Ol Referens Bilong Laip na Wok Autim Tok Miting Wok Buk
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
ME 1-7
GUTPELA SAVE I KAM LONG BAIBEL | 2 STORI 17-19
“Holim Wankain Tingting Olsem Bilong Jehova Long ol Narapela”
Bai Yu Pilim Tru Ol Skul i Stap Long Baibel?
7 Olsem wanem long Jehosafat, em pikinini man bilong Asa? Em i gat planti gutpela pasin. Jehosafat i askim God long helpim em, olsem na em i bihainim stretpela pasin. Tasol sampela taim em i mekim ol disisen i no stret. Kain olsem, em i stretim tok long pikinini man bilong em bai maritim pikinini meri bilong King Ahap bilong hap not. Jehosafat i sakim tok lukaut bilong profet Mikaia na em i go wantaim Ahap long pait long lain Siria. Taim ol i stap long ples pait, klostu tru Jehosafat i lusim laip bilong em. Em i go bek long Jerusalem. (2 Sto. 18:1-32) Profet Jehu i bungim em na askim em: “Yu ting i gutpela pasin long helpim ol man nogut na poroman wantaim ol man i no laikim Bikpela, a?”—Ritim 2 Stori 19:1-3.
Tingim Tingim Pasin Laikim Bilong Jehova
8 Jehova i laik bai yumi kisim save long em na tingim em olsem wanpela man husat i laikim tru yumi, na em i no save tingim ol popaia bilong yumi. Em i save tingim ol gutpela pasin bilong yumi. (2 Sto. 16:9) Em i bin mekim olsem long King Jehosafat bilong Juda. Wanpela taim, Jehosafat i sakim gutpela tingting na em i bihainim King Ahap na i go pait long lain Siria bilong kisim bek taun Ramot. Ahap em king nogut, na 400 giaman profet i tokim em olsem em bai winim pait, tasol Mikaia, em profet bilong Jehova, em i tokim Ahap olsem em bai lus long pait. Ahap i dai long pait, na Jehosafat i kisim bikpela bagarap. Taim em i go bek long Jerusalem, em i kisim strongpela tok long pasin em i mekim long poromanim Ahap. Jehu em pikinini bilong profet Hanani, na em i tokim Jehosafat olsem: “Yu save mekim sampela gutpela pasin tu.”—2 Sto. 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3.
9 Taim Jehosafat i kirap long mekim wok king, em i tokim ol bikman bilong em, lain Livai, na lain pris long i go long olgeta taun bilong Juda na skulim ol manmeri long Lo Bilong Jehova. Ol i mekim gut wok bilong ol, olsem na ol manmeri bilong ol kantri i stap klostu long Juda i pret long Jehova. (2 Sto. 17:3-10) Maski Jehosafat i bin mekim ol pasin i no stret, Jehova i tingim ol gutpela pasin bilong em. Dispela stori bilong Baibel i kirapim yumi long tingim olsem maski yumi no gutpela olgeta na yumi save mekim ol popaia, Jehova bai soim pasin laikim long yumi sapos yumi givim bel olgeta long mekim ol samting bilong amamasim em.
Mekim Wok Painimaut
Givim Bel Olgeta Long Mekim Wok Bilong Jehova!
10 Jehosafat em pikinini bilong Asa, na em “i bihainim gut olgeta pasin bilong papa bilong en, Asa.” (2 Sto. 20:31, 32) Jehosafat i kirapim ol manmeri long bihainim laik bilong Jehova. Em i oganaisim wok bilong skulim ol manmeri long “buk i gat ol lo bilong Bikpela i stap long en.” (2 Sto. 17:7-10) Em i go long hap not bilong Israel long ples maunten bilong Efraim. Em i laik kirapim “ol manmeri long ol i mas kam bek long God.” (2 Sto. 19:4) Jehosafat em wanpela king husat i “bihainim tru laik bilong Bikpela long tingting bilong em olgeta.”—2 Sto. 22:9.
11 Yumi olgeta inap mekim bikpela wok bilong autim tok na skulim ol man, em wok Jehova i stretim rot long yumi inap mekim long nau. Olsem wanem? Yu putim mak olsem long olgeta wan wan mun, yu bai skulim ol man long Tok Bilong God na kirapim laik bilong ol long mekim wok bilong Em? Taim yu mekim olsem, God bai blesim yu na yu inap kirapim Baibel stadi. Olsem wanem? Yu save beten long winim dispela mak? Yu redi long yusim sampela haptaim bilong yu yet long mekim dispela wok? Yumi inap helpim ol lain i kamap slek long bilip, wankain olsem Jehosafat i go long hap bilong lain Efraim na helpim ol manmeri long bihainim gen lotu i tru. Na tu, ol elda i save stretim rot long visitim na helpim ol raus lain long teritori bilong ol, em ol lain husat i lusim pinis pasin nogut bilong ol.
