İsa’nın Takipçisi Olan Aileler Yaşlılara Yardım Eder
“İhtiyarlık zamanında beni kendinden atma; kuvvetim tükendiği zaman, beni bırakma.”—MEZMUR 71:9.
1. Birçok kültürde yaşlılara nasıl davranılıyor?
“ANKETLER, kendilerine kötü davranılan her yedi yaşlıdan yaklaşık altısının (%86’sının) gördüğü kötü muamelenin kendi ailelerinden geldiğini gösteriyor,” The Wall Street Journal böyle yazdı. Modern Maturity adlı dergi şunları belirtti: “Yaşlılara kötü davranış, daha önce gizlenen fakat şimdi ülke [ABD] gazetelerinde boy gösteren [aile içindeki şiddetin] uzantısıdır.” Evet, birçok kültürde, yaşlılar çok kötü davranışların ve ihmalkârlığın kurbanları haline geldi. Gerçekten, insanların çoğunun “kendilerini seven, . . . . nankör (vefasız), murdar, şefkatsiz” olduğu bir zamanda yaşıyoruz.—II. Timoteos 3:1-3.
2. İbranice Mukaddes Yazılara göre, Yehova yaşlıları nasıl görür?
2 Oysa eski İsrail’de yaşlılara böyle davranılamazdı. Kanun şunları diyordu: “Ak saçlının önünde ayağa kalkacaksın, ve kocamış olana hürmet edeceksin, ve Allahından korkacaksın; ben RAB’İM.” İlham edilmiş hikmetli meseller kitabı bize şu öğüdü verir: “Babanın talimini dinle, ve ananın öğrettiğini bırakma.” Şu emri de verir: “Kendi babanı dinle, ve ihtiyar olduğu zaman, ananı hor görme.” Musa Kanunu, her iki cinsiyetten olan yaşlılara karşı saygı ve hürmet göstermeyi öğretiyordu. Açıkça görüldüğü gibi, Yehova yaşı ilerlemiş olanlara onur verilmesini arzu ediyor.—Levililer 19:32; Süleymanın Meselleri 1:8; 23:22.
Mukaddes Kitap Devrinde Yaşlılara Sağlanan Bakım
3. Yusuf yaşlı babasına nasıl şefkat gösterdi?
3 Saygı, sadece sözlerle değil, düşünceli davranışlarla da gösterilmeliydi. Yusuf yaşlı babasına büyük şefkat gösterdi. O, Yakub’un 300 kilometreden fazla mesafedeki Kenan’dan kendisinin yanına Mısır’a göç etmesini istedi. Bu nedenle ona, “Mısırın iyi şeylerile yüklü on eşek, ve babası için yolda buğday ve ekmek ve azık yüklü on dişi eşek gönderdi.” Yakub Goşen’e varınca, Yusuf onu karşılamaya çıktı ve “onun boynuna kapanıp epeyi müddet boynu üzerinde ağladı.” Yusuf babasına derin şefkat gösterdi. Yaşlılara özen gösterme konusunda ne harekete geçirici bir örnek!—Tekvin 45:23; 46:5, 29.
4. Rut neden takip edilmeye değer mükemmel bir örnektir?
4 Yaşlılara inayet konusunda takip edilmeye değer başka güzel bir örnek de Rut’tur. İsrailli olmayan bir milletten olduğu halde, ileri yaşta ve dul olan Yahudi kaynanası Naomi’ye bağlı kaldı. Kendi kavmini terk edip, yeniden evlenmek üzere bir koca bulamama riskini göze aldı. Naomi kendi kavmine dönmesi için ona ısrar ettiğinde, Rut, Mukaddes Kitabın en güzel kısımlarından biri olan şu sözleri söyleyerek ona karşılık verdi: “Seni bırakıp da ardından döneyim diye beni zorlama; çünkü sen nereye gidersen oraya gideceğim; ve nerede kalırsan orada kalacağım; senin kavmın benim kavmım, ve senin Allahın benim Allahım olacak; nerede ölürsen orada öleceğim, ve orada gömüleceğim; eğer ölümden başka bir şey beni senden ayırırsa, RAB bana böylesini ve ziyadesini etsin.” (Rut 1:16, 17) Rut, ölmüş eşin yakın akrabasıyla evlenme düzenlemesine uygun olarak yaşlı Boaz ile evlenmeye razı olmakla da yine mükemmel nitelikler gösterdi.—Rut 2 ila 4 bapları.
5. İsa insanlara davranış tarzında hangi nitelikleri gösterdi?
