Vicdanınızı Nasıl Eğitirsiniz?

“TEMİZ vicdan en iyi yastıktır.” Bu eski özdeyiş önemli bir gerçeği vurguluyor: Vicdanımıza kulak verdiğimizde iç huzuruna ve uyuma sahip oluruz.

Yine de herkesin seçimi bu yönde değildir. Adolf Hitler kendi misyonunun, insanı vicdan diye bilinen aşağılayıcı hayalden kurtarmak olduğunu bildirdi. Onun dehşet saçan yönetimi, insanların, vicdanlarını reddettiklerinde ne kadar acımasız olabilecekleriyle ilgili ürpertici bir anlayış kazandırıyor. Oysa, günümüzdeki şiddet suçlularının birçoğu aynı ölçüde acımasızdır—tecavüz ve cinayet gibi suçları pişmanlık duymadan işlerler. Bu gibi kötülükleri küçük yaşta işleyenlerin sayısı giderek artıyor. Bu nedenle, olayı inceleyen bir kitap Children Without a Conscience (Vicdansız Çocuklar) altbaşlığını taşıyordu.

Çoğu insan şiddete dayalı bir suç işlemeyi asla düşünmezken birçok kişi cinsel ahlaksızlık, yalancılık ya da hile ile uğraşmaktan rahatsız olmaz. Ahlak kuralları küresel çapta bozuluyor. Resul Pavlus, hakiki tapınmadan büyük bir sapma olacağına değinerek, İsa’nın bazı takipçilerinin dünyanın etkisine boyun eğip ‘vicdanlarının dağlanacağını’ yazdı (I. Timoteos 4:2) İçinde yaşadığımız “son günlerde” yozlaşma tehdidi daha da büyüktür. (II. Timoteos 3:1) Bununla birlikte, İsa’nın takipçileri vicdanlarını korumak üzere yoğun çaba harcamalı. Vicdanı eğitip geliştirmekle bunu yapabiliriz.

Zihin, Yürek ve Vicdanınız

Resul Pavlus şöyle dedi: “Vicdanım Ruhülkudüste [mukaddes ruh] benimle beraber şehadet ederek Mesihte hakikat söyliyorum, yalan söylemiyorum.” (Romalılar 9:1) Bu nedenle vicdan tanıklık edebilir. Bir davranış biçimini inceleyebilir ve onu onaylar ya da mahkûm eder. Doğru ve yanlışı algılama yetimizin büyük kısmı Yaratıcımız tarafından içimize konuldu. Yine de vicdanımız biçim verilip eğitilebilir. Nasıl? Tanrı’nın Sözünün tam bilgisini alarak. Resul Pavlus, “Allahın iyi ve makbul ve kâmil iradesi ne olduğunu farketmeniz için fikrinizin yenilenmesi ile değişilmiş olun” diyor. (Romalılar 12:2) Tanrı’nın düşünce ve iradesini zihninize iyice yerleştirirseniz vicdanınız, Tanrı’ya daha bağlı bir biçimde işlemeye başlar.

Yehova’nın Şahitleri, dünya çapında milyonlarca kişinin ‘Yehova Tanrı ve İsa Mesih hakkında bilgi almasına’ yardımcı oldu. (Yuhanna 17:3) Onlar, ücretsiz ev Mukaddes Kitap tetkiki düzenlemesi aracılığıyla dürüst yürekli kişilere seks, alkol, evlilik, iş ilişkileri ve bunun gibi başka birçok konuda Yehova Tanrı’nın standartlarını öğretirler.a (Süleymanın Meselleri 11:1; Markos 10:6-12; I. Korintoslular 6:9, 10; Efesoslular 5:28-33) Bu ‘tam bilgiyi’ almak Tanrı’ya bağlı bir vicdan geliştirmekte önemli bir adımdır. (Filipililer 1:10) Elbette, İsa’nın bir takipçisi gelişmiş bir Mukaddes Kitap anlayışı kazandıktan sonra da, vicdanının doğru işlemesi için zihnini Tanrı’nın Sözüyle düzenli şekilde beslemeli.—Mezmur 1:1-3.

