-
Taim Maus i Kamap Olsem Samting Bilong PaitKirap!—1996 | Novemba 8
-
-
Taim Maus i Kamap Olsem Samting Bilong Pait
“Sapos man i no tingting gut na i tok, orait tok bilong en inap bagarapim bel bilong narapela man olsem bainat i sutim em.”—SINDAUN 12:18.
ELAINE i tok: “Sampela wik bihain long mitupela i marit, dispela hevi i kirap. Man i sutim tok nogut long mi, na ol tok bilong daunim na semim mi. Maski mi mekim wanem tok, dispela i no inap—tingting na maus bilong em i sap tumas long paulim olgeta tok bilong mi.”a
Taim Elaine i marit nupela i kam inap nau, em i karim wanpela hevi i no stap ples klia long skin na bai ol man i ken sori long em. Tarangu, maski Elaine i marit longtaim liklik, hevi i stap yet. Em i tok: “Mitupela i marit inap 12-pela yia pinis, tasol olgeta de man i sutim tok na tok bilas long mi, na long hatpela pasin em i save mekim kain kain tok nogut long mi.”
Baibel i no tok nating taim em i tok, maus ‘i save kirap nabaut na mekim tok nogut i olsem marasin nogut bilong kilim man i dai.’ (Jems 3:8; skelim wantaim Song 140:3.) Insait long marit, dispela hevi i moa nogut. Wanpela meri marit, em Lisa, em i tok: “Ol man i save tok, ol stik na ston inap bagarapim bun, tasol ol tok nogut i no inap bagarapim em, tasol dispela em i tok giaman.”—Sindaun 15:4.
Dispela hevi inap painim ol man marit tu. Mike na Tracy i bin marit 4-pela yia na i olsem tupela bai katim marit. Mike i tok: “Olsem wanem? Yu inap pilim hevi bilong man i sindaun wantaim meri em olgeta taim em i save tok em man bilong giaman, na longlong, o narapela samting nogut? Mi no inap tru long kamapim ol tok nogut meri bilong mi i save sutim long mi—bai yu sem. Dispela i as na mi no inap toktok wantaim em, na long dispela as tu mi no save lusim wok hariap. Long ples wok mi save stap bel isi, tasol long haus nogat.”—Sindaun 27:15.
Olsem na tok aposel Pol i givim long ol Kristen i gat as tru, em i tok: “Yupela i mas rausim olgeta pasin bilong . . . bikmaus na tok bilas.” (Efesus 4:31) Tasol “tok bilas” em wanem kain tok? Pol i tok, em i narapela kain long “bikmaus” (tok Grik, krau·geʹ); bikmaus i makim olsem nek i strong. Tok bilas (tok Grik, bla·sphe·miʹa) i makim ol samting dispela kain tok i kamapim. Ol tok i save nogutim tru wanpela man, o daunim em, o skrapim bel bilong em—em tok bilas, maski man i bikmaus o tok isi isi long kamapim dispela kain tok.
Ol Tok i Save Bagarapim Bel
Sapos olgeta taim tupela marit i kros na tok pait, dispela inap bagarapim marit olsem strongpela ston i save bagarap taim si i wasim ston long olgeta taim. Dokta Daniel Goleman i tok: ‘Sapos ol i strong long mekim olsem inap longtaim, dispela inap mekim na marit bai bagarap. Sapos tupela marit i sutim tok na mekim long poroman olsem em i pipia nating, o ol i les tru long poroman na dispela i olsem pasin tru bilong ol, dispela i makim olsem, long bel man o meri i nolaik tru long poroman bilong em.’ Taim laik bilong tupela marit i wok long pinis, ol i stap olsem wanpela buk i tok, “marit long ai bilong gavman, tasol long bel nogat.” Bihain ating marit bilong tupela bai pinis olgeta.
Tok nogut o kolim ol nem nogut samting, dispela i no save bagarapim marit tasol, nogat; em i save mekim sampela samting moa. Wanpela savetok bilong Baibel i tok: “Sapos bel bilong man i hevi, bai tingting bilong en i bagarap.” (Sindaun 15:13) Em nau, sapos olgeta taim man o meri i toknogutim poroman bilong em, dispela i givim hevi long poroman na skin bilong em inap sik. Yunivesiti Bilong Wosington (Yunaitet Stets), i bin skelim dispela hevi na ol i tok, sapos olgeta taim man i toknogutim meri bilong em, meri inap kisim sik kus planti taim, o sik kendida, o sik long rop bilong pispis o long ol rop bilong bel.
