Jisas i lusim Jerusalem long Mande apinun na em i go bek long Betani long hap is bilong maunten Oliv. Ating em i go slip long haus bilong ol pren bilong em, Lasarus, Maria na Marta.

Nau em moning bilong Nisan 11. Jisas na ol disaipel bilong em i kirap gen long wokabaut i go bek long Jerusalem, em laspela taim em bai go long tempel. Dispela em laspela de bilong Jisas long autim tok, bihain em bai mekim bung bilong Pasova na kirapim bung bilong tingim dai bilong em, na bihain em bai sanap long kot na ol bai kilim em i dai.

Taim ol i lusim Betani na wokabaut i kam antap long maunten Oliv bilong kam long Jerusalem, Pita i lukim dispela diwai fik em Jisas i bin krosim long asde moning. Na em i tok: “Rabai, lukim! dispela diwai fik yu bin mekim tok long en, em i drai pinis.”—Mak 11:21.

Tasol wai na Jisas i tok na dispela diwai i drai? Em i tokaut long risen, olsem: “Mi tok tru long yupela: Sapos yupela i gat bilip na yupela i no holim tupela tingting, orait yupela bai mekim samting mi bin mekim long diwai fik. Na bai yupela i no mekim dispela samting tasol, nogat, bai yupela i tokim dispela maunten, ‘Kirap na kalap i go daun long solwara,’ na dispela samting bai kamap. Na olgeta samting yupela i beten askim long en, na yupela i gat bilip, bai yupela i kisim.” (Matyu 21:21, 22) Em i kamapim gen poin em i mekim long bipo olsem bilip inap surikim maunten.—Matyu 17:20.

Olsem na taim Jisas i mekim diwai i drai, em i laik givim skul long ol olsem em i bikpela samting long bilip long God. Em i tok: “Olgeta samting yupela i beten na askim long en, yupela i mas bilip olsem yupela i kisim pinis, na yupela bai kisim.” (Mak 11:24) Dispela em i bikpela samting tru long olgeta disaipel bilong Jisas! Na em i bikpela samting moa long ol aposel bilong Jisas, long wanem, klostu nau ol bikpela traim bai painim ol. Tasol yumi inap kisim narapela skul long risen na dispela diwai i drai na pasin bilong bilip.

Olsem dispela diwai fik, ol Israel i giaman long mekim gutpela pasin, na ol pasin tru bilong ol i stap hait. Ol manmeri bilong dispela kantri i insait long wanpela kontrak wantaim God, na long ai bilong ol manmeri i luk olsem ol i bihainim dispela Lo. Tasol ol samting ol i mekim i kamapim klia olsem ol i no gat bilip na ol i no kamapim gutpela kaikai. Tingim, ol i sakim tu Pikinini Bilong God! So taim Jisas i mekim diwai fik i drai, em i soim klia samting bai painim dispela lain manmeri i no gat bilip na i no kamapim kaikai.

Bihain liklik, Jisas na ol disaipel bilong em i go kamap long Jerusalem. Olsem Jisas i save mekim long olgeta taim, em i go long tempel na kirap long skulim ol manmeri. Ol bikpris na ol hetman bilong ol manmeri i tingim yet samting Jisas i bin mekim long de i go pinis, em i bin rausim ol man bilong senisim mani long tempel, olsem na ol i tok: “Yu gat wanem rait long mekim ol dispela samting? Na husat i givim dispela namba long yu?”—Mak 11:28.

Jisas i tok: “Bai mi givim wanpela askim long yupela. Yupela bekim askim bilong mi na bai mi tokim yupela long mi kisim we namba long mekim ol dispela samting. Namba Jon i kisim long baptaisim ol man, dispela namba i kam long heven o i kam long ol man? Yupela bekim tok bilong mi.” Em i givim dispela askim long ol pris na ol hetman, olsem na ol i toktok namel long ol yet long wanem bekim ol bai givim. Ol i tok: “Sapos yumi tok, ‘Long heven,’ bai em i tok, ‘Orait bilong wanem yupela i no bilipim em?’ Tasol yumi no ken tok, ‘Long ol man.’” Ol i tok olsem bikos ol i pret long ol manmeri, long wanem, “ol manmeri i tingim Jon olsem wanpela profet.”—Mak 11:29-32.

Dispela lain i birua long Jisas ol i no inap long bekim askim bilong em. Olsem na ol i tok: “Mipela i no save.” Na Jisas i tokim ol: “Orait mi tu bai mi no tokim yupela long husat i givim namba long mi long mekim ol dispela samting.”—Mak 11:33.

Long tempel, Jisas i bekim tok bilong ol bikpris na ol hetman bilong ol manmeri husat i askim em long namba em i holim bilong mekim ol samting. Ol i harim tok bilong Jisas na ol i no bekim wanpela tok. Bihain em i kolim wanpela tok piksa i kamapim long ples klia ol i wanem kain lain tru.

Jisas i tok: “Wanpela man i gat tupela pikinini man. Em i go long namba 1 pikinini na tok: ‘Pikinini, yu go wok long gaden wain tude.’ Na pikinini i tok: ‘Yes Papa, bai mi go,’ tasol em i no go. Papa i go long namba 2 pikinini na mekim wankain tok. Dispela pikinini i tok: ‘Mi no laik go.’ Na bihain em i senisim tingting na em i go. Orait long dispela tupela pikinini, husat i bihainim laik bilong papa?” (Matyu 21:28-31) Bekim i klia tru olsem namba 2 pikinini i mekim laik bilong papa bilong em.

Jisas i tokim ol dispela man olsem: “Mi tok tru long yupela, ol takisman na ol pamukmeri i wok long i go insait long Kingdom bilong God paslain long yupela.” Bipo ol takisman na ol pamukmeri i no save mekim wok bilong God. Tasol olsem dispela namba 2 pikinini, bihain ol i tanim bel na mekim wok bilong God. Ol hetman bilong lotu i olsem dispela namba 1 pikinini, ol i tok ol i mekim wok bilong God, tasol tru tru ol i no mekim olsem. Jisas i tok: “Jon [Bilong Baptais] i kam long yupela na soim stretpela pasin long yupela, tasol yupela i no bilipim em. Tasol ol takisman na ol pamukmeri i bilipim em. Na maski yupela i lukim dispela, bihain yupela i no senisim tingting na bilipim em.”—Matyu 21:31, 32.

Jisas i mekim narapela tok piksa gen. Em i soim olsem ol bikman bilong lotu ol i man nogut na ol i no mekim wok bilong God. Jisas i tok: “Wanpela man i planim gaden wain na em i banisim. Em i wokim hap bilong krungutim ol greip na em i sanapim wanpela taua. Na em i lusim dispela gaden long han bilong ol man bilong lukautim gaden wain na em i go long wanpela longwe ples. Orait long taim bilong bungim pikinini wain, em i salim wanpela wokboi i go long ol dispela man bilong lukautim gaden wain, bai ol i givim em sampela prut bilong dispela gaden. Tasol ol i kisim dispela wokboi na paitim em nogut tru na salim em i go han nating. Na em i salim narapela wokboi i go long ol, na ol i brukim het bilong en na semim em. Na em i salim narapela i go, na ol i kilim em i dai. Na em i salim planti arapela, sampela ol i paitim ol na sampela ol i kilim ol i dai.”—Mak 12:1-5.

Olsem wanem? Ol man i harim tok bilong Jisas ol bai kliagut long dispela tok piksa? Ating ol i tingim tok bilong God em Aisaia i autim, em i tok: “Ol manmeri bilong Israel na Juda, ol i olsem gaden wain bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong. Em i laikim ol tumas na i save lukautim ol gut tru. Em i laik bai ol manmeri i mekim stretpela pasin, tasol ol i mekim pasin nogut.” (Aisaia 5:7) Dispela i wankain long tok piksa bilong Jisas. Papa bilong gaden em Jehova, na gaden wain i makim lain Israel, na Lo Bilong God i banisim na lukautim ol. Jehova i salim ol wokboi, em ol profet bilong skulim na helpim ol long kamapim gutpela kaikai.