ME 8-14
GUTPELA SAVE I KAM LONG BAIBEL | 2 STORI 20-21
“Yupela i Mas Bilip Long Jehova, God Bilong Yupela”
Stap Wanbel Wantaim Inap Long Pinis Bilong Dispela Haptaim
8 Long taim bilong King Jehosafat, “bikpela lain ami” bilong ol kantri i stap klostu i laik pait long ol manmeri bilong God. (2 Sto. 20:1, 2) Ol wokman bilong God i no yusim strong bilong ol yet long daunim ol birua, nogat. Ol i askim Jehova long helpim ol. (Ritim 2 Stori 20:3, 4.) Olgeta wan wan man i no bihainim tingting bilong ol yet, nogat. Baibel i tok: “Olgeta man bilong Juda wantaim ol meri na pikinini bilong ol i sanap long ai bilong Bikpela, klostu long haus bilong en.” (2 Sto. 20:13) Ol yangpela na ol lapun, olgeta i bilip na wok bung wantaim long bihainim tok bilong Jehova, olsem na Jehova i lukautim ol na daunim ol birua. (2 Sto. 20:20-27) Yumi stap olsem lain bilong God, na dispela stori i givim gutpela skul long yumi long olsem wanem yumi inap karim ol hevi.
Yupela Ol Nupela Marit—Putim Tingting Olgeta Long Mekim Wok Bilong Jehova
7 Jehova i toktok long Jehosafat long rot bilong wanpela Livai, nem bilong em Jahasiel. Jehova i tok: “Yupela i mas kisim ples bilong yupela, na sanap tasol, na lukim Jehova i kisim bek yupela.” (2 Sto. 20:13-17) Dispela em i no hau ol i save mekim pait! Tasol ol dispela tok i no kam long wanpela man bilong graun, nogat, ol dispela tok i kam long Jehova. Jehosafat i trastim tru God bilong em na mekim olsem God i tokim em long en. Taim em na ol manmeri i go bilong bungim ol birua, em i no putim ol soldia long fran, nogat, em i putim ol man bilong singsing long fran—em ol man i no gat ol samting bilong pait. Jehova i truim tok promis em i mekim long Jehosafat; Em i daunim ami bilong ol birua.—2 Sto. 20:18-23.
Mekim Wok Painimaut
it-1 1271 par. 1-2
Jehoram
Atalia em meri bilong Jehoram, na em i save mekim pasin nogut, olsem na ating pasin bilong em i stiaim tu Jehoram na em i no bihainim stretpela pasin bilong papa bilong em Jehosafat. (2Ki 8:18) Jehoram i kilim 6-pela brata bilong em na ol prins bilong Juda, na tu, em i pulim ol manmeri long givim baksait long Jehova na lotuim ol god giaman. (2St 21:1-6, 11-14) Long taim em i mekim wok king, ol samting i kamap insait na ausait long kantri i bagarapim wok bos bilong em. Pastaim ol Idom i bikhet; bihain ol Lipna tu i bikhet long Juda. (2Ki 8:20-22) Profet Elaija i raitim pas i go long Jehoram na givim tok lukaut olsem: “Jehova bai mekim save tru long ol manmeri bilong yu, na long ol pikinini bilong yu, na long ol meri bilong yu, na long olgeta samting bilong yu.” Na tu, King Jehoram, yu “bai kisim olkain sik nogut, na bai yu kisim tu wanpela sik nogut insait long rop bilong bel bilong yu na long olgeta wan wan de dispela sik bai wok long kamap bikpela i go inap long bel rop bilong yu i kam aut.”—2St 21:12-15.
Dispela tok i kamap tru. Jehova i larim ol Arebia na ol Filistia i kam pait long Juda na ol i kisim ol meri na ol pikinini bilong Jehoram i go kalabus. God i larim yangpela pikinini man bilong Jehoram, em Jehoahas (ol i kolim em tu olsem Ahasia) long ranawe, long wanem, em i tingim kontrak bilong Kingdom em i mekim wantaim Devit. “Bihain long olgeta dispela samting i kamap, Jehova i mekim sik nogut i kamap long bel rop bilong [Jehoram] na dispela sik i no inap pinis.” Tupela yia bihain, “bel rop bilong em i kam aut” na em i kisim bikpela pen na em i dai. So laip bilong dispela man nogut i pinis, na “i no gat wanpela man i sori long em.” Ol i planim em long Taun Bilong Devit, “tasol ol i no planim em long ples matmat bilong ol king.” Pikinini bilong em Ahasia i kisim ples bilong em na kamap king.—2St 21:7, 16-20; 22:1; 1St 3:10, 11.
ME 15-21
GUTPELA SAVE I KAM LONG BAIBEL | 2 STORI 22-24
“Jehova i Save Blesim Ol Man i Strongim Bel na Mekim Wok”
Ol Poroman Nogut i Mekim na Joas i Lusim Jehova
EM WANPELA taim nogut tru long Jerusalem, em taun we tempel bilong God i stap long en. Nau tasol ol i kilim i dai King Ahasia. I hatwok long bilipim samting em mama bilong Ahasia, em Atalia, i mekim bihain long ol man i kilim i dai Ahasia. Em i kilim i dai ol pikinini man bilong Ahasia—em ol tumbuna pikinini bilong em! Yu save long as na em i mekim olsem?—Em i mekim olsem bambai em yet i ken bosim kantri, na i no wanpela bilong ol.
Tasol wanpela bilong ol tumbuna pikinini man bilong Atalia, em bebi Joas, em i stap laip na Atalia i no save long dispela. Yu laik save long olsem wanem em i stap laip?—Bebi i gat wanpela anti, nem bilong em Jehoseba, na dispela anti i bin haitim Joas insait long tempel bilong God. Em inap mekim olsem, long wanem, man bilong em Jehoiada, em Hetpris. Olsem na tupela wantaim i haitim Joas na bai bagarap i no ken painim em.