Planti meri, em man i toknogutim ol na paitim ol tu, ol i tok, kros na bagarapim bel bilong ol i moa nogut, winim pasin bilong paitim ol. Beverly i tok: “Taim man i paitim mi, ol mak long skin inap pinis, tasol mi no inap tru lusim tingting long ol tok nogut em i bin mekim long skin bilong mi, na pasin bilong mi long kukim kaikai, na ol samting mi save mekim bilong lukautim ol pikinini.” Julia i gat wankain tingting, em i tok: “Ating yu ting mi longlong, tasol mobeta man i paitim mi na hevi i pinis. Mi no laik em i toknogutim mi inap planti aua bilong bagarapim bel bilong mi.”
Tasol bilong wanem sampela marit, em ol i bin tok ol i laikim tumas poroman, ol i sutim tok kros na tok bilas long em? Stori i kam bihain long dispela bai bekim dispela askim.
-
-
Kamapim As Bilong Tok NogutKirap!—1996 | Novemba 8
-
-
Kamapim As Bilong Tok Nogut
“Man em i save autim kain tingting i pulap long bel bilong en.”—MATYU 12:34.
KLOSTU 2 tausen yia i go pinis, Krais Jisas i bin kamapim dispela tok antap. Yes, maus i save kamapim ol samting i stap long tingting na bel. Maus inap kamapim ol gutpela tok. (Sindaun 16:23) Tasol maus inap kamapim tu tok bilong bagarapim bel bilong narapela.—Matyu 15:19.
Wanpela meri i stori long poroman marit olsem: “Wantu tasol em inap kros, olsem na planti taim sindaun bilong mi i olsem mi wokabaut long wanpela hap i gat bom ol i planim long graun—mi no save wanem samting bai kirapim em na wantu tasol em i kros olsem bom i pairap.” Richard i stori long meri bilong em olsem: “Olgeta taim Lydia i redi long pait. Em i no save toktok tasol; em i save sutim tok kros na makim mi long pinga olsem mi wanpela pikinini.”
Maski tupela marit i stap wanbel na narapela i tingim narapela, tok kros inap kamap namel long ol tu, na olgeta man na meri marit i save mekim sampela tok bihain ol i hevi long en. (Jems 3:2) Tasol pasin bilong ol marit long toknogutim poroman i narapela kain. Dispela kain tok i bilong daunim poroman na bagarapim bel bilong em na bosim em strong. Sampela taim poroman marit i mekim tok bilong bagarapim bel bilong poroman na i olsem em i mekim long pasin isi. Man bilong raitim Song, em Devit, em i stori long man i save mekim tok isi tasol bel bilong em i nogut. Devit i tok: “Long maus em i save mekim switpela tok, tasol long bel em i save stap birua bilong mi. Tok bilong en i mekim mipela i stap bel isi. Tasol dispela tok i sap tumas olsem bainat, na i katim mipela.” (Song 55:21; Sindaun 26:24, 25) Maski wanpela marit i sutim tok bilas long poroman o em i mekim long pasin i olsem pasin isi, kain tok olsem em inap bagarapim marit.
As Tru Bilong En
Wanem samting i mekim na man i tok nogut? Planti taim em ol samting em i bin lukim na harim. Long planti kantri ol man i orait long pasin bilong tok bilas, sutim tok nogut long man, daunim narapela; ol i ting dispela kain tok i samting bilong lap long en.a Ating planti samting i kamap long televisen na nius samting i paulim tingting bilong planti man marit; ol i ting hatpela pasin na bosim strong meri em i pasin bilong “man tru.”
Planti man i save sutim tok bilong bagarapim bel bilong narapela, ol i bin go bikpela insait long famili em olgeta taim papa o mama i belhat, na bel nogut, na tok bilas. Olsem na taim ol dispela man i liklik, ol i lain pinis long dispela kain tok na ol i ting em pasin tru bilong yumi man.
