SORU 6
Arkadaş Baskısına Nasıl Direnebilirim?
SEN OLSAN NE YAPARDIN?
Şu sahneyi gözünde canlandır: İki okul arkadaşı Emre’ye yaklaşırken Emre’nin midesine kramplar giriyor. Bu hafta iki kez ona sigara içmesi için baskı yapmışlardı. Şimdi, üçüncü kez yanına geliyorlar.
Çocuklardan biri “Yine mi yalnızsın?” diye soruyor.
Sonra arkadaş sözcüğünün üstüne basa basa “Gel seni bir arkadaşla tanıştırayım” deyip göz kırpıyor.
O sırada cebinden bir şey çıkarıp Emre’ye uzatıyor.
Çocuğun elindeki sigarayı görünce Emre’nin midesindeki sancı daha da şiddetleniyor.
Emre “Kusura bakmayın” diyor, “Size daha önce de söylemiştim, ben . . . ”
Diğer çocuk sözünü keserek “Sen de amma korkakmışsın!” diyor.
Emre cesaretini toplayarak “Hayır, korkak falan değilim!” diye cevap veriyor.
Sonra çocuk kolunu Emre’nin omzuna atarak alçak sesle “Bir nefesten bir şey olmaz” diyor.
Diğeri sigarayı Emre’ye doğru uzatarak fısıltıyla şöyle söylüyor: “Merak etme kimseye söylemeyeceğiz. Kimsenin ruhu bile duymayacak.”
Sen Emre’nin yerinde olsaydın ne yapardın?
DUR VE DÜŞÜN
Sence Emre’nin arkadaşları ne yaptıklarının gerçekten farkındalar mı? Sigara içmek onların kendi kararı mı? Büyük ihtimalle değil. Onlar başkalarının etkisi altında kaldılar. Arkadaşları tarafından kabul edilmek istiyorlardı. Bu yüzden arkadaşlarının, kararlarını etkilemesine izin verdiler.
Sen benzer bir durumla karşılaşsaydın nasıl farklı bir yol izleyebilir ve arkadaş baskısına direnebilirdin?
TEHLİKEYİ ÖNCEDEN GÖRMEYE ÇALIŞ
Kutsal Kitap şöyle der: “Akıllı kişi felaketi görüp gizlenir, deneyimsiz ise ileri gider ve cezasını çeker” (Özdeyişler 22:3).
Çoğu zaman tehlikeyi önceden görebilirsin. Diyelim ki, yolda yürüyorsun ve ileride okul arkadaşlarının sigara içtiğini görüyorsun. Çıkabilecek problemin farkında olursan, arkadaşlarının baskısına yenilmemek için doğru şeyi yapabilirsin.
DÜŞÜN
Kutsal Kitap şöyle der: “Rahat bir vicdanınız olsun” (1. Petrus 3:16).
Kendine şunu sor: “Eğer çoğunluğa uyarsam daha sonra neler hissedeceğim?” Arkadaşlarına uyarsan onların onayını kazanabilirsin, fakat bu geçici olur. Peki ya sonra? Sırf sınıf arkadaşlarının onayını kazanmak için kişiliğinden ödün vermeye değer mi? (Çıkış 23:2).
KARAR VER
Kutsal Kitap şöyle der: “Deneyimsiz insan her söze inanır; sağgörülü kişi ise adımını tartarak atar” (Özdeyişler 14:15).
Hepimiz seçimler yaparız ve seçimlerimizin sonuçları hayatımızı etkiler. Kutsal Kitapta Yusuf, Eyüp ve İsa’nın doğru seçimler yaptığını, fakat Kain, Esav ve Yahuda İskariyot’un yanlış seçimler yaptığını okuruz. Peki, sen ne yapacaksın?
Kutsal Kitap “İyi olana sarılın” der (Romalılar 12:9). Kararının sonuçlarını iyice düşündüysen ve kendinden eminsen kararını çevrendekilere anlatmak sandığından daha kolay olabilir.
Merak etme, arkadaşlarına konferans vermene gerek yok. Basit ama kararlı bir “Hayır!” demen yeterli olabilir. Ya da kararından ödün vermeyeceğini göstermek için şunlardan birini de söyleyebilirsin:
“Ben yokum.”
“Ben o tür şeyler yapmıyorum.”
“Böyle bir şey yapmayacağımı gayet iyi biliyorsunuz.”
Önemli olan hemen ve kararlı bir şekilde cevap vermektir. Bunu yaptığında arkadaşlarının sana baskı yapmaktan ne kadar çabuk vazgeçtiğini görmek seni şaşırtabilir.
ALAYLARLA BAŞA ÇIKMAK
Eğer arkadaşlarının baskısına yenilirsen, onların kontrolündeki bir robottan farkın kalmaz
Peki ya seninle alay ederek “korkağın teki” olduğunu söylerlerse ne olacak? Bu sözlerin aslında ne anlama geldiğinin farkında ol. Arkadaşların düpedüz sana baskı yapmaya çalışıyorlar. Onlara nasıl karşılık verebilirsin? Yapabileceğin en az iki şey var:
Söylediklerini kabul edebilirsin. (“Haklısınız, korkuyorum.” Sonra kısaca neden korktuğunu söyle.)
Baskıyı geri püskürtebilirsin. Neden “Hayır” dediğini açıklayabilir ve arkadaşlarının bu konuda düşünmesine yardım edebilirsin. (“Bence siz de sigara içmeyecek kadar akıllı insanlarsınız.”)
Eğer arkadaşların seninle alay etmeye devam ederlerse, oradan uzaklaş. Orada ne kadar kalırsan baskı o kadar yoğunlaşacaktır. Onların yanından ayrılırsan başkalarının seni değiştirmesine izin vermeyeceğini göstermiş olursun.
İşin gerçeği, arkadaş baskısından kaçamazsın. Fakat ne yapmak istediğine karar vermek, kararını net bir şekilde belirtmek ve başkalarının hayatını kontrol etmesini engellemek senin elinde. Sonuçta ne yapacağına sen karar vermelisin (Yeşu 24:15).