Yu Save Long Dispela?
Bilong wanem ol Juda i kirapim de Sabat bilong ol long taim san i go daun pinis na nait i kamap?
Taim Jehova i givim lo long lain bilong em long Bikpela De Bilong God i Tekewe Sin Bilong Ol Manmeri, em i tok: “Yupela i no ken mekim wok long dispela de . . . Yupela i mas malolo gut long dispela bikpela de. . . . Na long dispela de olgeta, yupela i mas tambu . . . long olgeta samting.” (Wok Pris 23:28, 32) Dispela lo i kamapim klia dispela tingting olsem wanpela de i save kirap long taim san i go daun pinis na long de bihain taim san i go daun pinis, dispela de i pinis. Olsem na long ol Juda, de bilong ol i save kirap long taim san i go daun pinis na i go inap long taim san i go daun long de bihain.
Dispela pasin bilong kaunim ol de i bihainim pasin em God yet i makim. Stori bilong namba wan de taim God i kirap wokim ol samting, i tok: “Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba wan.” Taim God i wokim ol samting long ol wan wan “de,” em i mekim dispela wankain tok olsem “nait i go pinis.”—Stat 1:5, 8, 13, 19, 23, 31.
I no ol Juda tasol i save kaunim de bilong ol olsem. Ol Atens, ol Numidia na ol Fonisia, ol tu i save kaunim de bilong ol olsem. Long ol Babilon, nupela de bilong ol i kirap taim san i kamap long moningtaim, na ol Isip na Rom i save kaunim de bilong ol kirap long biknait i go long biknait long de bihain, olsem long nau. Tasol ol Juda bilong nau i bihainim yet pasin bilong kirapim de Sabat bilong ol long taim san i go daun pinis i go inap long taim san i go daun long de bihain.
Dispela tok “olsem wan kilomita” i kamap olsem wanem?
Ol disaipel i bin stap long maunten Oliv na lukim Jisas i go antap long heven, na bihain ol i go bek long Jerusalem—Jerusalem i stap klostu, “inap olsem wan kilomita,” o long Baibel ol i bin raitim pastaim long tok Hibru, ol i raitim olsem “longpela bilong rot em wanpela man i ken wokabaut long en long de Sabat.” (Aposel 1:12) Man bilong raun inap wokabaut i go longwe, ating 30 kilomita o sampela kilomita moa long wanpela de. Tasol maunten Oliv i stap klostu long Jerusalem. Olsem na wanem insait bilong dispela tok, “longpela bilong rot em wanpela man i ken wokabaut long en long de Sabat”?
Sabat em de ol Israel i save malolo long mekim ol wok bilong ol. Na tu, ol i no ken mekim paia insait long ol haus bilong ol long dispela de. (Kisim Bek 20:10; 35:2, 3) Jehova i tok: “Long de namba 7 olgeta manmeri i mas i stap long haus sel. I no gat wanpela man o meri i ken lusim banis bilong en.” (Kisim Bek 16:29) Dispela lo i helpim ol Israel long malolo long mekim ol wok ol i save mekim, na ol i ken tingting tasol long ol wok samting bilong lotu.
Ol tisa bilong lotu ol i no laik bihainim ol stiatok em Lo Bilong Jehova i kamapim, olsem na ol i kamapim planti liklik lo bilong ol yet—olsem man i mas wokabaut i go inap long wanem mak long de Sabat bilong i go long lotu samting. Wanpela buk (Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature) i tok long dispela samting olsem: “Ol i putim ol strongpela lo long ol samting ol man i mas mekim long de Sabat . . . , bambai wanpela man Israel i no ken wokabaut i go abrusim wanpela mak ol i putim, na ol i kolim dispela olsem mak man i mas wokabaut i go inap long en long de Sabat.” Longpela bilong dispela mak em inap olsem 890 i go 1,110 mita.
[Piksa long pes 11]
Stap long Maunten Oliv na lukluk i go long Jerusalem