Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • Jerusalem—“Taun Bilong Nambawan King”
    Wastaua—1998 | Oktoba 15
    • Jerusalem—“Taun Bilong Nambawan King”

      “Yupela i no ken . . . kolim Jerusalem bilong strongim wanpela tok, long wanem, Jerusalem em i taun bilong Nambawan King.”​—MATYU 5:​34, 35.

  • Jerusalem—“Taun Bilong Nambawan King”
    Wastaua—1998 | Oktoba 15
    • Ples Bilong “Sia King Bilong God”

      4, 5. Olsem wanem Devit i insait long wok bilong helpim Jerusalem long i stap olsem wanpela bikpela samting bilong kamapim laik bilong God?

      4 Inap olsem 1,000 yia samting paslain long Krais, Jerusalem i kisim nem long olgeta hap olsem biktaun bilong wanpela kantri i gat bel isi na gutpela sindaun long en. God Jehova i bin makim yangpela man Devit long kamap king long dispela kantri bilong bipo yet​—⁠em Israel. Devit i sindaun long Jerusalem na bosim Israel, olsem na em wantaim ol tumbuna pikinini bilong em i kamap king bihain long em, ol i sindaun long sia king bilong God.​—⁠1 Stori 28:5; 29:⁠23.

      5 Devit, em man bilong i stap aninit long God na em i wanpela Israel bilong lain Juda, em i pait na kisim Jerusalem, em wanpela taun bilong lain Jebus ol i save lotuim ol god giaman. Long dispela taim bipo, Jerusalem i stap long wanpela liklik maunten tasol, ol i kolim Saion, tasol dispela nem Saion i kamap olsem nem bilong Jerusalem yet. Bihain Devit i kisim Bokis Kontrak i kam long Jerusalem, na ol i putim insait long wanpela haus sel. Planti planti yia paslain long dispela taim, God i stap long wanpela klaut i stap antap long dispela Bokis holi na em i givim tok long profet bilong em, Moses. (Kisim Bek 25:​1, 21, 22; Wok Pris 16:2; 1 Stori 15:​1-3) Dispela Bokis i makim olsem God i stap long dispela ples, long wanem, Jehova em i King tru bilong Israel. Olsem na i gat tupela samting i mekim na yumi ken tok, God Jehova i sindaun long Jerusalem na em i mekim wok king.

      6. Jehova i mekim wanem tok promis long Devit na Jerusalem?

      6 Jehova i bin tok promis long Devit olsem kingdom bilong lain bilong Devit, em Saion, o Jerusalem, i olsem piksa bilong en, em i no ken pinis. Dispela i makim olsem wanpela man long lain bilong Devit bai kisim namba long mekim wok king inap oltaim oltaim olsem Man God i Makim​—⁠em Mesaia, o Krais.a (Song 132:​11-​14; Luk 1:​31-​33) Na Baibel i tokaut tu olsem dispela man bilong sindaun long sia king bilong God inap oltaim oltaim, em bai bosim olgeta lain bilong graun​—⁠i no Jerusalem tasol.​—⁠Song 2:​6-8; Daniel 7:​13, 14.

      7. Olsem wanem King Devit i helpim lotu tru bilong God?

      7 Maski ol narapela lain i laik rausim man God i bin makim, em King Devit, long sia king bilong em, ol i no inap. King Devit yet i daunim ol lain birua, na em i surikim mak bilong Graun Bilong Promis i go olgeta inap long mak tru God i bin kolim. Devit i mekim wok long dispela samting bilong helpim lotu tru bilong Jehova. Na planti song Devit i bin raitim ol i litimapim nem bilong Jehova, olsem King tru bilong Saion.​—⁠2 Samuel 8:​1-​15; Song 9:​1, 11; 24:​1, 3, 7-​10; 65:​1, 2; 68:​1, 24, 29; 110:​1, 2; 122:​1-4.

      8, 9. Long taim bilong King Solomon, olsem wanem lotu tru bilong Jehova long Jerusalem i kamap bikpela moa?

