Haddini Bilmezlikten Sakının!
HATA yapmaktan kaçınmayı kim istemez? Hata yapmak oldukça mahcup edici, çoğu kez de pahalıya mal olan ve çok pişman olunacak bir şey olabilir. Üzücü hatalardan kaçınmak ister miydiniz? O zaman bizi rahatlıkla hataya sürükleyen bir özelliğe karşı korunmalı, başka sözlerle haddini bilmezlikten sakınmalıyız.
Acaba haddini bilmezlik nedir? Haddini bilmezlik “yetkisi olmaksızın kendine bir ayrıcalık, bir imtiyaz veya bir müsaade almak”; “uygun sınırları aşmak”, “davranış veya düşüncede cüretkâr veyahut küstah olmak”tır. Haddini bilmezlik gerçekten, bir insanın kendi bildiğine göre hareket etmesine ve nasihatler ile düzeltmelere karşı koymasına da sebep olur.
Acaba, haddini bilmeyenler kimlerdir? Sadece açıkça kötü davrananlar mı? Haddini bilmezlikten gerçekten kimin sakınması gerek?
HADDİNİ BİLMEYEN EZA EDİCİLER
İnsanlık tarihi boyunca haddini bilmeyenler arasında başta gelenler, Tanrı’nın kavmine eza edenlerdir. Onlar, Yehova’dan ziyade kendilerine itaat edilmesi gerektiği konusunda ısrar etmişlerdir. Acaba hangi tür haddini bilmezlik eylemi bundan daha büyük olabilir?
Eski dünya kudreti Babil, bu tür bir haddini bilmezlikten dolayı suçluydu. Bu konuda Tanrı, peygamberleri vasıtasıyla Babil’in mahkûmiyetini önceden bildirerek bir ilanda bulundu: “Kibirlilerin küstahlığını sona erdireceğim, ve korkunç olanların gururunu alçaltacağım.” Ayrıca, şöyle okuyoruz: “Ey sen, kibirli olan, işte, ben sana karşıyım, orduların Rabbi Yehova diyor; çünkü senin günün, seni yoklıyacağım vakit geldi.”—İşaya 13:11; Yeremya 50:31.
Modern zamanlarda da, buna benzer haddini bilmeyenler, Yehova’nın Şahitlerine eza etmişlerdir. Fakat eza eden bu küstahların sonu iyi olmamıştır. Nazi Adolf Hitler ve kötülüğüyle ün salmış Kanadalı Duplessis gibi, haddini bilmeyen eza ediciler şimdi nerede?
GEÇMİŞTEKİ UYARILAR
Tanrı’nın kavmine eza edenlerin yanısıra, birçok kimseler de haddini bilmezliğin tuzağına düşmüşlerdir. Eski İsrail kavminin 12 sıptı üzerine ilk insan kral olan Saul’un durumu buna tipik bir örnektir! İlk kral seçildiği zaman Saul, alçakgönüllü bir insandı. Nitekim, kralları olarak kavma takdim edileceği zaman, saklanmıştı. (I. Samuel 10:17-24) Zamanla, kral olmanın verdiği dikkat çekici şerefle Saul, kendini fazlaca ciddiye almaya başladı. Sonuç? Arka arkaya haddini bilmezce hareketler yaparak suçlu oldu.
Bu konuda ilk olay, Filistililerle savaş sırasında olmuştu. Peygamber Samuel, Yehova’ya bir kurban takdim etmek için Saul ile belirli bir saatte buluşmak üzere bir tanzim yapmışlardı. Fakat durum ümitsiz görününce ve Samuel gelmeyince, Saul haddini aşarak kurbanı kendi başına takdim etti. Sonuç ne oldu? Bu haddini bilmezce yapılan hareketin krallığına mal olacağı kendisine söylenmişti!—I. Samuel 13:5-14.
Bundan bir süre sonra, Yehova, Saul’a İsrailliler çölde seyahat ettikleri zaman, Amalekilerin onlara yaptıkları alçakça hücumun öcünü almasını emretti. Saul’un, Amalek’i helak etmesi gerekiyordu, fakat o hırsla hareket ederek, Amalekilerin sürülerindeki en besili hayvanları helak etmeyip, esirgedi ve daha sonra da bu hayvanların kurban edilmek üzere muhafaza edildiklerini iddia etti. Aynı zamanda, Amalekilerin kralı Agag’ı da sağ bıraktı. Böyle haddini bilmezce hareket etmesi üzerine, Samuel Saul’a şöyle dedi: “Çünkü RABBİN sözünü [haddini bilmeyerek] reddettin, RAB da İsrail üzerine kıral olmıyasın diye seni reddetti.” (I. Samuel 15:1-26) Haddini bilmezlik, Saul’a ne kadar pahalıya mal oldu!
