Tüm İsimlerin En Büyüğü

“İsrail oğullarına böyle diyeceksin: Atalarınızın Allahı, İbrahimin Allahı, İshakın Allahı, Yakubun Allahı Yehova beni size gönderdi; ebediyen ismim bu, ve devirden devre anılmam budur.”—Çıkış 3:15.

1. Bir kimseyi tanıtmak için kullanılabilen diğer tüm sözcüklere oranla o kişinin bir isminin ne değeri vardır?

HER birimizin bir ismi vardır. İsmimiz bizi bir kişi olarak tanıtır. Hiç beğenmediğin birinin ismini duymak, belki sende olumsuz duygular, sevdiğin birinin ismi ise, derhal hoş ve mutlu düşünceler uyandırır. İsminin yanı sıra, yaşamının sınırlı yönlerini tarif eden başka sözcükler de vardır. Durumlara göre, aynı kişi Profesör, Patron, Baba veya Büyükbaba olarak da adlandırılabilir. Bu sözcüklerden her biri kişi ile ilgili olarak değişik düşünceleri akla getirerek dikkati yaşamının değişik bir yönüne çekebilir. Fakat o kişinin ismi, onun hakkında bildiğimiz her şeyi, tüm yönleriyle bütün kişiliğini hatırımıza getirir.

2, 3. Tanrı’yı tanımak için kullandığımız sözcükler, O’na dair düşünüşümüzü nasıl etkileyebilir?

² Aynı prensip acaba Tanrı hakkındaki düşünüşümüz için de geçerli midir? O’nun için kullandığımız isim, Yaratıcı’ya dair görüşünüzü hiç değilse, biraz etkiliyor mu?

³ “Yaratıcı” ve “her şeye Kadir” sözleri dikkatimizi O’nun faaliyetinin belirli yönlerine çeker. “RAB” sözcüğü, O’nun otoritesine işaret eder. “Tanrı” sözcüğü ise, O’nun insanüstü nitelik ve gücünü tanımlar. Segond ve Darby tarafından yapılan Fransızca Mukaddes Kitap tercümesinde, Tanrı’nın isminin “Ebedi Olan” ifadesiyle değiştirilmiş olduğunu gören bir okuyucu, Tanrı’nın ismini bazen “RAB” sözcüğüyle değiştirmiş olan Türkçe Kitabı Mukaddes tercümesini okuyandan Tanrı hakkında biraz değişik bir görüşe sahip olabilir. Böylece din üzerinde görüşünü belirten bir yazar şöyle dedi: “Tanrı’nın kişisel ismini Hıristiyan tapınmasına ve teolojisine sokmak, şaşırtıcı ve yanıltıcı sonuçlar verebilir.”

4. (a) Tanrı’dan söz ederken kullandığımız değişik sözcüklere dair ne denilebilir? (b) Mukaddes Yazılarda O’nun ismi ne kadar çok kullanılmaktadır?

⁴ Tanrı’yı tanımlayan RAB, Yaratıcı ve Her Şeye Kadir Olan gibi farklı sözcükler yerinde kullanılmıştır. Bunlar Mukaddes Kitapta geçer. Böyle olmakla beraber, Mukaddes Kitabın, bunlardan herhangi birinden daha çok ve sık kullandığı bir sözcük de vardır. Bu sözcük, Tanrı’nın kişisel İSMİDİR ve bu isim, bize O’nun hakkında tüm bildiklerimizi hatırlatabilir. Bugün genellikle Yehova veya Yahveh olarak telaffuz edilen bu isim, Mukaddes Kitabın orijinal metninde, Tanrı’yı tanımlamak için kullanılan diğer herhangi bir sözcükten daha sık geçmektedir. The Comprehensive Concordance, Mukaddes Kitapta, “Tanrı” veya “Tanrı’nın” gibi sözcüklerin geçtiği her defa için 43 sütun, fakat “Yehova” veya “Yehova’nın” geçtiği her defa için 77 sütun kullanılmıştır.

5. (a) Çıkış 3:15 ayeti Tanrı’nın ismi hakkında ne der? (b) “Yehova” kelimesinin telaffuzuna dair ne denilebilir?

