Kutsal Kitaptaki Sırası 6—Yeşu
Yazarı: Yeşu
Yazıldığı Yer: Kenan
Tamamlanma Tarihi: MÖ y. 1450
Kapsadığı Dönem: MÖ 1473–y. 1450
1. MÖ 1473 yılında İsrail halkı nasıl bir zorlukla karşı karşıyaydı?
MİLATTAN ÖNCE 1473 yılıydı. Son derece hareketli ve heyecanlı günlerdi. Moab Düzlüklerinde konaklayan İsrailoğulları Vaat Edilmiş Topraklara, Kenan’a girmeye hazırdı. Ürdün Irmağı’nın karşı yakasındaki o topraklarda çok sayıda küçük krallık bulunuyordu ve her birinin kendi askeri gücü vardı. Bu krallıklar kendi içlerinde bölünmüştü ve Mısır’ın yıllar süren zalim hâkimiyeti yüzünden zayıf düşmüşlerdi. Yine de, onların direnişi İsrail ulusu için yıldırıcıydı. Diyarın İsrail hâkimiyetine geçmesi için Eriha, Ay, Hatsor ve Lakiş gibi savunması güçlü birçok surlu şehrin ele geçirilmesi gerekiyordu. Önlerinde kritik bir dönem vardı. Önemli savaşlara girilmeli ve zafer kazanılmalıydı. Bu, Yehova’nın onları bu topraklara yerleştirme vaadini gerçekleştirmek için büyük mucizeler yaparak duruma bizzat müdahale etmesiyle olacaktı. Yehova’nın halkıyla ilişkisinde son derece çarpıcı bir yeri olan bu heyecan verici olaylar elbette kaydedilmeliydi ve bunu bir görgü tanığı yapmalıydı. Bu iş için, Yehova tarafından Musa’nın ardılı olarak tayin edilen Yeşu’dan daha uygun biri olamazdı (Say. 27:15-23).
2. Hem önder hem de olayları kaydedecek kişi olarak Yeşu’nun seçilmesi neden yerindeydi?
2 Yeşu’nun hem önder hem de yaşanan olayları kaydedecek kişi olarak seçilmesi gayet yerindeydi. O, çölde geçen 40 yıl boyunca Musa’nın çok yakın arkadaşı olmuştu. “Gençliğinden beri Musa’nın hizmetinde” bulunmuş olması, hem ruhi hem de askeri açıdan halka önderlik etmeye yeterli olduğunu gösteriyordu (Say. 11:28; Çık. 24:13; 33:11; Yeşu 1:1). İsrailoğullarının Mısır’dan ayrıldığı MÖ 1513 yılında, Amalekoğullarını yenen İsrail ordusunun komutanı Yeşu’ydu (Çık. 17:9-14). Yine, tehlikeli bir görev olan Kenan diyarının keşfi için her kabileden bir temsilci seçildiğinde, Efraim kabilesi için Musa’nın vefalı arkadaşı ve korkusuz bir komutan olarak ondan daha iyi bir seçim olamayacağı açıktı. Bu olayda gösterdiği cesaret ve iman nedeniyle kendisine Vaat Edilmiş Topraklara gireceğine dair güvence verildi (Say. 13:8; 14:6-9, 30, 38). Evet, Nun oğlu Yeşu “farklı bir ruha sahip”, ‘bütün yürekle Yehova’nın yolundan giden’, “ruhun verdiği hikmetle dolu” bir adamdı (Say. 27:18; 32:12; Tekr. 34:9). Bütün İsrail’in ‘Yeşu’nun zamanında Yehova’ya kulluk etmeye devam etmesi’ hiç de şaşırtıcı değildi (Yeşu 24:31).
