Mesajlarıyla Bizi Etkileyen Peygamberler

1. İbranice Kutsal Yazıların son kitaplarını kaleme alan 12 peygamber neden ilginizi çekmeli?

TANRI’NIN habercilerinden on ikisiyle tanışmak ister misiniz? Kastettiğimiz kişiler İsa’dan bile önce yaşadıklarından onlarla yüz yüze tanışmanız mümkün değildir. Yine de, ‘Yehova’nın büyük gününü’ nasıl akılda tuttuklarına bakarak onları tanıyabilirsiniz. Onlardan öğreneceklerimiz, Yehova’nın büyük gününü aklında tutmaya çalışan İsa’nın her bir takipçisi için çok önemlidir (Tsefanya 1:14; 2. Petrus 3:12).

2, 3. On iki peygamberin yaşadıklarıyla bizimkiler arasında nasıl bir benzerlik var?

² Kutsal Yazılarda peygamber olarak nitelenen pek çok erkeğin adı geçiyor, kitapların birçoğu da onların adını taşıyor. Başka peygamberler gibi şimdi ele alacağımız 12 erkek de sadakat ve cesaret konusunda örnektirler. Aralarından bazıları duyurdukları mesajın insanların yüreğini ve düşüncelerini değiştirip onları tekrar Tanrı’ya hizmet etmeye yönelttiğini görmenin sevincini tattılar. Bazıları ise Yehova’nın standartlarını çiğneyip O’nun isteklerine uymayan asi insanları gördüklerinde büyük hayal kırıklığı yaşadılar. Ve bazıları, Yehova’ya tapındığını iddia edip de kayıtsızlık ve bencillik sergileyen kişilerin arasında yaşamanın ne kadar moral bozucu olduğunu kendi hayatlarında gördü.

³ On iki peygamber de bizim gibi, siyasal karışıklıklar, sosyal değişimler ve dinsel çöküşün görüldüğü bir dönemde yaşadı. “Bizim gibi, duygulara sahip” insanlar olduklarına göre onlar da şüphesiz korkularıyla ve zorluklarla mücadele etmek zorundaydılar (Yakup 5:17). Buna rağmen bize iyi örnek oldular. Ayrıca ciddiye almamız gereken mesajlar da bildirdiler; bunlar ‘ortamların sonunun eşiğinde olan bizlerin’ yararı için kaydedilmiş “peygamberlik sözleri” arasında yer alır (1. Korintoslular 10:11; Romalılar 15:4; 16:26).

12 PEYGAMBER VE YAŞADIKLARI DÖNEM

4. (a) On iki peygamberin kitapları kronolojik sırada mıdır? (b) Yehova halkını uyarmak ve teşvik etmek için önce hangi peygamberleri gönderdi?

⁴ Kutsal Kitapta Hoşea’dan Malaki’ye kadar olan kitapların, peygamberlerin yaşadıkları zamana göre sıralandığı düşünülebilir. Oysa öyle değildir. Örneğin Yunus, Yoel, Amos, Hoşea ve Mika peygamberler MÖ dokuzuncu ve sekizinci yüzyılda yaşamıştır.a O dönemde hem güneydeki Yahuda krallığında hem de kuzeydeki İsrail krallığında birçok kral sadık değildi. Halkları da onlar gibi davranarak Tanrı’yı öfkelendirdiler. Aynı dönemde Asurlular ve daha sonra Babilliler dünya gücü konumuna gelmeye çalıştılar. İsrailliler Yehova’nın hükmünü infaz etmek için bu iki dünya gücünü kullanacağının farkında değillerdi. Ancak bildiğimiz gibi Tanrı, İsrail ve Yahuda halkını sadık peygamberleri yoluyla sürekli uyarıyordu.

