Ol i Stap Fri, Tasol God Bai Skelim Pasin Ol i Mekim
“Yupela bai i save long tok tru, na tok tru bai i mekim yupela i kamap fri.”—JON 8:32.
1, 2. (a) Olsem wanem pasin bilong i stap fri i bikpela samting long ol samting ol man i bin mekim long bipo? (b) Husat tasol em i stap fri tru? Stori long dispela.
STAP FRI! Ol man i bin mekim planti bikpela pait, na daunim olpela gavman na kamapim nupela, na karim hevi tu long ol bikpela bikpela senis i bin kamap bambai ol inap kamap fri. Ol i laik tru long i stap fri. Wanpela buk i tok, ‘Taim ol man i wok long kamapim ol lo samting bilong bosim ol, bikpela tingting bilong ol em olsem: Ol i laik i stap fri.’—Buk The Encyclopedia Americana.
2 Tasol hamas man ol i stap fri tru? Hamas ol i save tru long dispela pasin? Wanpela buk i tok: “Bilong ol man i ken i stap fri tru, ol i mas i gat rot bilong tingting, na toktok, na mekim ol samting long laik bilong ol yet, no gat wanpela samting i pasim ol. Ol i mas save i gat wanem ol rot ol inap bihainim, na ol i mas i gat strong bilong bihainim rot ol yet i laikim.” (The World Book Encyclopedia) Olsem na yu save long wanpela man i stap fri tru? Husat inap tok ‘i no gat wanpela samting i pasim mi long tingting na toktok na mekim ol samting long laik bilong mi yet’? I gat wanpela Man tasol em inap tok olsem, em God Jehova. Em wanpela tasol i stap fri olgeta. Em wanpela tasol inap mekim olgeta samting long laik bilong em yet na i no gat wanpela man o wanpela samting inap pasim laik bilong em. Em i “Bikpela I Gat Olgeta Strong.”—Kamapim Tok Hait 1:8; Aisaia 55:11.
3. Planti taim i gat wanem as na ol man i stap fri?
3 Ol man bilong graun inap i stap fri, tasol ol i no inap mekim olgeta samting long laik bilong ol yet. Planti taim man i gat namba em i mekim tok orait o tok promis na ol man i kamap fri, na nau ol i mas bihainim tok bilong dispela man bambai ol inap i stap fri olsem. Tru tumas, man i mas daun long man i mekim em i kamap fri. Olsem: Long ol kantri i stap fri, ol man inap raun long laik bilong ol yet, na mekim wanem wanem kain tok ol i laik mekim, na kisim wanem wanem lotu ol yet i laikim. Wanem samting i mekim na ol i stap fri olsem? Em lo bilong kantri. Man i mas bihainim lo na bai em inap i stap fri olsem. Sapos em i mekim nabaut na brukim lo, bai em i gat kot long gavman, na ating bai em i go kalabus na bai em i no i stap fri moa.—Rom 13:1-4.
God i Mekim Ol i Kamap Fri—Tasol Em Bai Skelim Pasin Ol i Mekim
4, 5. Ol man i lotuim Jehova ol i stap fri olsem wanem? Tasol God bai skelim wanem samting?
4 Taim Jisas i stap long graun, em i bin stori long pasin bilong i stap fri. Em i tokim ol Juda: “Sapos yupela i holim strong tok bilong mi, orait yupela bai i stap ol disaipel tru bilong mi. Na yupela bai i save long tok tru, na tok tru bai i mekim yupela i kamap fri.” (Jon 8:31, 32) Em i no tok ol bai kamap fri long mekim wanem wanem kain tok ol i laik mekim, o long bihainim wanem wanem kain lotu ol yet i laikim. Nogat. Na em i no tok ol Rom i no ken daunim ol moa na bai ol i kamap fri, em planti Juda i laik tru long kamap fri olsem. Dispela pasin bilong kamap fri em Jisas i tok long en i gutpela moa yet. I no long rot bilong lo bilong ol man o long laik bilong wanpela bikman bilong graun na bai ol i kamap fri. Nogat. Nambawan Bikpela King bilong heven na graun, em Jehova yet, em bai mekim ol i kamap fri. Bai ol bilip giaman i no kalabusim ol moa, bai ol i save gut long ol samting bilong God, na bai ol i stap fri long planti samting moa tu. Taim Jehova i mekim man i kamap fri, dispela man i stap fri tru, na em inap i stap fri long olgeta taim bihain.
