupela i strong long bihainim laik bilong bel bilong papa bilong yupela. Bipo yet em i man bilong kilim man i dai. Na em i no bihainim pasin i tru. Long wanem pasin i tru em i no i stap long em. Tok giaman em i mekim, dispela em i tok bilong em stret. Em i man bilong tok giaman, na em i papa tru bilong pasin bilong tok giaman.”—Jon 8:44.
Seten, dispela spirit nogut i bosim ol man, em i as bilong pasin pait. Em wantaim ol narapela spirit nogut ol i kirapim ol man long pait na long redi long pait. Planti milion manmeri ol i no laik bai ol man i wokim ol bom nuklia na ol i laik pasim ol gavman long wokim ol dispela bom nogut nogut. Tasol ol i no tingim dispela wanpela samting tasol em inap mekim i dai ol pait, em Kingdom bilong God long han bilong Krais. Olsem na Seten i “giamanim olgeta manmeri bilong graun.” Em i giamanim ol tru. (Revelesen 12:9) Em i kirapim ol man long bihainim nating kain kain rot bilong mekim i dai pait, tasol ol i holimpas ol samting em inap kirapim pait, olsem pasin bilong tingim tumas lain bilong ol yet.
Pasin Sekan Bai Kamap Olsem Wanem?
Robert Leckie, em bipo yumi kamapim sampela tok bilong em, em i tok: ‘Ol saveman bilong saiens i tok, i no gat wok moa long pait … ol i tok, yumi inap givim skul long ol man na putim lo long ol na daunim pasin bilong pait.’ Ol saveman bilong saiens i no save, tasol dispela tok i stret wantaim tok bilong Baibel. Baibel i tok, ol man i mas lain na bihainim lo na bai i no gat pait moa. Inap 2,700 yia bipo profet Aisaia i tok: “Na planti lain man bai go na ol bai tok: ‘Yupela ol man yupela kam, na yumi go antap long maunten bilong Jehova, na long haus bilong God bilong Jekop; na bai em i lainim yumi long pasin bilong em, na yumi bai wokabaut long ol rot bilong em.’ Long wanem, lo bai kirap long Saion na i go long ol man, na tok bilong Jehova bai kirap long Jerusalem na i go long ol man. Em bai bosim gut ol lain man na stretim ol samting bilong planti lain man. Ol i mas wokim ol bainat bilong ol i kamap samting bilong wokim gaden, na ol i mas wokim ol spia bilong ol i kamap sisis bilong katim han bilong diwai. Narapela lain i no ken holim bainat bilong pait long narapela lain, na ol i no ken lain moa long pait.”—Aisaia 2:3, 4, NW.
Dispela tok profet i makim wanem samting? Olsem: Ol manmeri bilong planti lain ol i mas save Jehova em i king na em i Nambawan Bikpela na ol i mas bihainim lo bilong em. Ol i mas lain long bihainim pasin sekan. Long pasin daun ol i mas tok: “Bai em i lainim yumi long pasin bilong em, na yumi bai wokabaut long ol rot bilong em.” Yes, ol i mas lain long bihainim pasin bilong ol Kristen tru, em pasin sekan, na ol i mas wokabaut long rot bilong Jehova, olsem Pikinini bilong em, Krais Jisas, i bin mekim. Inap planti yia pinis, ol Witnes Bilong Jehova long olgeta hap bilong graun, ol i bin mekim olsem. Long taim bilong Namba Wan na Namba Tu Pait Bilong Olgeta Hap na long ol narapela pait tu, ol i bihainim pasin sekan.
Tasol yumi mas save, ol man i no inap kamapim pasin sekan long graun bilong i stap oltaim. Maski ol i kamapim wanpela gavman bilong bosim olgeta lain, olsem sampela man i tok ol i mas mekim, dispela tu i no inap kamapim gutaim long graun. Wanpela gavman i winim ol gavman bilong graun, na i no bihainim pasin politik bilong dispela graun, na i no save tingim narapela lain i winim narapela lain, dispela kain gavman tasol inap kamapim gutaim long olgeta hap bilong graun. Dispela gavman em i Kingdom bilong God long heven na Krais i king bilong en. Dispela gavman tasol i rot bilong kamapim pasin sekan long graun.—Matyu 6:9, 10.
Tasol olsem wanem bai dispela gavman i kamapim pasin sekan long graun? Long laik bilong ol yet ol gavman bilong graun i no ken lusim wok bilong bosim lain bilong ol yet. Tasol ol i mas lusim. Long wanem profet Danyel i tok: “Long taim bilong ol dispela king God bilong heven bai kamapim wanpela kingdom i no inap bagarap. Ol narapela lain man i no ken kisim dispela kingdom. Em bai bagarapim na pinisim ol dispela narapela kingdom, Na em wanpela bai stap inap long taim bihain bihain.” (Danyel 2:44, NW) Na Revelesen 20:1-3 i tok, dispela spirit nogut em i as bilong pait, em Seten, em bai ‘kalabus’ inap 1,000 yia na bai em i “no inap giamanim ol lain manmeri gen.”
Taim ol kingdom o gavman politik bilong ol man, em ol i save tingim ol yet tasol, ol i pinis, bai rot i op bilong truim gutpela tok i stap long Sam 46:8-10, olsem: “Kaman! Yupela lukim wok Bikpela i mekim. Bai bel bilong i yupela kirap nogut long planti narakain samting em i mekim long graun. Em i save mekim i dai pait long olgeta hap graun. Em i save brukim olgeta banara na spia, na i save kukim ol hap plang long paia. Em i tok olsem, ‘Yupela no ken pait moa. Yupela i mas save gut long mi, mi God tru. Mi antap tru na ol lain manmeri i stap aninit long mi. Long olgeta graun mi stap nambawan tru.’” Yes, Jehova, em Nambawan tru na bai olgeta manmeri i litimapim nem bilong em. Dispela taim i klostu pinis.—Matyu 24; Mak 13; Luk 21.
Yu laik lukim olgeta pait i pinis na pasin sekan i kamap? Sapos olsem, orait yu ken bilip tru olsem liklik taim tasol na bai ol gutpela samting i kamap olsem Devit i tok long en long Sam 37:10, 11; “I no longtaim na bai ol man nogut i lus olgeta. . . . Tasol ol manmeri i daunim nem bilong ol yet bai ol i stap gut long graun. Bai ol i sindaun gutpela tumas na amamas i stap.”