Tasol “ol man bilong lukautim gaden wain” i mekim nogut long “ol wokboi” na kilim ol i dai. Jisas i tok, papa bilong gaden wain i gat “wanpela man moa i stap, em pikinini man em i laikim tru. Em i salim em i go long ol na tok, ‘Ol bai rispektim pikinini bilong mi.’ Tasol ol man bilong lukautim gaden wain i toktok namel long ol yet olsem, ‘Dispela man bai kisim olgeta samting bilong papa. Goan, yumi kilim em i dai na yumi bai kisim ol dispela samting.’ Olsem na ol i kisim em na kilim em i dai.”—Mak 12:6-8.

Nau Jisas i askim ol: “Papa bilong gaden wain bai mekim wanem?” (Mak 12:9) Ol hetman bilong lotu i tok: “Ol i man nogut, olsem na em bai bagarapim ol na putim gaden wain bilong en long han bilong ol arapela man bilong lukautim gaden wain. Na dispela lain bai givim ol prut long em taim prut i redi.”—Matyu 21:41.

“Ol man bilong lukautim gaden wain” bilong Jehova i makim ol hetman bilong lotu, tasol ol i no luksave olsem ol i kotim ol yet bilong kisim bagarap. Jehova i laik ol i mas bilip long Pikinini bilong em olsem Mesaia, dispela em wanpela bilong ol samting i olsem prut em ol man bilong lukautim gaden wain i mas givim long Jehova. Jisas i lukluk long ol hetman bilong lotu na i tok: “Ating yupela i no bin ritim dispela tok i stap long Rait Holi, a? Olsem: ‘Dispela ston ol wokman i no laikim, em i kamap nambawan ston bilong kona bilong haus. Jehova i mekim dispela samting i kamap, na em i gutpela tru long ai bilong yumi.’” (Mak 12:10, 11) Orait nau Jisas i kamapim klia bikpela poin bilong tok bilong em, olsem: “God bai tekewe Kingdom bilong en long yupela na givim long wanpela lain i karim kaikai bilong dispela Kingdom.”—Matyu 21:43.

Ol saveman bilong lo na ol bikpris i luksave olsem “tok piksa em [Jisas] i mekim i makim ol yet.” (Luk 20:19) Olsem na nau ol i tingting strong long kilim Jisas i dai, long wanem, em dispela “man bai kisim olgeta samting bilong papa.” Tasol ol i pret long ol manmeri, long wanem, ol manmeri i tingim Jisas olsem wanpela profet, olsem na ol i no laik kilim em i dai long dispela taim stret.

Klostu nau Jisas bai pinisim wok autim tok bilong em, na em i wok yet long yusim ol tok piksa bilong kamapim long ples klia ol pasin tru bilong ol saveman bilong lo na ol bikpris. Olsem na ol i laik kilim em i dai. (Luk 20:19) Maski i olsem, Jisas i wok yet long kamapim pasin tru bilong ol. Em i mekim narapela tok piksa olsem:

“Kingdom bilong heven i olsem: Wanpela man, em wanpela king, em i wokim marit kaikai bilong pikinini man bilong en. Em i salim ol wokboi bilong en i go bilong toksave long ol lain em i bin singautim ol long kam long marit kaikai. Tasol ol i no laik kam.” (Matyu 22:2, 3) Jisas i kirapim tok piksa bilong em wantaim dispela tok “Kingdom bilong heven.” Olsem na dispela “king” i makim God Jehova. Tasol husat em pikinini man bilong king na ol man em i singautim long kam long marit kaikai? I klia tru olsem pikinini man bilong king i makim Pikinini bilong Jehova em Jisas, em i stap namel long ol na i mekim dispela tok piksa. Na ol man king i singautim long kam long marit kaikai i makim ol man husat bai stap wantaim Jisas long Kingdom bilong heven.

Husat em ol fes lain king i singautim i kam? Tingim, Jisas na ol aposel i bin autim tok bilong Kingdom long wanem lain? Em lain Juda tasol. (Matyu 10:6, 7; 15:24) God i bin mekim kontrak bilong Lo wantaim dispela lain long yia 1513 B.C.E., olsem na ol i fes lain husat bai kamap “lain manmeri i save mekim wok bilong [God] olsem ol pris.” (Kisim Bek 19:5-8) Tasol wanem taim stret bai king i singautim ol i go long “marit kaikai”? Dispela singaut i bin kamap long yia 29 C.E. taim Jisas i kirap autim tok long Kingdom bilong heven.

Ol Israel i gat wanem tingting long dispela singaut? Olsem Jisas i tok, “ol i no laik kam.” Ol hetman bilong lotu na ol manmeri i no bilip olsem em i Mesaia na King God i bin makim.

Tasol tok bilong Jisas i kamapim klia olsem king i givim wanpela moa sans long ol Juda, em i tok: “Orait [king] i salim sampela wokboi moa i go, na em i tok: ‘Tokim ol manmeri mi bin singautim ol: “Harim! Mi redim pinis kaikai bilong mi, ol i kilim pinis ol bulmakau man na ol patpela animal bilong mi, na olgeta samting i redi. Yupela kam long kaikai bilong marit.”’ Tasol ol manmeri i mekim olsem dispela em i samting nating na ol i go nabaut. Wanpela i go long gaden bilong en na narapela i go mekim wok bisnis bilong en. Tasol ol arapela i kisim ol dispela wokboi na mekim nogut long ol na kilim ol i dai.” (Matyu 22:4-6) Dispela tok piksa i makim samting bai kamap taim kongrigesen Kristen i kamap. Long dispela taim, rot i op yet long ol Juda i kam insait long Kingdom. Maski i olsem, planti bilong ol i sakim dispela singaut na ol i mekim nogut long ol wokboi bilong king.—Aposel 4:13-18; 7:54, 58.

Wanem samting i painim lain Juda? Jisas i tok: “King i belhat na salim ami bilong en i go na bagarapim ol dispela kilman na kukim taun bilong ol.” (Matyu 22:7) Long 70 C.E., hevi i painim lain Juda taim ol Rom i bagarapim Jerusalem em “taun bilong ol.”

Ol Juda i sakim singaut bilong king. Tasol olsem wanem? Dispela i makim olsem king i no inap singautim ol narapela? Tok piksa bilong Jisas i kamapim klia olsem king i singautim ol arapela. Jisas i tok moa olsem: “[King] i tokim ol wokboi bilong en: ‘Marit kaikai i redi, tasol lain mi bin singautim, ol i no gutpela inap long ol i kam. Olsem na go long ol rot i lusim taun, na husat lain yupela i bungim, singautim ol i kam long marit kaikai.’ Olsem na ol dispela wokboi i go long rot na singautim olgeta manmeri ol i lukim, em ol man nogut na gutpela man wantaim. Na rum we ol i save wokim ol bung bilong marit i pulap long ol dispela manmeri i kam sindaun long tebol.”—Matyu 22:8-10.

Tru tumas, bihain aposel Pita i helpim ol man bilong narapela lain, em ol i no bilong lain Juda, long kamap Kristen tru. Wanpela bilong ol em Kornilius, em ofisa bilong ami bilong Rom. Long 36 C.E., em wantaim famili bilong em i kisim holi spirit bilong God na ol i insait long dispela lain em ol bai mekim wok long Kingdom bilong heven em Jisas i stori long en.—Aposel 10:1, 34-48.

