Bölüm 4

Okumak ve Hatırlamak—Nasıl?

1, 2. Okuduğumuz malzemeyi hatırlamak bizim için neden önemlidir?

¹ Yalnızca vakit geçirip eğlenmek amacıyla okuyanlar için, okudukları şeyleri hatırlamak pek önem taşımaz. Fakat bir meslek öğrenmek isteyen birinin, ders kitaplarında okuduğu şeyleri hatırlaması zorunludur. Bir sınavdan başarıyla geçmesi ve mesleğini elde etmesi buna bağlıdır. Gelişigüzel bir şekilde veya tetkik etmek amacıyla okusun, Tanrı’nın bir hizmetçisi için, okuduğu şeyleri hatırlamak daha da gereklidir. Onun okumasının gayesi, Yehova’ya daha fazla yakınlaşmak ve Yehova’ya hamt etmek için hizmetini ilerletmektir.—Tesniye 17:19.

² İsa’nın bir takipçisinin esas okuma malzemesi, Mukaddes Kitap ve Mukaddes Kitabın anlaşılmasına yardım eden yayınlardır. Mukaddes Kitapta bulunan bilginin ebedi hayata yönelttiğini bilir. Bunu okumak, maharetle vaaz etmek üzere onu donatır. Konuşma Yeteneğini Geliştirme İbadetinde de özellikle bu tür okumalarla ilgileniyoruz.

3, 4. Okuduğumuz şeylerle ilgili olarak neden seçici olmalıyız?

³ Okuma yoluyla bilgi edinmemiz beslenmeyle karşılaştırılabilir. Her iki durumda da seçici olmalıyız. Eğer kişi, sırf iştahını tatmin etmek için sindirimi zor veya bedene yararı olmayan ya da daha kötüsü, kendisini zehirleyen şeyler yerse, akılsızlık yapmış olur. İyi sonuçlar elde edilebilmesi ve sürekli yarar sağlanabilmesi için, alınan gıda kolayca sindirilebilir olmalı.

⁴ Aynı şey okumayla ilgili olarak da doğrudur. Gelişigüzel veya tetkik etmek amacıyla okuyalım, edindiğimiz bilgi zihnen sindirilebilen ve kalıcı yarar sağlayan bir şey olmalı. Doğru olmayan, Tanrısız ve ahlaksız şeyleri öğrenmek hikmetsizliktir, çünkü ruhi anlamda “hazımsızlığa” yol açabilir. (Filipililer 4:8) Ve neden değeri az olan şeyleri okuyarak vaktimizi harcayalım? Yiyeceğimizle ilgili seçici olduğumuz gibi, okuduğumuz şeylerle ilgili de seçici olmalıyız.

5, 6. Kişisel okuma için neden vaktimizi programlamalıyız? Bu okumayı ne zaman yapabiliriz?

⁵ Kişisel okuma için program. Doğru olanı seçtikten sonra şu adımı atmalısın: Kişisel yaşam biçimine uygun bir okuma programı seçmeye çalış. Okumak için belirli bir gün veya akşamı özel olarak ayırmıyorsan, gayretin rasgele olduğundan pek başarılı olmayacaktır.—Resullerin İşleri 17:11.

⁶ Kendini vererek okumak için, hem yeterli vakit, hem de incelenen malzeme üzerinde durup düşünmeye yardım edecek bir ortam gereklidir. Fakat okumaların, sadece tetkikle sınırlandırılmamalı. Bunun dışında, okumak için devamlı olarak her gün yalnızca on veya on beş dakika ayırırsan, ne kadar çok şey başarabileceğini göreceksin. Bazı kimseler bu okumayı sabah erken veya yatmadan önce yapıyorlar. Başkaları, işe veya okula giderken vasıtalarda veya öğle tatili sırasında okuyorlar. Bazı evlerde bütün aile her gün yemekten sonra veya yatmadan önce beş veya on dakika beraberce bir konuyu müzakere ediyor. Devamlı olarak okumak, yani her gün okumak iyi sonuçlar verir.

