Latin Müziğinin Küresel Cazibesi
DÜNYADA 400 milyondan fazla insan İspanyolca konuşuyor. Ana dil olarak Mandarin dili ve Hintçeden sonra en çok konuşulan dil İspanyolcadır. Bu nedenle, birçok kişinin Latin Amerika müziğini tanıması şaşırtıcı değildir. Dünyanın her yerinde insanlar mambo, çaçaça, merengue veya salsa ritimleri eşliğinde dans etmeyi veya bu müzikleri dinlemeyi severler.
Bu müzik neden bu kadar popüler? Bunun bir nedeni canlı ve neşeli olmasıdır. Birçok Latin Amerikalı hızlı, tropikal ritimleri sever. Bu ritimlerden bazıları yüzlerce yıl önce Batı Afrikalı köleler tarafından Latin Amerika’ya getirildi. Ne var ki, Latin Amerikalı olmayan bazıları ritmik davul vuruşlarıyla çalınan hızlı parçalardan pek hoşlanmazlar.
Latin müziği yavaş, romantik, hatta hüzünlü de olabilir. Örneğin, Latin Amerika bolerosu birçok ülkede her zaman beğenilmiştir. Genelde üç kişinin çaldığı bolero romantik ve şiirsel yapısıyla bilinir. Yakın zamanda genç sanatçıların yaptığı vokal müzikle 40’lı ve 50’li yıllarda çok popüler olan boleroya bir dönüş yaşanmıştır. Meksika’nın mariachi’leri de çekici elbiseleri, büyük sombreroları ve eşsiz müzikleriyle dünya çapında ün kazanmıştır.
Merengue, Salsa ve Tex-Mex
Merengue ve salsa birçok ülkede çok popüler olmuştur. Bu ritimler yeni değildir. Merengue Dominik Cumhuriyeti ve Haiti’den gelmiştir. ‘İnanılmaz hızlı, sürekli tekrarlanan, bulaşıcı ve lezzetli’ şeklinde tarif edilmiştir. Aslında İspanyolca merengue sözcüğü, şekerle yumurta akını hızla çırparak yapılan beze anlamına gelir. Bazı merengue dansçılarının hızlı hareketlerini izleyen kişi bu adın ne kadar uygun olduğunu kolayca görebilir.
Salsa denen müzik türünde, çoğu Küba ve Porto Riko kökenli olmak üzere, çeşitli ritimler var. İspanyolca salsa sözcüğü “salça” anlamına gelir. Bazı kaynaklara göre salsa, Karayipler’in her tarafından New York’a gelip kaynaşan sanatçıların birleşik ürünüdür. Oradan da tüm dünyaya yayılmıştır.
Amerika Birleşik Devletlerinin İspanyol asıllı şarkıcısı Selena’nın şarkıları 1995’te bir suikasta kurban gitmesinden sonra daha da popüler oldu. Amerikan country müziğiyle norteño (kuzey Meksika) ritimlerinin birleşimi olarak tarif edilen Tex-Mex müziğinin kraliçesi olarak tanınıyordu. Bu melodiler İngilizce, İspanyolca veya ikisinin karışımı olan İspangilizce söylenir. Amerika Birleşik Devletlerindeki ve Latin Amerika’daki İspanyol asıllı kişiler arasında çok popülerdir.
Müzikle ve Dansla İlgili Dengeli Görüş
Diğer eğlencelerden olduğu gibi, müzikten de en iyi şekilde zevk almak için ölçülü olunmalıdır. (Süleymanın Meselleri 25:16) İsa’nın takipçileri dinledikleri müzik konusunda seçici davranır. Mukaddes Kitap şu öğüdü veriyor: “Hikmetsizler gibi değil, fakat hikmetliler gibi nasıl yürüdüğünüze dikkatle bakın; fırsatı satın alın, çünkü günler fenadır.” (Efesoslular 5:15, 16) Bazı şarkıların saygısız, ahlaksız, hatta şeytani sözler içerdiği bilinen bir gerçektir. Latin müziği böyle bozucu etkilere karşı bağışık değildir.