      8 Taim pikinini bilong Devit, em Solomon, i stap king, lotu bilong Jehova i go bikpela. Solomon i surikim mak bilong Jerusalem i go long hap not, na maunten Moria i stap insait long dispela mak (long nau i gat wanpela haus lotu, Dome of the Rock, i stap long dispela hap). Long dispela maunten, Solomon i bin wokim wanpela naispela haus lotu bilong litimapim nem bilong Jehova. Ol i putim Bokis Kontrak insait long Rum Tambu Tru bilong dispela haus bilong Jehova.​—⁠1 King 6:​1-​38.

      9 Taim ol Israel i givim bel olgeta long helpim lotu bilong Jehova i stap long Jerusalem, ol i stap bel isi. Baibel i stori gut tru long i stap bilong ol, olsem: “Ol manmeri bilong Juda na Israel i bikpela lain tumas, inap olsem wesan bilong nambis. Ol i sindaun gut na ol i gat kaikai na dring na ol i amamas. . . . Taim Solomon i stap king, olgeta manmeri long olgeta hap bilong Juda na Israel, ol i sindaun gut klostu long gaden wain na diwai fik bilong ol, na i no gat wanpela samting nogut i kamap long ol.”​—⁠1 King 4:​20, 24, 25.

      10, 11. Ol samting bilong bipo ol saveman i bin painim long hap bilong Jerusalem, olsem wanem dispela i strongim ol tok Baibel i mekim long Jerusalem long taim Solomon i stap king?

      10 Ol samting ol saveman i bin painim long dispela hap i helpim dispela stori bilong taim Solomon i stap king na ol Israel i gat gutpela sindaun tru. Long buk bilong em (The Archaeology of the Land of Israel), Profesa Yohanan Aharoni i tok: ‘King i kisim planti samting tru i kam long olgeta hap, na i gat planti wok bisnis . . . na dispela i kamapim bikpela senis long i stap bilong ol man, na ol i gat planti samting bilong skin. . . . Dispela senis i kamap ples klia long ol samting i gat bikpela pe bilong en na long ol samting olsem sospen na plet samting ol i save wokim long graun. . . . Pasin bilong ol long wokim ol dispela samting na pasin bilong ol long kukim long paia, em i kamap gutpela moa yet.’

      11 Jerry M. Landay tu i tok: ‘Taim Solomon i stap king, ol Israel i gat planti samting. Insait long 30 yia, sindaun bilong ol i kamap gutpela tru, winim sindaun bilong ol insait long 200 yia paslain long dispela taim. Mipela i bin painim ol samting bilong taim bilong Solomon, olsem ol traipela haus tru, na ol bikpela taun tru i gat ol traipela banis bilong en, na i gat planti gutpela haus bilong ol maniman, na ol man bilong wokim ol sospen samting long graun, ol i kisim bikpela save moa long wokim ol dispela samting. Na mipela i painim sampela hap bilong ol samting ol i bin wokim long ol longwe longwe ples, na dispela i makim olsem ol narapela kantri i bin mekim bikpela wok bisnis wantaim ol.’​—⁠Buk The House of David.

      Pastaim Bel Isi, Bihain Bagarap

      12, 13. Wanem samting i kamap na ol i no wok moa long helpim lotu tru bilong Jehova long Jerusalem?