Pikinini i go bikpela long kain famili olsem, em i no lain tasol long tok nogut, nogat; em inap kisim tingting kranki long em yet na ol narapela. Olsem: Sapos em pasin bilong papa o mama long mekim hatpela tok long pikinini, taim em i go bikpela em inap pilim olsem em i nogut tasol, o em inap kisim pasin bilong belhat. Tasol olsem wanem sapos pikinini i harim papa i toknogutim mama bilong em? Maski pikinini i liklik tasol, em inap save papa bilong em i ting ol meri i pipia lain tasol. Pasin bilong papa inap skulim pikinini man olsem man i mas bosim meri, na rot bilong mekim olsem em long pretim meri o givim pen long em.
Papa o mama i gat pasin bilong belhat, em inap kamapim pikinini i gat wankain pasin, na taim pikinini i bikpela pinis em i “man bilong belhat kwik,” na man bilong “mekim planti sin.” (Sindaun 29:22) Olsem na ol lain i kamap bihain long papamama, ol inap kisim dispela pasin bilong toknogutim narapela. I gat as tru na Pol i tokim ol papa: “Yupela i no ken mekim ol pikinini bilong yupela i kros.” (Kolosi 3:21) Buk Theological Lexicon of the New Testament i tok, long tok Grik dispela tok “kros” i olsem “redi na kirapim ol long pait.”
Sapos papamama i gat pasin bilong toknogutim o paitim narapela, man i no ken tok em asua bilong ol na em i mekim wankain pasin. Tasol dispela i helpim yumi long save olsem wanem dispela pasin i pas strong long bel bilong sampela man. Ating wanpela yangpela man i no save paitim meri bilong em, tasol olsem wanem? Em i save toknogutim em o olgeta taim em i bel hevi na pes drai? Sapos kain man olsem i skelim bel bilong em, ating em bai save, em i kisim tingting bilong papa olsem ol meri i pipia lain tasol.
Na yumi save, ol dispela tok i stret long ol meri tu. Sapos wanpela mama i sutim tok nogut long man bilong em, pikinini meri inap mekim olsem long man bilong em taim em i marit. Wanpela savetok bilong Baibel i tok: “Sapos man i stap long ples wesan nating, dispela pasin i winim pasin bilong i stap wantaim meri bilong tok kros na toktok planti.” (Sindaun 21:19) Tasol ol man i mas was gut tru long dispela pasin bilong sutim tok nogut long meri. Bilong wanem?
Strong Bilong Man i Daunim Meri
Long planti marit, man i save bosim ol samting, meri nogat. Na planti man i gat strongpela skin, winim skin bilong meri, olsem na taim man i tok long paitim meri, em inap pretim em nogut.b Na tu, save bilong planti man long wok mani, na long ol wok bilong lukautim ol yet long ol samting bilong skin, i winim save bilong meri long mekim olsem. Na planti man inap kisim wok i gat gutpela pe, winim pe meri inap kisim. Olsem na wanpela meri, em man bilong em i save toknogutim em olgeta taim, em inap pilim olsem em i stap kalabus na em i stap wanpis olgeta. Ating em i wanbel long tok bilong saveman King Solomon: “Mi tingting gen long olkain pasin i no stret, ol manmeri bilong graun i save mekim. Ol man nogut i save daunim planti manmeri, na ol dispela manmeri i krai nogut tru. Tasol i no gat man bilong helpim ol. Na gavman tu i no helpim ol. Long wanem, strong bilong gavman i helpim ol man nogut tasol.”—Saveman 4:1.
Meri inap longlong stret sapos sampela taim man i toktok gut long em na sampela taim em i sutim tok kros long em. (Skelim wantaim Jems 3:10.) Sapos man i save toknogutim meri bilong em, tasol em i save lukautim gut famili long ol samting bilong skin, ating meri inap sem long ting olsem marit bilong em i no wok gut. Na meri inap ting em asua bilong em na man i save tok olsem. Wanpela meri i tok: “Olsem wanpela meri em man i save paitim em olgeta taim, mi bin ting em asua bilong mi na man i toknogutim mi.” Narapela meri i tok: “Man i giamanim mi na tok, sapos mi wok strong moa long pilim hevi bilong em, na mi ‘no les kwik’ long em, mi bai stap bel isi.” Tasol planti taim dispela kain hevi i no save pinis.
