Radyal Keratotomi Nedir?

Uyan! dergisi bu makalede radyal keratotomi olarak bilinen ameliyat yöntemi, bunun kişiye sağlayabilecekleri ve karşılaşılabilecek riskler konusunda bilgiler sunmaktadır. Uyan! dergisi bu yöntemin kullanımı ile ilgili olarak bir tavsiyede bulunmamaktadır. Kişisel incelemesinden sonra bu yöntemin kendisine uygun olup olmadığı hakkında karar verme sorumluluğu kişiye aittir.

RADYAL KERATOTOMİ’NİN (RK) tanıtımı son zamanlarda bazı ülkelerde televizyon, dergiler, gazete makaleleri, ve radyo aracılığıyla yaygınlaşmıştır. RK, son iki yıldır uluslararası oftalmoloji toplantılarında önde gelen bir tartışma konusu olmuştur. Bu yöntem, 20 yılı aşkın bir süredir uygulanmakta ve bazı tıp araştırmacılarınca daha da önceden beri tarif edilmekte olmasına rağmen, ancak bir süredir bu kadar popüler hale gelmiştir. Sayıları gittikçe artan göz operatörleri, seminerlere katılmakta ve bu yöntemi uygulamayı öğrenmektedir.

Milyonlarca insan ya miyop olarak doğmakta ya da sonradan miyop olmaktadır. Fakat “miyop” ne demektir? Miyop, uzaktaki cisimleri gözlük ya da lenslerin yardımı olmaksızın net olarak göremeyen kişidir. Miyop kimseler genellikle gözlüksüz olarak okuyabilirler; ancak, uygun odaklamayı sağlamak üzere yazıyı yakın tutmaları gerekir.

Radyal keratotomi, miyop kimselere uygulandığı zaman uzağı görmek için gözlük veya lens ihtiyacını azaltmayı ya da yok etmeyi amaçlayan bir cerrahi yöntemdir. Bu operasyon, korneanın biçimini değiştirerek odaklanan görüntünün miyoplukta olduğu gibi ağtabakanın önüne değil, tam üzerine düşmesini sağlar. Optik merkezi netleştirmek amacıyla, korneanın dış katmanlarında görme bölgesinin kenarına doğru radyal çizikler atılmaktadır. Bu çizikler derinlik, uzunluk ve sayı açısından farklı olabilmektedir.

Yeni Bir Ameliyat Değil

Eski Çinliler, miyopluk sorununu gözlerinin üzerinde kum torbalarıyla uyuyarak çözmeye çalışmışlardı. Fakat bu ancak geçici sonuçlar veriyordu. 1894 yılında dahi tıp dergileri, korneayı düzelten ya da biçimini değiştiren ameliyat yöntemlerinden bahsetmekteydi. O zamanlardan beri Güney Amerika’da ve daha sonraları da Japonya’da cerrahlar, net bir görüş oluşturmak amacıyla korneanın biçimini ameliyatla değiştirme teknikleri tarif ettiler. Japonların tecrübesi, bir Rus cerrahını bu yöntemi geliştirerek daha başarılı bir hale getirmek üzere harekete geçirdi.

Sonuçların güvenilirliği görüldükçe, diğer ülkelerden gelen birçok cerrah da ameliyatları izledi. Bu cerrahlar farklı vesilelerle tekrar Rusya’ya giderek sonuçları izlediler ve daha sonra bu ameliyatı ülkelerinde de uygulamaya başladılar. 1979 yılına gelindiğinde, tekniği anlatan, sonuçları bildiren ve başarılı sonuçları artırmak için gerekli değişikliklerden bahseden yazılar yayımlanmaktaydı. Bu nedenle, bu yöntem sizin için yeni olabilirse de, cerrahlık mesleği için yeni değildir.