Ol Poroman Nogut i Mekim na Joas i Lusim Jehova
Ol i haitim Joas long tempel inap 6-pela yia. Long tempel, ol i skulim em long God Jehova na ol lo bilong em. Orait taim Joas i gat 7-pela krismas, Jehoiada i mekim samting bilong mekim Joas i kamap king. Yu laik save long olsem wanem Jehoiada i mekim olsem na wanem samting i kamap long tumbuna meri bilong Joas, em kwin nogut Atalia?—
Long pasin hait, Jehoiada i singautim ol spesel bodi gad, em ol bodi gad bilong ol king long Jerusalem long bipo. Em i tokim ol long olsem wanem em na meri bilong em i bin lukautim laip bilong bebi boi bilong King Ahasia. Orait, Jehoiada i soim Joas long ol dispela bodi gad, na ol i luksave olsem em man i gat rait long mekim wok king. Na ol i pasim tok long samting ol bai mekim.
Jehoiada i bringim Joas i kam ausait na i putim hat king long het bilong em. Long dispela taim, “ol manmeri i amamas na paitim han na singaut olsem, ‘Joas i ken i stap king longpela taim.’” Ol bodi gad i sanap klostu long Joas bilong lukautim em. Taim Atalia i harim ol man i singaut na amamas, em i ran i kam ausait na em i singaut na tokaut olsem em i no wanbel. Tasol Jehoiada i tokim ol bodi gad na ol i kilim i dai Atalia.—2 King 11:1-16.
it-1 379 par. 5
Ples Matmat
Jehoiada em wanpela Hetpris i save bihainim stretpela pasin, olsem na ol i soim ona long em taim ol i planim em long “Taun Bilong Devit long hap we ol i bin planim ol king.” Baibel tok em wanpela man tasol husat i no bilong lain king em ol i bin planim em long hap bilong planim ol king.—2St 24:15, 16.
Mekim Wok Painimaut
it-2 1223 par. 13
Sekaraia
12. Pikinini man bilong Hetpris Jehoiada. Bihain long Jehoiada i dai, King Joas i givim baksait long lotu i tru, na putim yau long ol rong edvais na i no long tok bilong ol profet bilong Jehova. Sekaraia, em kasen bilong Joas (2St 22:11), i givim tok lukaut long ol manmeri long dispela samting, tasol ol i no tanim bel, nogat, ol i tromoi ston long em na kilim em i dai insait long banis bilong tempel. Taim Sekaraia i laik dai, em i tok: “Jehova i ken lukim dispela samting na bekim pe i stret long yu.” God i mekim samting em profet i askim long en, ol Siria i kamapim bikpela bagarap long Juda na 2-pela wokman bilong Joas i kilim Joas i dai, “long wanem, em i bin kapsaitim blut bilong ol pikinini man bilong pris Jehoiada.” Baibel Grik Septuagint na Latin Vulgate i tok ol i kilim Joas bikos em i kapsaitim blut bilong “pikinini man” bilong Jehoiada. Tasol rait bilong lain Masoret na buk Peshitta bilong Siria i tok “ol pikinini man,” ating dispela tok i bilong soim olsem pikinini bilong Jehoiada, Sekaraia dispela profet na pris, em i wanpela gutpela man na em i gat namba.—2St 24:17-22, 25.
ME 22-28
GUTPELA SAVE I KAM LONG BAIBEL | 2 STORI 25-27
“‘Jehova Inap Givim Yu Planti Silva Winim Silva Yu Givim Long Ol’”
it-1 1266 par. 6
Joas
Joas i salim tu handret tausen soldia i go long king bilong Juda long pait long ol Idom. Tasol “wanpela wokman bilong God tru” i tok na ol i salim ol dispela man i go bek, na maski king bilong Juda i bin baim ol pinis long 1 handret silva talen (winim 2 milion Kina), ol i belhat taim ol i salim ol i go bek long ples bilong ol, long wanem, ating ol dispela soldia i bin tingting long kisim ol gutpela samting long ples ol bai go pait long en. Olsem na bihain long ol i go bek long hap Not, ol i pait long ol taun bilong ol lain i stap long hap saut, kirap long Samaria (ating ol i stap long dispela hap na mekim ol pait) i go inap long Bet-horon.—2St 25:6-10, 13.
“Traim na Lukim” Olsem Jehova i Gutpela
16 Lusim sampela samting yumi holim bilong mekim bikpela wok moa bilong Jehova. I no olsem yumi mas lusim olgeta samting yumi save amamas long mekim bambai yumi ken amamasim Jehova, nogat. (Ekl. 5:19, 20) Sapos yumi larim ol samting bilong skin i pasim yumi long mekim wok bilong God, orait yumi inap mekim wankain popaia olsem man long tok piksa bilong Jisas. Em i bungim planti gutpela samting long laip bilong em yet na em i lusim tingting long God. (Ritim Luk 12:16-21.) Wanpela brata i save stap long Frans, nem bilong em Christian, em i tok: “Mi no givim bikpela haptaim na strong bilong mi long mekim wok bilong Jehova na long helpim famili bilong mi.” Em na meri bilong em i tingting long mekim wok painia. Tasol bilong mekim olsem, ol i mas lusim wok mani bilong ol. Bilong sapotim ol yet, ol i mekim liklik wok bisnis long sait bilong klining, na ol i lain long amamas long ol liklik samting ol i holim pinis. Yu ting ol i amamas long lusim sampela samting long sindaun bilong ol? Christian i tok: “Mipela i amamas tru olsem wok autim tok bilong mipela i kamap gut nau, na mipela i amamas long lukim ol Baibel sumatin na ol gobek i lain long Jehova.”