5 İsa, insanlara davranış tarzıyla benzer bir örnek verdi. O sabırlı, şefkatli, nazik ve tazelendirici biriydi. Otuz sekiz yıldan beri yürüyemeyen sakat ve fakir bir adamla şahsen ilgilenip onu iyileştirdi. Dullara karşı düşünceli davrandı. (Luka 7:11-15; Yuhanna 5:1-9) İşkence direği üzerinde ölüm acılarıyla can çekişirken bile, herhalde 50 yaşlarının başında olan annesine bakılacağından emin olmaya çalıştı. İsa, ikiyüzlü düşmanları hariç herkese tazelendirici bir arkadaştı. Bu nedenle şunları diyebildi: “Ey bütün yorgunlar ve yükleri ağır olanlar, bana gelin, ve size ben rahat veririm. Boyunduruğumu takının, ve benden öğrenin; zira ben halim ve alçak gönüllüyüm; ve canlarınıza rahat bulursunuz.”—Matta 9:36; 11:28, 29; Yuhanna 19:25-27.
Kim Düşünceli Davranılmayı Hak Eder?
6. (a) Kimler ayrıca özene layıktır? (b) Kendimize hangi soruları sorabiliriz?
6 Yehova Tanrı ve Oğlu İsa Mesih özen gösterme konusunda böyle mükemmel bir örnek bıraktıklarına göre, İsa’nın vakfolmuş takipçileri için tek uygun davranış onlara benzemektir. Aramızda uzun yıllardan beri çalışıp didinen ve ağır yükler taşıyan kimseler—ömürlerinin sonbaharına giren yaşı ilerlemiş birader ve hemşireler—var. Onlardan bazıları belki bizim ana-babamız ya da büyükanne ve büyükbabamız olabilir. Onların değerini küçümsüyor muyuz? Onlara küçük düşürücü şekilde aşırı koruyucu mu davranıyoruz? Yoksa uzun yıllara dayanan deneyim ve hikmetlerini gerçekten takdir ediyor muyuz? Gerçi bazılarının yaşlılıkta sık rastlanan huy ve zayıflıklar göstererek bizim sabrımızı deneyebilecekleri doğrudur. Fakat kendine şunu sor: ‘O koşullar altında ben onlardan ne kadar farklı olacaktım?’
7. Yaşlı kimselere duygudaş olmanın gerekliliğini hangi şey gösteriyor?
7 Ortadoğuda, küçük bir kızın yaşlılara duyduğu şefkati anlatan dokunaklı bir öykü anlatılır. Büyükanne mutfakta yardım ediyordu ve bir Çin tabağını kazara düşürüp kırdı. Yaptığı sakarlığa kendisi çok üzüldü; kızı ise daha da çok sinirlendi. Sonra kızı, kendi küçük kızını çağırıp onu büyükannesi için tahtadan kırılmaz bir tabak almak üzere yakındaki mağazaya gönderdi. Küçük kız iki tahta tabakla geri geldi. Annesi: “Neden iki tabak aldın?” diye sordu. Torun biraz duraksayıp şu cevabı verdi: “Biri büyükannem için biri de yaşlandığında senin kullanman için.” Evet, bu dünyada yaşlılık hepimizi bekleyen gelecektir. O zaman bize sabır ve inayetle davranılmasını takdir etmeyecek miyiz?—Mezmur 71:9.
8, 9. (a) Aramızdaki yaşlılara nasıl davranmalıyız? (b) Son zamanlarda İsa’nın takipçisi olmuş olanlardan bazılarının neyi unutmaması gerekir?
8 Yaşça ilerlemiş birçok birader ve hemşiremizin, ardında İsa’nın takipçisine özgü uzun ve sadık bir faaliyet kaydı bırakmış olduğunu asla unutmayalım. Onlar kuşkusuz onurlandırılmaya ve düşünceli davranılmaya, candan yardım ve teşvikte bulunulmaya layıktır. Hikmetli adam yerinde olarak şunları dedi: “Ağarmış saçlar adalet yolunda bulunduğu zaman güzellik tacıdır.” Böyle ağarmış saçları olan kimseye, erkek ya da kadın olsun, saygı gösterilmeli. Bu yaşı ilerlemiş erkek ve kadınların bazıları hâlâ sadık öncüler olarak hizmet ediyor, ayrıca birçok erkek cemaatlerde sadık ihtiyarlar olarak hizmet etmeye devam ediyor; bazıları seyahat eden nazırlar olarak örnek bir iş yapıyorlar.—Süleymanın Meselleri 16:31.
9 Pavlus Timoteos’a şu öğüdü verdi: “İhtiyar adamı azarlama, fakat baba gibi, gençleri kardeşler gibi, yaşlı kadınları analar gibi, genç kadınları tam iffetle kızkardeşler gibi teşvik et.” (I. Timoteos 5:1, 2) Saygısız bir tutuma sahip olan dünyayı terk edip İsa’nın takipçilerinin cemaatiyle müşareket etmeye yeni başlayanlar Pavlus’un sevgiye dayanan bu sözlerine özellikle önem vermelidirler. Gençler, okulda görmüş olduğunuz kötü tutumları örnek almayın. Yaşça ilerlemiş Şahitlerin verdiği candan öğüde içerlemeyin. (I. Korintoslular 13:4-8; İbraniler 12:5, 6, 11) Bununla beraber, sağlık bozukluklarından veya mali sorunlardan dolayı muhtaç durumda olan yaşlılara yardım etme sorumluluğu ilk başta kime düşer?
Yaşlıların Bakımında Ailenin Rolü
10, 11. (a) Mukaddes Kitaba göre, yaşlıların bakımına kimler önderlik etmeli? (b) Yaşlıların bakımı neden her zaman kolay değildir?
10 Birinci yüzyıldaki Hıristiyan cemaatinde, dulların bakımı konusunda sorunlar ortaya çıkmıştı. Resul Pavlus bu gibi ihtiyaçların karşılanması gerektiğini nasıl gösterdi? “Gerçekten dul olan dul kadınlara hürmet et. Fakat bir dul kadının çocukları yahut torunları varsa, onlar evvelâ kendi evlerine takva (Tanrısal bağlılık) göstermeği, ve kendi atalarına karşılık ödemeği öğrensinler; çünkü Allahın indinde bu makbuldür. Fakat eğer biri, kendininkilere, ve bilhassa evi halkına bakmazsa, imanı inkâr etmiştir, ve imansızdan fenadır.”—I. Timoteos 5:3, 4, 8.
11 İhtiyaç zamanlarında, yaşlılara yardım edenler öncelikle yakın aile üyeleri olmalıdır.a Yetişkin çocuklar, bu şekilde, ana-babalarının kendilerine sevgi ve özen gösterip emek verdiği yıllara duydukları takdiri gösterebilirler. Bu kolay olmayabilir. İnsanlar yaşlandıkça doğal olarak ağırlaşır ve hatta bazıları aciz duruma düşer. Diğer bazıları, belki de hiç farkında olmadan bencilleşip çok talepkâr olabilir. Fakat bebekken biz de bencil ve çok talepkâr değil miydik? Ana-babamız hemen yardımımıza koşmuyor muydu? Şimdi ise yaşlılık yıllarında durumlar değişti. Öyle ise ne gereklidir? Şefkat ve sabır.—I. Selânikliler 2:7, 8 ile karşılaştırın.
12. Yaşlılara—ve İsa’nın takipçilerinin cemaati içinde bulunan diğer herkese—özen göstermek için hangi nitelikler gereklidir?
12 Resul Pavlus şunları yazarak pratik bir öğüt verdi: “İmdi birbirinize karşı sabrederek, ve eğer birinin başkasına karşı bir şikâyeti varsa, Rabbin size bağışladığı gibi böylece siz de biri obirine bağışlıyarak, Allahın mukaddes ve sevgili seçilmiş olanları gibi, merhamet yüreğini, iyiliği, alçak gönüllülüğü, hilmi, tahammülü, ve bunların hepsinin üzerine kemalin bağı (birliğin kâmil bir bağı) olan sevgiyi giyinin.” Eğer bu tür şefkat ve sevgiyi cemaatte göstermemiz gerekiyorsa, bunu ailemizde daha çok göstermemiz gerekmez mi?—Koloseliler 3:12-14.
13. Yaşlı ana-babalar ve büyükanne ve büyükbabalardan başka kimler de yardıma muhtaç olabilir?
13 Bazen sadece ana-babalar ya da büyükanne ve büyükbabalar değil, başka yaşlı akrabalar da bu tür yardıma muhtaç olabilir. Çocukları olmayan yaşça ilerlemiş bazı kimseler, incil vaizi ya da seyahat eden nazır olarak ya da diğer dolgun vakitli faaliyetlerde uzun yıllar hizmet ettiler. Onlar ömürleri boyunca gerçekten Gökteki Krallığı ön plana koydular. (Matta 6:33) Böylelikle, özen ve ilgi ruhuyla onlara yaklaşmamız uygun olmaz mı? Teşkilatın yaşlı Beytel üyelerine sağladığı bakım kuşkusuz bizim için mükemmel bir örnektir. Brooklyn’deki Beytel merkezinde ve Teşkilatın bazı şubelerinde, ailenin bu göreve atanan eğitilmiş üyeleri, birçok yaşlı birader ve hemşireye her gün bakım sağlıyor. Onlar, sanki bu yaşlılar kendi ana-babaları ya da büyükanne ve büyükbabalarıymış gibi, onların bakımını sağlamaktan mutluluk duyuyorlar. Aynı zamanda, bu yaşlıların tecrübelerinden de çok şey öğreniyorlar.—Süleymanın Meselleri 22:17.
