Ol Pikinini Bilong Yumi​—Ol i Gutpela Presen Tru

“God i mekim gut long yumi na givim yumi ol pikinini olsem presen. Ol i gutpela blesing tru yumi kisim long God.”​—SONG 127:3.

1. Olsem wanem namba wan bebi i kamap?

GOD JEHOVA i wokim namba wan man na meri na ol inap kamapim ol pikinini. Dispela i olsem wanpela mirakel. Tupela wantaim, em papa, Adam, na mama, Iv, ol i givim wanpela hap bilong ol yet na dispela i wok long kamap bikpela insait long bel bilong Iv na i kamapim wanpela nupela man​—em namba wan bebi. (Stat 4:1) I kam inap long nau, yumi pilim olsem pasin bilong meri long kisim bel na karim pikinini em i narakain samting tru, na planti i save kolim dispela olsem wanpela mirakel.

2. Olsem wanem yu inap tok olsem samting i kamap insait long bel bilong wanpela meri i gat bel em i olsem wanpela mirakel?

² Taim papa na mama i mekim maritpasin, wanpela sel i kamap insait long bel bilong mama. Dispela sel i wok long go bikpela na insait long 270 de em i kamap wanpela bebi i gat planti trilion sel. Dispela namba wan sel i gat ol save long en bilong kamapim olsem 200 narapela narapela kain sel. Em nau, wanpela samting em ol man bilong graun i no inap save long as bilong en na i stap olsem lo bilong wokim ol sel, em i mekim na ol dispela sel i kamap long taim stret na pasin stret bilong ol bambai ol i ken kamapim wanpela nupela bebi!

3. Bilong wanem planti man i gat gutpela tingting i wanbel long tok olsem God i as na wanpela bebi inap kamap?

³ Orait, yu ting husat tru em i Man Bilong Wokim dispela bebi? Yumi save, em i dispela Man husat i bin kamapim laip long pastaim tru. Man bilong raitim song long Baibel i tok: “Yupela i no ken tingting lus long Bikpela, em wanpela tasol i God tru. Em wanpela tasol i bin wokim yumi, olsem na yumi bilong em yet.” (Song 100:3) Yupela ol papamama i save pinis, i no olsem yupela i gat bikpela save na yupela i bin kamapim dispela gutpela liklik samting i gat laip. Tru tumas, wanpela God i gat olgeta savetingting em tasol inap mekim na wanpela bebi i gat laip i wok long kamap insait long bel bilong mama olsem wanpela mirakel. Inap planti tausen yia, ol man i gat gutpela tingting i ting olsem Bikpela Man Bilong Wokim olgeta samting, em tasol inap mekim na pikinini i kamap insait long bel bilong mama. Olsem wanem? Yu tu i save ting olsem?​—Song 139:​13-​16.

4. Jehova i no gat tru wanem pasin nogut bilong ol man?

⁴ Tasol yu ting Jehova, em Man Bilong Wokim olgeta samting, em i no gat sori liklik na em i kamapim nating wanpela rot na man na meri i ken kamapim ol pikinini? Sampela man i no gat sori liklik, tasol Jehova i no olsem. (Song 78:​38-40) Long Song 127:​3, Baibel i tok: “God i mekim gut long yumi na givim yumi ol pikinini olsem presen. Ol i gutpela blesing tru yumi kisim long God.” Orait nau yumi ken skelim dispela tok “presen” i makim wanem samting na em i kamapim ples klia wanem samting.

Wanpela Presen na Gutpela Blesing

5. Bilong wanem ol pikinini i olsem presen?

⁵ Long dispela ves, dispela tok “presen” i olsem samting man i bin kisim long papamama. Planti papamama i save wok strong tru inap planti yia bilong bungim ol samting ol pikinini i ken kisim taim papamama i dai pinis. Sampela samting olsem em mani, o haus, o wanpela gutpela samting tru bilong papamama. Tasol maski dispela presen em i wanem samting, em i kamapim klia olsem papamama i laikim tru pikinini. Baibel i tok God i bin givim ol pikinini long papamama olsem presen. Ol i olsem gutpela presen tru papamama i kisim long em. Sapos yu wanpela papa o mama, yu ting yu inap tok olsem ol pasin yu mekim i kamapim olsem yu tingim ol pikinini bilong yu em ol presen dispela Man Bilong Wokim heven na graun i bin putim long han bilong yu bilong lukautim?

6. I gat wanem as na Jehova i givim rot long ol manmeri long kamapim pikinini?

⁶ As na Jehova i givim dispela presen em bilong ol tumbuna pikinini bilong Adam na Iv i ken pulap long dispela graun. (Stat 1:​27, 28; Aisaia 45:18) Jehova i bin wokim olgeta wan wan ensel, tasol em i no bin wokim olgeta wan wan man. (Hibru 1:7; KTH 4:11) Tasol God i bin wokim ol man na ol i gat rot bilong kamapim pikinini em ol i wankain olsem papamama bilong ol. Em i wanpela gutpela samting tru olsem wanpela mama na papa ol i ken kamapim na lukautim wanpela nupela bebi! Olsem wanem? Yupela ol papamama, yupela i save tok tenkyu long Jehova long givim dispela gutpela presen long yupela?