Halkı korumak üzere, Amerika Birleşik Devletlerinde birçok araştırma merkezinde bu ameliyat yönteminin etkili olup olmadığını kanıtlamak amacıyla bir çalışma yürütülmüş ve sonuçlar 1980’li yıllarda PERK çalışması adıyla yayımlanmıştı. Amerikan Oftalmoloji Akademisi de daha sonra bu tekniği miyopluğun azaltılması için etkili bir yaklaşım olarak kabul etmiştir.

RK Sizin İçin Uygun Mudur?

Gelişimiyle ilgili bu bilgileri aldıktan sonra şimdi RK’nın dikkate alabileceğiniz bir teknik olup olmadığını nasıl bilebilirsiniz? İlk adım kapsamlı bir göz muayenesidir. Gözlerinizin bu yöntem için uygun olduğunun bir doktor tarafından tespit edilmesinden sonra, miyopluk derecenize göre başarı olasılığı belirtilir. Miyopluk derecesi arttıkça ameliyatın başarı oranı azalmaktadır.

Göz muayenesinden sonra RK için uygun bulunduysanız, şimdi oldukça tecrübeli bir RK cerrahı ile tanışmak isteyeceksiniz. Büyük şehirlerin birçoğunda yılların tecrübesine sahip en az bir uzman bulunmaktadır. Seminerlere katılarak, yaşanan tecrübelerle ilgili kayıtları inceleyerek, eski hastalarla ve diğer göz doktorlarıyla konuşarak, büyük olasılıkla, tutarlı bir biçimde iyi sonuçlar alan bir göz doktoru bulabileceksiniz.

1991 ile 1992 yılları arasında Amerika Birleşik Devletlerinde bu ameliyatı yapan göz doktorlarının oranı yüzde 13’ten yüzde 25’e yükselmiştir. Bu oranlar, doktorların bir bölümünün bu alanda henüz yeni oldukları anlamına gelmekte, aynı zamanda da bu yöntemin giderek kabul gördüğüne işaret etmektedir. RK alanındaki uzmanlar şimdi yeni cerrahlara ilk cerrahların sık sık karşılaşmış oldukları komplikasyonlardan kaçınabilmek üzere eğitim almaları için adeta yalvarmaktadırlar.

Ameliyat olmaya karar vermeden önce, bilmeniz gerekenleri sorabilmeniz için kendinizi bu yöntemle ilgili olarak eğitmiş olmanız iyi bir fikirdir. Başarılı cerrahlar her hastayı inceleyerek sonucu denetlemek amacıyla ameliyatı ayarlayabilirler. Bu cerrahlar her vakaya ayrı yaklaşıp ameliyatı kişiye uygun olarak uyarlayabilirler. Araştırmalar çiziklerin sayısının, derinliklerinin ve uzunluklarının sonucu belirlediğini doğrulamıştır. Hastanın yaşı, cinsiyeti, göz tansiyonu ve korneanın biçimi de göz önüne alınan diğer unsurlardır. Cerrahınız bunların dışındaki diğer değişkenleri de dikkate alarak sonuçlar üzerinde verimli bir ince ayar yapabilir.

Bu ameliyat yöntemini kaç yıldır uygulamakta olduğunu ve kaç vakada bu ameliyatı yapmış olduğunu bilmek size cerrahın tecrübesi hakkında bir fikir verecektir. Tıp dergilerindeki en son çıkan makaleler RK cerrahlarının standart olarak Topograf denen bilgisayarlı bir video görüntü cihazını kullanabilir durumda olmalarını önermektedirler. Cihazlar iyi olduğu ölçüde ameliyatınızın başarılı olma ihtimali de artacaktır.

Yöntem

Eğer bu yöntemin size uygulanmasına karar verdiyseniz, neler bekleyebilirsiniz? Ameliyat öncesi hazırlık bir göz muayenesini, gözün ve göz kalınlığının ultrason yöntemiyle ölçülmesini, kavis ve göz tansiyonu ölçümlerini, büyük olasılıkla da bir bilgisayarlı video topografisini içerecektir. Ameliyatınız tüm bu verilere dayanarak planlanacak. Bir izin belgesini okuyup, anlayıp, imzalamanızı takiben size genellikle yatıştırıcı bir ilaç verilecek.