Bazı Latin şarkılarının müstehcen sözleri var. Bazıları iki anlama gelir, bazılarıysa açıkça erotizm veya cinsellik içerir. Siyasi konular, şiddet ve isyan da birçok şarkıda ön plana çıkıyor. Örneğin, corrido olarak bilinen Meksika müziği uzun zamandan beri Latin Amerikalıların favorisiydi. Ancak, son zamanlarda narco corrido olarak bilinen yeni bir corrido türü popüler oldu. Bu şarkılar uyuşturucu satıcılarının şiddet dolu öykülerini anlatıp onları birer kahraman olarak gösteriyor. Bazı mariachi şarkıları da çirkin konular işleyip sarhoşluğu, erkek şovenizmini veya milliyetçiliği yüceltiyor. Merengue, salsa ve başka Latin müziği türlerinin şarkı sözleri konusunda benzer sakıncalar söz konusudur.
Latin müziğini seven bazıları şarkı sözlerini anlamıyor. Bilmeyerek cinsel ahlaksızlığı, şiddeti, hatta ruhçuluğu işleyen şarkılardan hoşlanabiliyorlar. İspanyolca bilenler de şarkıların bulaşıcı ve neşeli ritimleri eşliğinde dans ederken uygunluğu kuşkulu olan sözlerine aldırmayabilirler. Oysa, Mukaddes Kitap standartlarına duyduğumuz derin saygı bizi, evde ve toplumsal buluşmalarda çalınan her bir şarkıyı dikkatlice incelemeye yöneltmeli. Böylece, Tanrı’nın hoşlanmadığı sözler içeren şarkıların ritmi eşliğinde dans etmek veya onları dinlemekten kaçınabileceğiz.
Ayrıca, dans şeklimizle başkalarını sürçtürmemek için de dikkat etmeliyiz. (I. Korintoslular 10:23, 24) İsa’nın takipçileri kendilerinden geçercesine dans ederek saygınlıklarını kaybetmemeye dikkat ederler. Kasten tahrik edici şekilde dans etmek de istemezler. Evli çiftler danslarının, aralarındaki samimiyetin uygun olmayan bir gösterisine dönüşmemesi için de sağduyu gösterirler.
İsa’nın takipçilerine özgü denge, çalınan müziğin sesinin ne kadar açılacağı ve toplumsal buluşmaların ne kadar süreceği konusunda da ölçülü olmayı gerektirir. Kuşkusuz, Yehova’ya tapınanlar sabahlara kadar kulağı sağır edecek ölçüde açılmış müzik dinlemek gibi ‘maskaralıklara’ katılmadan da beğendikleri müzikten zevk alabilirler. Mukaddes Kitap şu öğüdü veriyor: “Fücurda, şehvetlerde, sarhoşluklarda, maskaralıklarda, içki âlemlerinde ve caiz olmıyan putperestliklerde yürümüş olarak, Milletlerin muradını işlemek için geçmiş olan vakit yeter.”—I. Petrus 4:3.
Günümüz eğlencelerinde hâkim olan ahlaksızlık öğelerine rağmen, hâlâ zevk alabileceğimiz birçok müzik türü var. Müzik Tanrı’dan gelen güzel bir armağandır, ve Mukaddes Kitabın dediği gibi “gökler altında her işin vakti var . . . . , dövünmenin vakti var, ve oynamanın vakti var.” (Vaiz 3:1, 4) Canlı, neşe saçan müziği seviyorsanız, ölçülü şekilde ve İsa’nın takipçilerine özgü dengeyi unutmayarak Latin müziğinin çekici ritimleri eşliğinde dans etmek ve onları dinlemekten kuşkusuz zevk alacaksınız.—I. Korintoslular 10:31; Filipililer 4:8.