Jehova i Redim Rot
“Bai ol i autim dispela gutnius bilong kingdom bilong God long olgeta hap bilong graun.”—MATYU 24:14.
1. Wanem samting i kamap long wok bilong autim tok long taim bilong ol aposel na long taim bilong yumi?
JEHOVA em i God bilong pasin sori, olsem na em i laik “kisim bek olgeta manmeri, bai ol i ken save long as bilong tok tru.” (1 Timoti 2:4) Bilong mekim olsem, wok bilong autim tok na skulim ol man i mas kamap long olgeta hap bilong graun. Long taim bilong ol aposel, wok bilong autim tok i mekim na kongrigesen Kristen i kamap olsem “strongpela pos i karim tok tru.” (1 Timoti 3:15) Bihain long dispela, i gat bikpela hap taim bilong ol man i bikhet na lusim bilip tru na long dispela taim lait bilong tok i tru i no lait tumas. Long nau, long “taim bilong las de,” stretpela save i kamap planti gen, na dispela i mekim na planti milion manmeri i bilip long tok promis bilong Baibel long God bai kisim bek ol man na ol i ken kisim laip i stap oltaim oltaim.—Daniel 12:4.
2. Jehova i bin mekim wanem long wok bilong autim tok?
2 Maski Satan i wok strong tru long pasim laik bilong God, wok bilong autim tok long taim bilong ol aposel na long nau em i kamap gutpela tru. Dispela i kirapim yumi long tingim tok profet bilong Aisaia. Long ol Juda i stap kalabus long Babilon na ol i kam bek long Juda long 537 B.C.E., Aisaia i tok: “Pulapim olgeta ples daun, na brukim olgeta maunten i go daun. Olgeta rot i krungut, ol i mas wokim i kamap stret. Na olgeta rot i no gutpela, ol i mas stretim gut.” (Aisaia 40:4) Jehova i bin redim na stretim rot bilong dispela wok bilong autim tok long taim bilong ol aposel na long taim bilong yumi tu.
3 Tasol i no olsem Jehova i stiaim olgeta samting i kamap long graun bambai wok bilong autim gutnius i go bikpela, nogat; na i no olsem Jehova i bin mekim wok long save bilong em bilong save long olgeta liklik liklik samting bai kamap. Tru, em inap save long ol samting bai kamap bihain na em inap stiaim ol samting bai kamap. (Aisaia 46:9-11) Tasol em inap mekim sampela samting tu long ol samting i wok long kamap. Olsem wanpela wasman i save gut long stiaim na lukautim ol sipsip, Jehova i save stiaim lain bilong em. Em i stiaim ol i go long rot bilong laip, na em i lukautim ol long ol samting bilong spirit, na em i helpim ol long mekim wok long ol samting i kamap bambai wok bilong autim gutnius long olgeta hap i kamap gutpela.—Song 23:1-4.
Wanpela Bikpela Wok Tru
4, 5. Bilong wanem wok bilong autim gutnius i gat hatwok long en?
4 Olsem wok bilong wokim sip long taim bilong Noa, olsem tasol wok bilong autim gutnius bilong Kingdom long taim bilong ol aposel na long taim bilong yumi em i wanpela bikpela wok tru. Wok bilong givim wanpela tok long olgeta man em i hatwok, tasol dispela wok bilong autim gutnius em i hatwok moa. Long taim bilong ol aposel, i no gat planti disaipel. Ol i bin kilim i dai Gopas bilong ol, em Jisas—ol i tok em man bilong kirapim pait long gavman. Lotu Juda i strong. Wanpela gutpela tempel tru i bin stap long Jerusalem. Na ol lotu i no bilong lain Juda ol i stap strong long hap bilong solwara Mediterenian, na ol i gat ol tempel na ol lain pris. Na i wankain long nau, taim “las de” i kirap long 1914, ol Kristen God i bin makim ol i no planti, na ol manmeri bilong ol narapela lotu em ol i tok ol i mekim wok bilong God ol i planti.—Daniel 12:9.
5 Jisas i toksave long ol disaipel bilong em olsem ol man bai mekim nogut long ol. Em i tok: “Bai ol i kisim yupela bilong givim pen na hevi long yupela, na bai ol i kilim yupela i dai. Na olgeta lain manmeri bai ol i bel nogut tru long yupela, long wanem, nem bilong mi em i stap long yupela.” (Matyu 24:9) Na long “taim bilong las de” ol Kristen i gat sampela hevi moa, long wanem, nau em taim bilong “planti hevi nogut tru.” (2 Timoti 3:1) Dispela wok bilong yumi em i bikpela wok tru, na ol man bai mekim nogut long yumi, na yumi stap long taim nogut—ol dispela samting i mekim na i hatwok long mekim dispela wok bilong autim tok. Yumi mas i gat bikpela bilip long mekim olsem.