⁵ Bu isim, Kendisine insanlar tarafından verilmedi. Mukaddes Kitap, bu ismi seçenin bizzat Tanrı olduğunu ve kullanılmasının gerektiğini bizzat Kendisinin söylediğini belirtir. Tanrı şöyle der: “İsrail oğullarına böyle diyeceksin: Atalarınızın Allahı, İbrahimin Allahı, İshakın Allahı, Yakubun Allahı Yehova beni size gönderdi, ebediyen ismim bu, ve devirden devre anılmam budur.” (Çıkış 3:15) Türkçe Kitabı Mukaddes tercümesi, bu ayette acaba neden Yehova ismini kullanmıştır? Çünkü bu, orijinal İbranice Mukaddes Kitapta binlerce defa rastlanan Tanrı’nın isminin alışılmış telaffuz şeklidir.

6. Tanrı’nın ismini kullanmanın başka hangi yararı vardır?

⁶ Mukaddes Kitap Tanrı için bir isim kullandığı zaman, bu, O’nu, bir kuvvet değil, bir şahsiyet olarak düşünmemize yardım eder. O’na daha yakınlaşmamıza yardımcı olur. Birçok kimse için Tanrı çok uzak görünürse de, resul Pavlus şöyle der: “O hiç birimizden uzak değil.”—Resullerin İşleri 17:27.

İSME KARŞI SENİN TEPKİN

7, 8. Yehova ismini duyduğun zaman, sen nasıl bir tepki gösteriyorsun? Neden?

⁷ Mukaddes Kitabın, Tanrı için kullandığı bu isim, sende nasıl bir tepki uyandırmaktadır? Aklına olumsuz düşünceler mi, yoksa hoş ve mutlu düşünceler mi getiriyor? Sana, Tanrı’nın tanınmasını istediği bu isme karşı olumsuz bir tepki göstermen mi öğretildi, yoksa Mukaddes Kitapta değinildiği gibi, bu isim senin yüreğinde bir takdir duygusunu mu oluşturdu?

⁸ Yehova ismi, bizi, göklerin ve yerin Yaratıcısı hakkında düşündürmelidir. Orijinal İbranice Mukaddes Yazılar şöyle der: “Yehova Tanrı [Yehova Elohim] gökleri ve yeri yaptı.” Yine şöyle der: “Ve Yehova Tanrı yerin toprağından adamı yaptı, ve onun burnuna hayat nefesini üfledi; ve adam yaşayan can oldu.” (Tekvin 2:4, 7) Dolayısıyla hayatımızı O’na borçluyuz. O’nun yaratma işi senin var olmanı mümkün kıldı. Bu gerçek Tanrı’nın ismini duyduğun zaman, sendeki tepkiyi etkiliyor mu?

9. Bu isim, bize daha neleri hatırlatmalıdır?

⁹ Yaratıcı olmaktan başka O, bir maksada sahip olandır. Yehova isminin, “O olmaya neden olur” anlamına geldiğine inanılmaktadır. O, vaatlerinin veya maksadının mutlaka yerine gelmesi için ne gerekiyorsa, öyle olmasına neden olur.

10. Çıkış 6:3 ayetinin anlamı nedir?

¹⁰ Yehova Musa’ya şöyle dedi: “İbrahime, İshaka ve Yakuba, Kadir Olan Allah olarak göründüm; fakat onlara Yehova ismile malûm olmadım.” (Çıkış 6:3) Bu, İbrahim’in, İshak’ın ve Yakub’un bu ismi hiç duymadıkları anlamına mı gelir? Hayır, gelmez, zira Yehova, Musa’ya daha önce bu kişilerin Tanrı’sı olduğunu söylemişti. (Çıkış 3:15) Bundan başka bu sadık hizmetçileri, O’nun ismini sürekli olarak kullandılar. Fakat O’nun ismi şimdi yeni bir tarzda açıklanmak üzereydi. Onların bilmemiş oldukları husus, Yehova’nın vaat ve maksadını gerçekleştirmek için neler yapabileceğini görecek olan kavminin gözünde bu ismin alacağı ek anlamdı.

11. İsrailliler, Yehova’yı, atalarının bilmiş olduklarından çok daha anlamlı tarzda nasıl tanımak üzereydiler?