Mukaddes Kitap, vicdanla duygularımızı içeren mecazi yürek arasında da bir ilişki kurar. (Romalılar 2:16) Vicdanın doğru işlemesi için, zihin ve yürek birlikte uyum içinde çalışmalı. Bu, zihninize bilgi doldurmaktan daha fazlasını yapmak anlamına gelir. Yüreğinize, yani içteki duygularınıza, isteklerinize ve şiddetli arzularınıza da biçim vermelisiniz. Bu nedenle Süleymanın Meselleri kitabı ‘yüreğini meylettirmek’ ve ‘yüreğini doğrultmak’ gibi ifadeler kullanır. (Süleymanın Meselleri 2:1; 23:19) Bunu yapmanın bir yolu Kutsal Yazılar üzerinde derin düşünmektir. Mezmur 77:12, “Senin bütün işlerini derin düşünürüm, ve senin yaptıkların hakkında düşünceye dalarım” diye yazıyor. Derin düşünmek, en derindeki duygularımıza ve güdülerimize ulaşmamıza yardım eder.

Örneğin, tütün bağımlılığı gibi temiz olmayan bir alışkanlığınız olduğunu düşünün. Çoğu insan gibi siz de kuşkusuz, bu alışkanlığın sağlık açısından taşıdığı riskleri çok iyi biliyorsunuz. Ancak, arkadaşlarınızın ve ailenizin ısrarlarına rağmen onu bırakmak size zor geldi. Mukaddes Kitabın mesajı üzerinde derin düşünmek bu konuda vicdanınızı nasıl güçlendirebilir?

Örnek olarak resul Pavlus’un II. Korintoslular 7:1’de geçen sözleri üzerinde derin düşünmeye çalışın: “Ey sevgililer, bu vaitlere malik olarak kendimizi bedenin ve ruhun her murdarlığından temiz edip Allah korkusunda kudsiyeti ikmal edelim.” Bu sözlerin anlamını iyice kavrayın. Kendinize, ‘Pavlus’un söz ettiği ‘bu vaatler’ nedir?’ diye sorun. Bağlamını okuyarak önceki ayetlerde şunların yazılı olduğunu görürsünüz: “Rab diyor: ‘Onların ortasından çıkın ve ayrılın, ve murdara dokunmayın, ve ben sizi kabul edeceğim;’ ve her şeye kadir olan Rab diyor: ‘Size Baba olacağım, ve siz bana oğullar ve kızlar olacaksınız.’”—II. Korintoslular 6:17, 18.

Pavlus’un ‘kendimizi her murdarlıktan temiz etme’ emri şimdi daha da kuvvet kazandı! Tanrı’nın, ‘bizi kabul etmeyi’ yani koruyucu özeni altına almayı vaat etmesi bu yönde kuvvetli bir teşviktir. Kendinize, ‘Bir baba çocuk ilişkisi gibi, O’nunla yakın bir ilişkimin olmasını arzu eder miydim?’ diye sorabilirsiniz. Hikmetli ve sevgi dolu bir Tanrı tarafından ‘kabul edilme’ ya da sevilme düşüncesi çok çekici değil mi? Bu düşünce size yabancı geliyorsa, sevgi dolu babaların çocuklarına nasıl sevgi ve şefkat gösterdiklerine bakın. Şimdi, Yehova ile aranızda bu tür bir bağ olduğunu gözünüzde canlandırın! Üzerinde ne kadar derin düşünürseniz böyle bir ilişkiyi o kadar arzu edersiniz.

Fakat şuna dikkat edin: Tanrı ile yakınlık yalnızca ‘murdara dokunmadığınız’ takdirde mümkündür. Kendinize şunu sorun: ‘Tütün bağımlılığı Tanrı’nın mahkûm ettiği ‘murdar şeyler’ arasında değil mi? Kendimi sağlıkla ilgili her tür tehlikeye atarak bu alışkanlığı sürdürmem, ‘bedenin kirletilmesi’ sayılmaz mı? Yehova Tanrı temiz veya “mukaddes” bir Tanrı olduğu için kendimi bu yolla bilerek kirletmemi onaylar mı?’ (I. Petrus 1:15, 16) Ayrıca Pavlus’un, ‘ruhun murdarlığına’ ya da zihinsel kirlilik eğilimine karşı uyardığına da dikkat edin. Kendinize şunu sorun: ‘Bu bağımlılık düşünceme hâkim oluyor mu? Belki de sağlığım, ailem hatta Yehova’nın önündeki durumum pahasına, arzumu tatmin etmek üzere her şeyi yapacak mıyım? Tütünün yaşamıma zarar vermesine ne dereceye kadar izin verdim?’ Bu üzücü sorularla yüz yüze gelmek, sigarayı bırakmak konusunda, üzerimizde çok daha teşvik edici bir etki yapabilir!