Kisim Skul Long Pasin Bilong Jisas

7. Olsem wanem Jisas i soim olsem em i tingim “ol manmeri” na i sori long ol, na long dispela samting em i narapela kain long sampela papamama?

⁷ Sori tru, i no olgeta papamama i tingim ol pikinini olsem gutpela blesing. Planti i no sori liklik long ol pikinini bilong ol. Kain papamama olsem i no bihainim tingting bilong Jehova o bilong Pikinini bilong em. (Song 27:10; Aisaia 49:15) Tasol Jisas i soim olsem em i tingim ol yangpela. Taim Jisas i no kam yet long graun olsem man​—taim em i stap yet olsem strongpela spirit long heven​—Baibel i tok olsem em i bin “amamas long lukim . . . ol manmeri.” (Sindaun 8:​30, 31) Em i bin laikim tru ol manmeri na em i bin redi long givim laip bilong em olsem pe bilong baim bek yumi bambai yumi ken kisim laip oltaim.​—Matyu 20:28; Jon 10:18.

8. Olsem wanem Jisas i stap olsem gutpela piksa long ol papamama i ken bihainim?

⁸ Taim em i stap long graun, em i stap olsem gutpela piksa tru long ol papamama i ken bihainim. Orait nau yumi ken stori long olsem wanem em i bin mekim olsem. Em i lusim haptaim bilong i stap wantaim ol pikinini, maski em i gat planti wok o em i gat hevi. Em i lukim ol long taim ol i pilai long ples maket na em i mekim wok long sampela pasin bilong ol taim em i skulim ol man. (Matyu 11:​16, 17) Taim em i mekim laspela raun bilong em i go long Jerusalem, Jisas i save em bai kisim pen na ol bai kilim em i dai. Olsem na taim ol manmeri i bringim ol liklik pikinini i kam long em, ol disaipel bilong Jisas i rausim ol i go​—ating ol i ting dispela bai givim hatwok long em. Tasol Jisas i krosim ol disaipel. Em i soim olsem em i “amamas” long lukim ol dispela pikinini, na em i tok: “Yupela larim ol pikinini i kam long mi. Yupela i no ken pasim ol. Nogat.”​—Mak 10:​13, 14.

9. Bilong wanem ol samting yumi mekim i winim toktok bilong yumi?

⁹ Stori bilong Jisas inap skulim yumi long sampela samting. Taim ol pikinini i kam long yumi, yumi save mekim wanem​—maski yumi gat planti wok? Yumi save mekim olsem Jisas i bin mekim? Samting ol pikinini i mas kisim, na moa yet long papamama bilong ol, em samting Jisas i gat laik long givim long ol​—em haptaim bilong em na pasin bilong mekim gut long ol. Tru, ol kain tok olsem “Mi laikim yu tru” ol i bikpela samting. Tasol pasin yumi mekim i winim toktok. Pasin bilong yu long laikim tru pikinini bai kamap ples klia long ol samting yu mekim, na i no long toktok tasol yu mekim. Em i kamap ples klia long haptaim yu givim long ol, na pasin bilong toktok wantaim ol, na pasin bilong yu long mekim gut long ol. Tasol sapos yu mekim olgeta dispela samting, i no olsem long olgeta taim dispela bai kamapim ol gutpela samting, o i no kamapim kwik ol gutpela samting yu laik bai kamap. Yu no ken les kwik. Yumi ken lainim pasin bilong i no ken les kwik sapos yumi bihainim pasin Jisas i mekim long ol disaipel bilong em.

Jisas i Laikim Ol na i No Les Kwik

10. Olsem wanem Jisas i skulim ol disaipel bilong em long pasin daun? Ol i bin kisim kwik dispela pasin?

¹⁰ Jisas i bin save olsem ol disaipel bilong em i save tok pait long husat i namba wan. Wanpela taim, bihain long Jisas na ol disaipel bilong em i kamap pinis long Kaperneam, em i askim ol: “ ‘Long rot yupela i mekim wanem toktok?’ Tasol ol i no gat tok. Long wanem, long rot ol i bin tok pait long husat em i namba wan bilong ol.” Tasol Jisas i no krosim ol. Long gutpela pasin isi em i skulim ol long pasin daun. (Mak 9:​33-37) Olsem wanem? Dispela i kamapim ol samting Jisas i laik em i mas kamapim? Em i no kamap kwiktaim. Inap olsem 6-pela mun bihain, Jems na Jon i tokim mama bilong ol long askim Jisas long givim bikpela namba long ol long Kingdom. Long dispela taim tu, long pasin isi Jisas i stretim tingting bilong ol.​—Matyu 20:​20-​28.

11. (a) Ol aposel bilong Jisas i no mekim wanem wok taim ol i kamap long wanpela rum antap wantaim Jisas? (b) Jisas i mekim wanem? Wok bilong em i karim kaikai long dispela taim?