3. Yeşu’nun gerçek bir kişi olduğuna ve kendi adını taşıyan kitabı yazdığına dair hangi kanıtlar var?
3 Yehova’ya tapınan bu adam deneyimi, gördüğü eğitim ve sınanmış nitelikleriyle, Tanrı ilhamı Kutsal Yazıları kaleme alanlardan biri olmaya kuşkusuz yeterli durumdaydı. Yehova’nın hizmetkârı Yeşu, efsanevi bir kişi değil, gerçekten yaşamış biridir. Adı Yunanca Kutsal Yazılarda da geçer (Elçi. 7:45; İbr. 4:8). Yeşu 6:25 ayeti bu kitabın olaylara tanıklık etmiş biri tarafından yazıldığını gösterir. Musa nasıl yaşadığı dönemdeki olayları yazmak üzere Tanrı tarafından görevlendirildiyse, onun ardılı Yeşu’nun da tanık olduğu olayları yazmakla görevlendirilmiş olması makuldür. Ayrıca Yahudilerin geleneksel inanışına göre de kitabın yazarı Yeşu’dur. Kitabın içinde yer alan “Yeşu bu sözleri Tanrı’nın kanun kitabına kaydetti” sözleri de bunu doğrular (Yeşu 24:26).
4. Peygamberlik sözlerinin gerçekleşmesi ve daha sonraki Kutsal Kitap yazarlarının sözleri Yeşu kitabının doğruluğunu nasıl kanıtlar?
4 Eriha yıkıma uğratıldığında Yeşu, şehri yeniden inşa edenin lanetli olacağını söylemişti. Bu peygamberlik sözleri 500 yıl kadar sonra, İsrail kralı Ahab’ın döneminde çarpıcı şekilde gerçekleşti (Yeşu 6:26; 1. Kral. 16:33, 34). Daha sonraki Kutsal Kitap yazarlarının Yeşu kitabında kayıtlı olaylara birçok kez değinmesi de onun Tanrı ilhamı doğru bir kayıt olduğunu gösterir. Mezmur yazarları (Mezm. 44:1-3; 78:54, 55; 105:42-45; 135:10-12; 136:17-22), Nehemya (Neh. 9:22-25), İşaya (İşa. 28:21), Pavlus (Elçi. 13:19; İbr. 11:30, 31) ve öğrenci Yakup (Yak. 2:25) bu olaylara değindi.
5. (a) Yeşu kitabı hangi dönemi kapsar? (b) “Yeşu” neden uygun bir isimdir?
5 Yeşu kitabı, İsrail halkının Kenan’a girdiği MÖ 1473’ten muhtemelen Yeşu’nun öldüğü MÖ yaklaşık 1450’ye dek geçen, 20 yılı aşkın bir dönemi kapsar. Yeşu (İbranice Yehoşua) ismi “Yehova Kurtuluştur” anlamına gelir. Yeşu’nun diyarın fethi sırasında İsrail’in görünür önderi olarak üstlendiği rol düşünüldüğünde bu çok uygun bir isimdir. O, kurtarıcı olarak tüm onuru Yehova’ya vermiştir. Septuagint çevirisinde kitabın adı İesous’tur (Yehoşua’nın Yunanca karşılığı) ve İsa ismi buradan gelir. Yeşu olağanüstü cesareti, itaati ve sadakatiyle Efendimiz İsa Mesih’i temsil eden gerçekten harika bir örnektir (Rom. 5:1).
YEŞU KİTABININ İÇERİĞİ
6. Yeşu kitabı hangi kısımlardan oluşur?
6 Kitabın dört kısımdan oluştuğu görülür: (1) Vaat Edilmiş Topraklara giriş, (2) Kenan’ın fethi, (3) diyarın paylaştırılması ve (4) Yeşu’nun son tembihleri. Heyecanlı olaylarla dolu kaydın tümü canlı bir dille yazılmıştır.