      12 Bel isi na gutpela sindaun bilong ol lain bilong Jerusalem, em haus holi bilong Jehova i stap long en, em wanpela samting i stret ol i mas kamapim insait long beten bilong ol. Devit i tok: “Yupela i mas prea bai ol Jerusalem i ken sindaun gut. Yupela beten olsem, ‘Ol manmeri i laikim Jerusalem, ol i ken i stap gut tru. Ol manmeri i stap insait long banis bilong Jerusalem, ol i ken sindaun gut na i no gat pait. Na king wantaim ol hetman tu i ken sindaun gut.’ Mi tingim ol pren na wantok, na mi tok olsem long Jerusalem, ‘Yu ken i stap gut na i no gat pait.’ ” (Song 122:​6-8) Tru, Solomon i kisim gutpela wok bilong wokim dispela naispela haus bilong God long dispela taun i gat bel isi i stap long en, tasol bihain em i maritim planti meri haiden. Taim em i lapun pinis, ol i pulim em long kirapim pasin bilong lotuim ol god giaman bilong dispela taim bipo. Dispela pasin bilong Solomon long lusim Jehova na kisim ol narapela god, dispela i bagarapim kantri olgeta, na nau olgeta manmeri bilong en i no stap bel isi tru.​—⁠1 King 11:​1-8; 14:​21-​24.

      13 Taim pikinini bilong Solomon, em Rehoboam, i kirap mekim wok king, i no longtaim na tenpela lain ol i bikhet na ol i bruk long em na kamap olsem lain Israel long hap bilong not. Ol i lotuim ol god giaman, olsem na God i larim kantri Asiria i daunim ol. (1 King 12:​16-​30) Juda long hap bilong saut i gat tupela lain long en, na Jerusalem i stap yet olsem ples tru bilong lotuim Jehova. Tasol bihain ol tu i lusim pasin bilong lotu tru long God, olsem na long yia 607 B.C.E. God i larim ol Babilon i kam bagarapim dispela taun i bin bikhet long em. Inap 70 yia ol Israel i stap olsem lain kalabus long Babilon. Orait bihain Jehova i marimari long ol na em i larim ol i go bek long Jerusalem na kamapim bek lotu tru bilong em.​—⁠2 Stori 36:​15-​21.

      14, 15. Taim ol Juda i lusim Babilon na ol i kam bek, olsem wanem Jerusalem i stap yet olsem ples tru bilong Jehova? Tasol wanem senis i kamap long en?

      14 Jerusalem i stap nating inap 70 yia na ating bus i kamap na i karamapim ol haus i bruk pinis. Banis bilong Jerusalem i bruk bruk, na ol bikpela dua na longpela taua bilong banis ol i no stap moa​—⁠ol bikpela hul tasol i stap long banis. Tasol ol dispela Juda i kam bek pinis, ol i strongim bel. Ol i wokim wanpela alta long ples em haus bilong God i bin stap long en, na ol i kirap wokim ol ofa bilong givim long Jehova, em ofa bilong olgeta de.

      15 I olsem Jerusalem bai kamap gutpela gen, tasol dispela Jerusalem ol i bin wokim gen, em i no inap i stap moa olsem nambawan biktaun bilong wanpela kantri na i gat wanpela man bilong lain bilong King Devit i sindaun long sia king long dispela taun, nogat. Ol lain i bin daunim Babilon, ol yet i makim wanpela namba wan gavman bilong bosim ol Juda, na ol i mas givim takis long ol Persia, em ol i bosim ol. (Nehemia 9:​34-​37) Tru, i olsem ol narapela lain i “krungutim” Jerusalem, tasol God Jehova i laikim yet dispela taun​—⁠i no gat narapela taun long olgeta hap bilong graun em God Jehova i laikim olsem. (Luk 21:24) Jerusalem em i ples tru bilong lotuim Jehova, olsem na em i makim tu olsem i stret God i stap king na bosim graun long rot bilong wanpela tumbuna pikinini bilong King Devit.

      Ol Lain Bilong Lotu Giaman i Biruaim Ol

      16. Ol Juda i lusim Babilon na kam bek, bilong wanem ol i lusim wok bilong wokim gen Jerusalem?

      16 Ol Juda i kam bek long Jerusalem, i no longtaim na ol i wokim as bilong nupela haus bilong God. Tasol ol lain i sindaun klostu long ol na ol i save lotuim ol god giaman, ol i salim wanpela pas i go long King Artaserksis bilong Persia na ol i tok giaman olsem ol Juda bai bikhet na sakim tok bilong king. Olsem na Artaserksis i tambuim ol Juda long mekim sampela wok moa long wokim haus bilong God. Sapos yu bin i stap long Jerusalem long dispela taim bipo, ating bai yu tingting: Olsem wanem long Jerusalem long bihain? Orait ol Juda i lusim wok bilong wokim haus lotu na ol i tingting tasol long mekim ol wok bilong ol yet long kisim ol samting bilong skin.​—⁠Esra 4:​11-​24; Hagai 1:​2-6.