Mekim Wok Painimaut
Yu Gat Wanpela Tisa i Save Skulim Yu Long God?
TAIM Usia i gat 16 krismas tasol, em i kamap king bilong lain Juda long hap saut. Em i mekim wok king winim 50 yia, kirap long 829 B.C.E. i go inap long 778 B.C.E. Kirap long taim em i yangpela yet, Usia “i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela.” Wanem samting i kirapim em long bihainim stretpela pasin? Baibel i tok: “Taim Sekaraia i no dai yet, King Usia i gat strongpela tingting long bihainim laik bilong God, na em i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, . . . Taim Usia i strong yet long bihainim laik bilong God, orait God i helpim em na olgeta samting Usia i mekim, i kamap gutpela.”—2 Stori 26:1, 4, 5.
Yumi no save long planti stori bilong Sekaraia, man bilong givim gutpela tingting long king, yumi save tasol long dispela stori bilong em i stap long Baibel. Tasol Sekaraia “i skulim Usia long pasin bilong pret na stap aninit long God,” na long dispela rot Sekaraia i stap olsem gutpela tisa na i kirapim dispela yangpela king long bihainim stretpela pasin. Wanpela Baibel (The Expositor’s Bible) i tok long Sekaraia olsem em “wanpela man i save gut tru long ol tok bilong Baibel, na em i gat planti save long ol samting bilong lotu, na em inap skulim gut ol narapela man long save bilong em.” Na wanpela saveman bilong Baibel i stori long Sekaraia olsem: “Em i save gut long ol tok profet na . . . em i gat bikpela save, em man bilong lotu, na em i save wokabaut stret tasol; na i luk olsem em i skulim gut Usia.”
ME 29–JUN 4
GUTPELA SAVE I KAM LONG BAIBEL | 2 STORI 28-29
“Yu Inap Stap Gut Long Jehova Maski Papamama i No Stap Gutpela Eksampel”
Bihainim Pasin Bilong Ol Gutpela Pren Bilong Jehova
8 Stori bilong Hesekia i narapela kain long Rut, long wanem, Hesekia i kamap long lain em ol i dediket pinis long Jehova. Tasol i no olgeta manmeri bilong lain Israel i stap gut long God. Papa bilong Hesekia em King Ahas, na em i no stap gut long God. Ahas i kirapim lain Juda long lotuim ol imis, na tu, em i bagarapim tempel bilong Jehova long Jerusalem. Ol samting nogut tru i kamap insait long famili bilong Hesekia taim em i liklik yet; papa bilong em i sakrifaisim sampela brata bilong Hesekia long wanpela giaman god!—2 Kin. 16:2-4, 10-17; 2 Sto. 28:1-3.
Bihainim Pasin Bilong Ol Gutpela Pren Bilong Jehova
9 Taim Hesekia i kamap bikpela man, em inap bihainim pasin bikhet, na kamap man bilong belhat, na birua long God. Sampela manmeri i no karim ol bikpela hevi olsem Hesekia, tasol ol i pilim olsem i stret long ol i “putim hevi” long Jehova na “kros long em” o bagarapim oganaisesen bilong em. (Snd. 19:3) Sampela manmeri i ting olsem pasin nogut bilong famili bilong ol i kontrolim laip bilong ol, olsem na i hatwok long ol i abrusim pasin nogut, na ol inap mekim wankain pasin nogut olsem papamama bilong ol i bin mekim. (Ese. 18:2, 3) Yu ting dispela kain tingting i stret?
10 Laip stori bilong Hesekia i kirapim yumi long tok: Nogat tru! I no gat gutpela risen long kros long Jehova, long wanem, em i no kamapim ol pasin nogut i painim ol man long nau. (Jop 34:10) Em tru olsem papamama inap stiaim ol pikinini long bihainim stretpela pasin, o pasin nogut. (Snd. 22:6; Kol. 3:21) Dispela i no makim olsem sindaun bilong famili bai stiaim pasin bilong man long laip olgeta bilong em, nogat. Jehova i givim wanpela gutpela presen long yumi olgeta—yumi yet inap mekim disisen long ol samting yumi bai mekim, na ol pasin yumi laik bihainim. (Lo 30:19) Olsem wanem Hesekia i yusim dispela presen?
11 Papa bilong Hesekia em wanpela king bilong Juda na em i mekim olgeta kain pasin i nogut tru, tasol Hesekia i bihainim stretpela pasin. (Ritim 2 King 18:5, 6.) Papa bilong Hesekia inap stiaim Hesekia long mekim ol pasin i nogut tru, tasol i gat ol narapela man husat i stiaim Hesekia long bihainim stretpela pasin. Em ol kain profet olsem Aisaia, Maika, na Hosea. Ating King Hesekia i tingim tingim na em i pilim tru ol tok kaunsel na ol skultok em Jehova i kirapim ol dispela bilipman long autim. Olsem na Hesekia i stretim bek ol rong em papa bilong em i bin mekim. Em i klinim tempel, na givim ol animal bilong mekim ofa na rausim sin bilong ol manmeri, na em i bagarapim ol imis bilong ol god giaman bilong ol haiden. (2 Sto. 29:1-11, 18-24; 31:1) Taim King Senakerip bilong Asiria i laik bagarapim Jerusalem, dispela i putim bikpela hevi tru long Hesekia. Tasol em i sanap strong na soim klia olsem em i bilip tru long God. Em i bilip olsem God bai kisim bek lain Juda, na em i strongim ol manmeri long rot bilong ol tok na pasin em i mekim. (2 Sto. 32:7, 8) Bihain, Hesekia i kisim pasin antap. Tasol taim em i kisim tok bilong stretim em, em i daunim em yet na tanim bel. (2 Sto. 32:24-26) Hesekia i no larim pasin nogut bilong em i stiaim pasin em i bihainim. Em i soim olsem em i stap pren bilong Jehova na ol narapela inap bihainim gutpela eksampel bilong em.
