Helpim Famili Long i Stap Bel Isi Wantaim

1. Wanem sampela samting inap brukim famili?

OL FAMILI i gat pasin bilong laikim tru narapela, na pilim hevi bilong narapela, na i stap bel isi wantaim, ol i ken amamas. Sapos famili bilong yu i olsem, em gutpela. Tasol sori tru, planti famili i no gat ol dispela gutpela pasin, na i gat sampela samting i save brukim famili. Wanem samting i save brukim famili? Long dispela sapta bai yumi toktok long 3-pela samting. Long sampela famili, i no olgeta i bihainim wanpela lotu tasol. Na long sampela famili, ol pikinini i gat narapela narapela papa o mama tru tru. Na long sampela famili ol i save hatwok tru long painim mani bilong baim kaikai samting, o ol i gat laik long kisim planti samting bilong skin, na i olsem dispela samting i brukim famili. Tasol ol samting i save brukim wanpela famili, ating dispela i no save mekim olsem long narapela famili. I gat wanem as na i olsem?

2. Sampela i save go long husat bilong kisim ol tok bilong stiaim famili? Tasol wanem nambawan samting tru bilong stiaim famili?

² Wanpela samting, em tingting bilong ol wan wan bilong famili. Sapos yu wok strong long pilim gut tingting bilong narapela, dispela bai helpim yu long save olsem wanem yu inap helpim famili long i stap wanbel. Namba tu samting, em ol man yu save larim ol i stiaim tingting bilong yu. Planti man ol i save bihainim tok bilong ol wanwok, o ol man i sindaun klostu long ol, o ol man bilong raitim nius, o ol narapela man bilong graun. Tasol sampela i bin kisim save long ol tok Baibel i mekim long kain hevi i stap insait long famili bilong ol, na nau ol i bihainim ol dispela tok ol i bin lainim. Olsem wanem dispela pasin inap helpim famili long i stap bel isi wantaim?​—2 Timoti 3:​16, 17.

SAPOS MAN I GAT NARAPELA BILIP

3. (a) Baibel i tok wanem long maritim wanpela i gat narapela bilip? (b) Wanem sampela lo i stret long bihainim sapos wanpela poroman i bilip na narapela nogat?

³ Baibel i tok strong olsem yumi no ken maritim wanpela i gat narapela bilip. (Lo 7:​3, 4; 1 Korin 7:39) Tasol ating yu bin lainim tok i tru bilong Baibel taim yu marit pinis, tasol man bilong yu, nogat. Orait bai yu mekim wanem? Tru, ol tok promis yu bin mekim taim yu marit, yu mas bihainim yet. (1 Korin 7:10) Baibel i tok marit i bilong i stap oltaim, na em i strong long kirapim ol marit long mekim ol samting bilong stretim ol hevi i kamap namel long ol na no ken ranawe long ol dispela hevi. (Efesus 5:​28-31; Taitus 2:​4, 5) Tasol olsem wanem sapos man bilong yu i strong long yu no ken bihainim lotu bilong Baibel? Ating em i laik pasim yu na bai yu no ken go long ol miting bilong kongrigesen, o em i tok em i no laik bai meri bilong em i go long haus bilong ol man na toktok long lotu. Em nau, bai yu mekim wanem?

4. Sapos man i no gat wankain bilip olsem meri bilong em, olsem wanem meri i ken mekim pasin sori long em?

⁴ Askim skin bilong yu, ‘Bilong wanem man bilong mi i gat dispela kain tingting?’ (Sindaun 16:​20, 23) Sapos em i no save gut long ol samting yu mekim, ating em i wari long yu. O ating ol wanblut bilong em i kros, long wanem, yu no insait moa long sampela pasin bilong ples i bikpela samting long ol, na ol i givim hevi long em. Wanpela man marit i tok: “Mi stap wanpis long haus, na mi pilim olsem meri bilong mi i lusim mi.” Dispela man i pilim olsem wanpela lotu i wok long pulim meri bilong em na i olsem meri i no laikim em moa. Tasol dispela man i no laik tokaut olsem em i bel hevi long i stap wanpis. Nogut man bilong yu i gat dispela kain tingting, olsem na i gutpela sapos yu tokim em, maski yu laikim tumas Jehova, dispela i no makim olsem nau yu no laikim man bilong yu olsem pastaim yu bin mekim. Na yu mas lusim hap taim bilong i stap na toktok o amamas wantaim em.

