Tambu Long Kaikai Yu Ting Em i Helpim Yu Long Go Klostu Long God?
‘Pasin bilong tambu long kaikai i helpim yumi long tingim ol samting bilong God na tingting olsem ol samting bilong skin i no nambawan bikpela samting long laip bilong yumi.’—WANPELA MERI KATOLIK.
‘Pasin bilong tambu long kaikai i helpim yumi long pas gut wantaim God.’ —WANPELA TISA BILONG LOTU JUDA.
‘Long bilip bilong mi, pasin bilong tambu long kaikai em wanpela lo, em samting bilong soim olsem mi givim bel tru long God na mi tenkyu long em. Mi save tambu long kaikai, long wanem, mi laikim tru God.’—WANPELA MERI BILONG LOTU BAHAI.
TAMBU long kaikai em wanpela pasin bilong planti lotu, olsem lotu Buda, Hindu, Islam, Jain, na Juda. Planti man i bilip olsem pasin bilong tambu long kaikai i save helpim ol long i go klostu long God.
Wanem tingting bilong yu? Yu mas tambu long kaikai? Baibel i tok wanem long dispela samting?
Long Taim Bilong Ol Man i Bin Raitim Baibel
Long taim bilong ol man i bin raitim Baibel, i gat kain kain as na ol man i bin tambu long kaikai na God i orait long en. Sampela i mekim bilong kamapim bikpela bel hevi bilong ol o ol i hevi long rong ol i bin mekim na ol i tanim bel (1 Samuel 7:4-6), o bilong askim God long mekim gut long ol o soim rot long ol (Hetman 20:26-28; Luk 2:36, 37), o bilong makim hap taim bilong tingim gut long bel ol samting bilong God.—Matyu 4:1, 2.
Tasol Baibel i stori tu long sampela i bin tambu long kaikai na God i no amamas long en. King Sol i bin tambu long kaikai taim em i laik i go toktok wantaim wanpela glasmeri. (Wok Pris 20:6; 1 Samuel 28:20) Sampela manmeri nogut, olsem Jesebel na ol man i strong tumas long lotu na i laik kilim i dai aposel Pol, ol i bin makim taim bilong tambu long kaikai. (1 King 21:7-12; Aposel 23:12-14) Planti taim ol Farisi i bin tambu long kaikai. (Mak 2:18) Tasol Jisas i kotim ol, na God i no amamas long ol. (Matyu 6:16; Luk 18:12) Na tu, Jehova i no tingim pasin bilong sampela Israel long tambu long kaikai, long wanem, ol i mekim ol pasin nogut na bel bilong ol i no stret.—Jeremaia 14:12.
Ol dispela stori i soim olsem, pasin bilong tambu long kaikai, dispela samting yet i no amamasim God. Tasol i gat planti gutpela wokman bilong God ol i bin tambu long kaikai na God i orait long ol. Olsem na ol Kristen i mas tambu long kaikai o olsem wanem?
Olsem Wanem? Ol Kristen i Mas Tambu Long Kaikai?
Lo Bilong Moses i tok ol Juda i mas “tambu long kaikai” wanpela taim long olgeta yia long Bikpela De Bilong God i Tekewe Sin Bilong Ol Manmeri. (Wok Pris 16:29-31; Song 35:13) Em dispela wanpela taim tasol Jehova i bin tokim lain bilong em long ol i mas tambu long kaikai.a Ol Juda i bin stap aninit long Lo Bilong Moses ol i bihainim dispela lo. Tasol ol Kristen i no gat wok long bihainim Lo Bilong Moses.—Rom 10:4; Kolosi 2:14.
Tru, Jisas i bin tambu long kaikai olsem Lo i tok long mekim, tasol dispela i no wanpela pasin em i bin mekim oltaim. Em i bin tokim ol disaipel long pasin ol i mas mekim sapos ol i laik tambu long kaikai, tasol em i no bin putim lo olsem ol i mas mekim olsem. (Matyu 6:16-18; 9:14) Orait, bilong wanem Jisas i tok ol disaipel bai tambu long kaikai bihain long taim em i dai? (Matyu 9:15) Em i no olsem wanpela lo. Tok bilong Jisas i makim olsem, taim em i dai ol disaipel bai bel hevi tru na i no gat laik long kaikai.
Tupela stori bilong Baibel long ol Kristen bilong pastaim i bin tambu long kaikai i soim olsem, God i orait long en sapos man i gat gutpela bel na em i laik tambu long kaikai. (Aposel 13:2, 3; 14:23)b Olsem na i no gat lo olsem ol Kristen i mas tambu long kaikai. Tasol sapos wanpela i laik mekim olsem, em i mas save long samting nogut dispela inap kamapim.
Lukaut Long Ol Pasin i No Gutpela
Wanpela pasin bilong tambu long kaikai em man i mas abrusim, em pasin bilong kamapim olsem em yet i stretpela man. Baibel i mekim tok lukaut long pasin bilong man i giaman long ‘daunim em yet.’ (Kolosi 2:20-23) Tok piksa bilong Jisas long wanpela Farisi i gat pasin antap i soim olsem God i save sakim dispela kain pasin. Dispela Farisi i ting em i stretpela man tru winim ol narapela, long wanem, planti taim em i save tambu long kaikai.—Luk 18:9-14.
Na em i pasin kranki tu long tokaut long planti man olsem yu tambu long kaikai o wanpela man i tokim yu na yu mekim. Long Matyu 6:16-18, Jisas i tok taim yu tambu long kaikai, dispela em samting bilong yu na God tasol na yu no ken tokim ol man long samting yu mekim.