¹¹ I no longtaim na Pasova bilong 33 C.E. i kamap, na Jisas i bung wantaim ol aposel bilong em bilong tingim dispela. Taim ol i kamap long rum antap, i no gat wanpela bilong ol 12-pela aposel i kirap wasim lek bilong ol narapela​—em wok nating bilong wanpela wokboi o meri bilong haus. (1 Samuel 25:41; 1 Timoti 5:​10) Man! Jisas i mas bel hevi tru long lukim olsem ol disaipel i kamapim yet pasin bilong laikim tumas namba! Olsem na Jisas i wasim lek bilong olgeta wan wan, na em i kirapim tru ol long bihainim pasin bilong em long mekim wok bilong helpim ol narapela. (Jon 13:​4-​17) Olsem wanem? Ol i mekim? Baibel i tok, liklik taim bihain, long dispela nait yet “ol disaipel i stat long pait long toktok long husat em i namba wan bilong ol.”​—Luk 22:24.

12. Olsem wanem ol papamama inap bihainim pasin bilong Jisas taim ol i laik skulim ol pikinini bilong ol?

¹² Taim ol pikinini bilong yupela i no bihainim tok bilong yupela, ating yupela ol papamama inap pilim tingting bilong Jisas, a? Tasol tingim, Jisas i no lusim pasin bilong helpim ol aposel, maski ol i no stretim kwik ol pasin kranki bilong ol. Bihain pasin bilong em long i no les kwik long skulim ol i kamapim gutpela samting. (1 Jon 3:​14, 18) Yupela ol papamama, i gutpela long yupela i bihainim pasin bilong Jisas long laikim tru ol disaipel na em i no les kwik long ol, na no ken givap long skulim ol pikinini bilong yupela.

13. Bilong wanem wanpela papa o mama i no ken sakim ol askim bilong ol pikinini?

¹³ Ol yangpela i mas pilim olsem ol papamama i laikim tru ol na ol i tingim ol. Jisas i laik save long tingting bilong ol disaipel bilong em, olsem na em i putim gut yau taim ol i gat ol askim. Em i askim ol long tingting bilong ol long sampela samting. (Matyu 17:​25-​27) Tru tumas, taim yumi laik skulim gut ol man yumi mas putim gut yau na soim olsem yumi laik save long tingting bilong ol. Ol papa o mama i mas lusim tru pasin bilong sakim pikinini na tok: “Eh! Yu klia! Mi gat planti wok.” Sapos tru papa o mama i gat planti wok tumas, em i mas tokim pikinini olsem bihain em bai toktok wantaim em long dispela samting. Na bihain papamama i mas bihainim dispela tok. Long dispela rot pikinini i ken pilim olsem papa o mama i save tingim tru em, na em bai i no surik long kamapim bel na tingting bilong em long ol.

14. Jisas i holim ol pikinini, na dispela inap skulim ol papamama long wanem samting?

¹⁴ Olsem wanem? I stret ol papamama i ken soim olsem ol i laikim tru ol pikinini bilong ol long rot bilong holim ol? Long dispela samting tu ol papamama i ken kisim skul long Jisas. Baibel i tok “em i holim ol pikinini long han bilong en, na i putim han antap long ol, na em i askim God long mekim gut long ol.” (Mak 10:16) Yu ting ol pikinini i ting olsem wanem long dispela? Yumi save, bel bilong ol i gutpela tru na ol i laik i stap klostu long Jisas! Sapos i gat pasin laikim namel long yupela papamama na ol pikinini, bai ol i gat laik long bihainim ol tok yupela i skulim ol long en.

Lusim Hamas Taim?

15, 16. Planti man i gat wanem kain tingting long pasin bilong mekim bikpela long ol pikinini? Wanem as na dispela tingting i kamap?

¹⁵ Sampela i bin tok, i no gat wok long ol papamama i mas lusim bikpela haptaim wantaim ol pikinini na tingim tru ol. Wanpela kain tingting i bin kamap long pasin bilong mekim bikpela long ol pikinini, em pasin bilong makim wanpela gutpela haptaim bilong mekim ol samting wantaim ol pikinini. Ol man i laik kamapim strong dispela tingting ol i tok, papamama i no gat wok long lusim bikpela haptaim wantaim ol pikinini. Sapos ol papamama i tingim gut na makim stret ol samting ol bai mekim wantaim ol pikinini insait long dispela haptaim, dispela em inap, maski em i liklik haptaim tasol. Olsem wanem? Yu ting dispela em i gutpela tingting, na ol man i gat dispela tingting ol i tingim tru long helpim ol pikinini?

¹⁶ Wanpela man bilong raitim buk i bin toktok wantaim planti pikinini na em i tok: “Samting ol i laik tru long ol papamama i mekim i olsem: Ol i laik bai ol papamama i lusim sampela haptaim moa long i stap wantaim ol na givim bel tru long tingim ol.” Wanpela profesa bilong wanpela kolis i tok: “As na dispela tok [wanpela gutpela haptaim] i kamap, em ol papamama i save ol i gat asua long ol i no save lusim bikpela haptaim wantaim ol pikinini. I olsem ol papamama i tok orait long ol yet long ol i no gat wok long lusim bikpela haptaim long i stap wantaim ol pikinini bilong ol.” Ol papamama i mas lusim hamas taim wantaim ol pikinini bilong ol?

17. Ol pikinini i mas kisim wanem samting long papamama bilong ol?

¹⁷ Baibel i no tokaut stret long dispela. Tasol Baibel i kirapim ol papamama Israel long toktok wantaim ol pikinini bilong ol taim ol i stap long haus, wokabaut long rot, malolo, na long taim ol i wok. (Lo 6:7) Dispela i kamapim ples klia olsem ol papamama i mas toktok gut wantaim ol pikinini na skulim ol long olgeta de.