Jisas i tok “king” bai orait long wan wan manmeri tasol husat i kam long marit kaikai. Em i tok: “Taim king i kam bilong skelim ol lain i kam long marit kaikai, em i lukim wanpela man i no bin pasim klos em ol i save werim long bung bilong marit. Na em i tokim dispela man: ‘E! Olsem wanem na yu kam insait long hia na yu no pasim klos em ol i save werim long bung bilong marit?’ Na dispela man i no gat toktok. Na king i tokim ol wokman bilong en: ‘Pasim hanlek bilong en na tromoi em i go ausait long tudak. Long dispela hap bai em i krai na sikirapim tit bilong en.’ Harim. King i save singautim planti, tasol em i save makim wan wan tasol.”—Matyu 22:11-14.

Ol hetman bilong lotu husat i harim tok bilong Jisas, ating ol i no kliagut long mining bilong olgeta tok em i mekim. Maski i olsem, ol i no amamas liklik na ol i tingting strong moa long rausim dispela man i wok long semim ol.

Ol hetman bilong lotu i belhat long Jisas. I no longtaim i go pinis, Jisas i mekim ol tok piksa i kamapim long ples klia ol pasin nogut bilong ol. Nau ol Farisi i pasim tok long trikim em. Ol i laik pulim em long mekim sampela tok i no stret na long dispela rot ol bai givim em i go long han bilong gavana bilong Rom, olsem na ol i baim sampela man long traim em.—Luk 6:7.

Ol i tok: “Tisa, mipela i save olsem ol tok yu mekim na skulim ol man long en i stret na yu save mekim wankain pasin long olgeta man. Na yu skulim ol man long pasin bilong God, na yu mekim long pasin i tru: Orait yu ting wanem? I stret mipela i baim takis long Sisar o nogat?” (Luk 20:21, 22) Ol i man bilong tupela maus na ol i laik trikim Jisas, tasol em i save long pasin bilong ol. Sapos em i tok, ‘Nogat, i no stret long baim takis,’ orait ol bai sutim tok olsem em i bikhet long gavman Rom. Tasol sapos em i tok, ‘Yes, yumi mas baim takis,’ orait ol man husat i kros na i no laik stap aninit long gavman Rom, ol i no inap kliagut long tok bilong em na ol bai mekim nogut long em. Olsem na Jisas bai bekim wanem tok?

Jisas i tok: “‘Yupela man bilong tupela maus, bilong wanem yupela i traim mi? Soim mi wanpela koin bilong baim takis.’ Na ol i bringim wanpela koin denarius i kam long em. Na em i tokim ol: ‘Dispela em piksa na biknem bilong husat?’ Ol i tok: ‘Em bilong Sisar.’” Na Jisas i tokim ol long samting ol i mas mekim, em i tok: “Ol samting bilong Sisar, givim long Sisar, na ol samting bilong God, givim long God.”—Matyu 22:18-21.

Ol dispela man i kirap nogut long tok bilong Jisas na ol i no gat tok moa bilong mekim, olsem na ol i lusim em na ol i go. Tasol dispela de i no pinis yet, na ol man i no givap long traim em. Ol Farisi i traim long trapim Jisas, tasol ol i no inap long mekim olsem. Bihain ol hetman bilong narapela lain lotu i kam long Jisas.

Ol Sadyusi, em ol i save tok i no gat kirap bek, ol i kamapim wanpela askim long kirap bek na long man i maritim meri bilong brata bilong em, bihain long brata i dai pinis. Ol i tok: “Tisa, Moses i tok: ‘Sapos wanpela man i dai na i no gat pikinini, orait brata bilong en i mas maritim meri bilong dispela man na kamapim ol pikinini long nem bilong brata bilong en.’ Orait i gat 7-pela brata i stap wantaim mipela. Namba 1 brata i marit na bihain em i dai, na em i no gat pikinini. Olsem na brata bilong en i maritim meri bilong dispela namba 1 brata. Orait dispela namba 2 brata i maritim dispela meri, em tu i dai na i no gat pikinini. Na wankain samting i kamap long namba 3 brata, na long olgeta 7-pela brata. Na bihain meri tu i dai. Olsem na long taim bilong kirap bek, dispela meri bai stap meri bilong husat bilong ol dispela 7-pela brata? Long wanem, olgeta i bin maritim em.”—Matyu 22:24-28.

Jisas i stori long ol rait bilong Moses, em ol Sadyusi i orait long en, na em i tok: “Yupela i paul, long wanem, yupela i no save long ol Rait Holi na long strong bilong God. Taim ol i kirap bek long indai, ol man bai i no marit na ol meri tu bai i no marit, nogat, bai ol i stap wankain olsem ol ensel long heven. Na long dispela tok long ol man i dai pinis bai kirap bek, ating yupela i no bin ritim dispela stori bilong liklik nil diwai long buk bilong Moses, a? Long dispela taim God i tokim Moses: ‘Mi God bilong Abraham na God bilong Aisak na God bilong Jekop.’ Em i no God bilong ol man i dai pinis, nogat, em i God bilong ol man i stap laip. Yupela i paul tru.” (Mak 12:24-27; Kisim Bek 3:1-6) Bikpela lain manmeri i bung i kirap nogut long bekim bilong Jisas.

Ol Farisi na ol Sadyusi i harim bekim bilong Jisas na ol i no mekim wanpela tok, olsem na nau ol dispela lotu lain i birua long Jisas, ol i bung wantaim na kam bilong givim sampela moa askim bilong traim em. Wanpela saveman bilong lo i askim Jisas olsem: “Tisa, long Lo Bilong Moses, wanem lo i nambawan na i winim ol arapela lo?”—Matyu 22:36.

Jisas i bekim tok olsem: “Namba 1 lo i olsem, ‘Lain Israel, harim gut, Jehova em i God bilong yumi, na i gat wanpela Jehova tasol. Na yu mas laikim Jehova, God bilong yu. Yu mas laikim em long bel olgeta bilong yu, na long laip olgeta bilong yu, na long tingting olgeta bilong yu, na long strong olgeta bilong yu.’ Na namba 2 lo i olsem: ‘Yu mas laikim ol arapela man olsem yu laikim yu yet.’ I no gat narapela lo i winim dispela tupela lo.”—Mak 12:29-31.

Dispela saveman i amamas long dispela bekim, na em i tok: “Tisa, tok bilong yu i gutpela na i tru, olsem ‘God em i wanpela, na i no gat narapela, dispela God tasol i stap.’ Na dispela pasin bilong man long laikim God long bel olgeta bilong em na long tingting olgeta bilong em na long strong olgeta bilong em, na pasin bilong man long laikim narapela olsem em i laikim em yet, ol dispela pasin i winim tru olgeta ofa ol i kukim olgeta long paia na olgeta sakrifais. Jisas i lukim olsem dispela man i mekim smatpela bekim na em i tokim em: ‘Yu no stap longwe long Kingdom bilong God.’”—Mak 12:32-34.

Inap 3-pela de olgeta (Nisan 9, 10, na 11) Jisas i stap long tempel na em i wok long skulim ol man. Sampela man i bin amamas long harim tok bilong em, olsem dispela saveman bilong lo i bin mekim. Tasol ol hetman bilong lotu i no amamas na ol i “pret long givim narapela askim long em.”

Ol birua bilong Jisas i wok strong long kamapim klia olsem Jisas i no Mesaia na ol i traim long trikim em na putim em long han bilong ol Rom, tasol ol i no inap long mekim olsem. (Luk 20:20) Jisas i stap yet long tempel long Nisan 11, na em i tokim ol long em i husat tru. Jisas i askim ol: “Yupela i ting wanem long Krais? Em i pikinini bilong husat?” (Matyu 22:42) Olgeta man i save olsem Krais o Mesaia bai kamap long lain bilong Devit. Olsem na ol i givim dispela bekim long em.—Matyu 9:27; 12:23; Jon 7:42.