5. Yahuda ve Yeruşalim’in yıkımı yaklaşırken hangi peygamberler Yehova’nın hükmünü bildiriyordu?

⁵ Yehova, Yahuda ve Yeruşalim’in hükmünü infaz etme zamanı yaklaştıkça mesajını etkili bir şekilde bildirmeleri için başka bir grup peygamberi kullandı. Bu sözcüler arasında kimler vardı? Tsefanya, Nahum, Habakkuk ve Obadya adlı peygamberler. Hepsi MÖ yedinci yüzyılda peygamber olarak hizmet ettiler. O dönemde meydana gelen en çarpıcı olaylar MÖ 607’de Yeruşalim’in Babilliler tarafından yıkılması ve Yahudilerin sürgüne götürülmesiydi. Böylece Yehova’nın Kendi adına konuşmaları için gönderdiği bu erkeklerin söyledikleri bir kez daha tam olarak yerine geldi. Onlar halkı sarhoşluk ve şiddet gibi yanlış davranışlara karşı uyarmaya çalışmıştı ancak halk değişmeyi reddetmişti (Habakkuk 1:2, 5-7; 2:15-17; Tsefanya 1:12, 13).

6. Yehova sürgünden dönenleri nasıl teşvik etti?

⁶ Sürgünden döndükten sonra Tanrı’nın halkının hakiki tapınmaya gereken önemi vermek için başarılı bir önderliğin yanı sıra teşvike ve teselliye de ihtiyacı vardı. Bu ihtiyacı Haggay, Zekeriya ve Malaki adlı peygamberler karşıladı. Onlar MÖ altıncı ve beşinci yüzyılda hizmet ettiler. Yehova’nın egemenliğini cesurca savunan bu kişiler ve yaptıkları hakkında bilgi aldıkça, yaşadığımız bu tehlikeli dönemde hizmetinizde kullanabileceğiniz önemli noktalar fark edeceksiniz. Şimdi bu peygamberleri hizmet ettikleri sıraya göre ele alalım.

İNATÇI HALKLARI KURTARMAYA ÇALIŞTILAR

7, 8. Güvenimiz zayıfladığında Yunus’un yaşadıkları bizi nasıl yüreklendirebilir?

⁷ Yehova’ya olan güveninizin azalıp belki de imanınızın zayıfladığını hissettiğiniz hiç oldu mu? Eğer olduysa, Yunus’un yaşadıkları sizin için özellikle değer taşır. Yunus MÖ dokuzuncu yüzyılda yaşamıştı. Tanrı Yunus’u yükselmekte olan Asur İmparatorluğunun başkenti Nineve’ye göndermişti. Yunus oraya gidip Ninevelilere kötülüklerini açıkça bildirecekti. Ancak o, Yeruşalim’in 900 kilometre kuzeydoğusunda bulunan Nineve’ye gitmektense tam ters yöne gitmişti. Muhtemelen İspanya’ya, 3.500 kilometre uzaklıktaki bir limana giden bir gemiye bindi. Ne dersiniz, Yunus korkmuş muydu? Ya da imanı geçici de olsa zayıflamış mıydı? Yoksa Ninevelilerin tövbe edip sonra da İsrail’e yeniden saldırabileceğini düşünerek bu göreve içerlemiş miydi? Kutsal Kitap bu konuda ayrıntılara girmiyor. Ancak biz bundan yanlış düşüncelere sapmamak için neden dikkatli olmamız gerektiğini öğrenebiliriz.

⁸ Yehova hoşnutsuzluğunu gösterdiğinde Yunus’un nasıl tepki verdiğini biliyorsunuz. “Büyük bir balık” onu yuttuğunda şu gerçeği kabul etti: “Kurtuluş Yehova’dan gelir” (Yunus 1:17; 2:1, 2, 9). Yunus mucizevi bir şekilde kurtarıldıktan sonra kendisine verilen görevi yerine getirdi. Fakat Nineveliler mesaja olumlu cevap verip tövbe ettiklerinde Yehova onları yok etmekten vazgeçince büyük bir hayal kırıklığı yaşadı. Yehova bencilce davranan peygamberini bir kez daha sevgi dolu bir şekilde düzeltti. Bazı kişiler Yunus’un hataları üzerinde durma eğiliminde olabilirse de Tanrı onu itaatli ve imanlı bir hizmetçisi olarak gördü (Luka 11:29).

9. Yoel’in peygamberlik mesajından nasıl faydalanabilirsiniz?

⁹ İnsanlar Kutsal Kitaba dayalı mesajı duyurduğunuz için size felaket tellalı damgası vurduğunda bozulduğunuz oldu mu? İsmi “Yehova Tanrı’dır” anlamına gelen Yoel peygamber de halkından benzer eleştiriler duymuştu. Anlaşılan Yoel sözlerini kral Uzziya’nın zamanında, MÖ 820 civarında Yahuda’da kaleme almıştı. Yoel ve Yunus’un hizmetlerinin bir kısmı herhalde aynı döneme rastlamıştı. Yoel dalga dalga gelerek ülkeyi harap edecek bir çekirge belasından bahsetti. Evet, Tanrı’nın korkunç günü yakındı. Ancak Yoel’in sadece felaket haberleri bildirmediğini göreceksiniz. Mesajının olumlu yönleri de vardı çünkü sadık olanlara değinerek “kurtulanlar olacak” demişti (Yoel 2:32). Tövbe edenler Yehova’nın lütfunu ve bağışlamasını göreceklerinden emin olabilirler. Bizim duyurduğumuz mesajın da bir kurtuluş haberi içerdiğini bilmek rahatlatıcıdır. Yoel aynı zamanda Tanrı’nın etkin gücü olan kutsal ruhunun “her tür insan üzerine” döküleceğini söyledi. Bu peygamberlik sözünün sizi de kapsamına aldığını görebiliyor musunuz? Yoel kurtulmanın tek yolunu vurguladı: “Yehova’ya adıyla yakaran herkes kurtulacak” (Yoel 2:28, 32).

10. Yehova sıradan bir mevsimlik işçiyi nasıl kullandı?

¹⁰ Duyurduğunuz mesajın ciddiyeti bazen sizi zorlayabilir, özellikle de olumlu karşılık vermeyen insanlarla karşılaştıysanız. Bu durumda Amos’un yaşadıklarını anlayabilirsiniz. Amos bir peygamber oğlu olmadığı gibi geçmişte peygamber olarak hizmet de etmemişti. O basit bir çoban ve mevsimlik işçiydi. MÖ dokuzuncu yüzyılın sonlarında, Yahuda kralı Uzziya’nın döneminde peygamberlik etti. İsmi “Yük Olan, ya da Yük Taşıyan” anlamına gelen Amos, mütevazı geçmişine rağmen Yahuda, İsrail ve çevre uluslara yönelik ağır bir mesaj taşıdı. Yehova’nın sıradan bir insana bu kadar önemli bir iş yaptırdığını bilmek sizi yüreklendirmiyor mu?

11. Hoşea, Tanrı’nın isteğini yerine getirmek için ne yapmaya hazırdı?

¹¹ Hiç “Yehova’nın isteğini yerine getirmek için ne kadar özveride bulunmaya hazırım?” diye düşündünüz mü? O zaman İşaya ve Mika’nın zamanlarında yaşayan ve 60 yıl kadar peygamber olarak hizmet eden Hoşea’yı düşünebilirsiniz. Yehova, Hoşea’dan Gomer adlı bir kadınla evlenmesini istedi ve o kadının ‘zina yapacağını’ söyledi (Hoşea 1:2). Anlaşılan, Gomer’in daha sonra doğurduğu üç çocuktan sadece bir tanesi Hoşea’dandı. Yehova, Hoşea’nın sadakatsizlik yapan karısı yüzünden böyle onur kırıcı bir duruma düşmesini neden istemiş olabilir? Yehova bu şekilde vefa ve bağışlama konusunda bir ders veriyordu. Zina yapan bir eş nasıl kocasına ihanet etmiş olursa, kuzeydeki krallık da Tanrı’ya ihanet etmişti. Buna rağmen Yehova halkına olan sevgisini gösterecek, tövbe etmeleri için onlara yardım etmeye çalışacaktı. Böyle bir Tanrımız olduğunu bilmek bizi gerçekten rahatlatır.

12. Mika’nın örneğini ve mesajının etkisini incelemekten nasıl yarar görebiliriz?

¹² Yaşadığımız kritik dönemde cesaret ve Yehova’ya tam bir güven geliştirmenin zorlaştığını siz de kabul edersiniz. Eğer bu nitelikleri gösteriyorsanız Mika’ya benzeyeceksiniz. MÖ sekizinci yüzyılda, Hoşea ve İşaya’nın zamanında yaşamış olan Mika, Yahuda kralları Yotam, Ahaz ve Hizkiya’nın döneminde Yahuda ve İsrail uluslarına yönelik hüküm mesajları bildirdi. Aşırı ahlaksal yozlaşma ve putperestlikle kirlenmiş olan kuzeydeki İsrail, MÖ 740’ta Samiriye’nin Asurluların eline geçmesiyle yıkıma uğradı. Yahuda ise Yehova’ya itaat etmekle imansızlık arasında gidip geliyordu. Ülke üzerine kara bulutların toplanmasına rağmen Mika, Tanrı’dan aldığı mesajın etkisiyle Yahuda halkının ruhi yozlaşmasının bir süre de olsa durduğunu ve bunun sonucu olarak gelecek yıkımın ertelendiğini gördü; bu onu teselli etmiş olmalı. Duyurduğumuz kurtuluş mesajına bazılarının olumlu karşılık verdiğini görmek bizim için de çok teselli edicidir.

KOPMAK ÜZERE OLAN FIRTINAYI BEKLEDİLER

13, 14. (a) Tsefanya’nın yaşadıkları tapınma konusunda size nasıl yardım edebilir? (b) Tsefanya’nın faaliyeti hangi dinsel reforma yardımcı oldu?

¹³ Mısır ve Asur dünya gücü olarak konumlarını yavaş yavaş kaybederken Babil imparatorluğu gitgide yükseliyordu. Onun artan gücünün Yahuda ulusu üzerindeki etkisi çok geçmeden görülecekti. Bu ortamda Yehova’nın peygamberleri O’na tapınanları uyarıyor ve onlara tembihlerde bulunuyordu. Bugün İsa’nın takipçilerinin de benzer bir uyarı mesajı duyurduklarını aklımızda tutarak, eskiden yaşamış bu peygamberlerin bazılarına bakalım.

¹⁴ Eğer Yehova’nın isteğini yapmak için aile geleneklerinden vazgeçmek zorunda kaldıysanız Tsefanya’nın yaşadıklarını anlayabilirsiniz. Bu peygamber herhalde kral Hizkiya’nın torununun torunu ve kral Yoşiya’nın akrabasıydı, dolayısıyla da Yahuda kraliyet ailesindendi. Buna rağmen Tsefanya, Yahuda’nın yozlaşmış liderleri hakkındaki hüküm mesajını itaatli bir şekilde bildiriyordu. Onun ismi “Yehova Korudu (Sakladı)” anlamına geliyor. Peygamber ‘Yehova’nın öfke gününde korunma’ olasılığından söz ederek bunun sadece O’nun merhameti sayesinde mümkün olduğunu vurguladı (Tsefanya 2:3). Neyse ki Tsefanya’nın cesur bildirileri boşuna olmadı. Genç kral Yoşiya dinsel bir reform başlatıp putları ortadan kaldırdı, mabedi onardı ve pak tapınmayı yeniden canlandırdı (2. Krallar 22-23. bölümler). Tsefanya ve aynı dönemde hizmet eden peygamberler (Nahum ve Yeremya) krala yardım ederek ve öğüt vererek bunda büyük bir rol oynamış olmalı. Ne yazık ki çoğu Yahudinin tövbesi yürekten değildi. Yoşiya savaşta öldükten sonra halkı putperestliğe döndü. Bir süre sonra Babil’e sürgüne götürüldüler.

15. (a) Nineve neden Nahum’un bildirdiği hüküm mesajını hak ediyordu? (b) Nineve’nin başına gelenlerden ne öğrenebilirsiniz?

¹⁵ Dikkat çekmeyen, önemsiz biri olduğunuzu mu düşünüyorsunuz? İsa’nın takipçileri ünlü kişiler olmayabilirler ancak “Tanrı’nın iş arkadaşları” olmak gibi büyük bir imtiyaza sahipler (1. Korintoslular 3:9). Benzer şekilde Nahum peygamber hakkında, (herhalde Yahuda’da bulunan) Elkoş adlı küçük bir kasabadan olduğu dışında bir şey bilmiyoruz. Ancak duyurduğu mesaj etkili ve önemliydi. Çünkü Nahum’un bildirdiği mesaj Asur imparatorluğunun başkenti Nineve’ye yönelik bir hükümdü. Şehir halkı Yunus’un uyarılarına olumlu karşılık verdiyse de bir süre sonra eski yollarına dönmüştü. Antik Nineve’de bulunan taş kabartmalarda savaş tutsaklarına ne kadar zalimce davranıldığı resmediliyor. Bu da şehrin Nahum’un deyimiyle ‘kanlı bir şehir’ olduğunu doğruluyor (Nahum 3:1). Nahum etkili bir tasvirle Nineve’nin tamamen yok edileceğini önceden bildirdi. Onun dedikleri nasıl doğru çıktıysa bugün bizim bildirdiğimiz sözler de doğru çıkacak.