6. Jehova i bin givim wanem tok long lain bilong em bilong makim olsem wok bilong ol bai kamap gutpela?
6 Jehova i bin save ol hevi bai kamap, tasol em i save tu olsem i no gat wanpela samting inap pasim dispela wok. Wanpela tok profet em planti man i save long en i bin kamap tru long taim bilong ol aposel na long taim bilong yumi, na dispela tok profet i tokaut olsem wok bilong autim tok bai kamap gutpela. Baibel i tok: “Bai ol i autim dispela gutnius bilong kingdom bilong God long olgeta hap bilong graun.”—Matyu 24:14.
7. Long taim bilong ol aposel, wok bilong autim tok i go bikpela inap long wanem mak?
7 Ol wokboi bilong God long taim bilong ol aposel ol i gat strongpela bilip na spirit holi i pulap long ol, na ol i go bilong mekim wok bilong ol. Jehova i stap wantaim ol, olsem na wok bilong ol i kamap gutpela tru, na ol i no ting em bai kamap gutpela olsem. Taim aposel Pol i bin raitim pas i go long ol Kolosi inap olsem 27 yia bihain long taim Jisas i dai, em inap tok gutnius i kamap pinis long “olgeta manmeri i stap long graun.” (Kolosi 1:23) Na i wankain tu long nau klostu long yia 2000, ol i autim gutnius long 233 kantri.
8. Planti man i kisim gutnius long wanem kain taim? Stori long dispela.
8 Long taim bilong yumi planti milion manmeri ol i kisim gutnius. Planti ol i bin kisim long taim nogut bilong pait, na gavman i tambuim wok, na ol man i mekim nogut tru long ol. Dispela samting i bin kamap tu long taim bilong ol aposel. Wanpela taim ol i paitim nogut tru Pol na Sailas long kanda na ol i tromoi tupela i go long kalabus. Ating taim man i stap long kalabus em i no gutpela taim bilong kamapim disaipel, a? Tasol Jehova i mekim wok long dispela taim nogut bilong mekim olsem. Bihain Pol na Sailas i lusim kalabus, na woda wantaim famili bilong em ol i kamap bilipman. (Aposel 16:19-33) Kain stori olsem i kamapim olsem taim ol man i birua long gutnius dispela i no inap pasim wok. (Aisaia 54:17) Ol samting i kamap long lotu Kristen i kamapim klia olsem i no long olgeta taim ol man i bin mekim nogut long ol Kristen na ol i karim ol hevi. Orait nau yumi ken stori long sampela gutpela samting i bin kamap na dispela i bin helpim wok bilong autim gutnius long taim bilong ol aposel na long taim bilong yumi.
Ol Samting Bilong Lotu
9, 10. Long taim bilong ol aposel na long taim bilong yumi, Jehova i bin mekim wanem bilong kirapim tingting bilong ol man long wok bilong autim gutnius?
9 Yumi ken tingim taim dispela wok bilong autim tok long olgeta hap bilong graun i kamap. Long taim bilong ol aposel, tok profet bilong Daniel 9:24-27 long 70 wik i kamapim stret yia Mesaia bai kamap—em yia 29 C.E. Tru, ol Juda long taim bilong ol aposel ol i no bin save long wanem taim stret dispela samting bai kamap, tasol ol i bin wetim Mesaia i kamap. (Luk 3:15) Wanpela buk long tok ples Frans (Manuel Biblique) i tok: “Ol man i bin save, dispela 70 wik Daniel i kolim, klostu ol i laik pinis; ol man i no kirap nogut taim ol i harim Jon Bilong Baptais i tokaut olsem kingdom bilong God i kam klostu pinis.”