      17, 18. Jehova i mekim wok long wanem rot na bai ol i ken wokim gen Jerusalem?

      17 Inap 17 yia bihain long taim ol i kam bek long Jerusalem, God i kirapim tupela profet, em Hagai na Sekaraia, long stretim tingting bilong lain bilong em. Bel bilong ol Juda i pilim tru na ol i tanim bel, na ol i kirap wokim gen haus bilong God. Long dispela taim Darius i bin kamap king long Persia. Em i strongim tok bilong King Sairus olsem ol i mas wokim gen haus bilong God long Jerusalem. Darius i salim pas i go long ol lain i sindaun klostu long ol Juda na i givim tok lukaut long ol olsem ol i no ken pasim wok bilong ol Juda long Jerusalem, na ol i mas kisim hap mani long takis bilong king ol i save kisim long ol provins na ol i mas givim long ol Juda bambai ol i ken pinisim dispela wok bilong ol long wokim haus bilong God.​—⁠Esra 6:​1-​13.

      18 Long namba 22 yia bihain long taim ol i kam bek, ol Juda i pinisim wok bilong ol long wokim haus bilong God. Dispela em i wanpela bikpela samting tru ol i bin mekim, na yumi ken ting ol bai mekim bikpela amamas tru. Tasol Jerusalem na banis bilong en i bagarap yet i stap. Orait, “long taim bilong namba wan gavman Nehemia na pris Esra” ol i kirap mekim dispela wok bilong wokim gen Jerusalem. (Nehemia 12:​26, 27) Long yia olsem 450 B.C.E. samting, ol i wokim pinis Jerusalem olsem wanpela bikpela taun tru bilong graun.

      Mesaia i Kamap!

      19. Mesaia i tok wanem bilong soim olsem Jerusalem i narapela kain tru long ol narapela taun?

      19 Tasol nau yumi ken kalapim sampela handet yia na yumi ken stori long wanpela bikpela samting tru i kamap, em dispela taim wanpela meri i karim Krais Jisas. Ensel bilong God Jehova i bin tokim mama bilong Jisas, em wanpela meri i no bin slip yet wantaim wanpela man: “God bai i putim em i stap king olsem tumbuna bilong en Devit. . . . Na wok king bilong en bai i no inap pinis.” (Luk 1:​32, 33) Planti yia bihain, Jisas i mekim bikpela tok bilong em long maunten. Insait long dispela bikpela tok em i toktok long planti samting bilong strongim bel bilong ol man na helpim ol. Olsem: Em i tok ol i mas truim ol tok promis ol i bin mekim long God, tasol ol i mas was gut, nogut ol i mekim nating ol tok tru antap. Jisas i tok: “Narapela tok ol tumbuna i kisim na yupela i harim pinis, em i olsem, ‘Yu no ken giaman taim yu tok tru antap. Na sapos yu tok tru antap long mekim wanpela samting, orait yu mas bihainim dispela tok na mekim stret long ai bilong Bikpela.’ Tasol mi tokim yupela, yupela i no ken mekim tok tru antap. Nogat tru. Yupela i no ken kolim heven bilong strongim wanpela tok, long wanem, heven em i sia king bilong God. Na yupela i no ken kolim graun bilong strongim wanpela tok, long wanem, graun em i ples God i save putim lek bilong en antap long en. Na yupela i no ken kolim Jerusalem bilong strongim wanpela tok, long wanem, Jerusalem em i taun bilong Nambawan King.” (Matyu 5:​33-​35) Em nau, Jisas i tokaut olsem Jerusalem em i narapela kain taun tru​—⁠em i “taun bilong Nambawan King,” em God Jehova​—⁠na dispela taun i bin stap olsem inap planti handet yia.