16, 17. Eğer sonla ilgili beklentilerimiz tam olarak gerçekleşmediyse, Habakkuk’tan ne öğrenebiliriz?

¹⁶ Geçen yüzyıllar boyunca Kutsal Kitabı okuyan bazı kişilerin Yehova’nın günüyle ilgili gerçekleşmeyen beklentileri oldu. Bazıları ise Tanrı’nın hükmü gecikmiş gibi göründüğünden hayal kırıklığına uğramış olabilirler. Siz ne düşünüyorsunuz? Habakkuk bu konudaki makul kaygısını şu sözlerle dile getirdi: “Ey Yehova daha ne kadar feryat edeceğim de duymayacaksın? . . . . Neden gözümün önünde yağmacılık ve zorbalık yapılıyor”? (Habakkuk 1:2, 3).

¹⁷ Habakkuk iyi kral Yoşiya’dan sonra fakat Yeruşalim’in MÖ 607’deki yıkımından önce, Yahuda ulusunun çalkantılı bir döneminde peygamber olarak hizmet etti. O sırada haksızlık ve şiddet kol geziyordu. Habakkuk Yahuda’yı uyardı: Mısır’ın tarafına geçerek kana susamış Babillilerden korunamayacaklardı. Peygamber etkili ve canlı bir üslupla yazdı. Onun “Doğru kişi sadakati sayesinde yaşayacaktır” sözleri ise teselli kaynağıydı (Habakkuk 2:4). Bu sözler elçi Pavlus’un Hıristiyanlara yazdığı üç ayrı mektupta geçtiğine göre, bizim için de büyük önem taşımalı (Romalılar 1:17; Galatyalılar 3:11; İbraniler 10:38). Yehova Habakkuk aracılığıyla bize şu güvenceyi de veriyor: “Bu görüntünün gerçekleşeceği bir zaman var . . . . Geç kalmayacak” (Habakkuk 2:3).

18. Yehova, Obadya’ya neden Edom’a hüküm bildirmesini söyledi?

¹⁸ Obadya peygamberin kaleme aldığı kitap 21 ayetiyle İbranice Kutsal Yazıların en kısa kitabıdır. Obadya hakkında bildiğimiz tek şey Edom’a hüküm bildirdiğidir. Edomlular Yakup’un kardeşinden geldiği için İsraillilerin “kardeşi” sayılıyordu (Tekrar 23:7). Ancak Edomlular Tanrı’nın halkına kardeşçe değil kalleşçe davrandı. Obadya’nın kitabını yazdığı MÖ 607 yılı civarında onlar yolları kapatıyor ve kaçan Yahudileri düşmanları olan Babillilerin eline veriyorlardı. Yehova, Edom’un tamamen ıssız kalacağını önceden bildirdi ve bu gerçekleşti. Nahum gibi Obadya hakkında da fazla bir bilgimiz olmasa bile Tanrı’nın önemsiz görünen kişileri habercisi olarak kullandığını bilmek çok teşvik edicidir (1. Korintoslular 1:26-29).