7. Mukaddes Kitabı okurken gayemiz ne olmalı?

⁷ Kişisel okuma programına Mukaddes Kitabı okumak da dahil edilmeli. Mukaddes Kitabı başından sonuna kadar okumak çok yararlıdır. Bu, her gün veya her hafta belirli bir miktar bap veya sayfa okumakla yapılabilir. Fakat okumaktaki gaye, yalnızca birkaç sayfa okumak değil, daha ziyade okuduğunu hatırlamak amacıyla, onun genel görüşünün ne olduğunu saptamak olmalıdır. Mukaddes Kitabın söylediklerini derin düşünmek için de vakit ayır. Mukaddes Kitabı okuduğun zaman, elde edilebilecek en iyi ruhi gıdayı almış olduğundan emin olabilirsin.

8, 9. Başka hangi malzemeyi okuma programımıza dahil etmemiz yararlıdır?

⁸ Kule dergisinin tetkiki ve diğer cemaat ibadetlerinde ele alınacak malzemenin önceden okunması için de vakit ayırmak gereklidir. İbadetlerde nasıl cevap vereceğini düşünmen iyidir, fakat asıl hedefin cevapları bulmak olmamalıdır. Daha ziyade okuduğun kısmı anlamaya çalış ve bunun hayatını nasıl etkilediğini düşün.

⁹ Sonra, Kule dergisinde cemaatin haftalık tetkik programının dışında kalan başka makaleler de var. Uyan! dergisinin içinde de açıklayıcı malzeme vardır. Daha eski yayınları da okudun mu? Okumak için ne kadar vakit ayırabilirsen o kadar nimet alabilirsin. Bir kimsenin ruhen büyüme derecesi, büyük ölçüde düzenli ve iyi okuma alışkanlığına bağlıdır.

10-17. Hangi uygulamalar, okuduğumuz şeyleri daha fazla hatırlamamıza yardım eder?

¹⁰ Hatırlamak için yardımlar. Okuduğumuz konudan tam olarak yararlanmak için, onu hatırlamalıyız. İnsanlar çok defa, kötü bir hafızaya sahip olduklarından her şeyi hatırlamadıklarını söylerler. Oysa çok defa hafızaları hatırlamak için eğitilmemiş veya çalıştırılmamıştır. Yaptığımız okumadan azami yarar elde etmeye gayret etmemiz, hikmetliliktir. Hatırlamak amacıyla okumayı öğrenmeliyiz. Tecrübeli okuyucuların yararlandıkları birkaç öneri vardır. Bunlardan belki sen de yararlanabilirsin.

¹¹ Okuduğun zaman, tek tek sözcüklerin yerine tüm ifadeleri, cümlecikleri veya sözcük gruplarını okumaya çalış. Bu, okumanı hızlandıracak ve sözcüklerle uğraşmaktansa, tüm fikirleri kavramana yardım edecektir. Okuduğun zaman, sözcükleri telaffuz etme ve dudaklarını oynatma; bir kilit düşünceyi vurgulamak için değilse, okuduğun kısmı tekrarlamak üzere geriye dönme alışkanlığını edinme. Tabii, ağır ve karışık bir konuyu okuduğun zaman, doğru düşünceyi anladığından emin olabilmek için yavaşlamalısın; esas düşünceyi fark edebilmek için aynı kısmı bir kez daha okumak üzere geri dönebilirsin. Böyle bir konuyu, yüksek veya alçak sesle okumak isteyebilirsin. (Mezmur 1:1, 2) Örneğin, Mezmurlar ve Süleymanın Meselleri kitapları, hızlı okumak için değil, durup düşünmek için yazılmıştır.—Mezmur 77:11, 12.

¹² Kilit sözcüklerin altını çizmek ve yeniden gözden geçirmek istediğin özel noktaları not etmek için elinde bir kalemle okumak da yararlıdır. Bununla birlikte, altını çizme işlemi ölçülü biçimde yapılmalı, aksi takdirde esas fikirleri ayıramayacağın için, çizmenin amacına ulaşamazsın. Çok değerli bir ifadeye veya evden eve faaliyetinde çok defa karşılaştığın bir itiraza cevap vermek için kullanabileceğin bir bilgiye rastlarsan, kitabın kapağına bu sayfa ve paragrafı not edebilirsin. Böylece, gereğinde bunu kolayca yeniden bulabilirsin. Tabii, sana ait olmayan bir kitabı hiçbir zaman işaretleme.

¹³ Eğer bir konunun en önemli noktalarını hatırlamak istersen, ara vermeden ve derin düşünmeden, sunulan konuyu bildiğin gerçeklerle karşılaştırmadan, bir makaleyi veya kitabı okuyamazsın. Gösterilen nedenlere ve sunulan sonuçları destekleyen delillere dikkat ederek, okuduğunu tahlil et. Ayrıca, hayatına uygulanabilen ve günlük hayatında rehber olabilen prensipleri ara ve sapta. Bunları hayatında nasıl uygulayabileceğini düşünmek için vakit harca.