Mekim Wok Painimaut
Natan—Man i Sambai Long Lotu i Tru
Natan em i man bilong lotuim Jehova, na long dispela as, em i redi long sapotim plen bilong Devit long wokim namba 1 tempel bilong lotu i tru hia long graun. Tasol long dispela taim Natan i kamapim tingting bilong em yet, na i no tingting i kam long Jehova. Long dispela nait, God i tokim profet long givim narapela tok long king olsem: Devit i no ken sanapim tempel bilong Jehova. Wanpela pikinini man bilong Devit bai sanapim dispela tempel. Tasol Natan i tok God bai wokim wanpela kontrak wantaim Devit na em bai “mekim ol man long lain bilong [Devit] i kamap king oltaim.”—2 Sml. 7:4-16.
Tingting bilong Natan long husat i mas wokim tempel i no stret wantaim laik bilong God. Tasol dispela profet husat i gat pasin daun i no komplein. Em i amamas long harim na bihainim tok bilong Jehova. Natan i stap olsem gutpela piksa yumi ken bihainim sapos God i mas stretim yumi long sampela kain rot. Yumi save olsem Jehova i orait long Natan, long wanem, bihain Jehova i mekim yet wok long em olsem wanpela profet. I luk olsem Jehova i kirapim Natan na profet Gat long tokim Devit long stretim gut wok bilong 4,000 man i mekim musik long tempel.—1 Sto. 23:1-5; 2 Sto. 29:25.
JUN 5-11
GUTPELA SAVE I KAM LONG BAIBEL | 2 STORI 30-31
“Pasin Bilong Bung Wantaim Bai Helpim Yumi”
it-1 1103 par. 2
Hesekia
Em i Givim Bel Long Lotu i Tru. Hesekia i kamapim klia pasin bilong em long givim bel long lotuim Jehova bihain tasol long em i kamap king long taim em i gat 25 krismas. Fes samting em i mekim, em i opim gen tempel na stretim. Bihain em i singautim ol pris na ol Livai na em i tokim ol: “Nau mi gat laik tru long mekim wanpela kontrak wantaim Jehova, God bilong Israel.” Dispela em kontrak bilong stap gut long God, long wanem, kontrak bilong Lo i stap yet tasol ol manmeri i no bihainim, na nau ol i kirap mekim olsem gen long Juda. Hesekia i lusim bikpela strong long oganaisim ol Livai long wok bilong ol, na stretim gen wok bilong pilaim musik na mekim ol singsing. Dispela em long mun Nisan, em taim bilong mekim bung bilong Pasova, tasol ol i no mekim yet tempel na ol pris na ol Livai i kamap klin. Long de namba 16 bilong Nisan, ol i mekim tempel i kamap klin na putim olgeta samting bilong tempel i go bek long ples bilong ol. Bihain ol i mas mekim samting bilong karamapim sin bilong ol manmeri bilong Israel. Pastaim ol prins i bringim ol sakrifais, ofa bilong tekewe sin bilong kingdom, bilong ples holi, ol manmeri, na bihain ol manmeri i givim planti tausen ofa bilong paia i kukim olgeta.—2St 29:1-36.
it-1 1103 par. 3
Hesekia
Ol manmeri i no klin na dispela i pasim ol long mekim bung bilong Pasova long taim bilong mekim dispela bung, olsem na Hesekia i bihainim lo i tok long ol man i no klin i ken mekim bung bilong Pasova long narapela mun bihain. Em i raitim ol pas na givim long ol man bilong bringim tok long singautim ol Juda na ol Israel kirap long Berseba i go inap long Dan. Ol manmeri i lap na tok bilas long ol man bilong bringim tok; tasol sampela manmeri long lain Aser, Manase, na Sebulun i daunim ol yet na ol i kam, na sampela man long Efraim na Isakar tu i kam. Ol manmeri i no bilong lain Israel em ol i save lotuim Jehova, ol tu i kam. I luk olsem ol lain husat i sapotim lotu i tru na ol i stap long hap not, ol i mas strongim bel long kam long dispela bung. Wankain olsem ol man bilong bringim tok, ating ol narapela i birua na tok bilas long ol, long wanem, ol manmeri long 10-pela traib long hap not i insait tru long lotu giaman na ol Asiria i laik mekim nogut long ol.—2St 30:1-20; Nam 9:10-13.
it-1 1103 par. 4-5
Hesekia
Bihain long bung bilong Pasova, ol i mekim bung bilong Bikpela De Bilong Bret i No Gat Yis inap 7-pela de na ol manmeri i amamas tru, olsem na ol i surikim dispela bung i go inap narapela 7-pela de moa. Maski em taim bilong hevi, Jehova i blesim dispela bung na “bikpela amamas tru i kamap long Jerusalem, long wanem, kirap long taim bilong King Solomon bilong Israel, pikinini man bilong Devit, na i kam, i no gat kain samting olsem i bin kamap long Jerusalem.”—2St 30:21-27.