Bakımı Sağlamakta Cemaatin Rolü
14. Birinci yüzyıldaki Hıristiyan cemaatinde yaşlılar için hangi tedarikte bulunulmuştu?
14 Bugün birçok ülkede yaşlılık aylığı ve yaşlılara devletçe sağlanan tıbbi bakım vardır. İsa’nın takipçileri, bu hakka sahip oldukları yerlerde, sağlanan bu olanaklardan tam olarak yararlanabilirler. Ne var ki, birinci yüzyılda bu tedarikler yoktu. Bu nedenle, Hıristiyan cemaati yoksul dullara yardım etmek üzere olumlu şeyler yaptı. Pavlus şu talimatı verdi: “İyi işler için hakkında şehadet olunan, bir erkeğin karısı olup altmış yaşından aşağı olmıyan dul kadın, eğer çocuklar büyütmüş, eğer misafir kabul etmiş, eğer mukaddeslerin ayaklarını yıkamış, eğer sıkıntıda olanlara yardım etmiş, eğer her iyi işin ardınca gitmişse, [cemaatin sağlayacağı yardım için] kaydolunsun.” Böylece Pavlus, yaşı ilerlemiş olanlara yardım etmekte cemaatin de rolü olduğunu gösterdi. İman eden çocukları olmayan ruhi düşünüşlü kadınlar böyle bir yardım almaya yeterli sayılırlardı.—I. Timoteos 5:9, 10.
15. Yaşlıların devlet yardımını alabilmeleri için de neden yardımcı olmak gerekebilir?
15 Devletin yaşlılara böyle olanaklar sağladığı yerlerde, genelde insanı yıldıran kırtasiyecilik yüzünden çok uğraşılması gerekir. Böyle durumlarda, cemaat nazırlarının, yaşlıların bu yardım için başvurabilmelerine, yardımı gidip alabilmelerine ve hatta bakım konusunda daha iyi olanaklardan yararlanabilmelerine yardım edilmesini düzenlemeleri uygundur. Koşulların değişmesi, bazen emekli maaşı ya da yaşlılık aylığının artmasına yol açabilir. Fakat yaşlılara bakım sağlanabilmesi için nazırların organize edebileceği daha birçok pratik yardım vardır. Bunlardan bazıları nelerdir?
16, 17. Hangi değişik yollarla cemaatteki yaşlılara konukseverlik gösterebiliriz?
16 Konukseverlik göstermek, Mukaddes Kitabın yazıldığı zamandan bu yana bilinen bir âdettir. Birçok Ortadoğu ülkesinde, ta bugüne dek, yabancılara hiç değilse bir bardak çay ya da bir fincan kahve ikram edilerek konukseverlik gösterilir. Şu halde, Pavlus’un: “Mukaddeslerin ihtiyaçlarına iştirak edin; misafirperver olmağa dikkat edin” demesi hiç de şaşırtıcı değildir. (Romalılar 12:13) Misafirperver olarak tercüme edilen Yunanca filokseniya, sözcük anlamıyla, “yabancılara sevgi (düşkünlük veya inayet)” anlamına gelir. İsa’nın bir takipçisinin yabancılara konukseverlik göstermesi gerekiyorsa, kendisiyle aynı imanı paylaşanlara daha çok konukseverlik göstermesi gerekmez mi? Bir yemek daveti, yaşlı bir kimsenin tekdüze yaşamına genellikle memnuniyetle kabul edeceği bir değişiklik getirir. Toplumsal buluşmalarınızda hikmet ve tecrübenin sesini işitmek istiyorsanız, onlara yaşlıları dahil edin.—Luka 14:12-14.