18. Long wanem ol taim Jisas i skulim ol disaipel bilong em? Dispela i skulim ol papamama long wanem samting?

¹⁸ Jisas i bin skulim gut ol disaipel bilong em taim em i kaikai wantaim ol, raun wantaim ol, na taim em i malolo wantaim ol. Em i mekim wok long olgeta haptaim bilong skulim ol. (Mak 6:​31, 32; Luk 8:1; 22:14) Long wankain rot, ol papamama Kristen i mas redi long toktok gut wantaim ol pikinini bilong ol long olgeta taim na skulim ol long rot Jehova i makim.

Skulim Ol Long Wanem Samting na Olsem Wanem?

19. (a) Yumi mas lusim haptaim wantaim ol pikinini na mekim wanem samting moa? (b) Wanem samting i olsem nambawan bikpela samting ol papamama i mas skulim ol pikinini long en?

¹⁹ Tasol bilong mekim bikpela long ol pikinini, i no olsem yu mas lusim bikpela haptaim long i stap wantaim ol o skulim ol na em tasol, nogat. Bikpela samting tru i olsem: Yu save skulim ol long wanem samting? Lukim tok bilong Baibel long dispela samting. Em i tok: “Ol dispela lo nau mi givim long yupela . . . yupela i mas lainim ol pikinini bilong yupela long ol dispela lo.” Wanem “ol dispela lo” yu mas skulim ol pikinini long en? Em ol lo nau tasol ol i bin kamapim, olsem: “Yupela i mas laikim tumas God, Bikpela bilong yumi. Yupela i mas laikim em tru long bel bilong yupela na long tingting bilong yupela na long strong bilong yupela.” (Lo 6:​5-7) Jisas i tok ol dispela lo i bikpela samting tru, winim ol narapela lo God i bin givim long yumi. (Mak 12:​28-30) Olsem na em i bikpela samting tru long ol papamama i skulim ol pikinini long Jehova, na ol i mas stori gut olsem i gat wanem as na em wanpela tasol em inap tru long yumi ken givim bel olgeta long laikim em tru na lotuim em.

20. Ol papamama bilong bipo i mas skulim ol pikinini bilong ol long wanem ol samting?

²⁰ Tasol “ol dispela lo” ol wokman bilong God i mas skulim ol pikinini bilong ol long en i no dispela lo tasol olsem ol i mas laikim tru God long bel olgeta. Yu bai kisim save olsem long sapta paslain long en, long sapta 5 bilong Buk Lo, yu ken lukim olsem Moses i bin kolim gen ol lo God i bin raitim long ston​—ol Tenpela Lo. Sampela bilong ol dispela lo i olsem, yumi no ken giaman, no ken stil, no ken kilim man i dai, na no ken mekim pasin pamuk. (Lo 5:​11-22) Olsem na ol papamama bilong bipo i kisim strongpela tok long ol i mas skulim ol pikinini bilong ol long ol stretpela pasin ol i mas bihainim. Ol papamama Kristen long nau i mas skulim ol pikinini bilong ol long ol wankain lo bambai ol i ken helpim ol pikinini long kisim gutpela sindaun na amamas long bihain.

21. Wanem mining bilong dispela tok long “lainim” ol pikinini long tok bilong God?

²¹ God i tokim tu ol papamama long olsem wanem ol i mas skulim ol pikinini long “ol dispela lo.” Em i tok: “Yupela i mas lainim ol pikinini bilong yupela long ol dispela lo.” Dispela tok “lainim” i olsem “skulim ol long rot bilong kolim kolim ol tok planti taim: putim strong long tingting.” Em nau, i olsem God i tokim ol papamama long kirapim wanpela sediul bilong skulim ol pikinini long tok bilong Baibel, na wok bilong en i bilong putim gut ol samting bilong spirit long tingting bilong ol pikinini.

22. Ol papamama Israel i mas mekim wanem bilong lainim ol pikinini bilong ol? Dispela tok i makim wanem samting?

²² Ol papamama yet i mas go pas long putim kain sediul olsem. Baibel i tok: “Yupela i mas raitim ol [“ol dispela lo” bilong God] long pepa na pasim ol long han bilong yupela na long pes bilong yupela, olsem na bai yupela i no ken lusim tingting long ol. Na raitim ol long pos bilong ol dua bilong haus bilong yupela na long ol dua bilong banis bilong yupela.” (Lo 6:​8, 9) Dispela i no makim olsem ol papamama i mas raitim tru ol lo bilong God long pos bilong ol dua bilong haus na long dua bilong banis o pasim long han o long pes bilong ol pikinini bilong ol. Insait bilong dispela tok i olsem, long olgeta taim papamama i mas kirapim gen tingting bilong ol pikinini long tingim ol tok bilong God. Papamama i mas mekim dispela wok long olgeta taim na bai i olsem ol tok bilong God i stap long ai bilong ol pikinini long olgeta taim.