Samting ol i mekim bihain long dispela bung i kamapim klia olsem em i no wanpela bung nating bilong kisim amamas, nogat, em bung bilong stretim na strongim gen lotu i tru. Paslain long ol i go bek long ol ples bilong ol, ol i go long ol taun na brukim ol pos ston bilong lotu, bagarapim ol ples lotu na ol alta, na katim ol pos bilong lotu long ol taun bilong Juda na Benjamin, na tu, long ol taun bilong ol Efraim na Manase. (2St 31:1) Hesekia i stap gutpela eksampel taim em i brukim kopa snek em Moses i bin wokim, bikos ol man i mekim i kamap imis bilong lotu na ol i save mekim sakrifais bilong kamapim smok i go long en. (2Ki 18:4) Bihain long dispela bung, Hesekia i stretim rot bilong ol manmeri i mekim yet lotu i tru. Em i mekim olsem taim em i oganaisim lain pris na wok bilong sapotim wok i kamap long tempel; em i tok strong long bihainim Lo long sait bilong givim 10-pela hap bilong ol samting na namba 1 kaikai bilong helpim ol Livai na ol pris, na ol manmeri i givim ol dispela samting wantaim bel olgeta.—2St 31:2-12.
Mekim Wok Painimaut
“Yupela Bai Amamas Sapos Yupela i Mekim Ol Dispela Samting”
14 Narapela rot bilong soim olsem yumi gat pasin daun em pasin bilong redi long putim gut yau. Jems 1:19 i tok, yumi mas “putim yau kwik long harim tok.” Jehova i stap nambawan gutpela eksampel long dispela pasin. (Stt. 18:32; Jos. 10:14) Yumi inap kisim skul long pasin bilong God long Kisim Bek 32:11-14. (Ritim.) Maski i no gat wok long Jehova i harim tok bilong Moses, Em i larim Moses i kamapim tingting bilong em. Sapos wanpela man i save holim ol tingting kranki, ol narapela bai i no redi long putim yau long em na bihainim tok bilong em. Tasol Jehova i no save les kwik long putim yau long ol man husat i bilip long em na askim em long helpim ol.
15 Yumi olgeta i ken askim yumi yet olsem: ‘Sapos Jehova i daunim em yet na redi long putim yau long Abraham, Resel, Moses, Josua, Manoa, Elaija, na Hesekia, orait olsem wanem long mi? Mi tu inap onarim na rispektim ol bratasista na redi long harim ol gutpela tingting ol i kamapim na bihainim? I gat wanpela long kongrigesen o famili bilong mi em ol i laik kamapim tingting bilong ol na i stret long mi putim yau long ol long nau yet? Mi ken mekim wanem bilong helpim ol?’—Stt. 30:6; Het. 13:9; 1 Kin. 17:22; 2 Sto. 30:20.
JUN 12-18
GUTPELA SAVE I KAM LONG BAIBEL | 2 STORI 32-33
“Strongim Ol Bratasista Long Taim Bilong Hevi”
it-1 204 par. 5
Asiria
Senakerip. Senakerip, pikinini man bilong Sargon namba 2, i kam pait long Juda long namba 14 yia bilong Hesekia i stap king (732 B.C.E.). (2Ki 18:13; Ai 36:1) Ahas, papa bilong Hesekia, i mekim na ol Juda i stap aninit long Asiria, tasol Hesekia i no laik Asiria i bosim ol. (2Ki 18:7) Dispela i mekim Senakerip i kam pait long Juda na daunim 46 taun (skelim Ai 36:1, 2), na em i stap long kem long Lakis na strong olsem Hesekia i mas givim em 30 talen gol (winim 4 milion Kina samting) na 300 talen silva (winim 6 milion Kina samting). (2Ki 18:14-16; 2St 32:1; skelim Ai 8:5-8) Maski ol i givim gol na silva, Senakerip i salim ol mausman bilong em long tokim ol man long Jerusalem long sarenda. (2Ki 18:17–19:34; 2St 32:2-20) Bihain Jehova i kilim i dai 185 tausen soldia bilong Asiria long wanpela nait tasol, olsem na Senakerip i go bek long Ninive. (2Ki 19:35, 36) Bihain 2-pela pikinini man bilong em i kilim em i dai na narapela pikinini man i kisim ples bilong em na kamap king, em Esar-hadon. (2Ki 19:37; 2St 32:21, 22; Ai 37:36-38) Ol i raitim stori bilong ol dispela samting long ston i gat stori bilong Senakerip na ston i gat stori bilong Esar-hadon. Tasol ol i no raitim stori long bagarap i painim ami bilong Asiria.
Ol Strongpela Lida Tru—Ol i Makim Husat Long Nau?
12 Taim yumi pilim olsem yumi no inap stretim wanpela hevi, oltaim Jehova i save redi long givim helpim yumi nidim. Tasol em i laik bai yumi mekim olgeta samting yumi inap mekim bilong stretim dispela hevi. Hesekia i mekim olgeta samting em inap long mekim. Baibel i tok em i kisim skultok bilong “ol ofisa na ol strongpela soldia bilong en” na em i “pasim ol hul wara i stap ausait long taun.” Hesekia i “strong long ol wokman bilong en i mas strongim banis bilong Jerusalem hariap. Olsem na ol wokman i wokim gen hap banis i bruk pinis, na ol i wokim ol taua antap long banis, bilong ol soldia i ken i stap na was long ol birua. Na ausait long bikpela banis bilong taun ol i wokim narapela banis i raunim taun olgeta.” Na tu, em i “wokim planti spia na ol hap plang bilong pait.” (2 Sto. 32:3-5) Long dispela taim, Jehova i yusim Hesekia, ol ofisa bilong em, na ol gutpela profet, long lukautim ol manmeri bilong Em.
