İnançları Nedeniyle Hapsediliyorlar: Ukrayna
Ukrayna’daki Yehova’nın Şahitleri, yaklaşık otuz yıldır vicdani retçilere alternatif sivil hizmet yapma hakkı tanıyan bir yasadan yararlanıyor. Bu tür bir hizmeti yerine getirmek, onların çeşitli kamu hizmetlerine katılmalarına ve vicdani duruşlarını korumalarına olanak tanır.
Ancak 24 Şubat 2022’de Ukrayna’da savaşın başlaması, seferberlik sırasında alternatif sivil hizmet için yasal bir düzenlemenin olmadığını ortaya çıkardı ve yüzlerce vicdani retçinin dava sürecinin başlamasına sebep oldu. Bu durumda, onların kararlı duruşlarının ardındaki inançları göz ardı ediliyor ve vicdanlarına uygun şekilde hareket etme haklarına saygı gösterilmiyor. Bu tür bir muamele insan hakları ilkeleri ve Ukrayna Anayasa’sında belirtilen şu kanunla uyuşmuyor: “Askeri görevin yerine getirilmesinin bir vatandaşın dini inançlarına aykırı olması durumunda, bu görevin yerine getirilmesi alternatif (askeri olmayan) hizmetle değiştirilecektir.”
17 Haziran 2025’ten beri vicdani ret nedeniyle hapiste olan toplam 5 Şahit erkek 36 ay hapis cezasına çarptırıldı. Ayrıca 3 Şahit erkek şu anda tutuklu yargılanıyor ve mahkeme kararını bekliyor.
Uluslararası Kuruluşların Endişeleri
Bu gelişmeleri takip eden üç BM Özel Raportörü, Ukrayna’da alternatif sivil hizmetin olmaması konusundaki endişelerini dile getirdi. 8 Kasım 2023 tarihli Ukrayna hükümetine yazdıkları bildiride şunları belirttiler: “Vicdani sebeplerle zorunlu askerliği reddeden kişilerin ve bu hakkı savunanların yargılanmasından endişe duyuyoruz.”
Yaşanan Olaylar
17 Haziran 2025
Toplam 8 Şahit hapis yatıyor.
24 Şubat 2022
Sıkıyönetim ilan edildi ve tam seferberlik başladı.
23 Haziran 2015
Ukrayna Yüksek Mahkemesi, Vitaliy Şalayko davasında askeri seferberlik sırasındaki vicdani ret hakkını onayladı.
Aralık 1991
Alternatif (Askeri Olmayan) Hizmet Kanunu kabul edildi.
28 Şubat 1991
Yehova’nın Şahitleri Ukrayna’da resmi olarak tanındı.