Sporun Sahip Olduğu Yer
BÜYÜK Yaratıcımızdan Mukaddes Kitapta ‛mutlu Tanrı’ olarak bahsedilmektedir ve O, yaratıklarının mutlu olmasını istemektedir. (I. Timoteos 1:11) Bu nedenle O’nun, insanları oyundan zevk alma yeteneği ile yaratmış olması, şaşırtıcı olmamalıdır. Nitekim, The New Encyclopedia Britannica şöyle yazmaktadır: “Spor ve oyunların tarihi, insanlık tarihinin bir kısmıdır.”
Topun ortaya çıkışının, oyun tarihindeki en önemli etken olduğu söylenmiştir. Yukarıda belirtilen ansiklopedi şöyle der: “Hayvanların, oyuncaklarla zıplamaktan zevk aldıkları gözlemi, .... top yerine geçen bir şeyin kovalanmadığı ya da fırlatılmadığı bir zamanın hiçbir zaman olmadığını düşündürmektedir.”
İlginç olan, çok uzun bir süredir topa vurmak için bir alet kullanılıyor olmasıdır. Britannica şunları yazmaktadır: “Persler, Yunanlılar ve Amerika Kızılderililerinin sopa oyunları oynadıkları muhakkaktır. Tibet kaynaklı bir sözcük olan polonun bir türünün (MÖ 522-MÖ 486 yılları arasında hüküm süren) I. Darius’un zamanlarında Perslerce iyi bilindiği anlaşılmaktadır. Çağımızdaki şekliyle İskoçya tarafından sahiplenilen golfun ise, Roma zamanında ve birçok Avrupa ülkesinde muteber ilk türleri vardı.”
İlk Çağlarda Oyunlara Verilen Önem
İbranice Mukaddes Yazıların (Eski Ahit) yazılmasının tamamlanmasından yüzlerce yıl önce organize spor popüler ve yaygındı. Örneğin, Yunanistan’daki eski Olympia’da, her dört yılda bir oyunlar düzenlenirdi. Britannica, “MÖ 776’dan MS 217 yılına kadarki Olympia şampiyonlarının kayıtları mevcuttur” demektedir ki, bu yaklaşık bin yıllık bir süreyi kapsamaktadır! Yunanlıların hayatında Olimpiyat Oyunları o kadar önemli bir yer tutmaktaydı ki, zamanı buna göre ölçerlerdi; oyunlar arasındaki her dört yıllık zaman dilimine bir Olimpiyat denilirdi. Böylece, bu eski zaman hesaplama yöntemine göre, İsa Mesih 194. Olimpiyatta doğmuştu.
Peygamberlerden biri, “Şehir [Yeruşalim] meydanlarında oynayan erkek ve kız çocuklarla onun meydanları dolacak” demekle birlikte, İbranice Mukaddes Yazılar organize oyunlar hakkında bir şey söylemez. (Zekarya 8:5) İsa’nın doğumundan yüz yıldan fazla bir zaman önce Yunan atletizm yarışmaları İsrail’e de gelmişti. Yeruşalim’de bir spor salonu inşa edilmiş ve bazı din adamları bile oyunlara katılmak için görevlerini ihmal etmişlerdi.—II. Makabiler 4:12-15.
İsa doğduğunda Roma İmparatoru olan Sezar Avgustus’un atletizm sevgisi vardı ve oyunlar Roma’da popülerlik kazandı. Ancak, Roma vatandaşlarını gerçekten ilgilendiren olaylar, boks ve güreş gibi dövüşmeyi gerektirenlerdi. Bu tür “sporlar” sık sık, insanların birbirlerine ya da hayvanlara karşı ölüme kadar dövüşmeye zorlandığı şiddet dolu ve kan dökülen müsabakalara dönüşmekteydi.