Başka uyarıcı bir örnek de, haddini bilmeyen Kral Uzziya veya Azarya’nınkidir. Kendisi uygunsuz bir şekilde Yehova’nın mabedinde buhur yakmaya girişti. Sonuç ne oldu? Haddini bilmezliğinden dolayı, Uzziya korkunç bir cüzzamla vuruldu! Evet, “Rab onu vurmuştu. Ve kral Uzziya ölümü gününe kadar cüzamlı kaldı.” (II. Kırallar 15:5; II. Tarihler 26:16-23) Bu da haddini bilmezlikten sakınmak gerektiğine dair ne kadar büyük bir uyarıdır.
MUKADDES KİTAP EMİRLERİNE KULAK VERİN
Yehova’nın kavmine zulmedenler ve hatta Tanrı’ya vakfolmuş kişiler dahi, geçmişte haddini bilmezlik tuzağına düşmüştür. Durum böyle iken, bugün bizler için ne demeli? Haddini bilmeyen biri olma tehlikesi bizler için de hâlâ mevcuttur. Miras olarak aldığımız günahkâr eğilimler, bu kötü dünyanın iğvaları ve İblis Şeytan’ın “düzenler”inden (YD) dolayı, haddini bilmez bir şekilde hareket etmemek üzere hepimizin sakınması gerekir.—II. Korintoslular 2:11; Mezmurlar 51:5; I. Yuhanna 2:15-17.
Yehova Tanrı, Sözü vasıtasıyla sevgi dolu bir şekilde bizleri haddini bilmezliğe karşı uyarır. Örneğin, şöyle okuyoruz: “Gurur gelince utanç da gelir; fakat hikmet alçak gönüllüler iledir.” (Süleymanın Meselleri 12:2) Kral Davud, haddini bilmezliğinin gerçekten ne kadar kötü olduğunu takdir ederek, hikmetli bir şekilde şöyle dua etti: “Kulunu kasdi günahlardan koru; onlar üzerime kırallık etmesin. O zaman . . . . büyük isyandan beri olurum.”—Mezmur 19:13.
GURUR HADDİNİ BİLMEZLİĞİ BESLER
Haddini bilmezlikten kaçınmak istiyorsak, gururu reddetmemiz gerekir. Saul’un İsrail kralı olarak seçildiğinde, işe alçakgönüllü olarak başladığını hatırlarız. Fakat onun sonu aynı şekilde olmadı. Birkaç olayda haddini bilmez bir şekilde hareket etti. Fakat en azından aşağıdaki olayda onu kötü ve haddini bilmez bir harekete sevk eden şey gururu idi.
Bir keresinde Saul, İsrail kadınlarının şu şarkıyı söylediklerini duymuştu: “Saul vurdu binlerini, Davud da on binlerini.” Bu, Saul’un, gururuna o kadar dokundu ki, Davud’a şüphe ve hasetle baktı. Daha sonra, Saul, Davud’u mahvetmek niyetiyle takip etmeye başladı. Saul, gurur ve öfkesiyle Nob şehrinde 85 kâhin, erkek, kadın ve çocukları bile kılıçtan geçirdi—sırf aralarından bazıları Davud ile arkadaşlık kurduğu için.—I. Samuel 18:6-9; 21:1-10; 22:16-19.
Saul, gururlu ve haddini bilmez yoluna devam ederek, sonunda intihar etti. (I. Samuel 31:4) Bir zamanlar mütevazi olan bir adam için, ne kadar feci bir son!
Saul ve Uzziya’nın haddini bilmez yolundan kaçınalım. Bunun yerine, Mukaddes Kitabın nasihatine kulak verelim ve Tanrı’nın Sözünde bulunan uyarıcı örneklerden yararlanalım. (Romalılar 15:4) Bunun için hikmetli bir şekilde alçakgönüllüğü kendimizde geliştirelim, zira bu tanrısal özellik, gururdan, günah dolu haddini bilmezlikten kaçınmamıza yardım edecektir.