İzin belgesinden bahsetmişken, bu formda sözü edilen risklerden bazıları üzerinde düşünelim. Bu ameliyat gözün dış katmanlarında yapılmaktadır. Olağan yan etkiler: saatler, günler, haftalar ya da aylar boyunca sürebilen göz kamaşması, ışık kaynaklarının yıldız ışınları gibi görünmesi, değişken görüntü, gözde bir şey varmış duygusu, gözlerin kuruması ve gözün kendini sürekli hissettirmesi gibi sorunlardır. Çizikler gözü zayıflatır. Gözün zayıflama süresi insandan insana değişir. Bu sorunların bir çoğu ameliyat sonrasında göz damlaları kullanarak ve faaliyetlerin kısıtlanması gibi talimatlara uyarak yok edilebilir. Bunlara uyan bir hastada başarı oranı artacaktır.

Artık ameliyata hazır olduğunuza göre, şimdi ne olacak? Hafif bir yatıştırıcı almanızı takiben 30 dakika içinde RK ameliyathanesine yürüyeceksiniz. Göz kapaklarınız temizlenecek ve yüzünüze bir örtü örtülecek. Bu sırada son ölçümler yapılıp ameliyat cihazlarının hassasiyeti mikroskop altında kontrol edilir. Gözünüze damlalarla lokal anestezi uygulanır. Gözünüz uyuştuktan sonra, göz kırpmalarını önlemek amacıyla gözkapaklarınızın arasına kapakları açık tutan bir tel takılır. Gözünüzü bir ışığa odaklarsınız ve cerrahın çalışmaya başlaması için optik merkeziniz işaretlenir. Bunun ardından gözünüze ameliyat deseninin işaretlendiği bir şablon yerleştirilir, sonra da ameliyat başlar.

20 dakikadan daha kısa bir sürede ameliyat tamamlanır. Göz genellikle bir süre kapalı tutulur, fakat 24 saat içinde miyopluğunuzda bir iyileşme görmeye başlayabilirsiniz. Görüşteki temel değişiklikler sonraki 7 ila 30 gün içerisinde ortaya çıkacaktır. Üç aydan sonra sadece küçük değişiklikler görülür ve bir yıl içerisinde nispi bir dengeye ulaşılır. Sonraki 20 yıl içerisinde ise, ancak 4 hastadan 1’i herhangi bir görüş değişikliği fark eder.

Herkese Uygun Değildir

Komplikasyonlardan biraz bahsetmiştik. Şimdi de—beklenen ve beklenmeyen—yan etkiler hakkında biraz daha konuşalım. RK, miyopluğun her seviyesini düzeltmez. Hemen hemen her durumda RK’nın faydası olur, ancak RK miyop olan herkese uygun değildir. Bazılarında değişken görme söz konusudur. Bunun anlamı görmenin sabahları akşamlardan farklı olmasıdır. Bu durum özellikle tüm gün boyunca bir bilgisayar ekranı başında oturan kimselerde fark edilir. Bu RK hastalarının büyük bir bölümünde olmamakla birlikte küçük bir kısmında kalıcı olabilir. Geceleri görülen göz kamaşması da RK ameliyatlarından sonra birçok kişinin şikâyet ettiği bir konudur, fakat bunda da yine çoğunluk için kalıcı bir şikâyet söz konusu değildir. Gözleri önceleri de kuru olan ve bu nedenle belki de lens kullanmaktan vazgeçen kimselerde altı ay süreyle daha fazla göz kuruması görülebilir. Bazılarında ise aşırı düzelme görülebilir; öyle ki onların yakını görme gücünü azaltabilir ve hatta lens ya da gözlük olmaksızın uzağı görmelerini de güçleştirir. Bu durum fazla yaygın olmamakla birlikte bazı RK hastalarında görülebilir.