7. Yehova Yeşu’ya nasıl öğüt ve cesaret verdi?
7 Vaat Edilmiş Topraklara giriş (1:1–5:12). Yehova, Yeşu’yu bekleyen sınavları bildiğinden, ona en başta şu sözlerle öğüt ve güvence verir: “Çok cesur ve güçlü ol. . . . . Bu kanun kitabında yazılanlar dilinden düşmesin. Orada yazılanlara tam olarak uymak için, onu gece gündüz, üzerinde düşünerek oku. O zaman akıllıca hareket eder ve işinde başarılı olursun. Şimdi sana yine emrediyorum: Cesur ve güçlü ol. . . . . Çünkü her nereye gidersen Ben, Tanrın Yehova, senin yanında olacağım” (1:7-9). Yeşu, gerçek önder ve komutan olarak onuru Yehova’ya verir ve kendisine emredildiği gibi Ürdün Irmağı’nı geçmek üzere derhal hazırlıklara başlar. İsrailoğulları onu Musa’nın ardılı olarak kabul eder ve bağlılık yemini ederler. Artık sıra Kenan’ın fethindedir.
8. (a) Rahab imanını nasıl gösterdi? (b) Yehova, “yaşayan Tanrı” olarak İsrail’le birlikte olduğunu nasıl kanıtladı?
8 Eriha’ya keşif için iki adam gönderilir. Fahişe Rahab hayatını tehlikeye atıp adamları saklar; bunu Yehova’ya imanını gösterme fırsatı olarak görür. Adamlar da ona, Eriha’nın yıkımı sırasında canının bağışlanacağına yemin ederler. Keşiften döndüklerinde, Yeşu’ya diyarda yaşayan herkesin İsrailoğulları yüzünden dehşet içinde olduğunu bildirirler. Bu olumlu rapor üzerine Yeşu hemen Ürdün Irmağı’na doğru hareket eder. O zaman Yehova, Yeşu’yu desteklediğini ve tıpkı Musa’nın döneminde olduğu gibi “yaşayan Tanrı” olarak İsrail’le birlikte olduğunu somut bir kanıtla gösterir (3:10). Ahit Sandığını taşıyan kâhinler o mevsimde kıyılarını basmış olan Ürdün Irmağı’na adım attıklarında, sular ırmağın yukarı kısmında durup yığın halinde yükselir. Böylece İsrailoğulları kuru ırmak yatağından geçebilirler. Yeşu bu olayı hatırlatması için ırmak yatağının ortasından 12 taş alır. Kâhinlerin durduğu yere de başka 12 taş diker. Bundan sonra kâhinler ırmağı geçer ve sular eski akışına döner.
9. Gilgal’de neler oldu?
9 Halk karşıya geçince Ürdün Irmağı ile Eriha arasındaki Gilgal’de konaklar. Yeşu ırmaktan aldığı taşları, olayı gelecek nesillere hatırlatıp tanıklık etmesi için buraya diker. Böylece ‘yeryüzündeki tüm halkların Yehova’nın elinin güçlü olduğunu anlayacağını, İsrailoğullarının da daima Tanrıları Yehova’dan korkacaklarını’ söyler (4:24). (Yeşu 10:15’ten anlaşıldığına göre, Gilgal bundan sonra bir dönem İsrailoğulları için ana konak yeri olarak hizmet etmiş olabilir.) İsrailoğulları çöl yolculuğu boyunca sünnet edilmediğinden, hepsi orada sünnet edilir. Fısıh kutlanır. Yehova man sağlamaya son verir ve sonunda İsrailoğulları diyarın ürününü yemeye başlarlar.
10. (a) Yehova, Yeşu’ya Eriha’nın ele geçirilmesiyle ilgili hangi talimatı verdi? (b) İsrailoğulları şehri hangi şaşırtıcı yöntemle ele geçirdi?