“Yeni Ahit”te Spor
Buna rağmen, sporun bu derece kötüye kullanılmış olması, spor yapmanın yanlış olduğu anlamına gelmiyordu. Mukaddes Yazılarda, ne İsa’nın ne de takipçilerinin oyunları ya da onlara katılmayı mahkûm ettiklerini hiç okumuyoruz. Aksine resuller sık sık öğretim noktalarını açıklamak için oyunlardan örnekler vermişlerdir.
Örneğin, resul Pavlus İsa’nın takipçilerini şöyle teşvik ettiğinde, herhalde Olimpiyat Oyunlarındaki koşu yarışlarını düşünmüştü: “Bilmez misiniz ki koşu meydanında yarışanların hepsi gerçi koşarlar, fakat mükafatı birisi alır? Öyle koşun ki, nail olasınız.” Pavlus şunları da eklemişti: “Müsabakaya cehdeden her adam her şeyde nefsini zapteder. Onlar fani bir çelenk almak için, fakat biz fani olmayan için yaparız.”—I. Korintoslular 9:24, 25.
Başka bir vesilede Pavlus, İlk Hıristiyanların hayat ödülünü kazanmak için kararlılıkla koşması gerektiğini söylemişti. Pavlus, “Mesih İsada Allahın yüksek davetinin mükâfatı için, hedefe doğru koşuyorum” diye yazmıştı. (Filipililer 3:14) Daha sonra, ahlaklı bir hayatın kurallarına yapışma ihtiyacını belirtirken Pavlus, Timoteos’u şöyle uyarmıştı: “Hem de bir kimse spor müsabakasına girerse, usule göre müsabaka etmedikçe, başına çelenk konmaz.” (II. Timoteos 2:5) Resul Petrus da, sorumluluğunu yerine getiren, cemaatte hizmet eden nazırların “solmaz izzet tacına nail olacak”larını yazmıştı.—I. Petrus 5:4.
Timoteos’un spordan zevk alan genç iman kardeşlerine çobanlık görevi yapmış olduğuna şüphe yoktur. Bu nedenle Pavlus ona “[jimnastikçi olarak] bedence idman az faidelidir” derken, Yunanlılarca yoğun bir şekilde yapılmakta olan jimnastik egzersizlerinin bazı faydaları olduğunu kabul etmişti. Pavlus derhal şunları da ilave etti: “Fakat takva (Tanrısal bağlılık) şimdiki ve gelecek hayatın vadine malik olarak her şey için faidelidir.”—I. Timoteos 4:8.
Egzersiz İçin Uygun Bir Yer
Böylece Mukaddes Yazılar, bedensel idman veya egzersizin, hayatta uygun bir yerinin olabileceğini belirtmektedir. Fakat, dengeye ve makullüğe ihtiyaç vardır. Pavlus, “Tatlılığınız (makullüğünüz) bütün insanlara malûm olsun” diye yazmıştır. (Filipililer 4:5) Ancak bu dengeyi bulmak, ne kadar güçtür!
Eski Yunanlılar oyunlara aşırı önem vermiş ve Romalılar da, oyunların, hem katılanlara hem de kanlı gösterilerden zevk alanlara zarar verici türlerini ön plana çıkarmışlardır. Öte yandan, bazıları da oyunları din adına baskı altına almış, hatta yasaklamıştı. The New Encyclopedia Britannica şu gözlemde bulunmuştur: “17. yüzyılın bağnaz tutumları, Avrupa ve Amerika’da zevki çok azaltmıştır.”
Son zamanlarda sporda belki tarihte hiçbir zaman görülmemiş bir yeniden canlanma gözlemlenmektedir. The World Book Encyclopedia, “Hava durumundan sonra insanlar başka herhangi bir konudan daha fazla herhalde spor hakkında konuşmaktadırlar” demektedir. Hatta spora “kitlelerin uyuşturucusu” dahi denilmiştir.
Bu ölçüye varan spor düşkünlüğünün yarattığı bazı sorunlar nelerdir? Bunun sonucu olarak siz ya da aileniz olumsuz etkilere katlanmak zorunda kalıyor musunuz? Sporu uygun yerinde nasıl tutabilirsiniz?