Ameliyattan sonraki üç ay içerisinde görme, genel sağlık sorunlarından, duygusal sıkıntılardan, hamilelikten, ilaç kullanımından, iş değiştirmelerden, egzersiz düzenlerinden, beslenme rejimindeki değişikliklerden ve özellikle yetersiz dinlenmeden etkilenebilir. Bir RK cerrahı, düzenli olarak ağırlık kaldıran kimselerin genellikle bekledikleri görme hedefine erişebilmek için tekrar tekrar ameliyat olmaları gerektiğini fark etmiştir. Özellikle ilk üç ay içerisinde görme durumunu günlük olarak etkileyen birçok şey vardır. Hasta iyileşme dönemindeki görme değişikliklerine hazırlıklı olmalıdır.

Gözlükleriniz ve lensleriniz özel ihtiyaçlarınıza göre ayarlanabildiğinden, RK her zaman bunların yerine geçecek kadar hassas değildir. RK ameliyatı genel bir yaklaşımdır ve RK hastaları çok ender olarak ameliyattan sonra gözlük kullanmayı seçerler. Ayrıca sadece bir gözün düzeltilmesi de mümkündür; böylece bir gözünüzü uzağa bakarken kullanabilirsiniz, diğerini de yakın için. RK ameliyatından sonra eğer görmeyle ilgili hedefe erişilememişse ve daha yapılabilecek bir şey varsa, ek ameliyatlar yapılabilir. Bu durum, tam olarak kaç ek ameliyat daha yapılabileceğini bilen çok tecrübeli bir cerrah gerektirir.

Önce Araştırın, Sonra Karar Verin

Eğer bu operasyonu düşünüyorsanız en iyi öğüt şudur: samimi cevaplar alabilmeniz için doğru soruları sormanız gerektiğinden, konu hakkında mümkün olduğu kadar fazla bilgi toplamalısınız. Daha sonra, uygulanmasını istediğiniz yönteme karar vermeden önce birkaç RK cerrahına gitmelisiniz. (Süleymanın Meselleri 15:22) Bu yöntem için iyi bir aday olduğunuzu ve görüşünüzü önemli ölçüde artırabileceğinizi öğrenebilirsiniz.

ABD’nin Utah eyaletinin Salt Lake City şehrinde geçenlerde yapılan bir toplantıda, kendileri de göz doktoru olan RK hastalarında yapılan bir çalışmanın raporu sunulmuştu. Bu hastalar, hemen tümü aynı fikirde olarak ameliyat sonuçlarından memnun olduklarını söylemişlerdi—sadece yüzde 2’sinde bir değişiklik olmamıştı, yüzde 98’i ise mutluydu.

Her sabah net bir görüşle uyanmak ve gözlüklere uzanmak zorunda kalmamak ne güzeldir! Yakın bir gelecekte bu gerçekleşecek; ancak bu ameliyatla değil, Tanrısal güçle olacak. Tanrı’nın yeni sistemi oradaki bir zamanlar gözlük kullanmış tüm kişilere net görme yeteneği sağlayacaktır, ancak bu yeni görme gücü hiçbir zaman görmemiş olanlar için özellikle heyecan verici olacaktır! “O zaman körlerin gözleri açılacak.”—İşaya 35:5.

[Sayfa 25’teki şemalar/resimler]

(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)

RK Ameliyatının Tipik Etkileri

Normal bir göz, görüntüleri net olarak ağtabaka üzerine odaklar

Ağtabaka

Net görüş

Miyop göz, görüntülerin ağtabakaya ulaşması için çok uzundur

Ağtabaka

Bulanık görüş

Sekiz radyal çizikten oluşan desen korneayı biraz düzleştirir

RK’dan sonra görüntü ağ tabakaya net bir görüş oluşturacak şekilde erişir

Ağtabaka

Net görüş

[Sayfa 22’deki resim tanıtım notu]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck