Rüyalar Geleceği Önceden Bildirebilir mi?
ESKİ zamanlardan beri insanlar rüyalara çok ilgi duyarlar. Mısırlılar, rüya yorumu için ayrıntılı kitaplar hazırladılar ve Babillilerin de rüya yorumcuları vardı. Yunanlılarda, hasta insanların rüyalarında sağlıkla ilgili talimatlar almaları için Asklepios tapınaklarında uyumalarını sağlamak gelenekti. MS 2. yüzyılda Artemidoros, içinde rüya simgelerini yorumladığı bir kitap yazdı. O zamandan bu yana yazılan benzer birçok kitap onun kitabına dayanır. Bugüne kadar rüyaları yorumlamak için çok çaba harcandı; fakat bunlar gerçekten gelecekteki olayları anlamamızı sağlar mı?
Rüyaların gelecekle ilgili bir değer taşıması için üstün bir kuvvetin etkisinde olması gerekir. Mukaddes Kitapta Tanrı’nın bu kuvveti sağladığı birçok olay buluyoruz. Kendisine hizmet edenlere olduğu kadar, O’na tapınmayan bazı kişilere de peygamberane rüyalar verdi. Aslında, Eyub 33:14-16’ya göre Tanrı, “rüyada, gece rüyetinde, insanlar üzerine ağır uyku bastığı zaman, yatağın üzerinde uyuklamada; insanların kulağını o zaman açar.”
Milattan 1.700’den fazla yıl önce yaşayan Yusuf’un günlerinde, Tanrı yukarıdaki sözlerle uyumlu olarak, Mısırlı Firavunun rüya görmesini sağladı. Firavunun rüyası Tekvin 41:1-7’de geçer ve 25’ten 32’ye kadar olan ayetlerde Yusuf yedi yıl ‘bütün Mısır diyarında büyük bolluk’ olacağını, bunu yedi açlık yılının izleyeceğini önceden bildirerek rüyayı yorumlar. Yusuf Firavuna şunları açıklar: “Allah yapmak üzre olduğu şeyi Firavuna gösterdi.” (Tekvin 41:28) Bu rüya gerçekten yerine gelecek olayların peygamberlik niteliğinde bir anlatımıydı.
Babillilerin önemli bir kralı benzer bir deneyim yaşadı. Nebukadnetsar, kendisini çok tedirgin eden bir rüya gördü, fakat onu hatırlayamadı. Bu nedenle, rüyayı ve yorumunu kendisine bildirmeleri için sihirbazlarını çağırdı. Bu, onlar için yerine getirilmesi olanaksız bir talepti.—Daniel 2:1-11.
Kralın gördüğü rüya Tanrı’dan olduğu için, O, Daniel’in rüyayı ve yorumunu açıklamasını mümkün kıldı. Daniel 2:19 şunları söyler: “O zaman Daniele bu sır gece rüyetinde açıldı.” Daniel bu rüyayla ilgili onuru Tanrı’ya verdi: “Kıralın sorduğu sırrı hikmetli adamlar, falcılar, sihirbazlar, büyücüler kırala gösteremezler; fakat göklerde sırları açan bir Allah vardır, ve son günlerde ne olacağını kıral Nebukadnetsara o bildirmiştir.”—Daniel 2:27, 28.
Tanrı kavmine rüyalar aracılığıyla bazen talimatlar, bazen de Tanrısal lütfa ilişkin güvence verdi ya da onlara nasıl yardım ettiğini anlamalarını sağladı. Yakub’un durumunda Tanrı bir rüya aracılığıyla onayını açıkladı.—Tekvin 48:3, 4.
İsa’nın üvey babası Yusuf, Meryem’in hamile olduğunu fark ettiği zaman ondan boşanmaya karar verdi. Sonra bir rüyada bunu yapmaması için talimatlar aldı. Matta 1:20 şöyle der: “Fakat bunları düşünürken, işte, Rabbin meleği ruyada ona görünüp dedi: Sen, Davud oğlu Yusuf, Meryemi kendine karı olarak almaktan korkma; çünkü kendisinde doğmuş olan Ruhülkudüstendir.” Daha sonra bir rüyada şu uyarıyı aldı: “Rabbin meleği Yusufa ruyada görünüp dedi: Kalk, anası ile çocuğu al, ve Mısıra kaç.”—Matta 2:13.
Tanrı’dan Olmayan Rüyalar
Tanrı’nın kavminden olmayanlar arasında rüya yorumlamanın yaygın olması gerçeği, rüyaların genelde geleceğin güvenilir bir açıklaması olarak kabul edilemeyeceğini gösterir. Tanrı’nın peygamberi Yeremya’nın günlerinde sahte peygamberler, “düş gördüm, düş gördüm” diyorlardı. (Yeremya 23:25) Amaçları, Tanrı’nın onlar aracılığıyla konuştuğunu düşünmelerini sağlayarak kavmi aldatmaktı. Bu rüyalar hakkında Yeremya ilham altında şunları söyledi: “İsrailin Allahı, orduların RABBİ şöyle diyor: Aranızdaki peygamberleriniz ve falcılarınız sizi aldatmasınlar; ve gördüğünüz ruyalara kulak vermeyin. Çünkü onlar benim ismimle size yalancı peygamberlik ediyorlar . . . . RAB diyor.”—Yeremya 29:8, 9.
Bu sahte peygamberler ‘falcılıkla’ uğraştıklarından rüyaları da, kavmı aldatmak için kötü ruh kuvvetlerinin etkisinde olabilirdi. Aynı şey Zekarya 10:2’deki sözlerle belirtildi: “Terafim boş şey söylediler, ve falcılar yalanlar gördüler; ve hileli ruyalar söylediler.”
Yeremya ve Zekarya’nın günlerindeki sahte peygamberlerin yaptığı gibi Tanrı’nın onlarla rüyetler ve rüyalar aracılığıyla konuştuğunu asılsız olarak iddia eden dinsel liderleri binlerce yıldan beri kullanan başaldatıcı İblis’tir. Mukaddes Kitap yazarı Yahuda böyle kişiler hakkında, İsa’nın ilk yüzyıldaki takipçilerine ilham altında şunları yazdı: “Allahımızın inayetini fücura değişen, ve tek Efendimiz ve Rabbimiz İsa Mesihi inkâr eden fasıklar, bu mahkûmiyet için kadim zamandan haklarında önceden yazılmış olan bazı adamlar içeri sokuldular.” Yahuda bu adamların ‘rüya gördüğünü’ söyledi.—Yahuda 4, 8.
İddiaları Sınayın
Bir insan Tanrı’nın kendisiyle bir rüyada konuştuğunu ya da gelecekteki olaylara ilişkin rüyalarının doğru çıktığını iddia edebilir; fakat bu, ona inanıp körü körüne peşinden gitmek için yeterli neden değildir. Tesniye 13:1-3, 5’te bulunan ve İsrailliler için yazılmış talimatlara dikkat edin: “Eğer aranızda bir peygamber, yahut ruya gören çıkarsa, ve sana bir hârika yahut alâmet verirse, ve: Bilmediğiniz başka ilâhların ardınca yürüyelim ve onlara kulluk edelim, diye hakkında söylediği alâmet yahut hârika vaki olursa; o peygamberin yahut ruya görenin sözlerini dinlemiyeceksiniz . . . . Ve o peygamber, yahut o ruya gören öldürülecektir.” Tanrı, kavminin vefasına bir deneme olarak böyle kişilerin asılsız şeyler söylemelerine izin verdi.
Rüya gören karizmatik kişilerin iddialarına körü körüne inanmak yerine, bizim için hikmetli davranış biçimi, “bütün dünyayı saptıran” görünmez başaldatıcı tarafından aldatılmayı önlemek amacıyla bu kişilerin iddialarını sınamaktır. (Vahiy 12:9) Fakat onlar nasıl güvenilir şekilde sınanabilir?
