Makullük

TANRI’NIN SÖZÜNÜN yaşamımızda yaptığı değişikliklerden ötürü minnettarız ve başkalarının da aynı yararı görmelerini istiyoruz. Dahası, insanların iyi habere verdikleri karşılığın geleceklerini etkileyeceğinin farkındayız. (Mat. 7:13, 14; Yuhn. 12:48) Onların hakikati kabul etmesini içtenlikle istiyoruz. Ancak, bu konuda başarılı olmak için güçlü bir inanç ve gayretin yanı sıra ayırt etme yeteneği göstermemiz gerekir.

Birinin çok değer verdiği bir inancın sahteliğini hiç sakınmadan açığa vuran bir söz, Kutsal Yazılardan bir yığın ayetin tekrarlanmasıyla desteklense bile, genellikle kabul görmeyecektir. Örneğin, yaygın çapta benimsenmiş kutlamaların yalnızca putperest kökenli oldukları belirtilerek mahkûm edilmesi, insanların söz konusu kutlamalar hakkındaki düşüncelerini değiştirmeyebilir. Genellikle makul bir yaklaşım çok daha başarılı olur. Makul olmak neleri içerir?

Kutsal Yazıların çağdaş bir çevirisinde, ‘yukarıdan olan hikmetin . . . . barışçı, makul’ olduğu belirtilir. (Yak. 3:17) Burada “makul” olarak tercüme edilen Yunanca sözcüğün fiziksel anlamı “esnek”tir. Bazı çeviriler bu sözcüğü “mülâyim”, “yumuşak” ya da “iyi yürekli” olarak tercüme eder. Makullüğün barışçılıkla ilişkilendirildiğine dikkat edin. Titus 3:2’de makullükten kavgacılığın karşıtı olarak, hilim ya da huy yumuşaklığıyla birlikte söz edilir. Filipililer 4:5 de, aynı çağdaş çeviriye göre bizi ‘makullüğüyle’ tanınan biri olmaya teşvik eder. Makul biri konuştuğu kişinin geçmişini, koşullarını ve duygularını hesaba katar. Uygun olduğunda esnek davranmaya isteklidir. İnsanlara böyle davranmamız zihin ve yüreklerini söylediklerimize açmalarına yol açar; böylece onlara Kutsal Yazılardan makul nedenler gösterdiğimizde daha istekle dinlerler.

Nereden Başlamalı? Tarihçi Luka, resul Pavlus’un Selanik’teyken, Kutsal Yazıları kullanarak, ‘Mesih’in acı çekip ölümden dirilmesi gerektiğine dair açıklamalarda bulunup, kanıtlar gösterdiğini’ bildiriyor. (Res. İşl. 17:2, 3, YÇ) Pavlus’un bunu Yahudilerin bir havrasında yapmış olması dikkate değer. Hitap ettiği kişiler İbranice Kutsal Yazıları otorite olarak kabul ediyorlardı. Bu nedenle söze onların kabul ettiği bir düşünceyle başlamak yerindeydi.

Öte yandan, Pavlus Areopagos’ta (Atina) Yunanlılara hitaben konuşurken söze Kutsal Yazılara değinerek başlamadı. Bunun yerine konuya onların bildikleri ve kabul ettikleri şeylerden söz ederek girdi ve bunları dinleyicilerini Yaratıcı ve amaçları hakkında düşünmeye yöneltmek üzere kullandı.—Res. İşl. 17:22-31.

Çağımızda Mukaddes Kitabı yaşamlarında otorite olarak görmeyen milyarlarca insan var. Fakat hemen hemen herkesin yaşamı bu ortamdaki zorluklardan etkileniyor. İnsanlar daha iyi koşulların özlemini çekiyor. Eğer önce onları rahatsız eden şeylerle ilgilenir ve ardından Mukaddes Kitabın o konuda neler anlattığını gösterirseniz, bu makul yaklaşım onları Mukaddes Kitabın Tanrı’nın insanlıkla ilgili amacı hakkında söylediklerini dinlemeye yöneltebilir.