Jisas i askim ol: “Olsem wanem na long rot bilong holi spirit Devit i kolim em Bikpela? Devit i tok olsem ‘Jehova i tokim Bikpela bilong mi: “Sindaun long han sut bilong mi i go inap long taim mi putim ol birua bilong yu i stap aninit long lek bilong yu.”’ Olsem na sapos Devit i kolim em Bikpela, orait olsem wanem na em i pikinini bilong Devit?”—Matyu 22:43-45.

Ol Farisi i no mekim wanpela tok, long wanem, ol i ting wanpela tumbuna pikinini bilong Devit long graun bai bosim ol na kisim bek ol long wok bos bilong Rom. Tasol Jisas i kamapim tok bilong Song 110:1, 2 na em i helpim ol long luksave olsem Mesaia bai sindaun long han sut bilong God na bosim ol man. Olsem na em i Bikpela bilong Devit. Ol i harim bekim bilong Jisas na ol i no gat tok bilong mekim.

Ol disaipel na planti arapela man tu i stap na harim tok Jisas i mekim. Nau Jisas i givim tok lukaut long ol, em i tokim ol long was gut long ol saveman bilong lo na ol Farisi. Jisas i tok, ol dispela man i “putim ol yet long sia bilong Moses” bilong skulim ol man long Lo Bilong God. Na em i tokim ol man i harim tok bilong em olsem: “Olgeta tok ol i givim long yupela, yupela i mas harim na bihainim. Tasol no ken bihainim pasin bilong ol, long wanem, ol i save mekim ol tok, tasol ol yet i no bihainim.”—Matyu 23:2, 3.

Orait Jisas i givim eksampel long pasin bilong ol long tupela maus, na em i tok: “Ol liklik bokis ol i save pasim long poret na han kais bilong ol, ol i wokim i go bikpela moa.” Sampela Juda i save werim dispela liklik bokis long poret bilong ol o long han bilong ol, na ol dispela bokis i gat sampela tok bilong Lo. Ol Farisi i save mekim ol dispela liklik bokis i go bikpela moa bilong soim ol man olsem ol i strong long bihainim Lo. Na tu, “ol i save wokim bilas long arere bilong klos bilong ol i go longpela moa.” Ol Israel i gat wok long wokim bilas long arere bilong klos bilong ol, tasol ol Farisi i save wokim dispela bilas i go longpela moa. (Namba 15:38-40) Ol i mekim olgeta dispela samting “bilong ol man i ken lukim.”—Matyu 23:5.

Ol disaipel bilong Jisas tu inap i gat laik long kisim namba, olsem na em i givim tok lukaut long ol olsem: “Yupela i no ken larim ol man i kolim yupela Rabai, long wanem, yupela i gat wanpela Tisa tasol na yupela olgeta i stap brata brata. Na yupela i no ken kolim wanpela man long graun olsem papa bilong yupela, long wanem, yupela i gat wanpela Papa tasol, em Man i stap long heven. Yupela i no ken larim ol man i kolim yupela lida, long wanem, yupela i gat wanpela Lida tasol, em Krais.” So ol disaipel i mas i gat wanem tingting long ol yet? Na ol i mas mekim wanem? Jisas i tokim ol: “Man i stap bikman tru namel long yupela, dispela man i mas stap olsem wokman bilong yupela. Man i litimapim em yet, em bai kisim sem. Tasol man i daunim em yet, em bai kisim biknem.”—Matyu 23:8-12.

Bihain, Jisas i tokaut long samting nogut bai painim ol saveman bilong lo na ol Farisi, em ol i man bilong tupela maus, em i tok: “Yupela ol saveman bilong Lo na yupela ol Farisi, yupela ol man bilong tupela maus, yupela lukaut! Long wanem, yupela i save pasim dua bilong Kingdom bilong heven long ol man. Yupela yet i no go insait, na ol manmeri i laik i go insait, yupela i no larim ol.”—Matyu 23:13.

Jisas i tok ol Farisi i no gat wankain tingting olsem Jehova long ol samting i bikpela samting moa, na dispela i stap ples klia long sampela lo ol yet i putim. Olsem, ol i save tok: “Sapos man i kolim tempel na mekim tok tru antap, dispela em i samting nating. Tasol sapos man i kolim gol bilong tempel na mekim tok tru antap, orait em i mas truim tok bilong en.” Ol i stap olsem ol aipas, long wanem, ol i tingim gol i bikpela samting moa winim tempel, em ples bilong lotuim Jehova na go klostu long em. Na ol “i no tingim ol bikpela tok bilong Lo, olsem stretpela pasin na pasin marimari na pasin bilong bilip.”—Matyu 23:16, 23; Luk 11:42.

Jisas i tokim ol Farisi olsem, “Yupela ol aipas i laik soim rot long ol arapela, yupela i save rausim ol liklik binatang long dring bilong yupela, tasol yupela i save daunim nating kamel!” (Matyu 23:24) Ol i rausim liklik binatang long wain bilong ol, long wanem, i tambu long kaikai dispela binatang. Tasol ol i no tingim ol bikpela tok bilong Lo na i olsem ol i daunim nating kamel, dispela animal tu i tambu long kaikai, tasol em i bikpela animal moa winim binatang.—Wok Pris 11:4, 21-24.

Long laspela de bilong Jisas long tempel, em i wok yet long kamapim klia ol pasin giaman bilong ol saveman bilong lo na ol Farisi, na em i kolim ol olsem ol man bilong tupela maus. Em i mekim tok piksa we olgeta man inap save long mining bilong en, olsem: “Yupela i save klinim ausait bilong kap na dis, tasol insait bilong dispela kap na dis i pulap long pasin bilong gridi na pasin bilong inapim ol laik bilong bel. Yu aipas Farisi, klinim insait bilong kap na dis pastaim, na bai ausait bilong ol tu i kamap klin.” (Matyu 23:25, 26) Ol Farisi i save strong long ol man i mas bihainim pasin bilong i stap klin na ol i laik bai ol man i lukim bilas na pasin bilong ol, na ol i no wok long kisim ol gutpela pasin na tingim tingting tru i stap long bel bilong ol.

Pasin bilong ol Farisi long tupela maus i stap ples klia taim ol i redi long wokim na bilasim matmat bilong ol profet. Tasol olsem Jisas i tok, ol i “pikinini bilong ol lain husat i bin kilim ol profet i dai.” (Matyu 23:31) Na dispela samting i kamap klia taim ol i wok long painim rot bilong kilim Jisas i dai.—Jon 5:18; 7:1, 25.

Jisas i tokim ol long samting bai painim ol sapos ol i no tanim bel, em i tok: “Yupela ol snek, yupela ol pikinini bilong ol posin snek. Olsem wanem bai yupela i ranawe long kot bilong Gehena?” (Matyu 23:33) Ples daun bilong Hinom em hap we ol i save kukim ol pipia na ol pipia i save pinis olgeta, olsem tasol bagarap bai painim ol dispela saveman bilong lo na ol Farisi na ol bai pinis olgeta.

Jisas bai salim ol disaipel bilong em i go mekim wok olsem “ol profet na ol saveman na ol tisa.” Ol man bai mekim wanem pasin long ol? Jisas i tokim ol hetman bilong lotu olsem: “Yupela bai kilim sampela i dai na nilim sampela long pos. Na yupela bai wipim sampela long ol sinagog bilong yupela na mekim nogut long sampela long ol narapela narapela taun. Olsem na asua bilong blut bilong olgeta stretpela man bai kam long yupela. Stat long blut bilong Abel i kam inap long blut bilong Sekaraia, . . . yupela i bin kilim . . . i dai.” Na em i givim tok lukaut olsem: “Mi tok tru long yupela: Olgeta dispela samting bai kamap long lain pipol bilong dispela taim.” (Matyu 23:34-36) Dispela samting i bin kamap long 70 C.E. taim ami bilong Rom i kam bagarapim Jerusalem na kilim i dai planti tausen Juda.