10 Kenan’ın fethi (5:13–12:24). İlk hedefleri hemen önlerindedir. Ancak Eriha, “kapıları sıkı sıkıya kapatılmış” surlu bir şehirdir (6:1). Bu şehri nasıl ele geçirebilirler? Yehova, Kendi ‘ordusunun komutanını’ göndererek Yeşu’ya fetih yöntemini ayrıntılarıyla bildirir (5:14). İsrail orduları altı gün boyunca günde bir kez şehrin etrafını dolaşacaktır. Önde savaşçılar olacak, onları koç boynuzundan boruları çalan ve Ahit Sandığını taşıyan kâhin grupları izleyecektir. Yedinci gün ise yedi kez dolaşacaklardır. Yeşu bu emirleri halka aynen aktarır. Tam emredildiği gibi Eriha’nın çevresini dolaşırlar. Bu sırada ağızlarından tek bir söz bile çıkmaz. Ayak seslerinden ve kâhinlerin çaldığı boruların sesinden başka bir şey duyulmaz. Son gün şehri yedinci kez dolaştıktan sonra Yeşu onlara bağırmaları için talimat verir. İsrailoğulları bağırır, ‘savaş naraları atar’ ve Eriha surları yerle bir olur (6:20). Hepsi birden koşarak içeri girerler, şehri ele geçirip ateşe verirler. Yalnızca imanlı Rahab ve ev halkı kurtulur.
11. Yenilgiyle başlayan Ay şehri saldırısı nasıl zafere dönüştü?
11 Sonraki hedef batıdaki Ay şehridir! İsrailoğulları bir kez daha kolay bir zafer kazanacaklarından eminken, hayal kırıklığına uğrarlar. Ay şehrinin savaşçıları İsrailoğullarının şehri ele geçirmek için gönderdiği 3.000 askeri bozguna uğratır. Yeşu kaygıyla Yehova’ya neden böyle olduğunu sorar. Yoksa Yehova halkını terk mi etmiştir? Yehova, Eriha’daki her şeyi yok etmeleri için verdiği emre rağmen ordudan birinin itaatsizlik ederek bazı şeyleri çalıp sakladığını açıklar. İsrailoğullarının Yehova’dan lütuf görmeye devam edebilmesi için bu lekenin temizlenmesi gerekmektedir. Tanrı’nın yönlendirmesiyle, suçlunun Akan olduğu ortaya çıkarılır ve Akan ev halkıyla birlikte taşlanarak öldürülür. İsrailoğulları Yehova’nın lütfunu yeniden kazanır ve Ay şehrine saldırmak üzere harekete geçerler. Uygulayacakları savaş taktiğini yine Yehova açıklar. Ay şehrinin savaşçıları İsrailoğulları tarafından surların dışına çekilir ve pusuya düşürülür. Şehir ele geçirilir ve tüm halkıyla birlikte yok edilir (8:26-28). Düşmanla hiçbir şekilde uzlaşılmaz!
12. Yeşu daha sonra Tanrı’nın hangi emrini yerine getirdi?
12 Yeşu daha sonra, Yehova’nın Musa aracılığıyla verdiği emre itaat ederek Ebal Dağı’nda bir sunak yapar ve taşlar üzerine “kanunun bir kopyasını” yazar (8:32). Ardından, yarısı Gerizim Dağı önünde, yarısı Ebal Dağı önünde duran topluluğa, nimetler ve lanetler de dahil Kanunun tüm sözlerini okur (Tekr. 11:29; 27:1-13).
13. Gibeonluların “akıllıca” davranmasının sonucu ne oldu?
13 Hızla yaklaşan istila tehlikesi karşısında Kenan diyarında bulunan çok sayıdaki küçük krallık Yeşu’yu durdurmak için güç birliği yapar. Öte yandan ‘Gibeon halkı Yeşu’nun Eriha ve Ay şehirlerine neler yaptığını duyduğunda akıllıca davranır’ (Yeşu 9:3, 4). Uzak bir diyardan geldikleri izlenimi yaratarak kendilerini ‘sağ bırakması’ için Yeşu ile bir antlaşma yaparlar (9:15). Hileleri ortaya çıktığında İsrailoğulları antlaşmaya sadık kalır, fakat Gibeonluları “odun getiren ve su çeken” köleler yaparlar (9:27). Böylece Ham’ın oğlu Kenan hakkında Nuh’un önceden bildirdiği lanet kısmen gerçekleşmiş olur (Başl. 9:25).