23. Yumi bai skelim wanem ol samting long stadi long wik antap?

²³ Wanem sampela bikpela tok ol papamama i mas skulim ol pikinini bilong ol long en? Bilong wanem em i bikpela samting long skulim ol pikinini long lukautim ol yet? Long nau ol papamama i gat wanem helpim bilong skulim gut ol pikinini bilong ol? Bai yumi skelim ol dispela askim na sampela narapela askim em planti papamama i tingting planti long en long stadi i kamap bihain long dispela.

Ol Papamama, Lukautim Gutpela Presen Bilong Yupela

“Gutpela tingting . . . i save helpim yumi long taim nogut . . . na yumi stap gut olgeta.”​—SAVEMAN 7:​12.

1. Bilong wanem ol papamama i mas tingim ol pikinini olsem presen?

OL PAPAMAMA i save kamapim ol pikinini em planti samting long skin na pasin bilong ol i wankain olsem bilong papamama yet. Baibel i kolim ol pikinini olsem “presen” bilong Jehova. (Song 127:3) Jehova em i Man Bilong Givim Laip, olsem na em i givim wanpela samting i bilong em yet long ol papamama. (Song 36:9) Yupela papamama i ting olsem wanem long dispela gutpela presen yupela i kisim long God?

2. Manoa i mekim wanem taim em i kisim save olsem em bai kamap papa?

² Tru tumas, ol papamama i mas kisim kain presen olsem long pasin daun na ol i mas tenkyu long en. Winim 3,000 yia i go pinis, wanpela man Israel, em Manoa, i mekim kain pasin olsem taim meri bilong em i kisim tok long rot bilong wanpela ensel olsem em bai karim wanpela pikinini. Taim em i harim tok long dispela gutpela samting, Manoa i beten olsem: “Bikpela, dispela man yu bin salim i kam, mi laik bai yu salim em i kam gen long mitupela. Na em i ken tokim mitupela long olgeta samting mitupela i mas mekim long dispela pikinini bihain bai i kamap.” (Hetman 13:8) Yupela ol papamama, yupela inap lainim wanem samting long pasin bilong Manoa?

As na Yumi Mas Kisim Helpim Bilong God Long Nau

3. Bilong wanem em i bikpela samting long yumi kisim helpim bilong God long mekim bikpela long ol pikinini long nau?

³ Nau long dispela taim, ol papamama i mas kisim helpim bilong Jehova long mekim bikpela long ol pikinini. Bilong wanem? Long wanem, ol i rausim pinis Satan na ol ensel nogut long heven na tromoi ol i kam daun long graun. Baibel i tok: “Yu graun, . . . yupela lukaut. Bikpela hevi i laik kamap long yupela. Satan i go daun pinis long yupela, na em i belhat nogut tru. Em i save, em i gat sotpela taim tasol bilong i stap.” (KTH 12:​7-9, 12) Baibel i tok, Satan i “olsem wanpela laion i singaut strong” na “oltaim em i save raun bilong painim ol manmeri bilong kaikai.” (1 Pita 5:8) Planti taim ol laion i laik bagarapim ol animal i no strong, olsem ol yangpela animal. Olsem na ol papamama Kristen i bihainim savetingting taim ol i lukluk long Jehova bilong stiaim ol long lukautim ol pikinini bilong ol. Olsem wanem? Yu save wok strong long mekim olsem?

4. (a) Sapos ol papamama i save wanpela laion i raun nabaut, dispela i mas kirapim ol long mekim wanem? (b) Ol pikinini i mas kisim wanem samting bilong lukautim ol?

⁴ Sapos yu save olsem wanpela laion i raun long hap bilong yu, orait pasin bilong lukautim ol pikinini bai i stap olsem nambawan tingting bilong yu. Satan em i man bilong bagarapim ol man. Em i laik bagarapim gutpela pasin bilong lain bilong God, na God i no ken orait moa long ol. (Jop 2:​1-7; 1 Jon 5:19) Em i no hatwok long paulim ol pikinini. Bilong abrusim umben bilong Satan, ol pikinini i mas save long Jehova na bihainim tok bilong em. Save long Baibel em i bikpela samting. Jisas i tok: “Laip bilong i stap gut oltaim, em i olsem. Ol man i kisim dispela laip, ol i save long yu, yu wanpela tasol yu God tru. Na ol i save long Jisas Krais, em yu bin salim i kam.” (Jon 17:3) Na ol yangpela i mas kisim savetingting​—em pasin bilong kliagut long ol samting na bihainim ol samting ol i lain long en. Gutpela tingting i save ‘helpim yumi na yumi stap gut olgeta,’ olsem na yupela ol papamama i mas putim tok i tru i go long bel bilong ol pikinini bilong yupela. (Saveman 7:12) Olsem wanem yupela inap mekim olsem?

5. (a) Olsem wanem papamama i ken givim savetingting long ol pikinini? (b) Buk Sindaun i tok wanem long gutpela samting savetingting i kamapim?