5. Sapos man i gat narapela bilip, meri i mas tingim wanem tupela samting?

⁵ Tasol i gat wanpela bikpela samting moa yu mas tingim bambai yu ken stretim dispela hevi long savepasin. Baibel i tokim ol meri marit: “Yupela meri, yupela i mas i stap aninit long ol man bilong yupela. Dispela pasin em i stret long ai bilong Bikpela.” (Kolosi 3:18) Olsem na Baibel i toksave olsem nogut meri i laik bosim wokabaut bilong em yet. Na tu, dispela tok bilong Baibel olsem “pasin em i stret long ai bilong Bikpela,” em i makim olsem meri i mas daun long man bilong em na daun long Bikpela tu. Em i no ken daun long wanpela tasol.

6. I gat wanem ol lo em meri marit Kristen i mas tingim gut?

⁶ Wok bilong ol Kristen long go long ol miting bilong kongrigesen na autim tok long ol man na kamapim bilip bilong ol em Baibel i as bilong en, ol i bikpela samting bilong lotu i tru na Kristen i no ken lusim ol dispela wok. (Rom 10:​9, 10, 14; Hibru 10:​24, 25) Orait bai yu mekim wanem sapos wanpela man i tokim yu olsem yu no ken mekim wanpela samting em God i tok yu mas mekim? Ol aposel bilong Krais Jisas i tokaut olsem: “Mipela i mas bihainim tok bilong God tasol. Mipela i no ken bihainim tok bilong ol man.” (Aposel 5:29) Ol Kristen i ken bihainim dispela pasin bilong ol aposel long planti samting i save kamap long i stap bilong ol. Olsem wanem long yu? Pasin bilong yu long laikim tru Jehova em bai kirapim yu long lotuim em long pasin i stret yu mas mekim long em? Na tu, pasin bilong yu long laikim tru na tingim gut man bilong yu, dispela bai kirapim yu long painim rot bilong mekim wok bilong Jehova long pasin i no skrapim bel bilong man bilong yu?​—Matyu 4:10; 1 Jon 5:3.

7. Meri marit Kristen i mas tingting strong long mekim wanem?

⁷ Jisas i soim yumi olsem sampela taim Kristen i no inap mekim olsem. Em i toksave olsem, pasin bilong sampela long famili long biruaim lotu i tru, dispela bai mekim na bilipman i pilim olsem em i bruk long ol, olsem wanpela bainat i kam namel long em na ol narapela bilong famili. (Matyu 10:​34-36) Dispela samting i painim wanpela meri long Japan. Man bilong em i biruaim em inap 11-pela yia. Em i save mekim nogut tru long meri na planti taim em i lokim dua na meri i no inap i go insait long haus. Tasol meri i karim dispela hevi na em i no les. Ol pren bilong em insait long kongrigesen Kristen ol i helpim em. Em i beten oltaim, na tok bilong 1 Pita 2:20 i strongim bel bilong em. Dispela meri Kristen i bilip tru olsem sapos em i sanap strong, bihain man bilong em tu bai kirap mekim wok bilong Jehova. Na tru tumas, man i mekim olsem.

8, 9. Meri i mas mekim wanem na bai i no gat as na man bilong em i toktok planti?

⁸ I gat planti samting yu ken mekim na bai tingting bilong poroman bilong yu i senis. Olsem: Sapos em i no orait long lotu bilong yu, yu no ken givim rot long em na bai i gat as na em i toktok planti long ol narapela samting yu mekim. Olsem: Yu mas mekim gut ol wok bilong haus na bai haus i stap klin. Mekim gut skin bilong yu. Tokim em planti taim olsem yu laikim em tru na yu tenkyu tru long ol samting em i mekim bilong helpim yu. Yu no ken sutim tok long pasin bilong em​—helpim na strongim em. Soim em yu laik i stap aninit long em olsem het bilong famili. Sapos yu ting em i bin rongim yu, orait yu no ken bekim dispela rong. (1 Pita 2:​21, 23) Yu mas save em tu i gat sin na em i save popaia, na sapos kros i kamap, yu mas mekim pasin daun na tok sori pastaim​—yu no ken wetim em i mekim.​—Efesus 4:26.

