Tasarım Ürünü Mü?

Örümcek İpeği

◼ Pamuktan daha incedir fakat aynı ağırlıktaki çelikten daha dayanıklıdır. Bilim insanları, ağ örücü örümceklerin ipeği nasıl ürettikleri üzerinde asırlardır araştırmalar yapıyor. Bu örümceklerin her biri yedi ipek türü örebilir; bunların en dayanıklısı ve en dikkat çekicisi, örümceğin can halatı gibi kullandığı “halat ipeği”dir. Bu, giysi endüstrisinde kullanılan ipek böceğinin ürettiği iplikten daha sağlamdır ve su geçirmeme özelliği açısından daha dayanıklıdır.

Şunu düşünün: Kevlar gibi endüstriyel ipliklerin imal edilmesi için yüksek derecede ısı ve organik çözücü gerekir. Oysa örümcek, ipeği oda sıcaklığında üretir ve çözücü olarak su kullanır. Dahası, halat ipeği Kevlardan daha dayanıklıdır. Eğer halat ipeğinden örülen bir örümcek ağı, bir futbol sahası ölçüsünde büyütülebilseydi, uçuş halindeki bir jumbo jeti durdurabilirdi.

Araştırmacıların halat ipeğinin sağlamlığıyla yakından ilgilenmeleri şaşırtıcı olmasa gerek. Science News dergisinde Aimee Cunningham şunları yazıyor: “Bilim insanları, bu ipeği bu kadar dayanıklı kılan özelliğin ne olduğunu bulup bunu kurşun geçirmez yeleklerden, asma köprü halatlarına kadar pek çok alanda kullanmak istiyorlar.”

Fakat halat ipeğinin taklidini üretmek o kadar da kolay değil, çünkü aslının hammaddesi örümceğin vücudunun içinde üretiliyor ve bunu nasıl yaptığı da henüz tam olarak bilinmiyor. Chemical & Engineering News dergisinde sözleri alıntılanan biyolog Cheryl Y. Hayashi şunları diyor: “Birçok zeki insanın, hepimizin bodrum katında yaşayan örümceklerin doğal olarak yapabildiği bir şeyin kopyasını üretmeye çalıştığını öğrenince kendinizi çok küçük hissediyorsunuz.”

Siz ne düşünüyorsunuz? Örümcek ve onun çelikten daha güçlü ipeği bir tesadüf eseri mi oluştu, yoksa zekâ sahibi bir Yaratıcı’nın tasarımı mı?

[Sayfa 24’teki resim]

Örümceğin ipeği salgılamasının mikroskobik görüntüsü

[Tanıtım notu]

Dennis Kunkel Microscopy, Inc.