5 Aposel Pol i tok: “Sapos Spirit bilong Bikpela i stap long wanpela man, orait i no gat wanpela samting i pasim dispela man. Nogat. Em i stap fri.” (2 Korin 3:17) Insait long ol planti handet yia i kamap i go pinis, Jehova i bin mekim ol samting long ol man bambai ol man i stap gut long em ol inap kisim nambawan gutpela pasin bilong i stap fri em ol man inap kisim—bihain bai ol “i stap gutpela tru [olsem] ol pikinini bilong God.” (Rom 8:21) Long dispela taim nau, long rot bilong tok i tru bilong Baibel, Jehova i mekim yumi i stap fri liklik, na sapos yumi mekim nabaut long dispela, bai yumi gat kot long em. Aposel Pol i tok: “I no gat wanpela samting God i bin wokim, em inap hait long pes bilong God. Nogat tru. Olgeta samting i op olgeta na i stap ples klia tru long ai bilong God. Na God tasol bai i skelim olgeta pasin yumi mekim.”—Hibru 4:13.
6-8. (a) Adam tupela Iv i stap fri long wanem ol samting? Tasol tupela i mas mekim wanem na bai ol inap i stap fri olsem? (b) Adam tupela Iv i lusim wanem samting bilong tupela yet na bilong ol pikinini na ol tumbuna pikinini bilong ol?
6 Wok bilong yumi long bihainim tok bilong Jehova i bin kamap ples klia long taim namba wan tumbuna papamama bilong yumi, em Adam tupela Iv, i stap laip. Jehova i wokim tupela bilong tupela yet i ken skelim ol samting na tingim wanem rot o wanem pasin ol i laik bihainim. Taim ol i mekim gutpela wok long dispela strong God i givim long ol, tupela i kisim planti narapela blesing tu, olsem ol i no pret, na ol i no ken sik, na ol i no ken i dai, na bel bilong ol i stap klin, olsem na ol i no ken pret long toktok wantaim Papa bilong ol em i stap long heven. Ol i stap fri olsem, tasol taim ol i mekim nabaut long strong bilong ol long mekim samting ol i laik mekim, bikpela senis i kamap.
7 Jehova i putim Adam tupela Iv long gaden bilong Iden, na bilong ol i ken i stap amamas em i tok, ol i ken kisim kaikai long olgeta diwai i stap long gaden—wanpela tasol i tambu. Dispela diwai em i holim bilong em yet; em “diwai bilong givim gutpela save long wanem samting i gutpela na wanem samting i nogut.” (Stat 2:16, 17) Sapos Adam tupela Iv i no kaikai pikinini bilong dispela diwai, bai ol i kamapim klia olsem ol i save God Jehova wanpela tasol em i stap fri inap long em i makim wanem pasin i gutpela na wanem pasin i nogut. Tupela i gat wok long bihainim tok bilong Jehova na sapos tupela i mekim gut dispela wok na ol i no kaikai pikinini bilong diwai tambu, orait Jehova bai givim rot yet long tupela long i stap fri long mekim ol narapela samting.
8 Tasol sori tru, Iv i harim tok gris bilong Snek em i tok, Iv yet i mas “kisim save long wanem samting i gutpela, na wanem samting i nogut.” (Stat 3:1-5) Pastaim Iv i kaikai pikinini bilong diwai tambu, na bihain Adam i mekim. Olsem na taim God Jehova i kam bilong toktok wantaim tupela long gaden bilong Iden, tupela i sem na i hait. (Stat 3:8, 9) Tupela i kamap sinman pinis na bel bilong ol i no klin moa, olsem na ol i no pilim fri moa long toktok wantaim God. Na ol i no i stap fri moa long sik na i dai. Nau sik na i dai i painim tupela yet, na i kisim olgeta pikinini na tumbuna pikinini bilong tupela. Pol i tok: “Wanpela man [Adam] i bin mekim sin, na long dispela pasin sin i kamap long graun. Na sin i bringim dai i kam. Na dai i kisim olgeta man, long wanem, olgeta man i bin mekim sin.”—Rom 5:12; Stat 3:16, 19.
9. Husat sampela, em yumi save long nem bilong ol, na ol i bin mekim gutpela wok long pasin bilong i stap fri ol i kisim?