⁹ Tru, yu mas go long ol miting, tasol nogut dispela i as na kaikai bilong em i no redi long taim stret olsem em i laikim. Na yu ken tingting tu long mekim wok Kristen bilong autim tok long taim man bilong yu i no stap long haus. I gutpela sapos meri Kristen i no autim tok long man bilong em sapos man i no laik harim. Meri i ken bihainim tok bilong aposel Pita, olsem: “Yupela maritmeri, yupela i mas aninit long ol man bilong yupela. Na sapos sampela bilong ol dispela man i no save bihainim tok bilong God, orait ol i ken lukim gutpela pasin bilong yupela meri bilong ol. Na maski yupela i no mekim wanpela tok long ol, bai ol i inap tanim bel, long wanem, ol i lukim yupela meri i save wokabaut stret na aninit tru long ol.” (1 Pita 3:​1, 2) Ol meri marit i Kristen ol i wok strong long kamapim moa yet ol gutpela pasin bilong spirit bilong God.​—Galesia 5:​22, 23.

TAIM MERI I GAT NARAPELA BILIP

10. Man i bilip, em i mas mekim wanem kain pasin long meri bilong em sapos meri i gat narapela bilip?

¹⁰ Olsem wanem sapos man i save mekim wok Kristen tasol meri bilong em nogat? Baibel i mekim sampela tok bilong stiaim man marit i gat dispela kain hevi. Em i tok: “Sapos wanpela brata long Krais em i marit na meri bilong en i no bilip long Krais, na sapos meri i laik i stap wantaim em, orait dispela brata i no ken rausim [olsem lusim] em.” (1 Korin 7:12) Na Baibel i tok moa long ol man marit olsem: “Yupela i mas laikim tru ol meri bilong yupela.”​—Kolosi 3:19.

11. Sapos meri i no save mekim wok Kristen, olsem wanem man bilong em i ken kamapim gutpela tingting na mekim wok olsem het bilong meri long gutpela pasin?

¹¹ Sapos yu wanpela man marit na meri bilong yu i gat narapela bilip, yu mas was gut long pasin yu mekim​—yu mas tingim gut meri bilong yu na no ken mekim sampela tok samting i bagarapim bel bilong em. Em i bikpela meri pinis, olsem na em i mas i stap fri long bihainim ol bilip bilong lotu bilong em, maski yu no wanbel long ol dispela bilip. Long namba wan taim yu toktok wantaim em long bilip bilong yu, yu no ken ting em bai lusim ol bilip em i bin holim inap longtaim pinis na kirap bihainim ol nupela bilip. Na yu no ken tokim em olsem ol bilip bilong lotu em wantaim famili bilong em i bin holim inap longtaim pinis ol i bilip giaman. Yu mas isi long em na toktok gut wantaim em long tok bilong Baibel long ol dispela samting. Sapos yu lusim bikpela hap taim tru long mekim ol wok bilong kongrigesen, nogut em i pilim olsem yu no laik i stap wantaim em o helpim em. Tru, ating em i laik pasim yu long mekim wok bilong Jehova, tasol long dispela rot ating em i laik tokim yu, “Mi laik bai yu lusim hap taim bilong i stap wantaim mi!” Yu mas isi long em na no ken les. Sapos yu mekim gut long em na tingim em, ating bihain bai yu inap helpim em long kirap na lotuim God tru.​—Kolosi 3:​12-14; 1 Pita 3:​8, 9.

SKULIM OL PIKININI

12. Maski man na meri bilong em i gat narapela narapela bilip, ol i mas mekim wanem bilong bihainim ol lo bilong Baibel taim ol i skulim ol pikinini bilong ol?

