Ol Papamama i Mas Tingim Gut Ol Pikinini Wan Wan
“Ol pikinini bilong yu bai i raunim tebol bilong yu olsem ol yangpela diwai oliv.”—SONG 128:3.
LONG planti samting ol pikinini i kain olsem kaikai i kamap long gaden. Olsem na Baibel i tok, mama i olsem “diwai oliv i karim planti kaikai,” na ol pikinini i olsem “ol yangpela diwai oliv” i raunim tebol bilong papa. (Song 128:3) Man bilong wok gaden em i save, i hatwok long kamapim gut ol nupela diwai long taim nogut o graun nogut. Olsem tasol, nau long “taim bilong las de,” i hatwok long helpim ol pikinini long kamap gutpela man na meri i aninit long God.—2 Timoti 3:1-5.
2 Bilong kamapim gutpela kaikai, i mas i gat gutpela graun na gutpela san na wara. Man bilong wok gaden i mas lukautim gut kaikai, na rausim gras nogut, na was gut bambai binatang samting i no ken bagarapim. Ating em i mas wok strong olsem i go inap long taim bilong kisim kaikai long gaden. Sori tru sapos kaikai i no kamap gutpela! Tasol sapos kaikai i kamap gutpela, bai em i amamas—hatwok bilong em i no lus nating!—Aisaia 60:20-22; 61:3.
3 Pikinini i kamap gutpela man em i winim tru kaikai i kamap gut long gaden. Olsem na papamama i mas lusim bikpela hap taim moa na wok strong moa, bilong helpim pikinini long kamap gutpela, winim man bilong wok gaden. (Lo 11:18-21) Sapos ol i laikim tru pikinini na lukautim em gut na putim ol gutpela lo olsem mak em i ken bihainim, maski i gat planti pasin nogut long dispela graun, bai pikinini i kamap strong long spirit olsem diwai i kamap gut long gaden. Tasol sapos ol i mekim nogut long pikinini o daunim em, bel bilong pikinini bai bagarap, na bai em i no bilip, bai em i kamap olsem diwai i drai. (Kolosi 3:21; lukim tu Jeremaia 2:21; 12:2.) Tru tumas, papamama i mas tingim gut olgeta pikinini wan wan!
Taim Em i Liklik Yet, Tingim Em Oltaim
4 Taim pikinini i nupela yet, papamama i mas tingim em oltaim. Tasol yu ting long olgeta de ol i mas lukautim em long ol samting bilong skin tasol? Aposel Pol i tokim Timoti, em wokman bilong God: “Taim yu bin i stap liklik pikinini yet, yu stat long kisim save long ol buk i gat tok bilong God.” (2 Timoti 3:15) Olsem na yumi save ol i bin lukautim em long ol samting bilong spirit tu. Tasol wanem insait bilong dispela tok ‘liklik yet’?
5 Pol i kolim wanpela tok Grik (breʹphos) i makim tu pikinini i stap yet long bel bilong mama. Elisabet, em mama bilong Jon Bilong Baptais, em i tokim Maria: “Taim yau bilong mi i harim gude bilong yu, orait pikinini i stap long bel bilong mi [breʹphos] em i amamas na i kalap.” (Luk 1:44) Pikinini i stap long bel em i ‘liklik yet,’ na Baibel i makim olsem samting i kamap ausait long bel inap mekim sampela samting long liklik pikinini. Olsem wanem? Papamama i mas helpim pikinini long ol samting bilong spirit taim em i stap yet long bel?
6 Ol i mas tingim gut dispela samting, long wanem, i gat planti samting i makim olsem pikinini i stap yet long bel em inap harim ol samting na dispela inap helpim em o nogutim em. Wanpela man bilong bosim musik em i pilim olsem em i bin harim sampela musik bipo. Taim em i tokim mama long dispela na kolim nem bilong ol dispela musik, mama i tokim em, taim em i stap yet long bel, mama i bin wokim wokim dispela musik, olsem wok mani bilong em. Na wanpela nius bilong ol dokta i tok, sapos mama i save lukim stori i kamap oltaim long televisen, em ol stori nogut bilong sampela famili, dispela inap nogutim pikinini i stap long bel.