Jisas i bel hevi taim em i tingim dispela samting nogut tru bai kamap. Em i bel sori wantaim na i tok: “Jerusalem, Jerusalem, taun bilong kilim ol profet i dai na stonim ol man God i salim i kam long en! Planti taim tru mi laik bungim ol pikinini bilong yu wankain olsem mama kakaruk i save bungim ol pikinini bilong en aninit long wing bilong en. Tasol yupela i no laik. Harim! Nau dispela haus i stap long han bilong yupela.” (Matyu 23:37, 38) Ol man i harim dispela tok i ting Jisas i tok long wanem “haus” tru? Ating em i tok long dispela naispela tempel long Jerusalem em God i save lukautim?

Orait Jisas i tok: “Yupela bai i no lukim mi moa, inap long taim yupela i tok: ‘Blesing i stap long man i kam long nem bilong Jehova!’” (Matyu 23:39) Em i kolim tok profet i stap long Song 118:26, olsem: “God i ken mekim gut long dispela man i kam long nem bilong Bikpela.” Sori tru, taim ol i bagarapim dispela tempel long Jerusalem, i no gat wanpela man bai kam long nem bilong God.

Jisas i go long hap bilong tempel we i gat ol bokis mani. Ol man i save putim mani long maus bilong dispela bokis i stap antap. Jisas i lukim ol Juda i mekim olsem, na ol maniman i kam “putim planti koin” olsem presen. Bihain Jisas i lukim wanpela wido meri i stap rabis i kam putim “tupela liklik koin i gat liklik pe tru.” (Mak 12:41, 42) Jisas i save olsem God i lukim dispela na em i amamas tru long mani meri i givim.

Jisas i singautim ol disaipel bilong em i kam na em i tok: “Mi tok tru long yupela, mani dispela wido meri i stap rabis i putim, em i winim mani olgeta arapela i putim long bokis mani.” Wai na Jisas i tok olsem? Em i tok: “Olgeta arapela i gat planti mani i stap, na ol i putim sampela tasol, em olsem ekstra mani bilong ol. Tasol dispela meri em i sot tru, na em i putim olgeta mani bilong en, olsem olgeta samting em i holim.” (Mak 12:43, 44) Tru tumas, tingting bilong dispela meri na pasin em i mekim i no wankain olsem bilong ol hetman bilong lotu!

De bilong Nisan 11 i laik pinis na em i laspela taim bilong Jisas long lukim tempel. Wanpela disaipel bilong em i tok: “Tisa, lukim ol dispela ston na ol dispela haus!” (Mak 13:1) Sampela ston long wol bilong tempel ol i bikpela tru, na dispela i mekim haus i stap strong na stap oltaim. Tok Jisas i mekim i narakain liklik, em i tok: “Yu lukim ol dispela gutpela gutpela haus, a? Bai i no gat wanpela ston i stap antap long narapela ston, nogat tru, bai ol i tromoi olgeta i kam daun.”—Mak 13:2.

Bihain long Jisas i tok olsem, em wantaim ol aposel bilong em i brukim ples daun bilong Kidron na wokabaut i go antap long maunten Oliv. Em i stap wantaim 4-pela aposel, em Pita, Jems, Jon, na Andru. Long dispela hap, ol inap lukluk i go daun na lukim tempel.

Em Tunde, Nisan 11, na klostu nau de bai pinis. Na tu, em de we ol bikpela wok bilong Jisas hia long graun bai pinis. Long san, Jisas i wok long skulim ol man long tempel, na long nait em i go slip long ples ausait long taun. Planti manmeri i gat laik long harim tok bilong Jisas, olsem na “long moningtaim tru olgeta manmeri i save kam long em long tempel long harim tok bilong en.” (Luk 21:37, 38) Nau Jisas i sindaun antap long maunten Oliv wantaim 4-pela aposel bilong em, Pita, Andru, Jems, na Jon.

Dispela 4-pela aposel i hait na kam long em. Ol i tingting planti long samting bai kamap long tempel, long wanem, Jisas i bin tok olsem long tempel i no gat wanpela ston bai stap antap long narapela ston. Jisas i bin tokim ol olsem: “Redi i stap, long wanem, Pikinini bilong man bai kam long taim yupela i no ting em bai kam.” (Luk 12:40) Na tu, wanpela taim Jisas i bin tok, “dispela taim Pikinini bilong man i kamap.” (Luk 17:30) Ol aposel i laik save dispela tok bilong Jisas na tok em i mekim long tempel i makim wankain samting? Ol i tok: “Tokim mipela, Wanem taim bai ol dispela samting i kamap? Na wanem sain bai kamap bilong soim olsem yu kam i stap na pinis bilong dispela taim i kamap pinis?”—Matyu 24:3.

Ol i wok long tingting olsem dispela tempel em nau ol i lukim, em bai stap yet o em bai bagarap. Na tu, wanem taim Pikinini bilong man bai kam i stap? Ating ol i tingim tok piksa bilong Jisas olsem “wanpela man bilong wanpela lain famili i gat biknem” i raun i go “bilong kisim namba olsem king na bihain em bai kam bek.” (Luk 19:11, 12) Na ating ol i tingting olsem, wanem samting tru bai kamap long “pinis bilong dispela taim”?

Taim Jisas i bekim tok bilong ol, em i kolim wanpela sain bai kamap na i helpim ol long luksave olsem klostu nau bagarap bai painim Juda na tempel bilong en. Na em i mekim sampela tok moa. Em i tok dispela sain bai helpim ol Kristen long bihain long luksave olsem haptaim ol i stap long en em taim ‘em i kam i stap,’ na ol pasin nogut bilong dispela graun bai pinis.

Sampela yia bihain, ol aposel i lukim truim bilong ol dispela tok profet bilong Jisas. Yes, planti samting Jisas i tok profet long en i kamap long taim bilong ol. Inap 37 yia bihain, long 70 C.E., ol Kristen husat i bin was i stap, ol i redi na wetim dispela bagarap bai painim Juda na tempel bilong en. Tasol i no olgeta samting Jisas i tok long en i bin kamap long 70 C.E. na long ol yia paslain long en, nogat. Orait wanem samting bai kamap na i soim olsem em i mekim wok king long Kingdom? Jisas i kamapim klia dispela samting long ol aposel.

Jisas i tok profet olsem bai i gat “ol woa i kamap klostu na ol woa i kamap longwe” na “wanpela kantri bai pait long narapela kantri na wanpela kingdom bai pait long narapela kingdom.” (Matyu 24:6, 7) Na em i tok moa olsem, “bai i gat ol bikpela guria, na long narapela narapela hap bai i gat ol bikpela sik na bikpela hangre.” (Luk 21:11) Jisas i tok lukaut long ol disaipel bilong em olsem: “Ol manmeri bai holim yupela na mekim nogut long yupela.” (Luk 21:12) Ol profet giaman bai kamap na giamanim planti manmeri. Olkain pasin bikhet bai go bikpela tru, na planti man bai no gat pasin bilong laikim ol narapela. Na tu, em i tok “ol bai autim dispela gutnius bilong Kingdom long olgeta hap bilong graun na bai olgeta lain man i ken harim, na bihain long dispela, pinis bai kamap.”—Matyu 24:14.

Tru, sampela hap bilong tok profet bilong Jisas i bin kamap tru long taim Rom i bagarapim Jerusalem na long ol yia paslain long en, tasol ating em i tingim bikpela truim bilong en bai kamap long bihain. Olsem wanem? Yu lukim truim bilong ol tok profet bilong Jisas long taim bilong yumi?