10 Olsem wanem long ol samting long taim bilong yumi? Wanpela bikpela samting i bin kamap em Jisas i kamap King long heven, na dispela i makim olsem em i kam i stap olsem King pinis na bosim Kingdom. Ol tok profet bilong Baibel i makim olsem dispela samting i kamap long yia 1914. (Daniel 4:13-17) Sampela man bilong lotu long taim bilong yumi ol i bin wetim dispela samting i kamap. Dispela i kamap ples klia long ol Sumatin Bilong Baibel em ol i bin kirap wokim dispela nius long 1879, na ol i bin kolim olsem Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence. Olsem na long taim bilong ol aposel na long taim bilong yumi, ol samting bilong lotu ol i bilip na wetim i stap, em i bin redim rot bilong wok bilong autim gutnius.a
11. Wanem samting bilong lotu i kamap pinis long bipo na dispela i bin helpim wok bilong autim gutnius?
11 Narapela samting i bin helpim wok bilong ol Kristen long taim bilong ol aposel na long taim bilong yumi, em planti man i bin save gut long Baibel. Long taim bilong ol aposel, ol lain Juda i bin stap nabaut namel long ol narapela lain. Ol dispela lain Juda i gat ol haus lotu em ol man i save bung long en bilong harim ol tok bilong Baibel ol i kaunim na toktok long en. Olsem na ol Kristen bilong pastaim ol inap skruim sampela hap save moa long save em dispela lain i holim pinis. (Aposel 8:28-36; 17:1, 2) Long taim bilong yumi, wankain samting i kamap long lain bilong Jehova long planti kantri. Long ol kantri i gat nem Kristen planti man inap kisim Baibel, na moa yet long ol kantri i gat lotu Talatala. Ol i kaunim Baibel long planti haus lotu; planti milion manmeri i holim Baibel. Baibel i stap pinis long han bilong ol man, tasol ol i mas i gat man bilong helpim ol long save long ol tok bilong en.
Ol Lo i Helpim Ol
12. Long taim bilong ol aposel, olsem wanem lo bilong ol Rom i bin helpim ol manmeri?
12 Planti taim ol lo bilong gavman i bin helpim wok autim tok bilong ol Kristen. Long taim bilong ol aposel Gavman Rom i bin bosim ol kantri, na ol lo bilong en i mekim bikpela samting long i stap bilong ol manmeri long olgeta de. Ol dispela lo i bilong lukautim ol manmeri, na dispela i bin helpim ol Kristen bilong pastaim. Olsem: Pol i bin mekim wok long lo bilong Rom, olsem na em inap lusim kalabus na ol man i no wipim em. (Aposel 16:37-39; 22:25, 29) Taim kuskus bilong taun Efesus i tokaut olsem lo bilong Rom i tok ol man i mas stretim hevi bilong ol long kot, dispela i helpim em long mekim i dai kros bilong ol man. (Aposel 19:35-41) Wanpela taim ol i laik kilim i dai Pol long Jerusalem, tasol Klodius Lisias wantaim ol soldia bilong em ol i go kisim em bek, long wanem, em i man bilong Rom. (Aposel 23:27) Bihain, lo bilong Rom i helpim em long sambai long bilip bilong em long ai bilong Sisar. (Aposel 25:11) Tru sampela Sisar i bin bosim ol man long hatpela pasin, tasol long taim bilong ol aposel ol lo i bin larim ol Kristen i “helpim na strongim gutnius” long rot bilong kot.—Filipai 1:7.
13 I olsem tu long planti kantri long nau. Tru, sampela kantri ‘i save putim lo i tok orait long ol manmeri i mekim nogut’ long ol Kristen, tasol long planti kantri ol lo i tokaut olsem i stret ol man i stap fri long mekim lotu. (Song 94:20) Planti gavman i luksave olsem ol Witnes Bilong Jehova ol i no save bagarapim sindaun bilong ol man, olsem na planti gavman i orait long wok bilong ol. Long Amerika, em hap ol i prinim planti buk samting bilong ol Witnes, ol lo i bin givim rot long ol Witnes long prinim nius Wastaua long olgeta taim insait long 120 yia na ol man long olgeta hap bilong graun inap kaunim.
I Gat Gutaim na Ol Inap Mekim Wok
14, 15. Long taim bilong ol aposel, olsem wanem taim bilong ol man i stap isi i bin helpim wok bilong autim tok?
14 Taim ol man i stap bel isi na i no gat pait, dispela i helpim wok bilong autim tok. Tru, Jisas i tok profet olsem long taim bilong ol aposel na long taim bilong yumi “ol man bilong sampela lain bai i kirapim pait long ol narapela narapela lain,” tasol namel long ol taim bilong pait i gat gutaim i stap na dispela i opim rot na ol i autim strong tok bilong Kingdom. (Matyu 24:7) Ol Kristen long taim bilong ol aposel ol i stap long wanpela hap taim ol i kolim Gutaim Bilong Ol Rom (Pax Romana). Wanpela man bilong raitim stori bilong ol samting i bin kamap bipo, em i tok: “Ol Rom i bin daunim na kisim ol kantri long hap bilong solwara Mediterenian, na dispela i mekim na ol pait i bin i stap long ol dispela hap inap planti yia ol i pinis.” Dispela gutaim i opim rot long ol Kristen bilong pastaim long raun long olgeta hap ol Rom i bosim na bagarap i no ken painim ol tumas.