⁵ Yupela i mas ritim Baibel long ol pikinini bilong yupela. Tasol bilong ol i ken laikim tru tok bilong Jehova na bihainim, dispela tasol i no inap​—ol i mas kliagut long ol tok bilong en. Olsem: Ating papamama i tokim pikinini, paslain long brukim rot em i mas lukluk long han sut na han kais. Tasol sampela pikinini i no save bihainim tok. Bilong wanem? Ating papamama i no stori planti taim long bikpela hevi inap painim pikinini sapos wanpela ka i bamim em o ol i no stori gut na pikinini bai pilim tru hevi inap kamap, na nau pikinini i no abrusim ol “longlong pasin” em ol inap kamapim eksiden. Bilong givim savetingting long pikinini papamama i mas lusim bikpela haptaim, na no ken les kwik. Tasol savetingting inap kamapim gutpela samting tru! Baibel i tok: “Gutpela tingting bai i mekim yu belgut oltaim na mekim sindaun bilong yu i kamap gutpela. Gutpela tingting i olsem diwai bilong givim laip. Olsem na ol man i holimpas gutpela tingting, ol i gat laip i gutpela tru na ol i amamas.”​—Sindaun 3:​13-18; 22:15.

Skul i Save Givim Savetingting

6. (a) Bilong wanem planti taim ol pikinini i mekim ol samting i no stret? (b) Wanem pait i stap yet?

⁶ Planti taim ol yangpela i mekim ol samting i no stret, i no olsem ol i no skul long ol samting i stret, nogat, tasol skul ol i kisim i no go daun long bel bilong ol. Satan i save wok strong tru long bosim bel bilong ol yangpela. Em i mekim na ol samting nogut bilong dispela graun bilong em i raunim ol. Na tu, em i mekim wok long sin i stap long skin bilong ol bilong pulim ol long mekim ol samting nogut. (Stat 8:21; Song 51:5) Ol papamama i mas luksave olsem i gat wanpela pait i stap bilong pulim bel bilong ol pikinini.

7. Bilong wanem pasin bilong tokim pikinini long ol samting i stret o i no stret, dispela tasol i no inap?

⁷ Ol papamama i save tokim ol pikinini wanem samting i stret o i no stret, na ol i ting long dispela rot ol i skulim ol long wanpela gutpela stiatok. Ating ol i tokim pikinini olsem i no stret long giaman, stil, o long slip wantaim wanpela man o meri i no poroman marit bilong ol. Tasol ol pikinini i no ken ting ol i bihainim tok bilong papamama tasol, nogat. Bikpela samting moa ol i mas save olsem ol dispela lo i bilong Jehova. Pikinini i mas lain olsem ol i bihainim savepasin sapos ol i bihainim ol lo bilong God.​—Sindaun 6:​16-​19; Hibru 13:4.

8. Wanem kain skul inap helpim ol pikinini long bihainim savepasin?

⁸ Ol samting bilong heven na graun i narapela kain, na i gat ol kain kain samting i stap laip, na taim bilong ren na san na kol i save senis senis​—ol dispela samting inap helpim pikinini long bilip long wanpela Man Bilong Wokim olgeta samting i gat olgeta savetingting. (Rom 1:20; Hibru 3:4) Na tu, papamama i mas skulim pikinini long save olsem God i laikim tru em na long ofa bilong Pikinini bilong Em, God i bin wokim rot long givim laip oltaim long em, na em i ken mekim God i amamas sapos em i bihainim tok bilong Em. Ating sapos papamama i mekim olsem pikinini bai amamas long lotuim Jehova, maski Satan i traim long pasim em.​—Sindaun 22:6; 27:11; Jon 3:​16.

9. (a) Bilong skulim gut pikinini na em i no ken lus, papamama i mas mekim wanem? (b) Ol papa i mas mekim wanem? Wanem ol samting i insait long dispela?

⁹ Bilong skulim pikinini long ol samting i lukautim em na kirapim em long mekim ol samting i stret, papamama i mas lusim bikpela haptaim, na tingim gut pikinini, na stretim rot long mekim olsem. Ol papamama i mas larim God i stiaim ol. Baibel i tok: “Yupela papa, . . . yupela i mas . . . stretim gut ol pikinini bilong yupela na skulim ol long tok bilong Bikpela.” (Efesus 6:4) Wanem insait bilong dispela tok? Long tok Grik bilong bipo, dispela tok “skulim” i olsem “putim tingting i go insait long.” I olsem ol papa i mas putim tingting bilong Jehova i go insait long pikinini. Man! Dispela bai lukautim gut ol pikinini, a? Sapos ol pikinini i kisim tingting bilong God, dispela bai lukautim ol na bai ol i no mekim ol samting nogut.

Pasin Laikim i Mas Kirapim Ol

10. Bilong skulim gut pikinini yu mas save long wanem bikpela samting?

¹⁰ Tasol bilong inapim laik bilong yu long mekim bikpela long pikinini na mekim gut dispela wok, pasin laikim i mas kirapim dispela laik. Wanpela bikpela samting em pasin bilong toktok gut wantaim pikinini. Kisim save long ol samting i kamap long laip bilong pikinini na long tingting bilong em. Taim yupela sindaun bel isi i stap, long gutpela pasin kirapim pikinini long kamapim tingting bilong em. Ating sampela taim bai yu kirap nogut long tok bilong em. No ken kros samting. Yu mas putim gut yau.