14. Yehova Gibeon’da İsrail için savaştığını nasıl gösterdi?
14 Kenan halkı için Gibeonluların ihaneti hafife alınacak bir şey değildir. Kayıt şöyle açıklar: “Çünkü Gibeon . . . . çok büyük bir şehirdi. Aslında Ay şehrinden daha büyüktü ve tüm adamları güçlü yiğitlerdi” (Yeşu 10:2). Yeruşalim kralı Adoni-tsedek bunu kendisi ve diğer Kenan krallıkları için bir tehdit olarak görür. Başkalarının da düşman tarafına geçmesine engel olmak için bir onlara ders verilmelidir. Bu amaçla Adoni-tsedek, başka dört kral (Hebron, Yarmut, Lakiş ve Eglon şehirlerinin kralları) ile birlik olarak Gibeon’a savaş açar. Yeşu Gibeonlularla yaptığı antlaşmaya bağlı kalarak bütün gece yürüyüp onların yardımına yetişir ve beş kralın ordusunu bozguna uğratır. Yehova bir kez daha savaşa müdahale eder; doğa üzerinde gücünü kullanarak ve mucizeler yaparak düşmanı yıkıma uğratır. Gökten büyük dolu taneleri yağar ve İsrail ordusunun kılıçla öldürdüklerinden çok daha fazla düşmanın ölümüne yol açar. Sonra olağanüstü bir şey olur, ‘Güneş göğün ortasında kalır ve neredeyse bütün bir gün batmaz’ (10:13). Bu sayede düşmanı ortadan kaldırma harekâtı tamamlanabilir. Bu dünyanın bilgeleri söz konusu mucizeye inanmayabilir, fakat imanlı kişiler bu Tanrısal kaydı kabul ederler. Onlar Yehova’nın evrendeki kuvvetleri kontrol etme ve onları isteği doğrultusunda yönlendirme gücünün farkındadır. Gerçekten de, ‘O gün İsrailoğulları için savaşan Yehova’dır’ (10:14).
15. Diyarın fetih sürecini ve Hatsor’daki zaferin sonucunu anlatın.
15 Yeşu, beş kralı öldürdükten sonra Makkeda’yı imha eder. Hızla güneye geçerek Tuz Gölü ile Büyük Deniz arasındaki tepelerde kurulmuş Libna, Lakiş, Eglon, Hebron ve Debir şehirlerini tamamen yok eder. İstila haberleri artık tüm Kenan’a yayılmıştır. Kuzeyde Hatsor kralı Yabin, Ürdün Irmağı’nın her iki yanındaki topraklara tehlikeyi duyurur ve İsrailoğullarına karşı birleşik bir kuvvet oluşturmak için çağrıda bulunur. Merom suları yakınında toplanıp konaklayan düşman kuvvetleri ‘deniz kıyısındaki kum kadar çoktur’ (11:4). Yehova yine Yeşu’ya zafer konusunda güvence verir ve uygulanacak savaş taktiğini bildirir. Sonuç bir kez daha Yehova’nın halkının düşmanları için ezici bir yenilgi olur. Hatsor ateşe verilir, müttefiki olan şehirler ve kralları tamamen yok edilir. Yeşu İsrail’in egemenlik alanını Kenan’ın dört bir yanına doğru genişletir. 31 kral yenilgiye uğratılmıştır.