7 Sapos pikinini i harim gutpela samting, dispela inap helpim em, olsem na planti papamama i save kaunim buk long pikinini na toktok o singsing long em taim em i stap yet long bel. Yu ken mekim olsem tu. Tru, pikinini i no save long toktok yu mekim, tasol nek bilong yu i mekim em i stap isi na em i save yu laikim em. Taim pikinini i kamap pinis, kwiktaim bai em i save long ol tok yu mekim. Taim em i gat tupela o 3-pela krismas tasol em i lain pinis long wanpela tok ples olgeta. Em inap lain tu long ‘gutpela tok ples,’ em ol tok i tru bilong Baibel.—Sefanaia 3:9.
8 Wanem insait bilong tok bilong Pol olsem Timoti i ‘liklik yet’ long taim em i kisim save long tok bilong God? Pol i tok long taim Timoti i stap bebi yet. Dispela i stret wantaim insait bilong hap tok Grik (breʹphos) Pol i kolim, em i save makim nupela pikinini. (Luk 2:12, 16; Aposel 7:19) Mama bilong Timoti, em Yunis, na tumbuna mama bilong em Lois, tupela i bin lainim Timoti long ol tok bilong God taim em i liklik yet. (2 Timoti 1:5) Ol man i save tok, ‘Taim diwai i liklik yet yu inap pasim em long stik na bai em i bihainim dispela stik i go antap,’ na dispela tok i stret long Timoti. Taim em i liklik yet, ol i ‘skulim em long bihainim gutpela pasin’ na em i kamap gutpela wokman bilong God.—Sindaun 22:6; Filipai 2:19-22.
Tingim Gut Olgeta Wan Wan
9 Ol kaikai i kain kain, na papa bilong gaden i mas mekim narapela narapela pasin bilong helpim kaikai long kamap gutpela. Ol pikinini tu i olsem. Papamama i gat gutpela tingting ol i save, ol pikinini i no wankain, na ol i no ken skelim pasin bilong narapela wantaim pasin bilong narapela. (Lukim Galesia 6:4.) Sapos yu laik helpim gut ol pikinini, yu mas save long pasin bilong olgeta wan wan. Helpim ol long kamapim strong ol gutpela pasin bilong ol na lusim ol pasin nogut. Olsem wanem sapos yu lukim wanpela pasin kranki long pikinini, olsem em i save giaman, o laikim tumas mani, o tingim em yet tasol? Long pasin isi yu mas helpim em long stretim pasin bilong em, olsem Jisas i mekim long ol aposel. (Mak 9:33-37) Oltaim tokim pikinini yu amamas long gutpela pasin em i mekim.
10 Bikpela samting bilong helpim olgeta wan wan pikinini em olsem: Yu mas laikim em na tingim gut em. Jisas i laikim ol pikinini na tingim gut ol, maski em i gat planti wok. (Mak 10:13-16, 32) Yupela ol papamama, bihainim pasin bilong em! Lusim samting yu yet yu laik mekim bambai yu gat taim bilong poromanim ol pikinini. Yu no ken sem long mekim ol samting i makim olsem yu laikim ol tumas. Holim ol, olsem Jisas i mekim, na givim kis long ol. Sampela papamama i bin helpim pikinini bilong ol long kamap gutpela na ol i kolim sampela samting ol papamama i ken mekim. Ol i tok: ‘Laikim tumas ol pikinini,’ ‘poromanim ol,’ ‘harim tok bilong ol na bai ol i harim tok bilong yu,’ ‘putim gut yau,’ ‘soim rot long ol, no ken toktok tasol,’ ‘no ken putim mak i antap tumas.’