¹² Long ol famili i no wanbel long lotuim God, sampela taim i gat tok pait i kamap long pasin bilong skulim ol pikinini long ol samting bilong lotu. Orait Kristen i mas mekim wanem bilong bihainim ol lo bilong Baibel long dispela samting? Baibel i tok em wok bilong papa long skulim ol pikinini, tasol mama tu i gat bikpela wok long dispela. (Sindaun 1:8; skelim wantaim Stat 18:19; Lo 11:​18, 19.) Maski papa i no laik i stap aninit long Krais, papa i stap yet olsem het bilong famili.

13, 14. Sapos man i tambuim meri bilong em long kisim ol pikinini i go long ol miting Kristen o stadi wantaim ol, meri i ken mekim wanem?

¹³ Sampela papa i no bilip, ol i no gat tok long mama i skulim ol pikinini long ol samting bilong lotu. Tasol sampela papa i no laik bai mama i mekim olsem. Orait olsem wanem sapos man bilong yu i no larim yu i kisim ol pikinini i go long ol miting bilong kongrigesen, o em i tambuim yu long stadi wantaim ol long Baibel long haus bilong yupela? Orait nau yu mas skelim ol samting yu gat wok long mekim​—em wok yu mas mekim long God Jehova, na long man bilong yu, na long ol pikinini bilong yu. Olsem wanem yu ken skelim gut na mekim olgeta wok wantaim?

¹⁴ Tru, bai yu beten askim God long givim tingting long yu. (Filipai 4:​6, 7; 1 Jon 5:14) Tasol bihain yu yet yu mas tingim ol samting yu bai mekim. Sapos yu mekim ol gutpela tok isi, na yu kamapim klia long man bilong yu olsem yu no laik daunim wok bilong em olsem het bilong famili, ating bihain em i no ken birua tumas long yu. Na maski man bilong yu i tambuim yu long kisim ol pikinini i go long ol miting o stadi wantaim ol long Baibel, yu inap skulim ol. Taim yu toktok wantaim ol long olgeta de, na long pasin bilong yu long i stap olsem gutpela piksa, yu ken wok strong long kirapim ol long laikim tru Jehova, na bilip long tok bilong em long Baibel, na daun long papamama​—ol i mas daun long papa bilong ol tu​—na tingim ol narapela man, na givim bel long mekim gut ol wok. Ating bihain papa bai lukim gutpela samting i kamap, na em bai pilim tru gutpela wok yu bin mekim long skulim ol pikinini.​—Sindaun 23:24.

15. Papa i bilip, em i gat wanem wok long skulim ol pikinini?

¹⁵ Sapos yu wanpela man marit i bilip, tasol meri bilong yu nogat, orait yu mas mekim wok bilong yu long ‘skulim ol pikinini bilong yu long tok bilong Bikpela.’ (Efesus 6:4) Taim yu mekim olsem, yu mas mekim gutpela pasin na pasin sori long meri bilong yu na isi long em.

FAMILI I GAT NARAPELA NARAPELA LOTU

16, 17. Ol pikinini i mas tingim wanem ol lo bilong Baibel sapos ol i kisim wanpela bilip i narapela kain long bilip bilong papamama?

¹⁶ Long nau i gat planti pikinini i yangpela yet na ol i kisim ol bilip i narapela kain long bilip bilong papamama. Yu bin mekim olsem? Sapos olsem, orait Baibel i gat sampela tok bilong helpim yu.

¹⁷ Baibel i tok: “Yupela pikinini, yupela i mas bihainim tok bilong papamama bilong yupela. Yupela olgeta i pas wantaim Bikpela, na dispela pasin em i stretpela pasin bilong yupela i mekim. Buk bilong God i tok olsem, ‘Yu mas aninit long papamama bilong yu na bihainim tok bilong ol.’ ” (Efesus 6:​1, 2) Em nau, pikinini i mas daun long papamama. Tru, em i bikpela samting long pikinini i mas bihainim tok bilong papamama, tasol taim em i mekim olsem em i mas tingim God tru. Taim pikinini i go bikpela liklik inap long em i ken kirap na tingim ol samting em i mas mekim, orait nau em i gat wok long mekim ol samting i stret na em i no ken abrusim dispela wok. Dispela i stret long lo bilong gavman na lo bilong God tu. Baibel i tok: “Yumi olgeta wan wan bai yumi mas tokim God long as bilong olgeta pasin yumi bin mekim.”​—Rom 14:12.