16. Diyar nasıl paylaştırıldı?
16 Diyarın paylaştırılması (13:1–22:34). Birçok zafer kazanılmış, önemli surlu şehirler yok edilmiş ve örgütlü direniş o dönem için kırılmıştır; yine de ‘memlekette mülk edinilmesi gereken daha çok toprak vardır’ (13:1). Ne var ki Yeşu artık 90’ına gelmiştir ve onu bekleyen büyük bir iş daha vardır: Diyarın dokuz kabileye ve Manasse kabilesinin yarısına miras olarak paylaştırılması gerekmektedir. Ruben ve Gad kabileleriyle Manasse kabilesinin diğer yarısı Ürdün Irmağı’nın doğusundaki toprakları zaten miras almışlardır. Levi kabilesinin ise miras aldığı bir toprak yoktur, çünkü onların mirası ‘İsrail’in Tanrısı Yehova’dır’ (13:33). Yeşu kâhin Eleazar’ın yardımıyla bu kez Ürdün’ün batısını paylaştırır. 85 yaşındaki Kaleb Yehova’nın düşmanlarıyla sonuna dek savaşmaya hazırdır; Anakların istilası altındaki Hebron bölgesini almak ister ve isteği kabul edilir (14:12-15). Kabileler kura ile miraslarını aldıktan sonra Yeşu Efraim dağlarındaki Timnat-serah şehrini ister ve “Yehova’nın emriyle” burası ona verilir (19:50). Toplanma çadırı da Efraim’in dağlık bölgesinde yer alan Şilo’da kurulur.
17. Sığınma şehirleriyle ve Levioğullarının oturacağı diğer şehirlerle ilgili nasıl bir düzenleme yapıldı?
17 İstemeden adam öldürenler için Ürdün Irmağı’nın iki tarafında üçer tane olmak üzere altı sığınma şehri ayrılır. Ürdün’ün batısındakiler, Celile’de Kedeş, Efraim’de Şekem ve Yahuda’nın dağlık kesiminde Hebron’dur. Doğusundaki şehirlerse Ruben topraklarında Betser, Gilead’da Ramot ve Başan’da Golan’dır. Bunlar ‘kutsanmış’ şehirlerdir (20:7, dipnot). Kabilelerin mirası olan topraklardan, otlaklarıyla birlikte 48 şehir Levioğullarına kurayla verilir. 6 sığınma şehri de bunların arasındadır. Böylece İsrailoğulları ‘O toprakları mülk edinip oraya yerleşirler.’ Yehova’nın vaatlerinin hepsi, tam dediği gibi gerçekleşir (21:43, 45).
18. (a) Doğu ve batıdaki kabileler arasında nasıl bir kriz yaşanır? (b) Sorun nasıl çözülür?
18 O zamana dek Yeşu’yla birlikte olan Ruben ve Gad kabileleri ile Manasse kabilesinin yarısının savaşçıları artık Ürdün Irmağı’nı geçerek kendi miraslarına dönerler. Ayrılırlarken Yeşu onları sadık kalmaya teşvik eder ve hepsine hayırdua eder. Savaşçılar dönüş yolunda, Ürdün Irmağı’nın yakınında büyük bir sunak yaparlar. Bu ciddi bir krize yol açar. Yehova’ya tapınmak için belirlenen yer Şilo’daki toplanma çadırıdır; bu yüzden Yehova’ya vefasızlık ve ihanet edilmesinden korkan batıdaki kabileler, sunağı yapanların isyan ettiğini düşünür ve savaş hazırlıklarına başlar. Ancak, sunağın kurban kesmek için değil, ‘Yehova’nın gerçek Tanrı olduğuna dair aralarında [Ürdün Irmağı’nın doğu ve batı tarafındaki kabileler arasında] şahit’ olması için yapıldığı açıklanır ve kan dökülmesi engellenir (22:34).
19, 20. (a) Yeşu son olarak hangi tembihlerde bulundu? (b) Yeşu İsrail’in önüne hangi seçimi koydu? (c) Doğru seçimi yapmanın önemini nasıl vurguladı?