Wanpela samting Jisas i kolim olsem sain bilong makim olsem em i kam i stap, em dispela “stingpela samting bilong kamapim bagarap.” (Matyu 24:15) Long 66 C.E., dispela stingpela samting em “ol ami” bilong Rom, ol i karim ol fleg bilong lotu bilong ol i go banisim Jerusalem. Ol Rom i banisim Jerusalem na brukim sampela hap bilong wol. (Luk 21:20) Yes, dispela “stingpela samting” i sanap long hap ol Juda i tingim olsem “ples i holi,” na i no stret ol i mekim olsem.

Jisas i tok profet olsem: “Long dispela taim bai i gat traipela hevi tru. Kirap long taim God i wokim graun na i kam inap long nau, kain hevi olsem i no bin kamap, nogat, na bai i no inap kamap gen.” Long 70 C.E., traipela hevi tru i kamap taim ol Rom i bagarapim ‘taun holi’ bilong ol Juda, em Jerusalem na tempel bilong en, na tu, ol i kilim i dai planti tausen manmeri. (Matyu 4:5; 24:21) Dispela bagarap i bikpela tru winim ol narapela bagarap i bin painim lain Juda na taun bilong ol, na tu, dispela bagarap i pinisim pasin bilong lotu em ol Juda i bin bihainim inap planti handret yia. Olsem na bikpela truim bilong dispela tok profet bilong Jisas bai kamap long bihain, em wanpela taim nogut tru.

STRONGIM BEL LONG HAPTAIM JISAS I TOK PROFET LONG EN

Jisas i toktok yet wantaim ol disaipel bilong em long ol mak bai kamap na i soim olsem em bai kam mekim wok king long Kingdom na ol pasin nogut bilong dispela graun bai pinis. Nau em i givim tok lukaut long ol i no ken bihainim “ol giaman Krais na ol giaman profet.” Em i tok, ol man bai traim long “giamanim ol manmeri, na sapos ol inap, ol bai giamanim tu ol manmeri God i bin makim.” (Matyu 24:24) Tasol ol i no inap giamanim ol dispela manmeri God i makim. Ol giaman Krais bai kamap ples klia na ol man bai lukim ol. Tasol taim Jisas i kam i stap, ol man bai i no inap lukim em.

Jisas i tok traipela hevi tru bai kamap long pinis bilong ol pasin nogut bilong graun, em i tok: “Kwiktaim san bai kamap tudak na mun bai i no lait moa na ol sta bai lusim skai na pundaun na ol strongpela samting i stap long skai bai guria.” (Matyu 24:29) Ol aposel i harim dispela tok na ol i no save long wanem samting tru bai kamap, tasol ol i save olsem kain samting olsem i no bin kamap long bipo.

Ol dispela samting i kamap bai mekim wanem long ol manmeri? Jisas i tok: “Pasin bilong pret na ol samting ol man i ting bai kamap long graun bai mekim ol i airaun, na ol strongpela samting i stap long skai bai guria.” (Luk 21:26) Tru tumas, Jisas i tok long wanpela haptaim we bikpela hevi tru bai painim ol man, kain samting i no bin kamap long i stap bilong ol man long bipo yet na i kam inap long nau.

Tasol Jisas i mekim gutpela tok long ol aposel olsem i no olgeta bai krai sori taim ‘Pikinini bilong man i kam wantaim pawa na bikpela glori.’ (Matyu 24:30) Em i kamapim klia olsem God bai mekim sampela samting, long wanem, “em i tingim ol man em i bin makim.” (Matyu 24:22) Olsem na ol gutpela disaipel i mas i gat wanem tingting long ol dispela narakain samting Jisas i tok long en? Jisas i strongim bel bilong ol disaipel bilong em olsem: “Taim ol dispela samting i stat long kamap, yupela i mas sanap na litimapim het bilong yupela, long wanem, taim bilong God long kisim bek yupela i kam klostu.”—Luk 21:28.

Olsem wanem ol disaipel bilong Jisas i stap long haptaim em i tok profet long en inap luksave olsem pinis i kam klostu? Jisas i mekim wanpela tok piksa long diwai fik olsem: “Taim nupela han bilong en i putim ol lip, yupela i save olsem taim bilong gutpela san i kam klostu. Olsem tasol, taim yupela i lukim ol dispela samting, yupela i mas save olsem Pikinini bilong man i stap klostu, em i stap pinis long dua. Mi tok tru long yupela olsem lain pipol bilong dispela taim bai i no dai yet na ol dispela samting bai kamap.”—Matyu 24:32-34.

Olsem na taim ol disaipel i lukim planti hap bilong dispela sain Jisas i kolim i kamap tru, orait ol i mas luksave olsem pinis i kam klostu tru. Jisas i tokim ol disaipel em ol bai stap laip yet long dispela taim, olsem:

“I no gat wanpela man i save long dispela de na dispela aua, ol ensel long heven i no save, na Pikinini tu i no save, Papa tasol i save. Pasin ol man i bin mekim long taim bilong Noa, wankain pasin bai i kamap long taim Pikinini bilong man i kam i stap. Paslain long Bikpela Tait, ol i wok long kaikai na dring, na ol man i marit, na ol manmeri i givim ol pikinini meri bilong ol long marit. Ol i mekim olsem i go inap long taim Noa i go insait long sip. Ol i no luksave long ol samting i wok long kamap, i go inap long taim Bikpela Tait i kam na karim ol i go. Em bai wankain tasol long taim Pikinini bilong man i kam i stap.” (Matyu 24:36-39) Jisas i tok dispela samting bai kamap long olgeta hap bilong graun, wankain long Bikpela Tait i kamap long taim bilong Noa.

Ol aposel i harim tok bilong Jisas long maunten Oliv, ol i luksave olsem em i bikpela samting long ol i mas was i stap. Jisas i tok: “Was gut long yupela yet, nogut pasin bilong kaikai planti tumas na dring planti na ol wari bilong laip i daunim yupela, na dispela de i kamap long yupela wantu tasol olsem wanpela trap i holimpas animal. Long wanem, dispela de bai kamap long olgeta manmeri i stap long graun. Olsem na yupela i mas was i stap, na oltaim yupela i mas beten strong bai yupela i ken abrusim ol dispela samting i mas kamap, na bai yupela i ken sanap long ai bilong Pikinini bilong man.”—Luk 21:34-36.

Jisas i helpim ol long luksave olsem samting em i tok profet long en bai kamap long olgeta hap. Em i tok “dispela de bai kamap long olgeta manmeri i stap long graun,” na i no long Jerusalem o lain Juda tasol, nogat.

Em i tok ol disaipel bilong em i mas was i stap na redi oltaim. Jisas i strongim dispela poin long rot bilong wanpela tok piksa olsem: “Sapos papa bilong haus i bin save long wanem taim long nait stilman bai kam, orait bai em i was i stap na i no larim stilman i brukim haus bilong en. Olsem na yupela tu i mas redi i stap, long wanem, long taim yupela i no ting long en, Pikinini bilong man bai i kam.”—Matyu 24:43, 44.

Jisas i stori long risen na ol disaipel i ken wetim gutpela samting i kamap. Em i tok taim ol dispela tok profet i wok long kamap tru, bai i gat wanpela “wokboi” i was i stap na i redi long mekim ol wok. Jisas i stori long wanpela samting em ol disaipel i ken piksaim long tingting, olsem: “Husat tru em i gutpela wokboi i gat savetingting? Bosman bilong en i bin makim em long lukautim ol arapela wokboi na givim kaikai long ol long taim stret. Kain wokboi olsem i ken amamas tru sapos Bosman bilong en i kam na lukim em i mekim olsem! Mi tok tru long yupela: Bosman bai makim em long lukautim olgeta samting bilong en.” Tasol sapos “wokboi” i kisim tingting nogut na mekim nogut long ol narapela, orait bosman bilong em bai “givim bikpela strafe long em.”—Matyu 24:45-51; skelim Luk 12:45, 46.