18, 19. Sapos lotu bilong pikinini i narapela kain long lotu bilong papamama, olsem wanem em inap helpim papamama long save gut long lotu bilong em?

¹⁸ Sapos ol bilip bilong yu i mekim na yu senisim sampela pasin bilong yu, orait yu mas pilim tingting bilong papamama. Ating ol bai amamas sapos pasin bilong yu long lainim ol tok bilong Baibel na bihainim ol dispela tok em i kirapim yu long givim bel moa yet long daun long ol, na bihainim tok bilong ol, na mekim wok ol i laik bai yu mekim. Tasol sapos nupela bilip bilong yu i mekim na yu sakim ol bilip na pasin bilong ples ol i save givim bel tru long en, ating ol bai pilim olsem yu wok long sakim samting ol i bin kisim long papamama bilong ol na ol i laik givim long yu. Na ating ol i tingting planti, nogut ol lain bilong dispela ples i no amamas long samting yu mekim na dispela i nogutim sindaun bilong yu, o em i pulim tingting bilong yu na yu no mekim ol samting inap helpim yu long kisim planti mani na gutpela sindaun. Na nogut ol i ting, samting yu mekim i wankain olsem yu laik tok, bilip bilong yu i stret na bilip bilong ol i no stret, na ol i bel nogut liklik long dispela.

¹⁹ Olsem na sapos inap, i gutpela sapos yu wokim rot bambai papamama i ken bungim sampela elda o ol narapela strongpela Witnes i stap long kongrigesen bilong yu, na yu no ken lusim taim long mekim olsem. Wok long kirapim papamama long go long Haus Kingdom na bai ol yet i ken harim ol tok i kamap na ol i ken lukim olsem ol Witnes Bilong Jehova i wanem kain lain. Ating bihain bai tingting bilong papamama i senis na ol bai isi liklik long yu. Na sapos papamama i mekim pasin birua tru, na ol i kukim ol buk samting bilong Baibel, na ol i tambuim ol pikinini long go long ol miting Kristen, bai i gat rot long kaunim ol dispela buk samting long narapela hap, na toktok wantaim ol narapela Kristen, na autim tok na helpim ol man long kain kain taim na ples. Na tu, yu ken beten long Jehova. Sampela yangpela ol i mas wet inap long taim ol i bikpela na ol inap lusim haus bilong papamama na go sindaun long narapela haus, na nau ol inap mekim gut ol wok Kristen. Tasol maski i gat wanem hevi long sindaun bilong yu wantaim famili, yu no ken lusim tingting olsem “yu mas aninit long papamama bilong yu na bihainim tok bilong ol.” Wok strong long mekim ol samting bilong helpim famili long i stap bel isi wantaim. (Rom 12:​17, 18) Na bikpela samting tru, yu mas wok strong long i stap bel isi wantaim God.

HATWOK BILONG NUPELA PAPA O MAMA

20. Sapos ol pikinini i gat nupela papa o mama, ol inap kisim wanem kain tingting?

²⁰ Long planti famili, i no ol samting bilong lotu i save kamapim hevi insait long famili, nogat; sampela taim hevi i save kamap taim i gat nupela papa o mama long famili. Long planti famili long nau i gat ol pikinini i bin kamap long namba wan marit bilong papa o mama o tupela wantaim. Long kain famili olsem, sampela taim ol pikinini i bel nogut long nupela papa o mama, o ol i ting ol i mas i stap gut long papa o mama tru bilong ol i no stap moa wantaim ol. Olsem na maski nupela papa o mama i wok strong long i stap olsem gutpela papa o gutpela mama, ol pikinini i save sakim gutpela wok bilong em. Orait wanem samting inap helpim ol dispela kain famili long i stap amamas?

21. Maski i gat ol narapela kain hevi bilong ol famili i gat nupela papa o mama, bilong wanem ol i mas tingim ol lo bilong Baibel bilong helpim ol?

²¹ Yu mas save, maski i gat ol narapela kain hevi i save kamap insait long ol famili i gat nupela papa o mama, ol lo bilong Baibel i save helpim ol narapela famili long i stap amamas, ol i stret tu long famili i gat nupela papa o mama. Sapos yu sakim ol dispela lo, ating pastaim i olsem dispela pasin i daunim wanpela hevi, tasol bihain em inap kamapim bikpela hevi. (Song 127:1; Sindaun 29:15) Wok strong long kisim gutpela tingting na pasin bilong skelim gut ol samting​—olsem gutpela tingting bilong helpim yu long bihainim ol lo bilong God na tingim ol gutpela samting bai yu kisim long en bihain, na pasin bilong skelim gut ol samting na bai yu inap save, i gat wanem as na ol wan wan long famili i save mekim sampela kain tok na pasin. Na tu, yu mas pilim ol hevi bilong ol.​—Sindaun 16:21; 24:3; 1 Pita 3:8.

22. Bilong wanem sampela pikinini i no amamas long kisim nupela papa o mama?

²² Sapos yu wanpela nupela papa o mama, ating bai yu tingting long taim yu bin stap olsem pren bilong famili na ol pikinini i save amamas long yu. Tasol taim yu kamap olsem nupela papa o mama bilong ol, tingting bilong ol i senis. Ating ol dispela pikinini i tingim yet papa o mama tru bilong ol i no stap moa wantaim ol, na ol i ting ol i mas i stap gut long em, na ol i pilim olsem yu laik daunim pasin bilong ol long laikim tumas dispela papa o mama i no stap moa. Ating sampela taim bai ol i tokim yu olsem yu no papa bilong ol o yu no mama bilong ol. Kain tok olsem inap sutim tru bel bilong yu. Tasol “yu no ken belhat kwik” long dispela. (Saveman 7:9) Yu mas i gat pasin bilong skelim gut ol samting na pilim hevi bilong ol pikinini bambai yu ken helpim ol.

23. Ol famili i gat nupela papa o mama ol i ken mekim wanem bilong stretim ol pikinini?

²³ Ol dispela pasin i bikpela samting taim yu mas stretim ol pikinini. Nogut sampela taim yu stretim ol na sampela taim yu larim ol. (Sindaun 6:20; 13:1) Na ol pikinini i no wankain, olsem na ating yu mas stretim ol long narapela narapela kain pasin. Sampela nupela papa o mama i lukim olsem i gutpela sapos pastaim ol i larim papa o mama tru i stretim ol pikinini. Tasol papamama i mas wanbel long pasin bilong stretim pikinini na ol i mas bihainim, nogut ol i isi long pikinini tru bilong ol na ol i strong long stretim pikinini i no bilong ol. (Sindaun 24:23) Tru, bihainim tok em i bikpela samting, tasol yu mas save, ol pikinini i gat sin i stap long skin bilong ol na ol i save popaia. Yu no ken belhat na mekim save long ol. Stretim ol long pasin sori.​—Kolosi 3:21.

24. Long ol famili i gat nupela papa o mama, wanem samting inap helpim ol na ol pikinini man na pikinini meri long abrusim pasin i no stret?

²⁴ Taim famili i bung na toktok wantaim, dispela inap mekim na bai i no gat bikpela hevi i kamap. Em inap helpim famili long putim tingting i go long ol samting i bikpela samting tru long i stap bilong ol. (Skelim wantaim Filipai 1:​9-11.) Na taim famili i toktok wantaim, dispela inap helpim olgeta wan wan long save olsem wanem em i ken helpim famili long winim ol mak em famili i putim. Na tu, taim famili i toktok gut wantaim, dispela inap helpim ol long abrusim sampela pasin i no stret. Ol pikinini meri i mas save long pasin bilong pasim klos i stret, na long mekim pasin i stret taim ol i stap wantaim nupela papa o ol nupela brata bilong ol, na ol pikinini man i mas kisim sampela tok long stretpela pasin ol i mas mekim long nupela mama na ol nupela susa bilong ol.​—1 Tesalonaika 4:​3-8.