Ol Strongpela Lida Tru—Ol i Makim Husat Long Nau?
13 Bihain, Hesekia i mekim wanpela samting we i winim tru wok em i mekim long lukautim ol hul wara na strongim gen banis bilong taun. Em i stap olsem gutpela wasman, olsem na em i bungim ol manmeri na mekim tok bilong strongim ol, em i tok: “Yupela . . . i no ken pret long king bilong Asiria wantaim bikpela lain ami bilong en. I tru, ol i gat bikpela strong, tasol yumi gat bikpela strong moa i winim strong bilong ol. King bilong Asiria i kisim strong bilong em long ol man, tasol strong bilong yumi i kam long God, Bikpela bilong yumi. Em i stap wantaim yumi na bai em i helpim yumi na i daunim ol birua bilong yumi.” Hesekia i kirapim gen ol manmeri long tingim olsem Jehova bai mekim pait bilong helpim ol. Dispela i helpim ol long bilip long God na ol i no pret. Hesekia na ol ofisa na ol strongpela soldia bilong em, na tu, profet Maika na profet Aisaia, ol i soim klia olsem ol i stap gutpela wasman, olsem Jehova i bin tok promis long rot bilong profet bilong em.—2 Sto. 32:7, 8; ritim Maika 5:5, 6.
Mekim Wok Painimaut
Tanim Bel Tru i Makim Wanem Samting?
11 Bihain Jehova i bekim ol beten bilong Manase. Em i lukim olsem long bel, Manase i mekim ol senis, na dispela i kamap ples klia long ol beten bilong em. Jehova i putim yau long singaut bilong Manase na larim em i kirap gen long mekim wok king. Taim rot i op, Manase i mekim olgeta samting bilong soim olsem em i tanim bel tru. Em i mekim samting em Ahap i no bin mekim. Em i senisim ol pasin bilong em. Em i rausim lotu giaman na strongim lotu i tru. (Ritim 2 Stori 33:15, 16.) Dispela i makim olsem em i mas i gat strongpela bel na bilip, long wanem, inap planti yia Manase i stap piksa nogut long famili bilong em yet, ol bikman insait long wok king bilong em, na ol manmeri bilong em. Tasol nau long ol laspela yia bilong em long stap king, Manase i wok strong long rausim sampela bilong ol pasin nogut em i bin mekim. So i luk olsem em i stap gutpela eksampel long tumbuna pikinini man bilong em Josaia, husat i kamap gutpela king long bihain.—2 Kin. 22:1, 2.
12 Yumi inap kisim wanem skul long stori bilong Manase? Em i daunim em yet, na em i mekim sampela samting moa. Em i beten na askim God long marimari long em. Na em i senisim ol pasin bilong em. Em i wok strong long rausim ol samting nogut em i bin kamapim, na em i wok strong long lotuim Jehova na helpim ol narapela long mekim wankain samting. Stori bilong Manase i stap olsem gutpela eksampel long ol man em ol i bin mekim ol bikpela sin tru. Dispela i kamapim klia olsem Jehova God em i “gutpela tru na [em] save redi long fogivim ol sin” bilong yumi. (Sng. 86:5) God inap fogivim ol man em ol i tanim bel tru.
JUN 19-25
GUTPELA SAVE I KAM LONG BAIBEL | 2 STORI 34-36
“Larim Tok Bilong God i Helpim Yu”
it-1 1157 par. 4
Hulda
Taim Josaia i harim ol i ritim “buk bilong Lo” em hetpris Hilkia i painim long taim ol i stretim tempel, em i salim sampela man i go bilong painimaut tingting bilong Jehova. Ol dispela man i go long Hulda, na em i tokim ol long tok bilong Jehova, olsem olgeta hevi em buk i tok bai kamap long ol man i sakim tok, ol hevi bai kamap long kantri i gat pasin apostet. Hulda i tok tu olsem Josaia i mekim pasin daun long ai bilong Jehova, olsem na em i no inap lukim ol hevi i kamap, nogat, em bai dai long taim i gat bel isi na ol bai planim em long matmat wankain olsem ol i bin planim ol tumbuna bilong em.—2Ki 22:8-20; 2St 34:14-28.
Laikim Tru Haus Bilong Jehova!
20 Taim King Josaia i wok long stretim haus bilong Jehova, Hetpris Hilkia “i lukim buk i gat tok bilong lo bipo Bikpela i bin givim long ol Israel long han bilong Moses.” Hilkia i givim long Safan, em kuskus bilong king, na Safan i ritim long Josaia. (Ritim 2 Stori 34:14-18.) Wanem samting i kamap? Wantu king i bel hevi tru na i brukim klos bilong em na i tokim sampela man long go askim Jehova long samting buk i toktok long en. Long rot bilong profet meri Hulda, God i givim tok i makim olsem em i no laik tru long sampela pasin bilong lotu ol manmeri long Juda i mekim. Tasol em i tingim gutpela wok Josaia i bin mekim long rausim ol pasin bilong lotuim ol imis, na Jehova i orait long em maski Em i tok bagarap bai painim lain bilong Em. (2 Sto. 34:19-28) Yumi kisim wanem skul long dispela? Yumi mas i gat wankain laik olsem Josaia, a? Yumi mas bihainim kwik ol tok bilong Jehova, na tingim ol samting em inap kamap sapos yumi harim tok bilong ol apostet na yumi no stap gut long em. Na yumi ken bilip strong olsem Jehova bai lukim na amamas long pasin bilong yumi long laikim tumas lotu i tru, olsem em i bin mekim long Josaia.