11 Dispela wok bilong papamama inap givim amamas long ol. Wanpela papa i bin helpim gut ol pikinini, em i tok: “Taim tupela pikinini man bilong mipela i liklik yet na mipela i helpim tupela long redi long slip, na kaunim stori long ol, na beten wantaim ol, mipela i save amamas.” Kain taim olsem em i gutpela taim bilong papa (o mama) na pikinini i ken toktok gut wantaim. (Lukim Rom 1:11, 12.) Wanpela liklik pikinini i gat 3-pela krismas, em i save beten askim God long mekim gut long “Wali.” Planti nait papamama i harim em i beten, olsem na tupela i amamas tru long save, em i tingim ol brata long Malawi i kisim hevi. Wanpela meri i tok: ‘Taim mi gat 4-pela krismas, mi save sanap long sia na mekim drai ol plet mama i wasim, na mama i save lainim mi long holim long tingting sampela tok bilong Baibel na mekim ol singsing bilong Kingdom.’ Yu inap tingim sampela gutpela taim olsem bilong toktok gut wantaim ol liklik pikinini bilong yu?
12 Papamama Kristen i gat gutpela tingting ol i save makim taim bilong stadi wantaim ol pikinini. Yu ken mekim ol askim na bekim, tasol yu ken mekim wanem samting moa bilong helpim ol liklik pikinini long amamas long stadi? Ol i ken wokim piksa bilong ol samting long Baibel, o kamapim stori bilong Baibel, o kolim sampela tok yu bin tokim ol long redim. Mekim ol tok bilong God i kamap swit long ol na bai ol i laik tumas long kisim. (1 Pita 2:2, 3) Wanpela papa i tok: ‘Taim ol pikinini i liklik yet, mipela i save mekim liklik pilai olsem wokabaut long skru wantaim ol na makim sampela man o sampela samting Baibel i stori long en, na ol pikinini i save amamas tru.’
13 Pasin bilong mekim traim em tu i gutpela pasin bilong helpim ol pikinini long redi long samting tru inap painim ol. Long famili Kusserow, olgeta 11-pela pikinini i bin stap gut long God long taim nogut bilong ol Natsi, na wanpela i tok, “Papamama i save lainim mipela long pasin mipela i ken mekim na tok bilong Baibel mipela ken bekim long ol man. [1 Pita 3:15] Ol i mekim askim na mipela i traim long bekim.” Yupela tu i ken mekim olsem. Papa o mama i ken makim man bilong haus na pikinini i ken autim tok long em. O mekim traim long pasin bilong sakim samting tru em inap pundaunim pikinini. (Sindaun 1:10-15) Wanpela meri i tok: “Pasin bilong mekim traim em inap lainim gut pikinini na strongim em. Ating yu ken makim olsem yu wanpela poroman bilong pikinini na yu laik givim smok o dring o drak long em.” Dispela inap helpim yu long save pikinini bai mekim wanem long taim kain hevi olsem i painim em.
14 Toktok wantaim pikinini long gutpela pasin sori, olsem man bilong raitim dispela tok: “Pikinini, mi laik skulim yu nau, na yu no ken lusim tingting long dispela tok. . . . Sapos yu bihainim dispela tok bai yu stap longpela taim long graun na bai yu sindaun gut tru.” (Sindaun 3:1, 2) Sapos yu stori gut long pikinini olsem, na yu tokim em, yu laik bai em i bihainim tok bambai em i ken i stap gutpela na i stap longtaim, olsem stap oltaim long nupela taim God bai kamapim, dispela inap kirapim tru bel bilong em, a? Na bai em i laik bihainim tok. Taim yu toktok wantaim pikinini long Baibel, tingim gut pasin bilong pikinini na beten long Jehova, na bai em i blesim wok bilong yu. Dispela kain gutpela pasin bilong toktok long Baibel inap helpim gut pikinini oltaim oltaim.—Sindaun 22:6.
15 Sapos i no taim bilong stadi na yu toktok wantaim pikinini olsem, yu no ken larim narapela samting i pulim tingting bilong yu. Putim gut yau long ol tok pikinini i mekim na tingim tu pasin bilong em long kamapim tingting bilong em. Wanpela saveman i tok: “Yu mas lukluk long pikinini na putim olgeta tingting bilong yu i go long em. Yu mas wok long pilim tingting bilong em; yu no ken harim tasol tok bilong em. Papamama i wok strong olsem, ol inap helpim tru pikinini.” Long nau planti bikpela hevi i save painim ol pikinini long skul na ol narapela hap. Papa o mama i mas kirapim pikinini long kamapim tingting bilong em, na helpim em long save long tingting bilong God. Sapos yu no save gut long rot bilong helpim pikinini, lukim Baibel na ol buk em lain ‘gutpela wokboi’ i bin redim. (Matyu 24:45) Tingim gut dispela pikinini na wok strong long helpim em long stretim hevi bilong em.
Amamas Long Stap Wantaim
16 Yumi mas tingim moa yet ol yangpela long nau, long wanem, yumi stap long “taim bilong las de,” na i gat “planti hevi nogut tru.” (2 Timoti 3:1-5; Matyu 24:3-14) Ol papamama na ol pikinini i mas i gat gutpela tingting em inap lukautim ol na bai ol i “stap gut olgeta.” (Saveman 7:12) Ol man i kisim save long Baibel na bihainim tok bilong en ol i kisim dispela gutpela tingting i kam long God. Olsem na oltaim ol pikinini i mas lain long ol tok bilong Baibel. Yupela ol papamama i mas lainim ol. Tokim ol long Jehova, na stori gut long ol lo bilong em, na kirapim ol long amamas na wetim truim bilong ol gutpela tok promis bilong em. Toktok wantaim ol long ol dispela samting long haus, na long taim yu wokabaut wantaim ol—mekim long olgeta taim.—Lo 6:4-7.
17 Ol man bilong wok gaden i save, olgeta kaikai i narapela narapela kain na ol i mas tingim gut rot bilong helpim olgeta wan wan long kamap gutpela. Olsem tasol olgeta pikinini i narapela narapela kain, na papamama i mas tingim gut olgeta wan wan, na skulim ol na stretim ol long pasin bilong helpim ol yet wan wan. Olsem: Sampela pikinini, sapos papamama i lukluk strong tasol long ol, bai ol i lusim pasin kranki ol i mekim. Tasol sampela pikinini i mas kisim strongpela strafe. Tasol olgeta i mas save bilong wanem papamama i no amamas long tok o pasin ol pikinini i mekim, na yupela papamama i mas wok gut wantaim long stretim ol. (Efesus 6:4) Papamama Kristen i mas tok klia long pikinini long stretpela pasin Baibel i makim.
18 I gat taim stret bilong planim kaikai na lukautim. Sapos man bilong wok gaden i wet liklik o les long mekim, bai em i no kisim kaikai long gaden, o em bai kisim liklik tasol. Ol liklik pikinini bilong yu i olsem “kaikai” i kru na i wok long kamap, na nau em i taim stret bilong helpim ol, i no long mun bihain o yia bihain. Yu no ken wet; nau em i taim bilong helpim ol long bihainim ol tok bilong God na kamap strong long spirit, na rausim ol tingting kranki em inap bagarapim bilip bilong ol. Wok strong long kamapim ol gutpela pasin bilong God long ol pikinini bilong yu bambai ol inap kamap gutpela wokman bilong Jehova na stap amamas. (Galesia 5:22, 23; Kolosi 3:12-14) Dispela i no wok bilong narapela man; em wok bilong yutupela, na God inap helpim yupela long mekim.
19 Givim ol gutpela samting bilong spirit long ol pikinini bilong yu. Lainim ol long Baibel, em Tok bilong God, na mekim ol gutpela samting bilong amamas wantaim. Kisim ol i go long ol miting Kristen, na long autim tok wantaim yu. Ol dispela pikinini yutupela i laikim tumas, helpim ol long bihainim ol pasin Jehova i laikim, na taim ol i bikpela pinis bai ol i mekim yupela i amamas tru. Tru tumas, “sapos man i . . . bihainim stretpela pasin, orait papa bilong en i save amamas tru. Yu mas bihainim ol dispela gutpela pasin, na bai papamama bilong yu i belgut tru.”—Sindaun 23:24, 25.