¹⁴ Kitaplarımızın birini tetkik etmek amacıyla okumaya başladığın zaman, ilk olarak başlığa ve içindekilerin mantıksal sıralanmasına bir göz at. Bu, esas konuyu fark etmeni sağlayacak. Derginin bir makalesini veya kitabın bir bölümünü okumaya hazırlanırken, önce ara başlıklara bir göz at. Bunlar, konunun nasıl geliştirildiğini gösterir. Genellikle her paragrafın ilk satırlarında geçen ve konuyu belirten cümlelere dikkat et. Bunlar çok defa, paragrafın neyle ilgili olacağının özetidir. Zihnini okuduğun konunun genel görüşünü elde etmek üzerinde topla.

¹⁵ Hatırlamak için başka bir tavsiye olarak, okuduğun şeyleri gözünün önüne getir. Hayalinde sözü geçen kişileri ve ortamı canlandır; seslerini duy, kokuları, yiyecekleri ve içecekleri tat; durumun oluşturduğu sevince veya üzüntüye katıl. Tarif edilen sahnenin içine girmeye çalış. Bir Mukaddes Kitap olayını canlı bir şekilde hayalinde tekrarlamak için, tüm zihinsel güç ve yeteneğini kullanabilirsin. Mukaddes Kitapta geçen tarihi olayları bu şekilde daha kolay zihnine yerleştirebilirsin.

¹⁶ Bir bölümü bitirdiğin zaman, bunu yeniden kısaca gözden geçir. Sonra, zihninde kalanları yazılı malzemeyle yeniden karşılaştır.

¹⁷ Mümkünse, okudukların zihninde henüz tazeyken onları başka biriyle müzakere et. Bunlar hakkında konuşmak, bunların zihninde bıraktığı izlenimi derinleştirecektir. Ayrıca, karşındaki kişi konuştuğun konuyla ilgili bilgi hazinene birşeyler katabilir. Tarla hizmeti için uygulanabilir noktalar bulduğun zaman, bunları mümkün olan en yakın zamanda kullanmaya çalış. Bu da söz konusu malzemenin zihnine yerleşmesine yardım edecek.

18-20. İyi okumayı öğrenmek neden o kadar önemlidir?

¹⁸ Etkili okumanın değeri. Okuma, hayatımızı doğrudan doğruya etkilemektedir. Örneğin, yaptığımız işler, geliştirdiğimiz hüner, hayattan zevk alma, ruhen büyüme gibi şeyler okuma yeteneğimize bağlıdır. Okuma yeteneğinden yoksun olanlar, öğrenmenin ve tecrübenin zenginliğinden de yoksun kalırlar. Ana babaların, evde sistemli bir okuma programı vasıtasıyla çocuklarından okumayı, örneğin, günün ayetini ve düşünceleri Günün Ayetleri kitabından yüksek sesle okumalarını istemeleri, iyi olur. Akıcı ve düzgün okuyamıyorsan, her gün on beş ila otuz dakika süren bir alıştırma yaptığın takdirde, büyük yarar göreceksin. Birkaç ay içinde tatmin edici sonuçlar elde edeceksin.

¹⁹ Okumakla ilgili iyi alışkanlıklar, okuma ve araştırma için yapılan iyi bir program ve bu bölümde gösterilen çeşitli tavsiyelerin uygulanması, vaaz etme yeteneğini çok geliştirecektir. Sonuç olarak Tanrı’nın değerli sözlerini hayatında ve tarla hizmetinde uygulayarak daha iyi hatırlayabileceksin. Burada belirtilen noktaları uyguladıkları takdirde, yaşlı olanlar dahi, hatırlama yeteneğini geliştirebilir. Hiç kimse, bunlardan yararlanamayacak kadar yaşlı olduğunu düşünmemeli.

²⁰ Tanrı, şahane amaçlarını bir kitaba kaydettirdi. Bunun sebebi, bütün harikulade işlerini insanların bilmesi ve hatırlaması içindi. (Mezmur 78:5-7) Bu konudaki cömertliği için takdirimizi, hayat veren sözünü en iyi şekilde okumak ve hatırlamaktaki gayretimizle gösterebiliriz.