25. Wanem ol pasin inap helpim famili i gat nupela papa o mama na ol i ken stap bel isi wantaim?

²⁵ Tru, wok bilong yu olsem nupela papa o mama i gat hatwok long en, tasol yu no ken les. I mas i gat bikpela hap taim liklik na bai yu inap pas gut wantaim nupela famili bilong yu. Em i bikpela wok tru long mekim ol samting bambai ol pikinini i no wanblut bilong yu ol i ken laikim yu tru na daun long yu. Tasol dispela samting inap kamap. Gutpela tingting na pasin bilong skelim gut ol samting long bel, na bikpela laik long mekim ol samting Jehova i laikim, dispela em i nambawan bikpela samting bilong kamapim bel isi insait long famili i gat nupela papa o mama. (Sindaun 16:20) Ol dispela gutpela pasin inap helpim yu long karim ol narapela kain hevi tu.

PASIN BILONG TINGIM TUMAS MANI

26. Olsem wanem ol hevi na tingting bilong mani samting inap brukim famili?

²⁶ Ol hevi na tingting bilong famili long ol samting bilong skin em inap brukim famili long kain kain rot. Sori tru, sampela famili i save tok pait oltaim long ol samting bilong mani na laik bilong ol long kamap maniman​—o long kisim sampela mani moa. Taim tupela marit wantaim i wok mani, dispela inap brukim ol​—ating tupela bai kisim tingting olsem mani ol i kisim em i bilong ol yet. Na maski tok pait i no kamap, taim tupela marit wantaim i wok mani, ating narapela bai i no gat taim bilong toktok o amamas wantaim narapela. Long nau planti papa i save lusim famili na go i stap long narapela hap inap sampela mun o yia bambai ol i ken kisim bikpela mani moa, winim mani ol inap kisim long ples. Dispela inap kamapim sampela bikpela hevi tru.

27. Wanem sampela tok inap helpim famili i gat hevi long mani?

²⁷ Yumi no inap putim sampela lo bilong stretim ol dispela kain hevi, long wanem, i gat ol narapela narapela kain hevi i save painim ol famili, na ol samting ol i mas kisim i narapela narapela kain. Tasol tok bilong Baibel inap helpim ol. Olsem: Sindaun 13:10 i makim olsem sampela taim famili inap abrusim hevi sapos ol i toktok gut wantaim na narapela i “givim tingting” long narapela. Olsem na ol i no kamapim tingting bilong ol yet tasol, nogat; ol i laik kisim sampela tok long narapela na save long tingting bilong em. Na tu, sapos famili i skelim gut mani bilong ol na wokim lista bilong ol samting ol i mas baim, famili inap wok gut wantaim long lukautim mani bilong ol. Sampela taim tupela marit wantaim i mas wok mani​—ating inap liklik taim tasol​—long wanem, ol i gat sampela pikinini o sampela moa ol i mas lukautim na ol i mas i gat sampela mani moa. Sapos samting olsem i kamap, orait man i mas mekim gut bel bilong meri bilong em na tokim em olsem em bai i gat taim yet long i stap wantaim meri na toktok wantaim em. Man wantaim ol pikinini i ken mekim pasin sori na helpim meri long mekim sampela wok em yet i save mekim taim em i no wok mani.​—Filipai 2:​1-4.

28. Wanem sampela tok inap helpim famili long kamap wanbel sapos ol i bihainim ol dispela tok?

²⁸ Tasol yu no ken lusim tingting: Tru, yumi mas i gat mani nau long dispela taim yumi stap long en, tasol mani i no save kamapim amamas. Na em i no save givim laip long yumi. (Saveman 7:​12) Tru tumas, taim famili i tingting tumas long ol samting bilong skin, dispela inap bagarapim ol long ol samting bilong spirit na long pasin bilong ol. (1 Timoti 6:​9-12) Em i gutpela tru sapos yumi wok long painim Kingdom bilong God wantaim stretpela pasin bilong em pastaim, na yumi ken bilip tru olsem em bai mekim gut long yumi taim yumi mekim wok bilong kisim ol samting bilong skin em yumi mas kisim! (Matyu 6:​25-33, NW; Hibru 13:5) Taim yu putim ol samting bilong spirit i go pas long ol narapela samting, na yu wok strong long i stap bel isi wantaim God pastaim, ating bai yu lukim olsem: Maski i gat sampela samting i brukim famili bilong yu, famili bai kamap wanbel tru long ol samting i bikpela samting tru.