17 Yaşlıları teşvik etmenin birçok yolu vardır. Eğer İbadet Salonuna ya da bir kongreye arabayla gitmek için bir grup oluşturuyorsak, acaba bunu seve seve kabul edecek bazı yaşlılar var mı? Kendi kendilerini davet ettirmelerini bekleme. Onları yanına almayı sen teklif et. Diğer pratik bir yardım da, onların alışverişlerini yapmaktır. Ya da eğer yapabilecek durumda iseler, alışverişe çıktığımızda onları da yanımızda götürebilir miyiz? Fakat gittiğiniz yerde gerektiğinde dinlenip güçlerini tazeleyebilecekleri yerler bulunduğundan da emin ol. Sabır ve inayet gösterilmesi gerekeceği kuşkusuzdur; fakat yaşlı kimsenin içten minneti çok ödüllendirici olabilir.—II. Korintoslular 1:11.
Cemaate Değerli Bir Katkı
18. Yaşlılar cemaate neden bir nimettir?
18 Bir cemaatte ak saçlıları (ve de yaşlılık nedeniyle saçları dökülmüş olanları) görmek ne büyük bir nimettir! Bu, gençlerin tazelik ve dinçliğinin yanı sıra, her cemaat için gerçekten değerli bir katkı olan, hikmet ve tecrübeye de sahibiz demektir. Onların bilgisi, kuyudan çekilmeyi bekleyen serinletici sulara benzer. Tıpkı Süleymanın Meselleri 18:4’ün belirttiği gibi: “İnsan ağzının sözleri derin sulardır, hikmet kaynağıdır, akan deredir.” İhtiyaç duyulup takdir edildiklerini hissetmeleri, yaşlılar için ne denli cesaret verici olur!—Mezmur 92:14 ile karşılaştırın.
19. Bazıları yaşlı ana-babaları için nasıl özveride bulundu?
19 Dolgun vakitli hizmette çalışan bazıları, yaşlı ve hasta ana-babalarına bakmak için eve geri dönmek üzere imtiyazlarından vazgeçmeyi gerekli gördüler. Eskiden kendilerine özveride bulunmuş olanlar için şimdi onlar özveride bulundular. Eskiden uzak sahalarda incil vaizliği yapan ve şimdi hâlâ dolgun vakitli hizmette bulunan bir çift, yaşlı ana-babalarına bakmak için eve geri döndü. Onlar bunu 20 yılı aşkın bir süre boyunca yaptılar. Dört yıl önce, biraderin annesinin, huzurevine yerleştirilmesi gerekti. Şimdi 60’larında bulunan birader, 93 yaşındaki annesini her gün ziyaret ediyor. Şöyle söylüyor: “Onu nasıl terk edebilirim? O benim annem!” Başka durumlarda, cemaatler ve bireyler, çocuklarının tayin edildikleri yerlerde kalabilmeleri için yaşlıların bakımını üstlenmek konusunda istekli davrandılar. Bu bencil olmayan sevgi de büyük övgüye değer. Yaşlıların ihmal edilmemesi için, her durum vicdanlı şekilde ele alınmalıdır. Yaşça ilerlemiş durumdaki ana-babanızı sevdiğinizi gösterin.—Çıkış 20:12; Efesoslular 6:2, 3.
20. Yehova, yaşlıların bakımını sağlamakta bize hangi örneği verdi?
20 Gerçekten de, yaşça ilerlemiş birader ve hemşirelerimiz bir aile veya cemaat için güzellik tacıdır. Yehova şunları dedi: “İhtiyarlığınıza kadar da ben oyum, ve ak saçlı oluncıya kadar sizi ben yükleneceğim; bunu ben yaptım, ve ben taşıyacağım; evet, ben yükleneceğim ve kurtaracağım.” İsa’nın takipçisi olan ailelerdeki yaşça ilerlemiş birader ve hemşirelerimize karşı biz de aynı sabır ve özeni gösterelim.—İşaya 46:4; Süleymanın Meselleri 16:31.
[Dipnotlar]
a Aile üyelerinin yaşlılara yardım etmek üzere neler yapabileceği konusunda daha ayrıntılı bilgi için, Kule Kitapları tarafından yayımlanan Dinsel Serinin 81. kitabının 21-25 sayfalarına bakın.
Hatırlıyor Musun?
◻ Yaşlıların bakımıyla ilgili Mukaddes Kitapta hangi örneklere sahibiz?
◻ Yaşlılara nasıl davranmalıyız?
◻ Aile üyeleri ailelerindeki sevgili yaşlılara nasıl özen gösterebilir?
◻ Yaşlılara yardım etmek üzere cemaat ne yapabilir?
◻ Yaşlılar neden hepimiz için bir nimettir?
[Sayfa 23’teki resim]
Rut yaşlı Naomi’ye inayet ve saygı gösterdi
[Sayfa 24’teki resim]
Yaşlılar cemaatin değer verilen üyeleridir