9 Tasol ol man i holim yet dispela strong bilong bihainim wanem rot o wanem pasin ol yet i laik bihainim, na bihain sampela sinman ol i bin mekim gutpela wok long dispela strong—long laik bilong ol yet ol i bin mekim wok bilong Jehova. Yumi save long nem bilong sampela, em ol i bin i stap long bipo tru. Ol man olsem Abel, na Enok, na Noa, na Abraham, na Aisak, na Jekop (narapela nem bilong em Israel), ol dispela man i bin mekim gutpela wok long pasin bilong i stap fri ol i kisim—ol i bin bihainim laik bilong Jehova. Olsem na ol i bin i stap gutpela.—Hibru 11:4-21.
Pasin Bilong i Stap Fri Em Lain Bilong God i Kisim
10. Ol Israel i gat wanem wok insait long kontrak Jehova i mekim wantaim ol?
10 Long taim bilong Moses, Jehova i bin helpim ol Israel—em ol inap planti milion—na ol i bin lusim kalabus long Isip na kamap fri, na Jehova i bin wokim kontrak wantaim ol na makim ol i kamap lain bilong em. Taim ol Israel i stap insait long dispela kontrak, ol i gat lain pris, na pasin bilong kilim ol animal olsem ofa bilong tekewe sin bilong ol inap liklik taim. Olsem na rot i op long ol bilong lotuim God. Na ol i gat ol lo tu i helpim ol long i stap fri na ol bilip giaman na lotu giaman i no ken kalabusim ol. Bihain ol i kisim Graun Bilong Promis, olsem God i tok promis pinis long givim long ol, na God i tok promis long helpim ol long daunim ol birua. Wok bilong ol Israel insait long dispela kontrak i olsem: Ol i mas bihainim Lo bilong Jehova. Long laik bilong ol yet ol Israel i tok ol i laik mekim olsem. Ol i tok: “Mipela bai mekim olgeta samting olsem Bikpela i bin tok.”—Kisim Bek 19:3-8; Lo 11:22-25.
11. Taim ol Israel i no mekim ol samting kontrak bilong Jehova i tok ol i mas mekim, wanem samting i bin kamap?
11 Inap planti yia, winim 1,500, ol Israel i stap lain manmeri bilong Jehova stret. Tasol planti planti taim ol i brukim dispela kontrak. Planti taim lotu giaman i pulim ol, na ol i lusim Jehova na kirap long lotuim ol god giaman na bihainim ol bilip giaman. Olsem na God i larim ol birua i daunim ol na ol i wok kalabus long ol birua. (Hetman 2:11-19) Sapos ol i bin bihainim ol lo bilong dispela kontrak, bai ol i kisim ol blesing na i stap fri. Tasol nogat. Ol i brukim kontrak na ol i kisim strafe. (Lo 28:1, 2, 15) Bihain, olsem long yia 607 paslain long Krais, Jehova i larim ol Babilon i kisim dispela lain i go kalabus.—2 Stori 36:15-21.
12. Bihain wanem samting i kamap ples klia long Lo bilong Moses?
12 Ol i karim bikpela hevi, na dispela i mas givim save long ol olsem i bikpela samting ol i mas bihainim Lo. Tasol ol i stap kalabus 70 yia na taim ol i go bek gen long as ples, ol i lus yet long bihainim gut ol lo bilong dispela kontrak bilong God. Klostu wan handet yia bihain long taim ol i go bek, Jehova i bin tokim ol pris bilong Israel olsem: “Yupela ol pris i lusim pinis stretpela rot bilong mi. Kain kain skul bilong yupela i pulim pinis planti manmeri na ol i mekim olkain pasin i no stret. Tru tumas, yupela i brukim pinis dispela kontrak mi bin mekim wantaim yupela ol Livai.” (Malakai 2:8) Maski sampela Israel i laik bihainim gut Lo, ol i no inap mekim, long wanem, dispela Lo em i stret olgeta. Olsem na Lo i no helpim ol; em i no kamap olsem wanpela blesing bilong ol. Em i kamap olsem samting bilong bagarapim ol, olsem aposel Pol i tok. (Galesia 3:13) Tru tumas, i mas i gat samting i winim Lo bilong Moses bilong helpim ol sinman i stap gut long God, na bai ol inap stap gutpela tru olsem ol pikinini bilong God.
Pasin Bilong i Stap Fri Ol Kristen i Kisim
13. Bihain i gat wanem gutpela samting moa bilong helpim yumi long kamap fri?
13 Dispela gutpela samting i winim Lo, em ofa bilong Krais Jisas bilong baim bek ol man. Long yia 50 samting, Pol i bin raitim pas long ol Kristen long Galesia, em God i bin makim ol long spirit holi, na Pol i stori olsem Jehova i bin helpim ol na nau ol i no stap kalabus moa aninit long kontrak bilong Lo. Na bihain Pol i tok: “Krais i bin mekim yumi i kamap fri, bilong yumi no ken i stap aninit long lo. Olsem na yupela i mas sanap strong. Yupela i no ken larim ol man i mekim yupela i kamap olsem ol wokboi nating gen.” (Galesia 5:1) Jisas i bin mekim ol man i kamap fri long wanem ol samting?
14, 15. Jisas i bin helpim ol bilipman bilong lain Juda na bilong ol narapela lain long lusim wanem ol samting i olsem i kalabusim ol na ol i stap gutpela?
14 Taim Jisas i dai pinis, ol Juda i bilip olsem em i Man bilong baim bek ol na ol i stap disaipel bilong em, ol i insait long nupela kontrak i olsem senis bilong olpela. (Jeremaia 31:31-34; Hibru 8:7-13) Long rot bilong dispela nupela kontrak, ol yet—na ol bilipman i no bilong lain Juda i kam bung wantaim ol bihain—ol i kamap hap bilong nupela lain bilong God, em lain Israel bilong spirit, na dispela lain i senisim lain Israel bilong skin i bin stap lain bilong God long bipo. (Rom 9:25, 26; Galesia 6:16) Ol i stap olsem na ol i kisim pasin bilong i stap fri em Jisas i bin promis long en taim em i tok: “Tok tru bai i mekim yupela i kamap fri.” Tok i tru i helpim ol dispela Kristen bilong lain Juda na ol i kamap fri long bagarap inap painim ol long Lo bilong Moses. Na tu, tok i tru i helpim ol long kamap fri long ol lo na tambu bilong ol hetman bilong lotu, em ol dispela lo na tambu i putim bikpela hevi tru long ol. Na tok i tru i helpim ol Kristen i no bilong lain Juda na pasin bilong lotuim ol god giaman na ol bilip giaman bilong lotu bilong ol bilong bipo i no kalabusim ol moa. (Matyu 15:3, 6; 23:4; Aposel 14:11-13; 17:16) Na ol i kamap fri long ol narapela samting tu.
15 Jisas i stori long tok i tru i save mekim man i kamap fri na em i tok: “Tru tumas mi tokim yupela, olgeta man i save mekim sin, ol i stap wokboi nating bilong sin.” (Jon 8:34) Adam tupela Iv i bin mekim sin, olsem na olgeta wan wan man na meri i bin i stap long graun i gat sin na ol i stap wokboi nating bilong sin. I gat wanpela man tasol i bin i stap long graun na em i no gat sin, em Jisas yet, na ofa bilong em i bin helpim ol bilipman long lusim dispela kalabus bilong sin. Tru, sin i stap yet long skin bilong ol na ol i save mekim sin. Tasol nau rot i op bilong ol i ken tanim bel na beten askim God long lusim sin bilong ol long rot bilong ofa bilong Jisas, na ol i ken bilip tru olsem God bai harim beten bilong ol. (1 Jon 2:1, 2) Jisas i dai olsem ofa bilong baim bek ol na long dispela as God i kolim ol stretpela man. Bel bilong ol i kamap klin pinis, olsem na ol i no ken pret long i go klostu long God long rot bilong beten. (Rom 8:33) Na ofa bilong Krais i opim rot bilong kirap bek na kisim laip i stap oltaim, olsem na ol i no pret moa long i dai—tok i tru i helpim ol long kamap fri olsem.—Matyu 10:28; Hibru 2:15.
16. Pasin bilong i stap fri ol Kristen i kisim, olsem wanem dispela i winim tru pasin bilong i stap fri ol man bilong graun inap givim long yumi?
16 Maski ol manmeri i stap olsem wanem, rot i op long ol bilong kisim pasin bilong i stap fri em bilong ol Kristen. Maski ol i rabisman o kalabusman o wokboi nating, ol inap kamap fri. Tasol ol bikpela man bilong dispela graun i sakim tok long Krais na ol i stap kalabus yet long ol bilip giaman, na long sin, na long pasin bilong pret long i dai. Long olgeta taim yumi mas tenkyu long Jehova long pasin bilong i stap fri em i givim long yumi. Dispela i winim tru olgeta pasin bilong i stap fri em ol man bilong dispela graun inap givim long yumi.
Ol i Stap Fri, Tasol Ol i Mas Tokaut Long God Long Pasin Ol i Mekim
17. (a) Olsem wanem sampela Kristen long taim bilong ol aposel i bin lusim pasin bilong i stap fri ol i bin kisim? (b) I olsem ol lain bilong Satan i stap fri, tasol bilong wanem yumi no ken larim dispela i giamanim yumi?
17 Planti Kristen bilong pastaim, em God i bin makim ol long spirit holi, ol i amamas long kamap fri, na maski wanem wanem hevi ol i mas karim, ol i wok strong long holimpas ol lo bilong God. Tasol sori tru, sampela ol i bin kisim pasin bilong i stap fri na olgeta blesing bilong dispela, na bihain ol i givim baksait long en, na ol i kamap wokboi nating gen bilong ol pasin bilong dispela graun. Wanem as bilong dispela? Ating bilip bilong planti i no strong moa, na ol i slek na isi isi ol i lusim bilip. (Hibru 2:1) Na sampela “i no laik larim God i stretim pasin bilong ol, na bihain bilip bilong ol i bagarap olgeta olsem sip i bruk long rip.” (1 Timoti 1:19) Ating pasin bilong laikim tumas mani kago i bin pundaunim ol, o ol i bin kirap mekim pasin pamuk. Olsem na i bikpela samting long yumi mas was gut long bilip bilong yumi na oltaim yumi mas wok long strongim—yumi mas wok strong long stadi, na bung wantaim ol brata, na beten, na mekim ol wok Kristen! (2 Pita 1:5-8) Nogut yumi no laikim moa pasin bilong i stap fri yumi ol Kristen i kisim! Tru, sampela i lukim ol ausaitman i bihainim laik bilong ol yet na orait long kain kain pasin, na ating ol i pilim olsem ol dispela lain i stap fri moa, winim ol. Tasol ol i no i stap fri—ol i mekim nabaut tasol na ol i no tingim ol samting nogut inap kamap long rot bilong pasin ol i mekim. Sapos yumi no stap wokboi bilong God, orait yumi stap wokboi nating bilong sin, na dispela kain wok kalabus i gat pe nogut bilong en.—Rom 6:23; Galesia 6:7, 8.
18-20. (a) Olsem wanem sampela i bin kamap ‘birua bilong diwai bilong Krais’? (b) Sampela i bin mekim wanem na i olsem ol i ting, pasin bilong i stap fri ol i kisim em inap karamapim pasin nogut ol i mekim?
18 Na long pas Pol i raitim long ol Filipai em i tok: “Sori tumas, planti man i stap birua bilong diwai [pos] bilong Krais. Planti taim mi tokim yupela pinis long dispela pasin bilong ol, na nau mi tokim yupela gen, na wara i kamap long ai bilong mi.” (Filipai 3:18) Em nau, i gat sampela bipo ol i stap Kristen, tasol ol i bin lusim bilip na ol i kamap birua bilong lotu Kristen. Yumi mas was gut, nogut yumi bihainim pasin bilong ol! Na Pita i tok: “Yupela i mas wokabaut olsem ol man i stap fri. Tasol yupela i no ken ting, ‘Nau mipela i stap fri,’ na yupela i go mekim ol kain kain pasin nogut. Nogat. Yupela i mas wokabaut olsem ol wokboi bilong God.” (1 Pita 2:16) Sapos man i ting, ‘Mi stap fri,’ na em i ting dispela i givim rot long em long bihainim olgeta laik bilong em, ating em bai mekim wanem? Em bai mekim ol bikpela rong—ating em bai mekim long pasin hait—taim em i bung yet wantaim kongrigesen.
19 Tingim Diotrefes. Jon i stori long dispela man olsem: “Diotrefes em i laik i stap namba wan [long kongrigesen], na em i no save harim tok bilong mipela. . . . Em i no save kisim ol brata i go long haus bilong en. Na taim ol arapela man i laik bringim ol i go long haus bilong ol, em i save pasim ol, na em i rausim ol long [kongrigesen].” (3 Jon 9, 10) Diotrefes i mekim wok nogut long pasin bilong i stap fri em i kisim—em i mekim wok long en bilong karamapim laik nogut bilong em long kisim biknem.
20 Disaipel Jut i raitim tok olsem: “Sampela man ol i bin hait i kam insait pinis long [kongrigesen]. Bipo tru God i bin tok olsem, ol dispela kain man i mas kamap long kot bilong God, na ol bai i lus. Ol i save givim baksait long God. Na ol i save senisim tok bilong marimari bilong God, na mekim em i kamap tok bilong ol kain kain pasin nogut. Ol dispela man i save givim baksait long dispela wanpela Hetman, em Bikpela bilong yumi Jisas Krais.” (Jut 4) Taim ol dispela man i bung yet wantaim kongrigesen, ol i paulim tingting bilong ol brata na bagarapim bilip bilong ol. (Jut 8-10, 16) Long hap bilong Kamapim Tok Hait Baibel i tok, long kongrigesen bilong Pergamum na Taiataira ol i bruk long narapela narapela lain, na i gat pasin bilong lotuim god giaman, na pasin pamuk. (Kamapim Tok Hait 2:14, 15, 20-23) Olaman! Ol dispela Kristen i bin kisim pasin bilong i stap fri, tasol ol i mekim wok nogut tru long en!
21. Wanem samting bai painim ol Kristen i mekim wok nogut long pasin bilong i stap fri ol i kisim?
21 Wanem samting bai painim ol Kristen i mekim wok nogut olsem long pasin bilong i stap fri ol i kisim? Orait, tingim ol samting i bin painim ol Israel long bipo. God i makim ol Israel i stap lain bilong em, tasol bihain em i rausim ol. Bilong wanem em i mekim olsem? Long wanem, ol i ting ol i stap lain bilong Em na dispela inap karamapim olgeta pasin nogut ol i mekim. Ol i hambak long ol i stap pikinini bilong Abraham, tasol ol i sakim Jisas, em Pikinini bilong Abraham na Man em God i bin makim bilong baim bek ol. (Matyu 23:37-39; Jon 8:39-47; Aposel 2:36; Galesia 3:16) Lain “Israel tru bilong God” i no ken mekim pasin nogut olsem. (Galesia 6:16) Tasol ol wan wan Kristen i bagarapim bilip o pasin bilong ol narapela, ol bai kisim tok bilong stretim ol, o ating ol bai kot na kisim strafe. God bai skelim yumi olgeta Kristen long wok yumi mekim long pasin bilong i stap fri yumi kisim.
22. Ol man i kisim pasin bilong i stap fri em bilong ol Kristen na ol i mekim wok long dispela bilong i stap wokboi bilong Jehova, ol dispela man bai kisim wanem amamas?
22 Olsem na gutpela sapos yumi stap wokboi nating bilong God, na bai yumi inap i stap fri tru. God Jehova tasol inap givim long yumi pasin tru bilong i stap fri. Baibel i tok: “Pikinini bilong mi, yu mas kisim gutpela tingting na save na bai mi belgut tru. Na sapos wanpela man i sutim tok long mi, bai mi inap bekim tok long em.” (Sindaun 27:11) Yumi Kristen na yumi stap fri na yumi mas mekim wok long dispela bilong litimapim nem bilong Jehova. Sapos yumi mekim olsem, bai i gat as bilong i stap bilong yumi, na bai yumi mekim Papa bilong yumi long heven em i belgut tru, na bihain bai yumi inap i stap gutpela tru olsem ol pikinini bilong God.
Yu Inap Stori?
◻ Husat tasol em i stap fri olgeta?
◻ Adam tupela Iv i bin i stap fri olsem wanem? Olsem wanem ol i bin lusim dispela pasin bilong i stap fri?
◻ Taim ol Israel i bihainim ol lo bilong kontrak bilong Jehova, ol i bin i stap fri olsem wanem?
◻ Ol manmeri i bilip long Jisas i bin kamap fri long wanem ol samting?
◻ Sampela Kristen long taim bilong ol aposel, olsem wanem ol i bin lusim pasin bilong i stap fri ol i bin kisim o ol i mekim wok nogut long en?
[Piksa long pes 13]
Pasin bilong i stap fri Jisas i givim i winim tru olgeta pasin bilong i stap fri ol man inap givim