Mekim Wok Painimaut
Bai Yu Pilim Tru Ol Skul i Stap Long Baibel?
15 Yumi inap kisim wanem tok lukaut long stori bilong King Josaia? Tingim wanem samting i stiaim em long i go pait na dai i painim em. (Ritim 2 Stori 35:20-22.) Josaia “i go bilong pait” long King Neko bilong Isip, maski dispela king i tokim Josaia olsem em i no gat kros long em. Baibel i tok God i givim tok long Josaia “long maus bilong King Neko.” Orait bilong wanem Josaia i go long pait? Baibel i no stori long dispela samting.
16 Hau bai Josaia i save olsem Jehova i yusim Neko long givim tok long em? Josaia inap askim profet Jeremaia. (2 Sto. 35:23, 25) Tasol Baibel i no stori long dispela samting. Neko i laik go long Karkemis long “pait long ol birua bilong [em],” na em i no tingting long pait long Jerusalem. Na tu, Neko i no tok bilas long nem bilong Jehova na lain bilong Em. Olsem na Josaia i no bihainim stretpela tingting taim em i laik pait long Neko. Yumi inap kisim wanem skul long dispela stori? Taim hevi i painim yumi, yumi mas mekim ol samting i stret wantaim laik bilong Jehova.
17 Taim hevi i kamap, yumi mas skelim gut na bihainim ol stiatok bilong Baibel we inap helpim yumi long stretim hevi. Sampela taim yumi ken toktok wantaim ol elda na kisim tingting bilong ol. Yumi inap tingim save yumi gat pinis long rot bilong stretim dispela hevi, na skelim ol tok i stap long ol pablikesen bilong yumi. Tasol ating i gat ol narapela stiatok bilong Baibel em ol elda inap kirapim yumi long skelim. Kain olsem, wanpela sista i save olsem em i gat wok long autim gutnius. (Apo. 4:20) Man bilong dispela sista i no stap long tok i tru, olsem na wanpela taim sista i laik i go autim tok, tasol man i laik bai sista i stap long haus. Man bilong sista i tok tupela i no bin lusim sampela haptaim long stap na mekim sampela samting o sampela wok bilong ol yet. Sista inap tingim ol stiatok bilong Baibel i stori long pasin bilong bihainim tok bilong God na kamapim ol disaipel. (Mat. 28:19, 20; Apo. 5:29) Tasol sista i mas tingim tu olsem maritmeri i mas i stap daun long man bilong em na bihainim gutpela tingting. (Efe. 5:22-24; Fili. 4:5) Sista i ken skelim olsem: Man bilong em i tambuim em long mekim wok autim tok, o em i laik bai sista i mekim narapela samting long wanpela de tasol? Em tru olsem yumi mas mekim laik bilong God, tasol yumi no ken mekim samting we bel inap kotim yumi.
JUN 26–JULAI 2
GUTPELA SAVE I KAM LONG BAIBEL | ESRA 1-3
“Larim Jehova i Yusim Yu”
Yu Lukim Samting Sekaraia i Bin Lukim?
OL JUDA i amamas tru. God Jehova “i kirapim bel bilong King Sairus bilong Persia” long larim lain Israel em ol i bin stap kalabus long Babilon inap planti yia long go bek long Juda. King i mekim wanpela tokaut olsem ol Juda i ken go bek long kantri bilong ol na “wokim gen haus bilong Jehova, em God bilong ol Israel.” (Esr. 1:1, 3) Em wanpela gutpela tokaut tru! Dispela i makim olsem ol man bai kirap gen long lotuim God tru long graun em i bin givim long ol.
Ol Karis na Hat King Bai Lukautim Yu
2 Sekaraia i save olsem lain Juda husat i go bek long Jerusalem i gat strongpela bilip. “God i kirapim tingting bilong ol” dispela lain long lusim ol haus na bisnis bilong ol bambai ol i ken go bek long Jerusalem na wokim gen tempel. (Esr. 1:2, 3, 5) Ol i lusim ples we ol i save gut long en, na i go long wanpela ples we planti bilong ol i no save long en. Ol i bin wokabaut inap 1 tausen 6 handret kilomita long ples drai nating bilong i go wokim tempel bilong Jehova long Jerusalem. Dispela i soim olsem ol i tingim dispela wok olsem bikpela samting.
Mekim Wok Painimaut
Sampela Bikpela Tok Bilong Buk Esra
1:3-6. Sampela Israel i bin stap bek long Babilon, na olsem tasol planti Witnes Bilong Jehova i no inap mekim fultaim sevis o autim tok long hap i no gat planti Witnes, tasol ol i save sapotim na strongim ol lain husat inap mekim. Na ol i save givim mani samting bilong helpim wok bilong autim tok bilong Kingdom na kamapim disaipel.