Sori tru, planti man marit i save mekim nabaut long wok bos bilong ol na bosim strong meri em ol i bin tok promis long laikim em na sori long em. (Stat 3:16) Tasol meri i gat dispela kain sindaun em inap mekim wanem? Wanpela meri marit i tok: “Mi no laik lusim man, mi laik bai em i lusim pasin bilong toknogutim mi—em tasol.” Wanpela man i marit 9-pela yia, em i tok: ‘Mi save mi man bilong toknogutim meri bilong mi. Mi laik tru long senisim pasin bilong mi—mi no laik lusim meri.’
Tasol i gat samting bilong helpim ol marit em tok bilong bagarapim bel bilong narapela i save kamap long marit bilong ol, na stori i kam bihain bai toktok long dispela samting.
[Ol Futnot]
a Na i wankain tu long taim bilong ol aposel. Buk The New International Dictionary of New Testament Theology i tok, “pasin bilong sutim tok nogut long narapela o narapela i mekim olsem long em, em wanpela pasin ol Grik i bin skul long en.”
b Sutim tok nogut long narapela inap kamapim kros pait insait long famili. (Skelim wantaim Kisim Bek 21:18.) Wanpela man i gat wok olsem welfe, em i tok: “Ol meri i save kam askim mipela long kot-pepa, long wanem, man i mekim sampela kain pasin em inap bagarapim ol, olsem paitim ol, sutim ol long naip, holim strong nek bilong ol; tasol inap planti yia pinis man i bin toknogutim ol na ol dispela meri i bin karim bikpela hevi long dispela samting.”
[Rait long pes 6]
Sori tru, planti man marit i save mekim nabaut long wok bos bilong ol na bosim strong meri em ol i tok promis long laikim em na sori long em
[Piksa long pes 7]
Pikinini bai bihainim pasin papa o mama i save mekim long poroman marit
-
-
Tok i Bagarapim Bel i Kamap Tok i Mekim Gut BelKirap!—1996 | Novemba 8
-
-
Tok i Bagarapim Bel i Kamap Tok i Mekim Gut Bel
“Toktok bilong yu em inap mekim man i stap gut na em inap long bagarapim man.”—SINDAUN 18:21.
TOK NOGUT—long laik bilong em yet man i save toknogutim narapela—Baibel i tambuim dispela kain tok. Lo Bilong Moses i tok, man i toknogutim papamama, em i mas i dai. (Wok Pris 20:9) Olsem na dispela kain tok i no olsem liklik samting long God Jehova. Baibel i no orait long tingting kranki olsem ol samting i save kamap insait long haus i no bikpela samting sapos man i tok em i lotuim God. Baibel i tok: “Sapos wanpela man i ting olsem, ‘Mi gutpela Kristen na mi save lotu tru long God,’ tasol em i no bosim gut maus bilong en, orait em i save giamanim em yet. Olsem na bilip bilong en na lotu bilong en em i samting nating tasol.” (Jems 1:26; Song 15:1, 3) Olsem na sapos man Kristen i save toknogutim meri bilong em, long ai bilong God ol gutpela wok em i mekim i lus nating.a—1 Korin 13:1-3.
Wanpela Kristen i gat pasin bilong toknogutim narapela, em inap raus long kongrigesen. Na em inap lus long kisim ol gutpela blesing bilong Kingdom bilong God. (1 Korin 5:11; 6:9, 10) Tru tumas, man i save kamapim tok bilong bagarapim bel bilong narapela, em i mas senisim tru pasin bilong em. Olsem wanem em i ken mekim olsem?
Kamapim Hevi
Yumi save, man bilong toknogutim narapela i no ken senisim pasin bilong em sapos em i no save gut olsem em i gat wanpela pasin i no stret. Wanpela meri i gat wok olsem welfe, em i tok, planti man bilong toknogutim meri bilong ol, ol i “no ting tok bilong ol em tok nogut. Ol i ting em pasin bilong ol man long tok olsem, na em i ‘rot’ bilong ol toktok na tingting i ken go i kam namel long tupela marit.” Olsem na planti man i no ting ol i gat wok long senisim pasin bilong ol, na ol bai stap olsem i go inap long taim wanpela i kamapim klia dispela samting long ol.