Yumi no ken ting pasin bilong tambu long kaikai i save karamapim ol sin. Bilong God i ken orait long dispela pasin, man i mas bihainim ol lo bilong em. (Aisaia 58:3-7) Sapos man i bel hevi tru long rong bilong em na i tanim bel, God bai lusim sin bilong em, tasol pasin bilong tambu long kaikai i no inap mekim olsem. (Joel 2:12, 13) Baibel i tokaut olsem, long gutpela pasin sori bilong em, Jehova i save lusim ol rong bilong yumi long rot bilong ofa bilong Krais. God i no inap tru long lusim ol rong bilong yumi long rot bilong sampela wok o pasin yumi mekim, olsem tambu long kaikai.—Rom 3:24, 27, 28; Galesia 2:16; Efesus 2:8, 9.
Aisaia 58:3 i kamapim klia narapela tingting kranki bilong planti man. Ol Israel i laik tok olsem Jehova i gat dinau long ol, long wanem, ol i bin tambu long kaikai. Ol i ting taim ol i tambu long kaikai ol i mekim gut long God. Ol i askim em: “Yu lukim mipela i tambu long kaikai na daunim mipela yet, tasol bilong wanem yu no mekim wanpela samting bilong helpim mipela?” Long nau tu planti man i ting taim ol i tambu long kaikai, God i mas bekim na mekim gutpela pasin long ol. Yumi no ken tru bihainim ol dispela kain tingting i daunim God na i no stret wantaim tok bilong Baibel!
Sampela i bilip olsem God bai givim gutpela pe long ol sapos ol i givim hevi long skin bilong ol, olsem tambu long kaikai, paitim ol yet, o kain pasin olsem. Tasol Baibel i no orait long dispela kain tingting, na em i soim olsem pasin bilong “hatim tru bodi bilong yumi” em “i no inap helpim yumi long daunim” ol laik nogut bilong bel.—Kolosi 2:20-23.
Stretpela Tingting
Pasin bilong tambu long kaikai i no wanpela lo yumi mas bihainim, tasol i no gat rong long mekim olsem. Long sampela taim em inap helpim yumi sapos yumi abrusim ol pasin i no gutpela, olsem yumi kolim pinis. Tasol tambu long kaikai i no samting yumi mas mekim bambai God i ken orait long lotu bilong yumi. Jehova em i God “bilong amamas,” na em i laik bai ol wokman bilong em i stap amamas. (1 Timoti 1:11) Baibel i tok: “I gat wanpela pasin i win tru. . . . Yumi mas kaikai na dring na amamas long olgeta samting yumi mekim. Dispela i olsem presen God i givim yumi.”—Saveman 3:12, 13.
Yumi mas kisim amamas long lotuim God, tasol Baibel i no bungim pasin bilong tambu long kaikai wantaim pasin bilong amamas. Na sapos yumi tambu long kaikai na dispela i givim sik long yumi o i pinisim strong bilong yumi long mekim gutpela wok God i bin givim long ol Kristen tru—em wok bilong autim gutnius bilong Kingdom—orait pasin bilong tambu long kaikai i no helpim yumi.
Maski yumi laik tambu long kaikai o nogat, yumi no ken skelim ol narapela. Ol Kristen tru i no ken tok pait long dispela samting, long wanem, “kingdom bilong God i no pas long kaikai na dring. Nogat. Pasin tru bilong kingdom bilong God em i stretpela pasin na bel isi na pasin bilong amamas Holi Spirit i save kamapim.”—Rom 14:17.
[Ol Futnot]
a God i no bin tokim Esta long em i mas tambu long kaikai, tasol i luk olsem God i orait long en. Long nau, paslain long ol Juda i mekim Ol Bikpela De Bilong Purim, ol i save tambu long kaikai olsem Esta i bin mekim.
b Sampela Baibel i gat stori bilong ol man i bin tambu long kaikai, tasol dispela i no hap tru bilong Baibel, na i no stap long ol olpela rait tru bilong Baibel long tok Grik.—Matyu 17:21; Mak 9:29; Aposel 10:30; 1 Korin 7:5, King Jems Nupela Testamen.
[Rait long pes 28]
Ol Farisi i giaman long daunim ol yet long taim ol i tambu long kaikai
[Rait long pes 29]
“Kingdom bilong God i no pas long kaikai na dring. Nogat. Pasin tru bilong kingdom bilong God em i stretpela pasin na bel isi na . . . amamas”
[Blok long pes 29]
Olsem Wanem Long Taim Bilong Len?
Sampela i tok, taim bilong Len, olsem tambu long kaikai inap 40 de, em bilong tingim dispela 40 de Krais i bin tambu long kaikai. Tasol Jisas i no bin tokim ol disaipel long mekim wanpela samting bilong tingim taim em i bin tambu long kaikai, na i luk olsem ol i no bin mekim dispela samting. Namba wan taim i gat sampela tok long tambuim kaikai inap 40 de paslain long Ista, em i stap long ol pas Athanasius i bin raitim long 330 C.E. Athanasius i wanpela asbisop bilong lotu Otodoks.
Jisas i bin tambu long kaikai bihain long taim em i kisim baptais, na i no paslain long taim em i dai. Olsem na pasin bilong sampela lotu long tingim taim bilong Len sampela wik paslain long Ista i narapela kain. Tasol ol Babilon, ol Isip, na ol Grik bilong bipo ol i bin tambu long kaikai inap 40 de long kirap bilong yia. I luk olsem ol lain i tok ol i Kristen, ol i bin kisim dispela pasin bilong tambu long kaikai long ol dispela lain bilong bipo.