¹¹ Tanrı’nın hangi maksadı söz konusuydu? Kavim, korkunç On Bela’ya tanık olmak üzereydi. Kızıl Deniz’den ayakları ıslanmadan geçirilmek üzereydi. Sina Dağında heybetli şartlar için Kanunu alacaktı. “Büyük ve korkunç çölde” korunacak ve Vaat Edilen Diyar’a götürülecekti.—Tesniye 1:19; Çıkış 6:7, 8; 14:21-25; 19:16-19.

O’NUN SEVGİ DOLU HAREKETİ

12, 13. Mukaddes Kitabın, Yehova’nın sevgi dolu hareketlerine dair söylediği bazı şeyler nelerdir?

¹² Mukaddes Kitabın tüm kaydı Yaratıcı’yı açıklar. Sadakatini, doğruluğunu ve adaletini anlatır. Şöyle der: “RAB [Yehova] iyi ve doğrudur.” “Onun iyiliği ne büyük!” “Kayadır, onun işi tamdır; çünkü bütün yolları haktır; sadakat Allahıdır, ve haksızlık etmez, sadık ve doğru olan odur.”—Mezmur 25:8; Zekarya 9:17; Tesniye 32:4.

¹³ Mukaddes Kitap Yehova’yı Kral olarak (Mezmur 10:16; Daniel 4:34) Hâkim olarak (Mezmur 50:6; 98:9), Baba olarak (İşaya 64:8; Matta 6:6-9), Koca olarak (İşaya 54:5; Yeremya 3:14), Öğretmen olarak (Mezmur 71:17; İşaya 50:4, 54:13) ve Yardımcı olarak (Mezmur 30:2; 115:9-13; 121:2) de tanıtır. O’nun ismi, bize sevgi dolu hareketlerini, doğru prensipler koyduğunu ve yerdeki çocuklarından itaat ve bağlılık talep etmek hakkına sahip olduğunu hatırlatmalıdır. Mukaddes Yazılar şöyle der: “RAB [Yehova] kendini tanıttı, hükmü yürüttü.” “RAB [Yehova] kendisini sevenlerin hepsini korur; ve bütün kötüleri helâk eder.”—Mezmur 9:16; 145:20.

14. (a) Mezmur yazarları ve onları söyleyenler Yehova’ya karşı güvenlerini nasıl gösterdiler? (b) Süleymanın Meselleri kitabı O’nun hakkında neyi gösterir?

¹⁴ Bu isim, Mukaddes Yazıların sadece Mezmurlar kitabında 749 defa geçer. Mezmurlar veya hamt ilahileri Yeruşalim’deki mabette ‘Yehova’nın ismine şükreden’ sevinçli tapıcılar tarafından söylenirdi. (Mezmur 122:1-4) Mezmurlar Kitabının yazarları ve onu söyleyenler Yehova’nın ismini biliyorlar (Mezmur 9:10), ismine güveniyorlar (Mezmur 33:21), O’nun ismini çağırıyorlar (Mezmur 80:18; 105:1), mukaddes ismine şükrediyorlar (Mezmur 106:47), ismiyle yardım arıyorlar (Mezmur 124:8) ve sürekli olarak ismine hamt ediyorlardı. (Mezmur 68:4; 135:3) O’nun ismi sevilen bir isimdi. (Mezmur 89:1; 92:1-5) Yehova sadece Mezmurlarda övülen sevgi dolu hareketlerini yerine getirmekle kalmadı, fakat Mukaddes Yazıların Süleymanın Meselleri kitabında yazılmış bulunan hikmeti de ilham etti. Şöyle okuyoruz: “Çünkü, RAB [Yehova] hikmet verir; ağzından bilgi ve anlayış çıkar.” (Süleymanın Meselleri 2:6) Şayet elindeki Mukaddes Kitap tercümesinin bu ayetlerinde “RAB” kullanılıyorsa, orijinal İbranice’de o yerde Tanrı’nın isminin geçtiğinden emin olabilirsin.

15. (a) Yehova’nın ismi, bize hangi önemli olayları hatırlatmalıdır? (b) Daniel 2:20, 21 ve 4:17 ayetlerine göre, Yehova’nın ismini takdis etmek için bize hangi temel veriliyor?