11. Olsem wanem papa o mama inap putim tingting bilong God i go insait long bel bilong pikinini?

¹¹ Tru, ating yu bin ritim long pikinini bilong yu ol tok bilong Baibel long ol lo bilong God i tambuim pasin pamuk samting, na ating yu bin ritim planti taim. (1 Korin 6:18; Efesus 5:5) Dispela i bin helpim ol pikinini long save long ol samting Jehova i laikim na i no laikim. Tasol bilong putim tingting bilong Jehova i go insait long bel bilong pikinini, yu mas mekim sampela samting moa. Yu mas helpim pikinini long save gut long as na ol lo bilong Jehova i bikpela samting. Ol i mas bilip strong olsem ol lo bilong Jehova i stret na i helpim ol na i stret long ol i bihainim. Sapos yu toktok gut wantaim ol pikinini long ol tok bilong Baibel na ol i kisim tingting bilong God, orait yumi ken tok olsem yu bin putim tingting bilong God i go insait long bel bilong ol.

12. Olsem wanem papa o mama i ken helpim pikinini long kisim stretpela tingting long maritpasin samting?

¹² Taim yu toktok wantaim ol long maritpasin samting, ating yu ken askim ol: “Yu ting pasin bilong bihainim lo bilong Jehova long no ken mekim maritpasin paslain long marit, dispela bai tekewe amamas bilong wanpela man?” Kirapim pikinini long kamapim as bilong bekim bilong en. Taim yu toktok pinis long gutpela samting tru God i bin givim long ol man bilong kamapim pikinini, yu inap askim em: “Yu ting gutpela God bilong yumi bai kamapim ol lo bilong tekewe amamas long i stap bilong yumi? O yu ting em i givim ol lo bilong mekim yumi i stap amamas na bilong lukautim yumi?” (Song 119:​1, 2; Aisaia 48:17) Painimaut tingting bilong pikinini long dispela samting. Orait nau yu ken kamapim sampela stori long olsem wanem pasin pamuk i bin kamapim bel hevi na ol samting nogut. (2 Samuel 13:​1-33) Sapos yu toktok gut wantaim pikinini na em i kliagut na i kisim tingting bilong God, yu mekim bikpela samting bilong putim tingting bilong God i go long bel bilong em. Tasol i gat narapela samting moa yu inap mekim.

13. Pikinini i mas kliagut long wanem samting na dispela bai kirapim em long bihainim tok bilong Jehova?

¹³ Yu no ken skulim tasol pikinini long ol hevi bai kamap sapos em i sakim ol lo bilong Jehova, tasol yu mas tokim em tu long ol samting pasin bilong em i mekim long Jehova yet. Soim pikinini long Baibel olsem yumi ken givim pen long Jehova sapos yumi no bihainim laik bilong em. (Song 78:​41, NW ) Ating yu ken askim em: “Bilong wanem yu no laik givim pen long Jehova?” na tokim em: “Birua bilong God, em Satan, em i tok yumi mekim wok bilong Jehova, long wanem, yumi laik helpim yumi yet tasol na i no olsem yumi laikim tru Jehova.” Na bihain stori long olsem wanem pasin bilong Jop long mekim stretpela pasin i bin mekim gut bel bilong God, na long dispela rot God inap bekim tok Satan i bin sutim long Em. (Jop 1:​9-11; 27:5) Pikinini bilong yu i mas kliagut olsem pasin bilong em inap mekim Jehova i bel hevi o amamas. (Sindaun 27:11) Dispela samting na planti narapela bikpela samting yumi ken lainim ol pikinini long rot bilong buk Kisim Skul Long Bikpela Tisa.a

Ol Gutpela Samting i Kamap

14, 15. (a) Wanem sampela stori long buk Tisa i bin kirapim tingting bilong ol pikinini? (b) Wanem gutpela samting i painim yu taim yu mekim wok long dispela buk? (Lukim blok long pes 18-19.)

¹⁴ Wanpela bubu man long Kroesia i ritim buk Tisa wantaim tumbuna pikinini bilong em i gat 7-pela krismas na mangi i bin tokim em olsem: “Mama i tok mi mas mekim wanpela samting, tasol mi no laik mekim. Tasol mi tingim sapta ‘Pasin Bilong Bihainim Tok i Lukautim Yu,’ olsem na mi go bek long mama na tokim em olsem mi bai bihainim tok bilong em.” Tupela marit bilong Florida, Amerika, i tok long sapta “Bilong Wanem Yumi No Ken Giaman?” olsem: “Sapta hia i kamapim ol askim i kirapim ol pikinini long opim bel bilong ol na tokaut long ol rong bilong ol. Sapos i no gat ol dispela askim, bai ol i no kamapim rong bilong ol.”

¹⁵ Buk Tisa i gat olsem 230 piksa, na i gat ol liklik tok long ol wan wan piksa, o wanpela tok bilong sampela piksa ol i bungim wantaim. Wanpela mama i amamas long dispela buk i tok: “Planti taim pikinini man bilong mi i lukluk strong long ol piksa na i no laik tanim pes. Ol piksa i naispela, na tu, ol i skulim ol pikinini, na ol i kirapim ol pikinini long kamapim sampela askim. Long wanpela piksa we pikinini i lukim televisen long wanpela rum tudak, pikinini man bilong mi i askim mi, ‘Mama, dispela mangi i mekim wanem samting?’ na krai bilong nek bilong em i kamapim olsem em i save wanpela samting i no stret.” Rait long piksa i tok: “Husat inap lukim olgeta samting yumi mekim?”