Tanrı’nın yazılı Sözü Tanrı tarafından verilmiş hakikate götüren rehberdir. Onun hakkında İsa Mesih şunu söyledi: “Senin sözün hakikattir.” (Yuhanna 17:17) Bu nedenle I. Yuhanna 4:1’de şöyle uyarılıyoruz: “Ey sevgililer, her ruha (ilham edilmiş ifadeye) inanmayın, fakat Allahtan mıdır diye, ruhları imtihan edin (ilham edilmiş ifadeleri sınayın); çünkü dünyaya çok yalancı peygamberler çıkmışlardır.” Onların iddiaları, felsefeleri ve davranışları dikkatli bir şekilde karşılaştırıldığında Mukaddes Kitapla çelişecektir. Hakikat konusundaki otorite Tanrı’nın Sözüdür.
Rüya gören ve özel bir bilgiye sahip olduğunu iddia eden kişi aslında falcılık ya da diğer ruhçuluk türlerini mi kullanıyor? Eğer böyleyse, Tanrı’nın Sözü tarafından mahkûm ediliyor. “Aranızda . . . . falcı, yahut müneccim, yahut sihirbaz, yahut afsuncu, yahut büyücü, yahut cinci, yahut bakıcı, yahut ölülere danışan bulunmıyacak. Çünkü bu şeyleri yapan adam RABBE mekruhtur.”—Tesniye 18:10-12.
Rüya gören kişi kendisinde ölmeyen bir can olduğunu iddia ediyorsa, açıkça şunu söyleyen Tanrı’nın Sözüyle çelişkiye düşüyor: “Suç işliyen can, ölecek olan odur.” (Hezekiel 18:4) Kendisini yükseltip taraftar topluyor mu? Matta 23:12 şöyle uyarıyor: “Kim kendisini yükseltirse, alçaltılır.” Resullerin İşleri 20:30 ise, İsa’nın takipçilerini şu sözlerle uyarıyor: “Şakirtleri artlarınca çekmek için sapık şeyler söyliyen adamlar kendi aranızdan çıkacaklardır.”
Acaba rüya gören kişi şiddet hareketlerini destekliyor mu? Yakub 3:17, 18 onu şu sözlerle mahkûm ediyor: “Yukarıdan olan hikmet evvelâ saftır, ondan sonra sulh edici, mülâyim, uysal, merhametle ve iyi semerelerle dolu, garazsız, riyasızdır. Ve salâhın semeresi sulh ediciler için selâmetle ekilir.” Rüya gören kişi dünyada siyasal yetki ya da nüfuz sahibi olmaya çalışıyor mu? Tanrı’nın Sözü onu kesinlikle kınayıp şöyle diyor: “Kim dünyaya dost olmak isterse, kendini Allaha düşman eder.” O halde, Mukaddes Kitap sahte olanı açığa çıkarıyor.—Yakub 4:4.
Bir insan, aile bireylerinden birinin ya da bir dostunun ölümüyle ilgili rüya görüyorsa, bu belki o kişi hakkında kaygı duyduğundan olabilir. O kişinin tam rüyanın görüldüğü gece ölmesi, bizzat rüyanın peygamberlik niteliğinde olduğunu kanıtlamaz. Gerçekleştiği görülen bu türden her rüyaya karşılık, gerçekleşmeyen yüzlercesi var.
Tanrı geçmişte peygamberane olayları açıklamak ve yazılı Sözü kaleme alınırken talimatlar vermek amacıyla rüyalar kullanmışsa da, bugün böyle yapması gerekmiyor. Bu yazılı Söz, insanlığın bu zamanda ihtiyacı olan, Tanrı’dan gelen bütün talimatları kapsar; ayrıca, peygamberlikleri bin yıldan fazla bir süreyi kapsayan gelecekte olacaklarla ilgilidir. (II. Timoteos 3:16, 17) Bu nedenle rüyalarımızın, gelecekteki olaylara ilişkin Tanrı’dan gelen işaretler olmayıp sadece zihin sağlığımızı korumak için gerekli beyinsel işlevler olduğundan emin olabiliriz.
[Sayfa 7’deki resim]
Firavunun rüyası, olacak şeyleri gösterdiği gibi, Tanrı’nın Sözü de geleceğimiz hakkında bilgi sağlar