Eski İsrail Ve Çevresi

YEHOVA İbrahim’e şöyle demişti: ‘Mezopotamya’daki Ur’dan çık, sana göstereceğim ülkeye git.’ Ancak gideceği o ülkenin içinde ve etrafında, yerleşik milletler vardı.—Tk 12:1-3; 15:17-21.

Tanrı’nın kavmi, Mısır’dan uzaklaşırken “Moabın yiğitleri” gibi düşmanların direnişiyle karşılaşabileceklerini biliyordu. (Çı 15:14, 15) Amalekliler, Moabiler, Ammonoğulları ve Amoriler, İsrailoğullarının Vaat Edilmiş Topraklara giderken izledikleri yol üzerinde yaşıyorlardı. (Sa 21:11-13; Tes 2:17-33; 23:3, 4) İsrailoğulları, Tanrı’nın kendilerine vaat ettiği topraklarda başka düşman milletlerle de karşı karşıya gelecekti.

Tanrı İsrailoğullarına, yok edilmeyi hak eden “büyük . . . . yedi milleti” –Hittileri, Girgaşileri, Amorileri, Kenanlıları, Perizzileri, Hivileri ve Yebusileri– ‘kovmasını’ söyledi. Bu milletler ahlaksal ve dinsel açıdan yozlaşmıştı. Onların tanrıları arasında (erkeklik organını simgeleyen taş direklerle dikkat çeken) Baal, (çocukların kurban edildiği) Molek ve bereket tanrıçası Aştoret (Astarti) vardı.—Tes 7:1-4; 12:31; Çı 23:23; Le 18:21-25; 20:2-5; Hk 2:11-14; Me 106:37, 38.

Tanrı’nın İsrailoğullarına verdiği bölgenin tümü –Sayda’nın kuzeyinden “Mısır vadisi”ne kadar– bazen “Kenan” olarak adlandırılır. (Sa 13:2, 21; 34:2-12; Tk 10:19) Bazen de Mukaddes Kitap, o topraklardaki çeşitli ulusların, halkların ve kent devletlerinin tek tek ismini verir. Bunların bazılarının, kıyıdaki Filistîler ve Yeruşalim yakınlarındaki dağlık bölgede yaşayan Yebusiler gibi, coğrafi konumu belirgindir. (Sa 13:29; Yş 13:3) Diğerlerinin ise konumları veya bulundukları bölgeler zamanla değişmiştir.—Tk 34:1, 2; 49:30; Yş 1:4; 11:3; Hk 1:16, 23-26.

İsrailoğullarının Mısır’dan çıkışı sırasında, o bölgede egemen kabile muhtemelen Amorilerdi.a (Tes 1:19-21; Yş 24:15) Eriha’nın karşısında, Ürdün nehrinin öte yanında yer alan bölgeye o zamanlar hâlâ “Moab ovaları” dense de, Arnon vadisinin güneyine kadar gelen Moab ülkesini Amoriler ele geçirmişti. Ayrıca Başan ve Gilead’da da Amori krallar hüküm sürüyordu.—Sa 21:21-23, 33-35; 22:1; 33:46-51.

İsrailoğulları Tanrı’nın desteğine sahip oldukları halde, mahkûm edilen tüm bu milletleri yok etmediler; ve bu milletler zamanla onlara tuzak oldu. (Sa 33:55; Yş 23:13; Hk 2:3; 3:5, 6; II. Kı 21:11) Evet, İsrailoğulları şu net uyarıya rağmen tuzağa düştüler: “Başka ilahların, çevrenizdeki ulusların taptığı hiçbir ilahın ardınca gitmeyeceksiniz.”—Tes [Yas] 6:14; 13:7, YÇ.

[Dipnot]

[Sayfa 11’deki harita]

(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)

Vaat Edilmiş Topraklardan Kovulacak Milletler

FİLİSTİYE (D8)

C8 Aşkelon

C9 Gazze

D8 Aşdod

D8 Gat

D9 Gerar

KENAN (D8)

B10 AMALEKİLER

C12 Hatsar-addar (Addar?)

C12 Kadeş (Kadeş-barnea)

D8 Lakiş

D9 Beer-şeba

D10 AMORİLER

D11 NECEF

E4 Dor

E5 Megiddo

E5 Taanak

E6 Afek

E6 HİVİLER

E7 YEBUSİLER

E8 Beyt-şemeş

E8 Hebron (Kiryat-arba)

E9 HİTTİLER

E9 Debir

E10 Arad (Kenan)

E10 KENİLER

E11 Akrabbim

F4 GİRGAŞİLER

F6 Şekem

F7 PERİZZİLER

F7 Gilgal

F7 Eriha

F8 Yeruşalim

G2 HİVİLER

G2 Dan (Laiş)

G3 Hatsor

FENİKE (F2)

E2 Sur

F1 Sayda

EDOM (F12)

F11 SEİR

G11 Bostra

AMORİLER (SİHON) (G8)

G6 GİLEAD

G7 Şittim

G7 Heşbon

G9 Aroer

SURİYE (H1)

G1 Baal-gad

G2 HİVİLER

I1 Şam

MOAB (H10)

AMORİLER (OG) (I5)

G6 GİLEAD

H3 BAŞAN

H4 Aştarot

H4 Edrei

AMMON (I7)

H7 Rabba

[Çöller]

H12 ARABİSTAN ÇÖLÜ

[Dağlar]

E4 Karmel Dağı

E11 Hor Dağı

G1 Hermon Dağı

G8 Nebo Dağı

[Denizler]

C6 Akdeniz (Büyük Deniz)

F9 Tuz Denizi

G4 Celile Denizi

[Nehirler ve vadiler]

B11 Mısır Vadisi

F6 Ürdün (Erden) Irmağı

G6 Yabbok Vadisi

G9 Arnon Vadisi

G11 Zered Vadisi

[Sayfa 10’daki resimler]

Sağda: Amori Kralı Og, boğaları ve koyunlarıyla ünlü olan Başan’da hüküm sürdü

Aşağıda: Moab’dan Lût Gölü ve Yahudiye çölüne bakış

[Sayfa 11’deki resim]

Yehova İsrailoğullarına Baal, Molek ve bereket tanrıçası Aştoret (resimdeki) gibi sahte tanrılara tapınan milletleri kovmalarını emretmişti