19 Yeşu’nun son tembihleri (23:1–24:33). ‘Yehova’nın, İsrail’i çevresindeki tüm düşmanlarından kurtarıp rahata kavuşturmasının üzerinden yıllar geçmiştir. Artık yaşça ilerlemiş, ihtiyarlamış olan Yeşu’, tembihler içeren etkileyici bir veda konuşması yapmak için tüm İsrail’i toplar (23:1). Alçakgönüllülüğünü sonuna dek koruyan Yeşu, çevre milletlere karşı kazanılan büyük zaferlerin onurunu Yehova’ya verir. Tüm halk bundan sonra da O’na sadık kalmalıdır! Yeşu, “Musa’nın kanun kitabında yazılı olan her şeye uymak, onları yerine getirmek için çok cesur olun. O sözlerden sağa sola sapmayın” der (23:6). Sahte tanrılardan uzak durmalı, ‘Tanrıları Yehova’yı sevmeli ve canlarını daima korumalıdırlar’ (23:11). Diyarda kalan Kenanlılarla kesinlikle uzlaşmamalı, onların dininden hiçbir şey benimsememeli ve evlilik yoluyla onlarla akraba olmamalıdırlar. Bunları yapmaları Yehova’nın öfkesine yol açacaktır.
20 Yeşu tüm kabileleri Şekem’de toplar ve onları temsil eden görevlileri Yehova’nın huzuruna çağırır. Sonra da onlara Yehova’nın halkıyla olan ilişkisini, İbrahim’i çağırıp Kenan’a getirmesinden Vaat Edilmiş Toprakların fethine dek yaşananları, O’nun ağzından anlatır. Bir kez daha sahte din konusunda uyarıda bulunur, İsrailoğullarına “Yehova’dan korkun, O’na sadakatle ve içtenlikle kulluk edin” der (24:14). Evet, kulluk etmeleri gereken Tanrı Yehova’dır! Ardından durumu çok net bir şekilde ortaya koyar: “Atalarınızın ilahlarına mı, topraklarında yaşadığınız Amorilerin ilahlarına mı tapınacaksınız, karar verin. Fakat şunu bilin ki, ben ve ev halkım Yehova’ya kulluk edeceğiz” (24:15). Musa gibi inançlı bir tutumla, İsrailoğullarına Yehova hakkında şunları söyler: “O kutsal Tanrı’dır; tam bağlılık isteyen bir Tanrı’dır” (24:19). Bu yüzden sahte tanrılardan kurtulmalıdırlar! Halk coşkuyla, hep bir ağızdan şöyle der: “Tanrımız Yehova’ya kulluk edeceğiz ve O’nun sözünü dinleyeceğiz!” (24:24). Yeşu halkı yerlerine göndermeden önce onlarla bir ahit yapar, bu sözleri Tanrı’nın kanun kitabına yazar ve tüm bunlara tanıklık etmesi için büyük bir taş diker. Artık iyice yaşlanmış olan Yeşu 110 yaşında ölür ve Timnat-serah’ta gömülür.
KİTABIN YARARLARI
21. Yeşu kitabındaki hangi tembih bugün bizim için çok yararlıdır?
21 Yeşu’nun veda sözlerinde yer alan, Yehova’ya sadakatle hizmet etme tembihi sizde de aynı isteği uyandırmıyor mu? Onun 3.400 yıldan fazla bir zaman önce söylediği “Ben ve ev halkım Yehova’ya kulluk edeceğiz” sözlerine siz de katılmıyor musunuz? (24:15). Zor koşullar altında ya da iman kardeşlerinizden uzakta hizmet ediyorsanız, Yehova’nın Yeşu’ya Vaat Edilmiş Topraklara doğru hareket ederken söylediği “Çok cesur ve güçlü ol” sözleri sizi de yüreklendirmiyor mu? Ayrıca Kutsal Kitapla ilgili, “Onu gece gündüz, üzerinde düşünerek oku. O zaman . . . . işinde başarılı olursun” tembihine uymanın sayısız yararını görmüyor musunuz? Bu hikmetli öğüde uyan herkes Yehova’nın tembihlerinin ne kadar değerli olduğunu kesinlikle anlar (1:7-9).