Taim meri i skelim gut sindaun bilong em, na em i beten tu long dispela samting, orait, em bai pilim olsem em i mas tokaut long hevi bilong em bilong lukautim em yet na ol pikinini bilong em, na tu, em i tingim man bilong em, em i stap olsem wanem long ai bilong God. Tru, ating hevi bilong sampela meri bai go bikpela moa taim ol i tokaut. Man inap kirap na sutim tok kros long em na tok em i giaman. Tasol sapos meri i tingting gut pastaim long olsem wanem em bai kamapim tok long man, ating em inap abrusim dispela hevi. Baibel i tok: “Sapos man i autim klia tru wanpela gutpela tingting, orait tok bilong en i olsem gutpela piksa ol i wokim long gol na bilasim long silva.” (Sindaun 25:11) Sapos meri i wet na bel bilong man i kol pastaim na long pasin isi em i tokaut stret—em i no haitim tok—ating man inap pilim tok bilong em.—Sindaun 15:1.
Nogut meri i kotim man, mobeta em i wok long tokim man olsem wanem tok bilong em i bagarapim bel bilong em. Taim meri i toktok, gutpela em i kolim dispela tok “Mi.” Olsem: ‘Mi bel hevi, long wanem . . .’ o ‘Bel bilong mi i bagarap stret taim yu tok olsem . . .’ Bel bilong man inap pilim tru dispela kain tok, long wanem, tok bilong meri i sutim dispela hevi—em i no sutim man.—Skelim wantaim Stat 27:46–28:1.
Sapos long gutpela pasin meri i strong long kamapim pasin man i mekim long em, dispela inap kamapim gutpela samting. Kain samting olsem i bin painim Steven, em i tok: ‘Meri bilong mi i luksave olsem mi laik kamap man bilong sutim tok nogut long em; mi no save mi gat dispela pasin, na gutpela tru meri i no pret long kamapim dispela pasin bilong mi.’
Kisim Helpim
Tasol meri i ken mekim wanem sapos man i tok em i no gat dispela pasin? Sampela meri i save askim ol narapela long helpim ol. Taim kain hevi olsem i painim ol Witnes Bilong Jehova, ol i ken askim ol elda bilong kongrigesen long helpim ol. Baibel i save kirapim ol dispela man long mekim gutpela pasin na laikim tumas lain bilong God taim ol i mekim wok wasman bilong lukautim ol long ol samting bilong spirit. Tasol ol i mas stretim ol man i sakim tok bilong God. (Taitus 1:9; 1 Pita 5:1-3) I no wok bilong ol elda long insait long ol samting bilong tupela marit, tasol i stret ol elda i tingim wanpela marit sapos poroman i save bagarapim bel bilong em long tok nogut. (Sindaun 21:13) Ol elda i bihainim gut ol lo bilong Baibel, olsem na ol i no save mekim olsem dispela kain tok i samting nating o mekim sampela tok bilong karamapim dispela rong.b
Ating ol elda inap helpim tupela marit long toktok gut wantaim. Olsem: Wanpela meri marit, em man bilong em i wanlotu, em i tokim wanpela elda olsem man i bin toknogutim em inap planti yia. Elda i makim taim bilong bung wantaim tupela. Taim wan wan i toktok, elda i askim poroman bilong em long putim gut yau long ol tok bilong narapela na no ken katim tok. Long taim bilong meri long toktok, meri i tok, em i no inap orait moa long belhat bilong man bilong em. Em i tok, inap planti yia pinis long olgeta apinun em i pret, long wanem, em i no save, taim man i kam long haus em bai kros o nogat. Na taim man i belhat em i save mekim ol tok nogut bilong daunim em, na famili na ol pren bilong em tu.
Elda i askim meri long tokim em, ol tok bilong man i save mekim wanem long em. Meri i tok: “Mi pilim olsem mi pipia meri nating na i no gat wanpela i ken laikim mi. Sampela taim mi save askim mama bilong mi olsem, ‘Mama, yu ting mi wanpela meri ol narapela i hatwok long i stap gut wantaim em? Yu ting i no inap wanpela i ken laikim mi?’ ” Taim em i stori long olsem wanem ol tok bilong man i mekim em i bel hevi, man i kirap na krai. Em nau, man i save tru ol tok bilong em i bin bagarapim tru bel bilong meri bilong em.