¹⁵ Bu isim, bize, Mukaddes Kitabın verdiği tüm tarihi, peygamberlikleri, kanunları ve hikmeti hatırlatmalıdır. Bu isim bize, dünya tarihinin esas olaylarına değinen hayret verici peygamberlikleri hatırlatmalıdır. Yehova, Mısır, Aşur, Babil, Med-Pers, Yunan, Roma İmparatorluğu ve devamen karışıklık dolu 20. yüzyılımız ve hatta daha ilerdeki olaylar için verdiği peygamberlikleri gerçekleştirecek tarzda tarihsel olayların cereyan etmesini sağladı.—Daniel 2, 7, 8 bapları.

İSA VE BABASININ İSMİ

16. (a) İsa’nın yeryüzündeki hayatı, Babası Yehova Tanrı’ya karşı göstereceğimiz takdiri nasıl etkilemelidir? (b) İsa’nın Babasının ismini özel olarak nasıl bildirdi?

¹⁶ Tanrısal Yehova isminin yüreğimizde oluşturması gereken sıcak takdir duygusu daha da önemli bir gerçeği kapsamalı: O, mucizevi bir şekilde yeryüzüne İsa Mesih olan Kendi “İlk Doğan” Oğlunu ve “Kelâm”ını gönderdi. (İbraniler 1:6; Yuhanna 1:1-3; Romalılar 5:6-8) İsa, Babasına yaptığı duada şöyle dedi: “Dünyadan bana verdiğin adamlara senin ismini gösterdim . . . . senin ismini onlara bildirdim ve bildireceğim.” (Yuhanna 17:6, 26) Bu, onun takipçilerinin daha önce Tanrı’nın ismini bilmedikleri anlamına gelmez. Onlar, Tanrı’nın ismini hem İbranice Mukaddes Kitap tomarlarında, hem de kullandıkları Yunanca Mukaddes Kitap tercümesinde gördüler. Fakat bu isim, Musa’nın günlerinde Yehova’nın hareketlerinin sonucunda aldığı gibi, İsa’nın öğretişinin sonucunda da ek bir anlam aldı. İsa, Yehova’nın şahisyeti ve maksadı hakkındaki bilgimizi ve takdirimizi fevkalâde genişletti. “Öğrettiğim benim değil, fakat beni gönderenindir” diyen İsa ile Yehova’nın ismini daha mükemmel tarzda biliyoruz. İsa, fidyeyi ve Baba’ya yaklaşma yolunu sağladı. Bunun için İsa şöyle dedi: “Yol ve hakikat ve hayat benim; ben vasıta olmadıkça Babaya kimse gelmez.”—Yuhanna 7:16; 14:6.

17. Vahiy kitabında Tanrı’nın ismini gökte nasıl kullanacağı önceden bildirildi mi?

¹⁷ Mukaddes Yazıların, Yuhanna’nın günümüzde cereyan eden olaylarla ilgili aldığı rüyeti kapsayan Vahiy kitabında, hâlâ Yehova’nın ismine hamt edilmektedir. Sahte dinin dünya imparatorluğu olan Büyük Babil yok edildiği zaman, gökte büyük bir topluluk sevinçle hamt ederek şöyle demektedir: “Halleluya; kurtuluş ve izzet ve kudret Allahımızındır.” Daha sonra “yirmi dört ihtiyar ve dört canlı mahlûk yere kapandılar, ve taht üzerinde oturan Allaha: Amin, Halleluya, diyerek secde kıldılar.” (Vahiy 19:1, 4) “Halleluya(h)” ne anlama gelir? “Yah”, “Yehova”nın kısaltılmış şeklidir. Bunun için The Random House Dictionary of The English Language sözcüğü şöyle der: “‘Yehova’ya hamt edin’in karşılığıdır.” Böylece Tanrı’ya gökte, “Yehova’ya hamt edin” diyerek tapınılmaktadır.