HAREKETE GEÇİREN, TESELLİ EDEN VE UYARAN MESAJLAR

19. Haggay Tanrı’nın halkının canlanmasına nasıl yardımcı oldu?

¹⁹ Sadık bir artakalan MÖ 537’de Babil’deki sürgünden döndükten sonra hizmet eden üç peygamberden ilki Haggay’dı. O, geri dönen ilk grupla gelmiş olabilir. Haggay, Zekeriya peygamberle işbirliği yaparak Vali Zerubbabel ve başkâhin Yeşu’yla birlikte, Yahudilerin dışarıdan gelen muhalefete karşı koymalarına ve maddiyatçılıkla bağlantılı olan kendi kayıtsız tutumlarını yenmelerine yardım etmeye çalışıyordu. Onlar ülkeye Yehova’nın mabedini tekrar inşa etmeye gelmişlerdi ve bu işi bitirmeleri gerekiyordu. Haggay’ın MÖ 520’de bildirdiği dört mesaj gayet açık ve netti, Yehova’nın ismi ve egemenliğini vurguluyordu. Kitabı okuduğunuzda “göklerin hâkimi Yehova” ifadesine 14 defa rastlayacaksınız. Haggay’ın etkili mesajları halkın mabedin inşasına tekrar başlamasına yardım etti. Yehova’nın Evrenin Egemeni olarak sınırsız gücü olduğunu ve emrinde meleklerden oluşan büyük bir ordunun bulunduğunu bilmek sizi de canlandırmıyor mu? (İşaya 1:24; Yeremya 32:17, 18).

20. Zekeriya hangi yaygın tutumla mücadele etmeliydi?

²⁰ Bazen Tanrı’ya hizmet edenlerin gayretinin zayıfladığını gördüğünüzde sizin de cesaretiniz kırılabilir. O zaman Zekeriya’nın duygularını anlayabilirsiniz. Çağdaşı Haggay gibi Zekeriya da mabet bitene kadar işi bırakmamaları için iman kardeşlerini teşvik etmek gibi zor bir görevi başarmaya çalıştı. Zekeriya bu önemli işi üstlenmeleri için halkı güçlendirmek üzere çok çaba harcadı. Etrafındaki insanların zevke düşkün tutumlarına rağmen, imanlarını güçlendirmeye, imanlarıyla uyumlu işler yapmalarını sağlamaya çalıştı. Ve çabaları boşa gitmedi. Zekeriya Mesih’le ilgili sayısız peygamberlik sözü kaydetmişti. Onun “Göklerin hâkimi” Yehova’nın Kendisini memnun etmek isteyen insanları unutmayacağı mesajı da bizi güçlendirebilir (Zekeriya 1:3).

MESİHİ BEKLERKEN

21. (a) Malaki’nin mesajına neden çok ihtiyaç vardı? (b) İbranice Kutsal Yazılar Malaki’nin yazdığı hangi güvenceyle bitiyor?

²¹ On iki peygamberin sonuncusu Malaki, “Habercim” anlamına gelen ismine uygun yaşadı. MÖ beşinci yüzyılın ortasında yaşamış bu peygamber hakkında fazla bilgimiz yoktur. Ancak yazdıklarından Tanrı’nın halkını günahları ve ikiyüzlülükleri nedeniyle korkusuzca kınayan biri olduğunu biliyoruz. Malaki büyük ihtimalle Nehemya’nın çağdaşıydı, çizdikleri tablolar da birbirine çok benziyor. Malaki’nin mesajına çok ihtiyaç vardı çünkü Zekeriya ve Haggay peygamberlerin yıllar önce alevlendirdikleri coşku artık sönmüştü. Yahudiler ruhi açıdan acınacak durumdaydı. Malaki gururlu ve ikiyüzlü kâhinlerin kötülüğünü cesaretle açığa vurdu. Ayrıca sundukları kurbanlar ve ibadetleri göstermelik olduğu için halkı eleştirdi. Tanrı’nın Sözünün bize gelecekle ilgili harika bir ümit sunduğu gibi, Malaki de Yahudilere Mesih’in habercisi olan Vaftizci Yahya’nın ve daha sonra Mesih’in gelişiyle ilgili iyi haberi bildirdi. Malaki, Tanrı’nın isminden korkanlar için “doğruluk güneşi kanatlarında şifayla doğacak” diyerek İbranice Kutsal Yazıları güzel bir vaatle bitirdi (Malaki 4:2, 5, 6).

22. On iki peygamberin özelliği ve mesajları hakkında neler söyleyebilirsiniz?

²² İbranice Kutsal Yazıların son 12 kitabını yazan peygamberlerin güçlü bir imana ve güvene sahip olduklarını görebiliriz (İbraniler 11:32; 12:1). Onların örneği ve mesajı ‘Yehova’nın gününü’ sabırsızlıkla bekleyen bizler için değerli dersler içerir (2. Petrus 3:10). Şimdi bu peygamberlik sözlerinin sonsuz geleceğinizi nasıl etkileyebileceğine bakalım.