Yu Inap Senisim Pasin
Long taim bilong ol aposel sampela Kristen i gat dispela pasin bilong tok nogut. Aposel Pol i tokim ol long rausim “pasin bilong kros na belhat na bel nogut, na pasin bilong tok nogut long ol arapela na pasin bilong mekim toktok i doti.” (Kolosi 3:8) Tasol hatpela tok i no wanpela samting bilong maus tasol, em i wanpela samting bilong bel tu. (Luk 6:45) Olsem na Pol i tok, yumi mas ‘rausim olgeta pasin bilong olpela bel, na yumi mas kamap nupela man.’ (Kolosi 3:9, 10) Em nau, bilong senisim pasin bilong yumi, i no olsem toktok bilong yumi tasol i mas narapela kain—bel bilong yumi tu i mas kamap narapela kain.
Man i save mekim hatpela tok, ating ol i mas helpim em long save bilong wanem em i save tok olsem.c Em i mas kisim tingting bilong man bilong raitim Song: “God, skelim mi gut na bai yu save long olgeta tingting i stap long bel bilong mi. Traim mi, na bai yu save gut long olgeta tingting bilong mi. Skelim mi gut, nogut sampela tok giaman i stap long tingting bilong mi.” (Song 139:23, 24) Olsem: Bilong wanem man i ting em i mas bosim strong poroman bilong em? Wanem samting i mekim na em i sutim tok nogut long poroman? Em i bel nogut long wanpela samting? (Sindaun 15:18) Olsem wanem? Papamama i bin sutim tok nogut long em taim em i liklik na em i pilim olsem em i nogut tasol? Ol dispela kain askim inap helpim man long save long as bilong pasin em i save mekim.
I hatwok long rausim dispela pasin bilong toknogutim narapela, na i hatwok moa sapos papamama i gat dispela pasin taim man i liklik, o em pasin bilong ples long ol man i bosim strong meri. Tasol sapos man i wok strong inap longtaim liklik, em inap senisim dispela pasin em i bin lain long en. Baibel em i nambawan samting bilong helpim em. Baibel inap helpim man long rausim wanpela pasin, maski dispela pasin i strong tru long bel bilong em. (Skelim wantaim 2 Korin 10:4, 5.) Olsem wanem Baibel inap mekim olsem?
Stretpela Tingting Long Wok God i Makim Bilong Yumi
Planti man i save mekim tok nogut long meri bilong ol, ol i gat tingting kranki long wok God i makim bilong man na meri marit. Olsem: Pol, em wanpela man bilong raitim Baibel, em i tok, ol meri ‘i mas aninit long man bilong ol,’ na “man em i het bilong meri bilong en.” (Efesus 5:22, 23) Man marit inap ting em i het bilong meri, olsem na em i ken bosim meri olgeta. Tasol nogat. Maski meri i aninit long man bilong em, em i no wokmeri nating bilong em. Em i stap olsem helpim na poroman bilong em. (Stat 2:18) Olsem na Pol i tok: “Yupela man, yupela i mas laikim tru ol meri bilong yupela, olsem yupela i save laikim bodi bilong yupela yet. Man i laikim tru meri bilong en, em i laikim tru em yet. Yumi save, i no gat wanpela man i save birua long bodi bilong em yet. Nogat. Em i save givim kaikai long en na lukautim gut, olsem Krais i save mekim long sios.”—Efesus 5:28, 29.
Jisas em i het bilong kongrigesen Kristen, tasol em i no bin sutim tok nogut long ol disaipel bilong em na bai ol i tingting planti long em bai mekim gen dispela samting o nogat. Em i man bilong pasin isi, olsem na em i no daunim ol disaipel na mekim olsem ol i man nating i no gat nem. Em i tokim ol: “Bai mi givim malolo long yupela. Mi save mekim pasin isi long ol man na mi save daunim mi yet.” (Matyu 11:28, 29) Sapos man marit i beten na tingim tingim pasin bilong Jisas long mekim wok bos, dispela inap helpim em long kisim stretpela tingting long wok bos bilong em yet.