O’NUN ŞAŞILACAK İŞLERİ

18. Yehova’nın Kendi “ismi için” yaptığı işleri bilmek, neyi takdir etmemize yardım eder?

¹⁸ Tanrı’nın ismi kullanılmalıdır. Bu isim, bize O’nun işlerini ve sevgi dolu inayetini hatırlatmalıdır. Mukaddes Kitap, O’nun “ceberrutunu bildirsin diye ismi için” bu büyük işleri yaptığını söyler. (Mezmur 106:8) “İsmi için” yaptığı şaşılacak işleri, bencillikten dolayı değil, fakat kendisinin bizzat Tanrı olduğunu, ne yapmamız gerektiğini söylemeğe bizzat hakkı olduğunu ve vaatlerinin gerçekleşmesine karşı mutlak güvenimiz olmasını takdir etmemize yardım etmek için yaptı. (I. Samuel 12:22) Bunun için şöyle der: “Eski zamandan olan önceki şeyleri anın, çünkü Allah benim, ve başkası yoktur; ben Allahım, ve benim gibisi yoktur; sonu başlangıçtan, ve henüz olmıyan şeyleri kadimden bildiren: Öğüdüm duracak, ve bütün muradımı yapacağım . . . . ben söyledim ve yerine getireceğim; ben tasarladım, ve onu yapacağım.”—İşaya 46:9-11.

19. Yeşu, Tanrı’nın Sözünün güvenilirliği hakkında hangi güven verici beyanda bulundu?

¹⁹ Yeşu, yüzyıllar önce İsraillilere şunu hatırlattı: “Bütün yüreklerinizde ve bütün canlarınızda biliyorsunuz ki, Allahınız RABBİN [Tanrınız Yehova’nın] hakkınızda söylediği bütün iyi şeylerden hiç bir şey boşa çıkmadı; size hepsi oldu, ondan hiç bir şey boşa çıkmadı.”—Yeşu 23:14.

20. Yehova ismi, sana hangi şeyleri de hatırlatıyor?

²⁰ Yehova hakkında düşünürken, bütün bu şeyler senin aklına da geliyor mu? O’nun ismini duyman, O’nun işlerini, kudretini, Kadirimutlak olduğunu, güvenilirliğini ve vaatlerinin gerçekliğini sana hatırlatıyor mu? O’nun ismini, maksadının yerine gelmesi için gerekli olan neyse öyle olmasına sebep olan Tanı ile birleştiriyor musun? Yehova’nın, Kendi ismini haklı çıkarmak, bizzat hakkında bilgi vermek ve onu kabul edenlerin tümü için fidyeyi sağlamak üzere İsa’yı yeryüzüne gönderdiğini düşünüyor musun? Ayrıca Yehova hakkında duyguların, temizlenmiş bir yeryüzü için adil bir geleceğin vaatlerine karşı gösterdiğin takdirini de kapsıyor mu?—II. Petrus 3:13.

21. Bizim tutumumuz nasıl adil Kral Davud’unki gibi olabilir?

²¹ Yehova’nın işleri hakkında bilgi, imanı oluşturur. İman da bizi harekete sevkeder. Yehova’nın ismini kullanıyor, işlerini anlatıyor, kendimizi O’nun bir hizmetçisi olmak üzere gönüllü olarak sunuyor ve yeryüzünü kötülükten arındırmak ve itaatkâr insanlık için adil yeni bir ortam kurmakla ilgili büyük ve şaşmaz maksadının yerine gelmesini özlüyoruz. Böyle bir imana sahip olup ona göre davranmakla, adil kral Davud gibi, şunu söyleyebiliriz: “Ağzım RABBİN [Yehova’nın] hamdini söyler; bütün beşer mukaddes ismini daima ve ebediyen takdis etsin.”—Mezmur 145:21.

TEKRARLAMA OLARAK

Bir kimseyi tanıtabilen diğer bazı sözcüklere oranla bir “ismin” değeri nedir?

Yehova ismi bize neyi hatırlatmalıdır?

İsa’nın öğretişi, Yehova ismine karşı duyduğumuz takdiri nasıl artırdı?

Yehova’nın Kendi “ismi için” yapmış olduğu işler bize nasıl büyük yarar sağlar?

[Sayfa 21’deki pasaj]

“Ben Yehova’yım, ismim odur; ve izzetimi bir başkasına, ve hamdimi oyma putlara vermiyeceğim. İşte, öncekiler vaki oldu, ve yenileri ben bildiriyorum; onlar meydana çıkmadan önce size işittiriyorum.”—İşaya 42:8, 9.