15 Gavman Rom i bin wok strong long helpim ol lain long kamap wanbel aninit long wok bos bilong ol. Dispela samting i helpim ol man long raun gut, na narapela i larim narapela i bihainim laik bilong em, na narapela i kisim tingting bilong narapela, na tu, em i helpim ol long kisim tingting olsem olgeta lain ol i stap brata brata. Wanpela buk (On the Road to Civilization) i tok: ‘Pasin wanbel insait long ol kantri em Gavman Rom i bosim, dispela i mekim na ol Kristen inap autim gut tok. Ol kantri i no bruk bruk moa. Olsem na ol man bilong Rom, em ol i gat tingting olsem olgeta manmeri i stap olsem brata brata, ol i no hatwok long tingim wanpela lotu i save skulim ol man olsem ol i stap brata brata.’—Skelim wantaim Aposel 10:34, 35; 1 Pita 2:17.
16, 17. Long taim bilong yumi, wanem samting i bin kirapim ol man long wok strong long kamapim gutaim? Planti man i kisim wanem tingting long dispela?
16 Olsem wanem long taim bilong yumi? Kirap long yia 1900 na i kam inap long nau, i gat ol bikpela pait i bin bagarapim tru ol man, winim olgeta pait i kamap paslain long en, na long sampela hap ol man i pait yet. (KTH 6:4) Tasol sampela taim i no gat pait na gutaim i stap. Ol strongpela kantri bilong dispela graun i no bin pait wantaim inap 50 yia samting. Dispela samting i bin helpim tru wok bilong autim tok long ol dispela kantri.
17 Ol samting nogut tru ol pait bilong nau i wok long kamapim, dispela i mekim na ol man i luksave olsem yumi mas i gat wanpela gavman i bosim olgeta hap bilong graun. Ol man i pret long pait bai kamap long olgeta hap, olsem na ol i bin kamapim Lig ov Nesen na Yunaitet Nesen. (KTH 13:14) Wanpela bikpela wok bilong tupela oganaisesen ol i bin tokaut long en i olsem: Ol i laik kirapim olgeta kantri long wok gut wantaim na ol i laik kamapim gutaim long olgeta hap. Ol man i pilim olsem yumi mas i gat wanpela gavman olsem, ol i amamas long harim gutnius long wanpela gavman bai bosim olgeta hap bilong graun na kamapim gutaim tru bilong i stap oltaim—dispela gavman em Kingdom Bilong God.
18. Wanem kain tingting long ol samting bilong lotu i bin helpim wok bilong autim tok?
18 Tru, sampela taim ol man i bin mekim nogut tru long ol Kristen, tasol long taim bilong ol aposel na long nau i gat hap taim na ol man i orait long ol narapela narapela lotu. (Jon 15:20; Aposel 9:31) Ol Rom i bin amamas long kisim ol god na god meri bilong ol lain ol i daunim na ol i bihainim ol dispela god. Profesa Rodney Stark i tok: “Long planti samting ol Rom i bin larim ol manmeri i stap fri tru long ol samting bilong lotu, na kain pasin olsem i no bin kamap gen i kam inap long taim ol Amerika i pait na daunim gavman, na long dispela taim ol man i stap fri gen.” Long taim bilong yumi, ol manmeri long planti kantri ol i redi long harim tingting bilong ol narapela man, na dispela i bin mekim na ol i orait long harim tok bilong Baibel em ol Witnes Bilong Jehova i autim long ol.