      20, 21. Planti manmeri i sindaun long Jerusalem, tingting bilong ol i senis olsem wanem?

      20 Klostu long taim Jisas i dai, em i kam insait long Jerusalem olsem King God i bin makim. Taim em i mekim olsem, ol manmeri i amamas tru na ol i wok long singaut olsem: “God i ken mekim gut long dispela man i kam long nem bilong Bikpela. God i ken mekim gut long dispela king . . . i kam long lain bilong tumbuna bilong yumi, Devit.”​—⁠Mak 11:​1-​10; Jon 12:​12-​15.

      21 Tasol insait long dispela wik tasol, ol dispela lain i larim ol hetman bilong lotu long Jerusalem i pulim ol na ol i bel nogut long Jisas. Jisas i toksave olsem God bai lusim taun Jerusalem wantaim lain Juda olgeta na ol i no ken i stap moa olsem lain bilong em. (Matyu 21:​23, 33-​45; 22:​1-7) Jisas i tokaut olsem: “Jerusalem, Jerusalem, yu save kilim ol profet i dai, na yu save kisim ol man God i salim i kam long yu na tromoi ston long ol bilong kilim ol i dai. Planti taim moa mi laik bungim ol pikinini bilong yu, olsem kakaruk meri i save bungim ol pikinini bilong en aninit long wing bilong en. Tasol yupela i no laik. Harim. Nau ples bilong yupela bai i bagarap na i stap nating.” (Matyu 23:​37, 38) Long taim bilong Pasova long yia 33 C.E., ol birua bilong Jisas i sutim tok giaman long em long kot, na ol i kilim em i dai ausait long Jerusalem. Tasol Jehova i kirapim bek Jisas, em dispela Man God i Makim, na Jehova i putim em long Saion bilong heven na givim laip spirit long em, em laip i save stap oltaim na i no inap i dai; em wanpela bikpela wok em inap helpim yumi olgeta man.​—⁠Aposel 2:​32-​36.

      22. Bihain long taim Jisas i dai, planti tok bilong Baibel long Jerusalem i makim wanem samting?

      22 Kirap long dispela taim, klostu olgeta tok profet long Saion, o Jerusalem, em truim bilong en i no kamap yet, yumi ken ting olsem ol i tok profet long ol samting bilong heven o long lain bilong Jisas em God i bin makim ol long spirit holi. (Song 2:​6-8; 110:​1-4; Aisaia 2:​2-4; 65:​17, 18; Sekaraia 12:3; 14:​12, 16, 17) Planti tok long “Jerusalem” o “Saion” em ol i bin raitim bihain long taim Jisas i dai, ol i no toktok long taun Jerusalem tru bilong graun o ples em i stap long en, nogat​—⁠ol i toktok long samting dispela taun i makim. (Galesia 4:​26; Hibru 12:22; 1 Pita 2:6; KTH 3:​12; 14:1; 21:​2, 10) Orait laspela samting i kamapim long ples klia olsem Jerusalem i no stap moa olsem “taun bilong Nambawan King,” em i kamap long yia 70 C.E. taim ol ami bilong Rom i kam na bagarapim olgeta, olsem Daniel na Krais Jisas i bin tok profet long en. (Daniel 9:​26; Luk 19:​41-​44) Ol man bilong raitim Baibel na Krais Jisas yet, ol i no bin tok profet olsem bihain God Jehova bai kisim bek Jerusalem bilong graun na bai em i kamap gen olsem taun bilong God, nogat.​—⁠Galesia 4:​25; Hibru 13:⁠14.

Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
Log Aut
Log In
  • Tok Pisin
  • Serim
  • Preferens
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Ol Lo Bilong Yusim
  • Privacy Policy
  • Ol Praivesi Seting
  • JW.ORG
  • Log In
Serim