Mukaddes Kitabı incelemeye başlayan bir kişi inançlarını ve benimsediği âdetleri ana babasından almış olabilir. Fakat bu inanç ve âdetlerin Tanrı’yı memnun etmediğini öğrendiğinde, Mukaddes Kitapta öğretilenlerden yana tavır alarak bunları reddetmeye karar verebilir. Bu kararını ana babasına nasıl açıklayacak? Onlar, verdikleri bu dinsel mirası reddeden çocuklarının aslında kendilerini reddettiği duygusuna kapılabilirler. Tetkik eden kişi belki ana babasına kararının dayanağını Mukaddes Kitaptan açıklamadan önce onlara duyduğu sevgi ve saygıda hiçbir azalma olmadığını göstermesi gerektiği sonucuna varabilir.

Ne Zaman Esneklik Gösterilmeli. Yehova, emretmek üzere tam bir otoriteye sahip olduğu halde, dikkate değer bir makullük gösterir. Yehova’nın meleği, Lût’u ve ailesini Sodom’dan kurtarırken şöyle dedi: “Dağa kaç; yoksa telef olursun.” Ancak, Lût ‘Aman Yehova, lütfen yapma!’ diye yalvardı. O, Tsoar’a kaçmasına izin verilmesini diledi. Yehova Lût’un düşüncesine saygı göstererek oraya kaçmasına izin verdi; böylece diğer kentler yok edilirken Tsoar esirgendi. Ne var ki, Lût daha sonra Yehova’nın ilk emrine uyarak dağlık bölgeye taşındı. (Tekv. 19:17-30) Yehova Kendi belirttiği çözümün doğru olduğunu biliyordu, fakat Lût’un düşüncesine saygı göstererek, o bunu kavrayıncaya kadar sabırla bekledi.

Başkalarıyla başarılı ilişkiler kurabilmek için biz de makul olmalıyız. Karşımızdakinin hatalı olduğundan emin olabiliriz ve zihnimizde bunu doğrulayacak güçlü kanıtlar bulunuyor olabilir. Fakat bazen en iyisi bu konuda kişiye baskı yapmamaktır. Makullük Yehova’nın standartlarından ödün vermek anlamına gelmez. Sohbeti daha yararlı bir noktaya çekebilmek üzere yalnızca, düşüncesini dile getirdiği için teşekkür etmek ve bazı yanlış ifadelerin üzerinde durmamak iyi olabilir. Kişi inancınızı kınasa bile aşırı tepki göstermeyin. Ona neden böyle düşündüğünü sorabilirsiniz. Yanıtını dikkatle dinleyin. Böylece onun düşünüş tarzı hakkında anlayış kazanacak, belki de ileride gerçekleşecek yapıcı bir sohbet için zemin bulacaksınız.—Sül. Mes. 16:23; 19:11.

Yehova insanlara seçme yetisi verdi. İnsanlar bu yetiyi akıllıca kullanmasa bile buna izin veriyor. Yeşu, Yehova’nın sözcüsü olarak O’nun İsrailoğullarına karşı davranışını ayrıntılarıyla anlattı. Fakat sonra şöyle dedi: “Eğer RABBE kulluk etmek gözünüzde kötü ise, atalarınızın kulluk ettikleri Irmak ötesindeki ilâhlara mı, yahut memleketlerinde oturduğunuz Amorîlerin ilâhlarına mı, kime kulluk edeceğinizi bugün seçin; fakat ben ve evim halkı, biz RABBE kulluk edeceğiz.” (Yeşu 24:15) Bugün bizim görevimiz ‘şahitlik’ etmektir; bunu yaparken inançla konuşuyoruz, fakat iman etmeleri yönünde insanlara baskı yapmaya çalışmıyoruz. (Mat. 24:14) Seçimi onlar yapmalı ve biz onların bu hakkını ele geçirmeye çalışmamalıyız.