Skul Ol Pikinini i Mas Kisim Long Nau

16. Em i bikpela samting long skulim ol pikinini long nau long wanem samting? Bilong wanem em i bikpela samting?

¹⁶ Ol pikinini i mas save long wanem pasin i stret o i no stret long mekim wok long ol hap bilong skin olsem sem bilong ol. Tasol sampela taim i hatwok long toktok long dispela. Wanpela niusmeri i tok em i go bikpela long wanpela haptaim we ol man i ting i no stret long kolim nem i makim sem bilong man o meri. Long pasin bilong skulim ol pikinini bilong em long dispela samting, em i tok: “Mi mas lusim pasin bilong sem long toktok long dispela samting.” Sapos papamama i sem na long dispela as ol i no toktok wantaim pikinini long ol samting bilong maritpasin, dispela i no lukautim pikinini. Sapos ol pikinini i no gat save long dispela samting, ol man bilong mekim pasin sem long ol pikinini i save mekim wok long dispela. Long gutpela rot buk Kisim Skul Long Bikpela Tisa i toktok long ol dispela samting. Sapos papamama i givim save long ol pikinini long ol samting bilong maritpasin, dispela i no mekim na ol i no stap moa olsem pikinini, nogat, tasol sapos ol i no givim save long ol, dispela inap bagarapim ol.

17. Olsem wanem buk Tisa i helpim papamama long skulim ol pikinini bilong ol long ol samting bilong maritpasin?

¹⁷ Long sapta 10, taim buk i stori long ol ensel nogut i bin kam daun long graun na kamapim ol pikinini, buk i askim pikinini: “Yu gat wanem save long pasin bilong man na meri i slip wantaim?” Buk i bekim dispela askim long gutpela pasin. Bihain, long sapta 32 buk i stori long wanem samting i ken lukautim ol pikinini na ol man bilong mekim pasin sem i no ken bagarapim ol. Planti pas i kamapim olsem dispela kain skul em i bikpela samting. Wanpela mama i tok: “Long wik i go pinis pikinini man bilong mi Javan i bin lukim dokta bilong em na dokta i askim mipela olsem mipela i toktok pinis wantaim em long ol wok stret long sem bilong em. Em i amamas olsem mipela i toktok pinis wantaim Javan na mipela i yusim nupela buk bilong mekim olsem.”

18. Buk Tisa i tok wanem long pasin bilong salut long fleg?

¹⁸ Narapela sapta i kamapim stori bilong Baibel long 3-pela yangpela Hibru, em Satrak, Mesak, na Abetnego, em ol i no laik brukim skru long wanpela imis i makim Gavman Bilong Babilon. (Daniel 3:​1-30) Ating sampela i no ting olsem pasin bilong brukim skru long wanpela imis i wankain olsem salut long fleg, olsem buk Tisa i tokaut long en. Tasol tingim tok em wanpela man bilong raitim ol buk, em Edward Gaffney, i mekim long wanpela inteviu bilong nius U.S. Catholic. Em i tok, bihain long namba wan de long wanpela pablik skul, pikinini meri bilong em i tokim em olsem em i bin lain long wanpela “nupela beten long skul,” na em i askim pikinini long kolim ol tok bilong en. Gaffney i tok: “Em i putim han long bros bilong em, na em i tok ‘Mi save tok tru antap long fleg . . . ’ ” Gaffney i tok moa: “Wantu mi kliagut olsem, tok bilong ol Witnes Bilong Jehova i stret. Taim ol pikinini i yangpela yet, ol skul bilong yumi i save kirapim ol pikinini long lotu long kantri​—pasin bilong stap gut long kantri i mas i stap olsem nambawan bikpela samting.”

Gutpela Samting i Kamap

19. Wanem gutpela samting i save kamap long pasin bilong skulim ol pikinini?

¹⁹ Tru tumas, pasin bilong skulim ol pikinini bai kamapim gutpela samting. Wanpela mama bilong Kansas, Amerika, i krai taim em i kisim wanpela pas long pikinini man bilong em. Em i raitim tok olsem: “Mi amamas tru olsem pasin bilong yupela long mekim bikpela long mi i mekim na bel bilong mi i strong na i no bagarap. Mi laik mekim gutpela tok amamas long yu na Papa.” (Sindaun 31:28) Buk Kisim Skul Long Bikpela Tisa inap helpim planti papamama moa long skulim ol pikinini na dispela bai lukautim ol.

20. Long olgeta taim ol papamama i mas tingim wanem samting? Dispela i mas mekim wanem long ol?

²⁰ Yumi mas givim taim na tingting na strong bilong yumi long ol pikinini bilong yumi. Ol i stap pikinini inap sotpela taim tasol. Long olgeta taim painim rot bilong i stap wantaim ol na helpim ol. Bihain bai yu no bel hevi long yu bin mekim olsem. Ol bai laikim yu tru. Yu no ken lusim tingting olsem ol pikinini i olsem presen God i bin givim long yu. Ol i gutpela samting tru yu bin kisim! (Song 127:​3-5) Olsem na mekim pasin long ol olsem ol i gutpela samting yu bin kisim. God bai skelim pasin bilong yu long mekim bikpela long ol.

[Futnot]