Vahşi Hayvanların Esnemesi
BİRİSİ toplum içinde esnediği zaman insanlar onun nazik biri olmadığını ya da en azından çok sıkıldığını düşünebilirler. Görgü kuralları bir yana, esnemek aslında oldukça faydalı bir amaca hizmet eder. Esnemek, irade dışı gerçekleşen bir soluk alma işlevidir. Genelde akşamları, günlük faaliyetlerden dolayı yorgun düştüğümüz zaman ya da sabah uyandıktan sonra esneriz. İçten gelen bir esneme, vücudumuzdaki oksijen miktarını artırır ve bizi derhal canlandırabilir; zaten bu çoğu zaman uyanma sürecinin bir kısmıdır.
Hayvanların da esnediğini biliyor muydunuz? Ancak onlar bunu her zaman sadece vücutta hava dolaşımının daha iyi bir şekilde sağlanması için yapmazlar. Sebepleri çoğu kez oldukça şaşırtıcıdır. Örneğin, maymunlar kimi zaman bir mesaj iletmek için esnerler. İyice açılmış ağız ve dişlerin vahşice gösterilmesi rakip erkek maymuna ya da yırtıcı olabilecek bir hayvana uyarıda bulunmanın bir yoludur. Uyarı şöyledir: “Feci ısırırım. Benden uzak dur!”
Ayrıca, Afrika ovalarında yaşayan vahşi kedilerin de ava çıkmadan önce çoğu zaman gerinip esnedikleri gözlenmiştir. İnsanlarda olduğu gibi kedilerin esnemesi de fizyolojik bir işlevin gerçekleşmesini, yani ciğerlere fazladan hava girmesini sağlar. Bu, kandaki oksijen oranını artırır. Ondan sonra kalp, kısa sürede çok yüksek hız gerektiren bir av için gerekli acil enerjiyi sağlamak üzere oksijeni hızla vücudun diğer bölgelerine pompalar.
Balıkların bile esnediği gözlenmektedir! Inside the Animal World kitabı bazen “hızlı hareketlere başlamak üzere esneyen” balıklardan söz eder. “Balık, uyarıldığında, bir düşman ya da yemek gördüğünde, evet hızlı hareket etmesi gereken her durumda esneyebilir.”
Herhalde tüm hayvanların arasında en etkileyici şekilde esneyeni suaygırı ya da behemottur. Bu iri cüsseli yaratık esnediğinde koca bir mağarayı andıran ağzını inanılmaz bir şekilde 150 derece açabilir! İriyarı yaşlı bir suaygırının esnemesi, onun içinde bulunduğu sudaki herkese kimin patron olduğunu göstermesini sağlar. Ayrıca kendi nehir sahasına izinsiz giren davetsiz misafirleri dişlerini göstererek uyarmasını da sağlar.
Her ne kadar bir aslan kükremesi etkisi yaratmasa da, esnemek—gerek uykulu olsun, gerekse uyarı amaçlı ya da sadece gereken enerjiyi sağlamak amacıyla olsun—faydalı bir amaca hizmet eder. Bu, hayvanlar âleminin Tasarımcısının hayret uyandıran yaratıcılığının örneklerinden sadece biridir.