Kisim Blesing
20 Wok bilong mekim bikpela long ol pikinini em i bikpela wok bilong i stap longtaim. Sampela i tok, em wok bilong 20 yia bilong helpim ‘ol dispela yangpela diwai oliv i raunim tebol bilong yu’ long kamap gutpela man i aninit long God na karim planti kaikai bilong Kingdom. (Song 128:3; Jon 15:8) Kirap long taim ol pikinini i winim 13 krismas samting, dispela wok i hatwok moa. Planti hevi i save painim ol long dispela taim, olsem na papamama i mas wok strong moa long helpim ol pikinini. Tasol sapos yupela i wok yet long tingim gut ol, na sori long ol, na pilim hevi bilong ol, dispela em i rot bilong helpim ol. Yupela i mas wok strong—givim taim, na bel, na tingting bilong yupela long helpim ol.
21 Sapos yupela i wok strong olsem long lukautim dispela gutpela “kaikai” Jehova i putim long han bilong yupela, bai yupela i kisim blesing i winim tru planti kaikai man i kisim long gaden. (Song 127:3-5) Olsem na yupela ol papamama i mas wok yet long tingim gut ol wan wan pikinini bilong yupela. Mekim olsem bilong helpim ol yet na bilong givim biknem long Papa Jehova long heven.
Bai Yu Bekim Olsem Wanem?
◻ Wok gaden na mekim bikpela long pikinini, olsem wanem tupela wok hia i wankain liklik?
◻ Kirap long taim pikinini i liklik yet, papamama i mas mekim wanem long pikinini?
◻ Wanem samting em i bikpela samting bilong helpim pikinini? Papamama i ken mekim wanem na bai ol i helpim pikinini olsem?
◻ Bilong wanem yu mas tingim gut ol pikinini bilong yu na helpim ol wan wan?
[Askim Bilong Stadi]
1. Wok gaden na mekim bikpela long pikinini, olsem wanem tupela wok hia i wankain liklik?
2. I mas i gat wanem samting na bai kaikai i kamap gutpela?
3. Wanem samting i bikpela samting moa—ol kaikai o ol pikinini? Olsem na papamama i mas mekim wanem long ol pikinini?
4. Taim pikinini i ‘liklik yet,’ papamama i mas mekim wanem bilong helpim em?
5, 6. (a) Baibel i tok wanem long pikinini i stap yet long bel? (b) Wanem samting i makim olsem papamama i mas tingting long helpim pikinini long taim em i stap yet long bel?
7. (a) Planti papamama i bin mekim wanem bilong helpim pikinini taim em i stap yet long bel? (b) Liklik pikinini inap mekim wanem?
8. (a) Wanem insait bilong tok bilong Baibel olsem Timoti i ‘liklik yet’ long taim em i kisim save long ol tok bilong God? (b) Wanem tok i stret long samting i bin kamap long Timoti?
9. (a) Ol papamama i no ken mekim wanem? Bilong wanem ol i no ken mekim olsem? (b) Taim pikinini i wok long kamap bikpela, papamama i mas mekim wanem? Ol i mas bihainim pasin bilong husat?
10. Wanem samting em i bikpela samting bilong helpim ol pikinini? Papamama i ken mekim wanem bilong helpim ol olsem?
11. (a) Papamama i mas ting olsem wanem long wok bilong helpim ol pikinini wan wan? (b) Wanem taim i gutpela bilong papamama na ol pikinini i ken toktok gut wantaim?
12. Papamama Kristen i gat gutpela tingting ol bai mekim wanem bilong helpim ol pikinini? Ol i ken bihainim wanem ol pasin bilong mekim olsem?
13. Pasin bilong mekim traim inap helpim ol pikinini olsem wanem? Yupela i ken mekim traim long wanem ol samting wantaim ol pikinini?
14. Olsem wanem em i bikpela samting long toktok gut wantaim ol pikinini long pasin sori?
15. Olsem wanem papamama i ken helpim ol pikinini long stretim hevi bilong ol?
16, 17. (a) Bilong wanem yumi mas tingim moa yet ol yangpela long nau na skulim ol gut? (b) Taim papamama i stretim pikinini, pikinini i mas save long wanem samting?
18, 19. Ol papamama Kristen i gat wanem wok long helpim ol pikinini? Sapos ol i mekim gut dispela wok, wanem samting bai kamap?
20. Papamama i ken mekim wanem na dispela i olsem rot bilong helpim gut ol yangpela?
21. Sapos papamama i helpim gut ol pikinini wan wan, ol inap kisim wanem blesing?