Tasol tok bilong Jisas i no makim olsem ol disaipel bilong em bai kamap ol man nogut, nogat. Jisas i laik ol disaipel i mas i gat wanem tingting? Em i laik bai ol disaipel i mas was i stap na mekim ol wok ol i mas mekim, na em i kamapim klia dispela long narapela tok piksa bilong em.

Jisas i bekim askim bilong ol aposel bilong em long wanem sain bai kamap bilong soim olsem em i kam i stap na pasin nogut bilong dispela graun i laik pinis. Long rot bilong wanpela tok piksa Jisas i givim gutpela tok long ol long samting ol i mas mekim. Long taim em i kam i stap, ol man bai lukim truim bilong dispela tok.

Em i kirapim tok olsem: “Kingdom bilong heven bai i olsem 10-pela yangpela meri, em ol i kisim lam bilong ol na i go long bungim man i laik marit. Na 5-pela ol i krankimeri na 5-pela ol i savemeri.”—Matyu 25:1, 2.

Tok bilong Jisas i no makim olsem ol disaipel bilong em husat bai kisim Kingdom bai bruk i go tupela lain, wanpela em kranki lain na narapela em ol i bihainim savetingting, nogat. Em i laik tok klia olsem olgeta wan wan i ken makim olsem ol i laik was i stap o ol bai larim ol samting i pulim nabaut tingting bilong ol. Maski i olsem, Jisas i bilip olsem olgeta wan wan wokboi bilong em inap long stap gut na kisim blesing i kam long Papa.

Long tok piksa, olgeta 10-pela yangpela meri i go bilong bungim man i laik marit na ol bai insait long dispela marit. Taim em i bringim meri em i laik maritim i kam long haus ol i bin redim, ol meri bai laitim lam bilong givim ona long em. Tasol wanem samting i kamap?

Jisas i tok: “Ol krankimeri ol i kisim lam bilong ol, tasol ol i no bringim oil i kam wantaim ol. Tasol ol savemeri ol i bringim lam bilong ol wantaim botol i gat oil long en. Man i laik marit i no kam hariap, olsem na ai bilong ol dispela meri i hevi na ol i slip.” (Matyu 25:3-5) Man i laik marit i no kam hariap olsem ol i ting long en. Longpela haptaim i lus na em i no kam, olsem na ol yangpela meri i aislip. Ating ol aposel i tingim tok Jisas i mekim long man bilong wanpela famili i gat biknem i go long longwe ples na ‘em i kisim namba olsem king na em i kam bek.’—Luk 19:11-15.

Long tok piksa bilong 10-pela yangpela meri, Jisas i stori long samting i kamap taim man i laik marit i kam bek, em i tok: “Long biknait stret wanpela singaut i kamap olsem: ‘Man i laik marit em i kam! Yupela i go bungim em.’” (Matyu 25:6) Ol yangpela meri i redi na was i stap o olsem wanem?

Jisas i tok: “Olgeta dispela yangpela meri i kirap na redim lam bilong ol. Ol krankimeri i tokim ol savemeri olsem, ‘Givim sampela oil bilong yupela long mipela, long wanem, ol lam bilong mipela i laik i dai.’ Ol savemeri i bekim tok olsem: ‘Nogut oil i no inap long mipela na yupela tu. Mobeta yupela i go long ol man i save salim oil na yupela i ken baim bilong yupela yet.’”—Matyu 25:7-9.

Faivpela krankimeri i no redi na was i stap long taim man i laik marit i kam. Lam bilong ol i no gat inap oil, olsem na ol i mas i go painim sampela oil. Jisas i tok: “Taim ol i go long baim oil, man i laik marit i kam kamap, na ol yangpela meri husat i redi i stap ol i go insait wantaim em long dispela marit kaikai, na ol man i pasim dua. Bihain ol arapela yangpela meri i kam na tok, ‘Bikman, Bikman, opim dua long mipela!’ Na em i tok, ‘Mi tok tru long yupela, mi no save long yupela.’” (Matyu 25:10-12) Sori tru, pasin bilong i no redi na was i stap i kamapim hevi!

Ol aposel i luksave olsem dispela man i laik marit i makim Jisas. Long wanem, long wanpela tok piksa Jisas i bin tok em i olsem man i laik marit. (Luk 5:34, 35) Na ol dispela yangpela savemeri i makim husat? Jisas i stori long “liklik lain sipsip” em God bai givim Kingdom long ol, na em i tok: “Yupela i mas stap redi na larim lam bilong yupela i lait.” (Luk 12:32, 35) Long dispela tok piksa, ol aposel i luksave olsem ol dispela yangpela meri i makim ol yet. Olsem na ol i laik save wanem bikpela poin bilong dispela tok piksa.

Jisas i kamapim klia poin bilong dispela tok. Em i pinisim tok piksa bilong em olsem: “Yupela i mas was i stap, long wanem, yupela i no save long dispela de o dispela aua.”—Matyu 25:13.

Jisas i tokim ol disaipel bilong em long “was i stap,” long wanem, ol i no save long taim em bai kam i stap. Olsem dispela 5-pela savemeri, oltaim ol i mas was i stap na redi oltaim na bai ol i no lusim tingting long gutpela pe ol bai kisim.

Jisas i stap yet wantaim ol aposel bilong em long maunten Oliv, na em i mekim narapela tok piksa. Sampela de i go pinis long Jeriko, em i tok piksa long ol maina bilong soim olsem Kingdom i stap longwe tru. Planti samting long tok piksa em i kamapim long nau i wankain long tok piksa bilong maina. Jisas i mekim dispela tok piksa bilong bekim askim bilong ol aposel long wanem taim em bai kam i stap na pasin nogut bilong dispela graun bai pinis. Dispela tok piksa i kamapim klia olsem ol disaipel bilong em i mas mekim gut wok em i givim long ol.

Jisas i tok: “I kain olsem wanpela man i laik i go long wanpela longwe ples. Em i singautim ol wokboi bilong en i kam na putim ol samting bilong en long han bilong ol.” (Matyu 25:14) Ol aposel i bin harim Jisas i tok em i olsem wanpela man i raun i go long longwe ples “bilong kisim namba olsem king,” olsem na ol i save dispela “man” long tok piksa i makim Jisas.—Luk 19:12.

Paslain long dispela man i raun i go long longwe ples, em i givim ol gutpela samting bilong em long ol wokboi bilong em. Olsem na long tok piksa “ol wokboi” i makim ol disaipel. Insait long 3 na hap yia bilong wok autim tok bilong Jisas, em i putim tingting olgeta long autim gutnius bilong Kingdom Bilong God, na em i skulim ol disaipel long bihainim wankain pasin. Klostu nau em bai lusim ol, tasol em i bilip tru olsem ol bai mekim yet dispela wok.—Matyu 10:7; Luk 10:1, 8, 9; skelim Jon 4:38; 14:12.

Long tok piksa, dispela man i skelim ol talen olsem wanem? Jisas i tok: “Em i givim 5-pela talen long wanpela, na em i givim 2-pela talen long narapela, na em i givim 1-pela talen long laspela. Em i givim samting i stret long save na strong bilong wan wan na em i go.” (Matyu 25:15) Ol dispela wokboi bai mekim wanem long ol talen ol i kisim? Ol bai mekim gut wok long ol dispela talen bosman i givim long ol? Jisas i tokim ol aposel olsem:

“Wantu dispela wokboi i bin kisim 5-pela talen em i go na mekim wok bisnis long en na kisim 5-pela talen moa. Na wokboi i bin kisim 2-pela talen em tu i mekim olsem na i kisim 2-pela talen moa. Tasol dispela wokboi i bin kisim 1-pela talen em i go na digim graun na haitim dispela silva mani bilong bosman bilong en.” (Matyu 25:16-18) Wanem samting bai kamap taim bosman i kam bek?