Wok Bilong Ol Masin Samting
19. Olsem wanem ol Kristen bilong pastaim i bin mekim wok long buk i gat ol lip long en?
19 Na yumi ken tingting long olsem wanem Jehova i bin helpim lain bilong em long mekim wok long ol nupela nupela samting. Tru, ol Kristen bilong pastaim ol i no bin stap long wanpela taim ol man i kamapim ol nupela masin samting, tasol wanpela nupela samting ol i bin mekim wok long en em wanpela kain buk i gat ol lip long en. Dispela buk i senisim ol longpela pepa ol i save raunim na pasim na i hatwok long mekim wok long en. Wanpela buk (The Birth of the Codex) i tok: “Ol buk bilong dispela graun, pastaim em ol longpela pepa ol i save raunim na pasim, na isi isi tasol ol i senisim na mekim wok long ol buk i gat ol lip long en, tasol yumi ken ting ol Kristen i kisim hariap dispela pasin bilong wokim ol buk i gat ol lip long en na ol i mekim olsem long olgeta hap.” Na dispela buk i tok tu: ‘Bihain long yia 100 C.E. ol Kristen long olgeta hap ol i mekim pinis wok long buk i gat ol lip long en, olsem na yumi ken ting ol i bin kirap mekim wok long en paslain tru long yia 100 A.D.’ I hatwok long mekim wok long wanpela longpela pepa ol i save raunim na pasim, tasol i no hatwok long mekim wok long buk i gat ol lip long en. Ol inap painim ol skripsa long en hariap moa. Dispela i bin helpim aposel Pol na ol narapela Kristen bilong pastaim, em ol i no kamapim tasol ol tok bilong Baibel, ol i autim tu “as” bilong ol samting ol i skulim ol man long en.—Aposel 17:2, 3.
20. Olsem wanem lain bilong God i bin mekim wok long ol nupela masin samting bilong autim tok long olgeta hap? Bilong wanem ol i mekim olsem?
20 Long taim bilong yumi ol man i bin wokim ol kain kain nupela masin samting. Ol masin i save wokim hariap tru ol buk na nius, ol i bin helpim wok bilong wokim ol buk na nius bilong Baibel long planti tok ples long wankain taim. Ol nupela masin i bin helpim ol man long tanim tok bilong Baibel hariap moa. Ol i mekim wok long ol trak, tren, sip, na balus, na long dispela rot ol inap bringim hariap ol buk bilong Baibel i go long olgeta hap bilong graun. Ol telefon na ol masin faks i mekim na wantu yumi ken salim ol tok i go i kam. Long rot bilong spirit bilong em, Jehova i kirapim ol wokboi bilong em long mekim wok long ol dispela nupela masin samting bambai gutnius i ken go long olgeta hap bilong graun. Ol i no mekim wok long ol dispela samting bambai ol i ken save long ol nupela nupela samting na mekim wok long en, nogat. Nambawan bikpela samting na ol i gat laik long en, em ol samting bai helpim ol long mekim gut wok bilong ol long autim tok.
21. Yumi ken bilip tru long wanem samting?
21 Jisas i bin tok profet olsem: “Bai ol i autim dispela gutnius bilong kingdom bilong God long olgeta hap bilong graun.” (Matyu 24:14) Ol Kristen bilong pastaim ol i bin lukim truim bilong dispela tok profet i kamap, na olsem tasol long nau yumi lukim dispela samting i kamap long olgeta hap. Maski em i bikpela wok tru na i hatwok long mekim, ol i bin autim gutnius na ol i autim yet. Ol i mekim olsem long gutpela taim na long taim nogut, na long taim ol lo bilong gavman na tingting bilong ol man i senis, na long taim bilong pait na long gutaim tu, na long taim bilong ol kain kain nupela masin samting. Olsem wanem? Dispela i mekim na yu kirap nogut long gutpela tingting bilong Jehova na save bilong em long ol samting bai kamap long bihain? Yumi ken bilip tru olsem wok bilong autim tok bai pinis long taim stret em Jehova i makim na gutpela laik bilong em bai kamap na ol stretpela man bai kisim ol gutpela blesing. Ol bai kisim dispela graun na stap oltaim long en. (Song 37:29; Habakuk 2:3) Sapos yumi mekim ol samting i stret wantaim laik bilong Jehova, bai yumi stap namel long ol dispela man.—1 Timoti 4:16.
[Futnot]
a Sapos yu laik save moa long dispela tupela tok profet long Mesaia, lukim buk Save i Bringim Man Long Laip Oltaim, pes 36, 97, na 98-107, em Sosaiti Wastaua Bilong Nu Yok i wokim.
Sampela Tok Bilong Tingim Gen
◻ Bilong wanem wok bilong autim gutnius i gat hatwok long en?
◻ Ol wok bilong gavman na ol man i stap isi, dispela i bin helpim wok bilong ol Kristen long wanem ol rot?
◻ Jehova i mekim gut tru long wok bilong autim tok na dispela i mekim na yumi ken bilip tru long wanem samting bai kamap bihain?
3. Jehova inap kamapim laik bilong em long wanem ol rot?
13. Long nau, planti taim ol lo i bin helpim wok bilong autim tok olsem wanem?