Sorular Sorun. İsa insanların düşünmelerine yardım etmek konusunda göze çarpan bir örnektir. Onların geçmişlerini dikkate aldı ve kolaylıkla kabul edebilecekleri örnekler verdi. Aynı zamanda soruları da etkili şekilde kullandı. Bu yöntem, insanlara düşüncelerini dile getirme ve yüreklerinde olanı ortaya koyma fırsatı sağladı. Ayrıca, ele alınan konu üzerinde akıl yürütmeye teşvik etti.

Kanun konusunda uzman olan bir adam İsa’ya şunu sordu: “Ey Muallim, ebedî hayatı miras almak için ne yapayım?” İsa yanıtı rahatlıkla verebilirdi. Bunun yerine adamı kendi düşüncesini dile getirmeye davet etti. “Şeriatte ne yazılmıştır? nasıl okursun?” Adam doğru cevap verdi. Onun doğru cevap vermesi sohbeti sona erdirdi mi? Hayır. İsa adamın sözlerini sürdürmesine izin verdi ve adamın sorduğu bir sorudan onun kendi doğruluğunu kanıtlamaya çalıştığı belli oldu. Sorusu şuydu: “Ya, benim komşum kimdir?” İsa Yahudilerde diğer Milletlere ve Samiriyelilere karşı yaygın olan tavır nedeniyle, adamın tartışma konusu yapabileceği bir tanım yapmaktansa, bir örnek verip onun üzerinde düşünmesini sağladı. Bu, bir kâhinle Levilinin yardım etmediği, soyulup dövülmüş bir yolcunun yardımına koşan iyi bir Samiriyeli adam hakkındaydı. İsa basit bir soruyla adamın asıl noktayı anladığından emin oldu. İsa’nın akıl yürütme tarzı, bu adamın “komşu” sözcüğünün daha önce hiç fark etmediği bir anlamını görmesini sağladı. (Luka 10:25-37) Gerçekten de izlenecek mükemmel bir örnek! Yalnızca kendiniz konuşarak bir bakıma karşınızdakinin yerine düşünmek yerine, onu düşünmeye teşvik edecek takt dolu soruları ve örnekleri nasıl kullanabileceğinizi öğrenin.

Nedenler Gösterin. Resul Pavlus Selanik’teki havrada konuşurken dinleyicilerinin otorite olarak kabul ettikleri yazılardan okumakla yetinmedi. Luka, Pavlus’un okuduklarını açıkladığını, kanıtladığını ve konuya uyguladığını bildiriyor. Sonuçta, onlardan “birçoğu ikna olup Pavlus’la Silas’a katıldılar.”—Res. İşl. 17:1-4, YÇ.

Dinleyicileriniz kim olursa olsun, böyle düşündürücü bir yaklaşım yararlı olabilir. Bu, akrabalarınıza şahitlik ederken, iş ya da okul arkadaşlarınızla sohbet ederken, halka yönelik şahitlik işinde tanımadığınız kişilerle konuşurken, bir Mukaddes Kitap tetkiki idare ederken ya da cemaate hitaben bir konuşma yaparken de geçerlidir. Bir ayet okuduğunuzda, onun anlamı sizin için açık olabilirse de, başka biri için öyle olmayabilir. Ayeti açıklamak ve konuya uygulamak üzere söyledikleriniz, onlara dogmatik bir yaklaşımla ortaya atılmış bir iddia gibi gelebilir. Ayetteki belirli kilit ifadeleri ayırıp açıklamanızın yararı olabilir mi? Belki bağlamdan ya da konuyla ilgili başka bir ayetten elde edebileceğiniz destekleyici kanıtlar sunabilir misiniz? Söylediklerinizin makullüğünü ortaya koyan bir örnek bulabilir misiniz? Sorular dinleyicilerinizin konu üzerinde akıl yürütmesine yardım edebilir mi? Böyle makul bir yaklaşım, insanlarda olumlu bir izlenim bırakır ve üzerinde düşünebilecekleri pek çok nokta görmelerini sağlar.