Taim Hevi i Kamap
I no hatwok long kisim save long ol tok bilong Baibel, tasol long taim bilong hevi i hatwok long bihainim. Taim hevi o kros i kamap, olsem wanem man i no ken pundaun gen long sutim ol tok nogut long meri olsem em i bin mekim bipo?
Long taim bilong kros, i no olsem man i gat strong sapos em i kirap na toknogutim meri bilong em. Nogat. Baibel i tok: “Man i bosim gut em yet, em i winim man i pait strong na kisim wanpela taun.” (Sindaun 16:32) Man tru i save bosim gut bel bilong em. Em i save kamapim pasin sori taim em i tingim ol askim olsem: ‘Tok bilong mi i mekim wanem long meri bilong mi? Sapos dispela tok i sutim mi, bai mi ting olsem wanem long en?’—Skelim wantaim Matyu 7:12.
Tasol Baibel i tok, sampela pasin i save mekim kros i kamap. Man bilong raitim Song i stori long dispela olsem: “Mas pret long God na lusim pasin bilong mekim sin. . . . Tingting gut long dispela tok, na pasim maus.” (Song 4:4) Wanpela man i gat wok olsem welfe, em i tok: “I no gat rong long kros, tasol man i tok bilas na mekim ol tok bilong semim o daunim narapela, dispela i gat rong.”
Sapos man marit i pilim olsem em i no inap bosim maus, em i mas lain long mekim sampela samting, olsem: Ating i gutpela sapos em i lusim rum, o go wokabaut ausait, o stap long wanpela hap i no gat man na wetim bel i kol pastaim. Sindaun 17:14 i tok: “Lusim dispela pasin na i no gat bikpela kros i ken kamap.” Taim bel i kol pinis, yupela ken toktok gen long dispela hevi.
Tru, i no gat wanpela man i gutpela olgeta. Sapos bipo man i gat pasin bilong sutim hatpela tok long meri, ating em inap pundaun gen na mekim dispela kain tok. Taim dispela samting i kamap, em i mas tok sori. Bilong kamap olsem “nupela man,” olgeta taim em i mas strong long mekim wok, tasol em i wanpela wok i save kamapim ol gutpela samting.—Kolosi 3:10.
Ol Tok i Mekim Gut Bel
Tru tumas, “toktok bilong yu em inap mekim man i stap gut na em inap long bagarapim man.” (Sindaun 18:21) Ol marit i mas lusim pasin bilong mekim tok i sutim bel bilong poroman na kirap mekim ol gutpela tok bilong strongim bel bilong em. Wanpela savetok bilong Baibel i tok: “Gutpela tok i olsem hani. Em i swit moa na i save strongim bodi bilong ol manmeri.”—Sindaun 16:24.
Bipo liklik, wanpela lain i bin skelim ol samting bambai ol i ken save, wanem samting i mekim na ol strongpela famili i save wok gut wantaim. Orait saveman David R. Mace i kamapim tok bilong ripot olsem: ‘Olgeta wan wan bilong strongpela famili i save laikim narapela, na olgeta taim ol i save tokim narapela ol i laikim em. Narapela i tok amamas long narapela na olgeta wan wan i pilim olsem em i gat nem, na taim rot i op ol i save mekim gutpela tok na mekim sampela samting bilong kamapim dispela laik bilong ol. Em nau, ol i amamas long stap wantaim, na olgeta wan wan i strongim bel bilong narapela, olsem na ol i amamas tru.’
Man marit i pret long God, em i no inap tok em i laikim tru meri bilong em sapos long laik bilong em yet em i toknogutim meri na bagarapim bel bilong em. (Kolosi 3:19) Na i wankain tu sapos meri i sutim tok nogut long man bilong em. Yes, em wok bilong tupela marit wantaim long bihainim tok Pol i bin raitim long ol Efesus olsem: “Yupela i no ken larim ol kain kain tok nogut i kamap long maus bilong yupela. Nogat. Gutpela tok tasol i mas kamap, inap long strongim ol man i slek. Dispela kain tok i save bringim marimari bilong God i kam long ol man i harim.”—Efesus 4:29.
-