22. Yeşu kitabında gerçek tapınma için şart olan hangi niteliklere dikkat çekilir?
22 Yeşu kitabında son derece canlı bir dille anlatılan olaylar tarihin tozlu sayfalarında kalmış bilgilerden çok farklıdır. Bu olaylar tanrısal ilkelere, özellikle de Yehova’nın desteğini kazanmak için kesinlikle tam bir iman ve itaat gerektiğine dikkat çeker. Örneğin Pavlus şöyle demiştir: “İman sayesinde, yedi gün çevresinde dolaştıkları Eriha surları yıkıldı. İman sayesinde fahişe Rahab, itaatsizlik edenlerle birlikte yok olmadı” (İbr. 11:30, 31). Yakup da imanı işlerle göstermek konusunda Rahab’ın İsa’nın takipçileri için iyi bir örnek olduğunu söyler (Yak. 2:24-26).
23. Yeşu kitabındaki etkileyici olaylar bize neyi hatırlatır?
23 Yehova’nın halkı uğruna gerçekleştirdiği ve bu kitaba kaydettirdiği birçok mucize, Kendisine karşı gelen kötülerin tümünü sonunda imha etmeyi amaçladığını ve bunu yapacak güçte olduğunu hatırlatan etkileyici olaylardır. Yeşu 10:10-14’te anlatılan olağanüstü olaylar da bunlar arasındadır; o zaman güneş olduğu yerde durmuş ve ay yerinde kalmıştı. İşaya, hem Yeşu’nun hem de Davut’un zamanında savaşlara sahne olan Gibeon ile Yehova’nın yıkım için öfkeyle harekete geçişi arasında bağlantı kurar. O zaman Yehova’nın ‘garip olan işini yapacağını, olağandışı olan işini gerçekleştireceğini’ bildirir (İşa. 28:21, 22).
24. (a) Yeşu kitabı ile Krallık hakkındaki vaatler arasında nasıl bir bağlantı var? (b) Kitap, bu vaatlerin ‘tümünün gerçekleşeceğine’ dair nasıl bir güvence verir?
24 Peki bu kitaptaki olaylar Tanrı’nın Krallığına işaret eder mi? Buna kesinlikle ‘evet’ diyebiliriz. Pavlus şöyle dedi: “Eğer Yeşu onları bir dinlenme yerine götürmüş olsaydı, Tanrı artık başka bir günden söz etmezdi. O halde Tanrı’nın toplumu için hâlâ bir Sebt günü dinlenmesi söz konusudur” (İbr. 4:1, 8, 9). Pavlus bu sözlerle İsrailoğullarının Vaat Edilmiş Toprakları fethedip oraya yerleşmesi ile çok daha büyük çaptaki bir olayın bağlantılı olduğunu gösterdi. Gerçekten de, Tanrı’nın toplumu ‘Efendimiz ve kurtarıcımız İsa Mesih’in sonsuz krallığına girebilmek’ için büyük mücadele verir (2. Pet. 1:10, 11). Ayrıca Matta 1:5 Rahab’ın İsa’nın geldiği soyda yer aldığını gösterir. Dolayısıyla Yeşu kitabı sayesinde, Krallığın yöneticisi olacak Soy’un atalarından önemli birini daha tanırız. Bu kitap, Yehova’nın Krallıkla ilgili vaadinin mutlaka gerçekleşeceğine dair sağlam bir güvence verir. Kayıt, Tanrı’nın İbrahim’e, İshak’a ve Yakup’a bildirdiği ve onların torunları olan İsrailoğullarına tekrarladığı vaatten söz ederek, Yeşu’nun dönemiyle ilgili şunları der: “Yehova’nın İsrail evine verdiği bütün güzel vaatlerin hiçbiri boş çıkmadı, tümü gerçekleşti” (Yeşu 21:45; Başl. 13:14-17). Yehova’nın gökteki adil Krallıkla ilgili “güzel vaatleri” de aynı şekilde tümüyle gerçekleşecektir!