Jisas i tok: “Longpela taim i go pinis na bosman bilong ol dispela wokboi i kam na skelim wok ol i bin mekim long mani bilong en.” (Matyu 25:19) Tupela wokboi i mekim olgeta samting ol inap mekim, inap tru long “save na strong bilong wan wan.” Ol i givim bel na mekim gut wok, olsem na gutpela samting i kamap. Dispela wokboi i kisim 5-pela talen i wok strong na em i kisim 5-pela talen moa, na wokboi i kisim 2-pela talen, em i wok strong na kisim 2-pela talen moa. (Long bipo, wokboi i mas wok strong inap 19 yia bilong kisim 1-pela talen.) Bosman i tok amamas long tupela wokboi olsem: “Yu gutpela wokboi, yu mekim gutpela wok tru! Yu bin lukautim gut sampela samting bilong mi. Olsem na mi bai makim yu long lukautim planti samting moa. Kam na amamas wantaim bosman bilong yu.”—Matyu 25:21.

Tasol wokboi i kisim 1-pela talen i no mekim olsem. Em i tok: “Bos, mi save olsem yu hatpela man, yu save kisim ol kaikai long hap we yu no bin planim, na yu save bungim ol wit em ol arapela i bin rausim ol pipia bilong en. Olsem na mi pret na mi go haitim talen bilong yu long graun. Em ya, kisim samting bilong yu.” (Matyu 25:24, 25) Em i no mekim wok long mani, na tu, em i no putim mani long benk na taim bosman i kam bek em i ken kisim mani wantaim intres. Samting wokboi i mekim i no stret wantaim tingting bilong bosman.

Olsem na i stret bosman i tokim em, ‘Yu wokboi nogut na yu lesman.’ Bosman i kisim bek samting em i holim na givim i go long wokboi husat i mekim gut wok. Bosman i putim lo olsem: “Man i gat samting, em bai kisim sampela samting moa na bai em i gat planti samting. Tasol man i no gat samting, orait samting em i holim, wanpela bai rausim long em.”—Matyu 25:26, 29.

I gat planti samting long dispela tok piksa em ol disaipel i mas tingim. Ol i luksave olsem Jisas i givim ol wanpela bikpela wok tru, em wok bilong kamapim disaipel. Na em i laik bai ol i mekim gut dispela gutpela wok. Jisas i no tok olgeta i mas lusim wankain taim na strong long autim tok, nogat. Olsem tok piksa i kamapim, olgeta i mas mekim dispela wok inap tru long “save na strong bilong wan wan.” Tasol Jisas i no orait long lesman husat i no mekim gut wok Bosman i givim long em, nogat, em i amamas long man i givim bel olgeta long mekim dispela wok.

Ol aposel i amamas tru long harim tok bilong Jisas olsem: “Man i gat samting, em bai kisim sampela samting moa na bai em i gat planti samting.”

Ol i stap long maunten Oliv na Jisas i tok piksa long 10-pela yangpela meri na ol talen. Na nau em i mekim laspela tok piksa long ol sipsip na ol meme. Long dispela tok piksa, olsem wanem em i bekim askim bilong ol aposel long ol mak i soim olsem em i kam i stap na pasin nogut bilong dispela graun i laik pinis?

Jisas i kirapim tok bilong em olsem: “Taim Pikinini bilong man i kam wantaim glori bilong en, na olgeta ensel i kam wantaim em, long dispela taim em bai sindaun long gutpela sia king bilong en.” (Matyu 25:31) Jisas i kamapim klia olsem dispela tok piksa i makim em yet. Planti taim em i tok em i “Pikinini bilong man.”—Matyu 8:20; 9:6; 20:18, 28.

Wanem taim bai truim bilong dispela tok piksa i kamap? Em long taim Jisas i “kam wantaim glori bilong en” na olgeta ensel i kam wantaim em na em bai “sindaun long gutpela sia king bilong en.” Bipo em i bin tok olsem “Pikinini bilong man i stap antap long ol klaut na kam wantaim pawa na bikpela glori” na ol ensel i kam wantaim em. Dispela samting bai kamap long wanem taim? Long “taim hevi bilong ol dispela de i pinis.” (Matyu 24:29-31; Mak 13:26, 27; Luk 21:27) Olsem na truim bilong dispela tok piksa bai kamap long taim Jisas i kam wantaim bikpela pawa na glori. Em bai mekim wanem samting long dispela taim?

Jisas i tok: “Taim Pikinini bilong man i kam . . .  olgeta lain man bai kam bung long ai bilong em na em bai tilim ol manmeri long tupela lain, kain olsem wasman bilong sipsip i save tilim ol sipsip i go long wanpela sait na ol meme i go long narapela sait. Em bai putim ol sipsip i go long han sut bilong en na ol meme i go long han kais bilong en.”—Matyu 25:31-33.

Jisas i tok long ol sipsip olsem: “King bai tokim lain i stap long han sut bilong en: ‘Yupela husat i kisim blesing long Papa bilong mi, yupela kam. Kisim dispela Kingdom ol i redim bilong yupela kirap long taim ol manmeri i bon long graun.’” (Matyu 25:34) Wai na King i orait long ol sipsip?

King i tok: “Taim mi hangre yupela i bin givim kaikai long mi. Taim mi nek drai yupela i bin givim wara long mi. Mi stap man yupela i no save long en, tasol yupela i mekim gut long mi. Mi stap skin nating na yupela i givim klos long mi. Mi kisim sik na yupela i lukautim mi. Mi stap long kalabus na yupela i kam lukim mi.” Ol sipsip, em “ol stretpela man,” i askim King long wanem taim stret ol i bin mekim ol dispela pasin long em, na King i bekim tok olsem: “Samting yupela i mekim long ol brata bilong mi i no gat nem liklik, em yupela i mekim long mi.” (Matyu 25:35, 36, 40, 46) Ol i no inap mekim ol dispela gutpela pasin long heven, long wanem, i no gat ol sikman na ol man i stap hangre long dispela ples, nogat. Dispela i makim pasin ol i mekim long ol brata bilong Krais long graun.

Wai na Jisas i putim ol meme long han kais? Em i tok: “Na [King] bai tokim ol man husat i stap long han kais bilong en: ‘Yupela klia na go. Yupela lain bilong bagarap, yupela go long paia bilong i stap oltaim oltaim, em ol i bin redim bilong Satan na ol ensel bilong en. Long wanem, mi hangre, tasol yupela i no givim kaikai long mi, na mi nek drai, tasol yupela i no givim wara long mi. Mi stap olsem man yupela i no save long en, tasol yupela i no mekim gut long mi. Mi stap skin nating, tasol yupela i no givim klos long mi. Mi sik na mi stap long kalabus, tasol yupela i no lukautim mi.’” (Matyu 25:41-43) Dispela kot bai painim ol, long wanem, ol meme i gat wok long mekim gut long ol brata bilong Krais long graun, tasol ol i no mekim olsem.

Ol aposel i kisim save olsem dispela kot bai tokaut long samting bai painim ol sipsip na ol meme. Ol dispela senis i bilong i stap oltaim oltaim. Jisas i tok: “ Na [King] bai bekim tok long ol olsem: ‘Mi tok tru long yupela, Samting yupela i no bin mekim long ol brata bilong mi i no gat nem liklik, em yupela i no bin mekim long mi.’ Ol dispela man bai i dai na stap olsem inap oltaim oltaim, tasol ol stretpela man bai kisim laip inap oltaim oltaim.”—Matyu 25:45, 46.

Bekim Jisas i givim long ol aposel em samting ol Kristen i mas tingim, na dispela bai helpim ol long skelim gut pasin na ol wok ol i mekim.