Elbette, tütün alışkanlığını yenmek için başkalarının da yardım ve desteğine ihtiyaç duyabilirsiniz. Yine de, Mukaddes Kitap üzerinde derin düşünmek, bağımlılıktan kurtulmanız için vicdanınızı eğitip güçlendirmek amacıyla çok şey yapabilir.

Hata Yaptığımızda

Doğru olanı yapmak üzere elimizden gelen tüm çabalara rağmen zaman zaman kusurlu yapımıza yenik düşer ve yanlış bir adım atarız. Sonra vicdanımız bizi rahatsız eder; fakat ona aldırmamak bize cazip gelebilir. Ya da cesaretimiz öyle kırılabilir ki, Tanrı’ya hizmet etmek üzere gösterilen tüm çabalardan vazgeçmek isteyebiliriz. Bununla birlikte Kral Davud’un durumunu hatırlayın. Bat-şeba’yla zina işledikten sonra vicdanı ona acı verdi. Çektiği ıstırabı şöyle anlatıyor: “Gece gündüz elin üzerimde ağırlaştı; tazeliğim yaz kuraklığına döndü.” (Mezmur 32:4) Acı çekti mi? Doğrusu evet! Tanrı’ya olan bağlılığını yansıtan bu üzüntü, Davud’u tövbe etmeye ve Tanrı’yla barışmaya yöneltti. (II. Korintoslular 7:10 ile karşılaştırın.) Davud’un bağışlanmak için yaptığı acıklı yalvarış, içten tövbe ettiğinin yeterli kanıtıdır. Davud, vicdanının sesine karşılık verdiğinden değişmesine ve sonunda sevincini yeniden kazanmasına yardım edildi.—51. Mezmur.

Bugün de aynısı olabilir. Bazıları, Yehova’nın Şahitleriyle Mukaddes Kitabı bir zamanlar tetkik etti, fakat yaşamlarının Tanrı’nın yüksek standartlarıyla uyum içinde olmadığını öğrenince tetkiki bıraktılar. Belki de, karşı cinsten biriyle evlilik bağı olmadan yaşıyorlardı veya temiz olmayan alışkanlıkların kölesiydiler. Vicdanları onlara acı verdi!

Sizin durumunuz da böyleyse, resul Petrus’un Pentikost gününde söylediği sözlere bakın. Yahudi hemşerilerinin günahlarını açığa vurduğunda ‘onların yürekleri iğnelendi.’ Vazgeçmek yerine, tövbe etmek üzere Petrus’un öğüdüne kulak verdiler ve Tanrı’nın lütfunu kazandılar. (Resullerin İşleri 2:37-41) Siz de aynısını yapabilirsiniz! Vicdanınız verdiği acı nedeniyle hakikati bırakmak yerine, sizi, ‘tövbe edip dönmek’ üzere harekete geçirsin. (Resullerin İşleri 3:19) Tanrı’nın lütfunu kazanmak amacıyla gerekli değişiklikleri kararlılık ve çaba ile yapabilirsiniz.

‘İyi Vicdanınız Olsun’

Yehova’nın yollarını ister yeni öğrenmeye başlamış olun, ister İsa’nın olgun bir takipçisi olarak yılların deneyimine sahip olun, Petrus’un ‘iyi vicdanınız olsun’ uyarısı herkes için yerindedir. (I. Petrus 3:15) Bu yük değil, değerli bir niteliktir. Zihninizi ve yüreğinizi Tanrı’nın Sözü olan Mukaddes Kitabın içindeki hikmetle besleyerek vicdanınızı eğitin. Vicdanınız sizi uyardığında ona kulak verin. Kişinin vicdanına uyması sonucunda oluşabilen iç huzuruna sahip olun.

Vicdanınızı eğitip biçimlendirmenin kolay bir iş olmadığı kabul edilmelidir. Buna rağmen size yardım etmesi için Yehova Tanrı’ya dua edebilirsiniz. O’nun yardımıyla Tanrı’ya ‘iyi vicdan ve riyasız imanla’ hizmet edebilirsiniz.—I. Timoteos 1:5.

[Dipnot]

[Sayfa 6’daki resim]

Tanrı’nın Sözünü okuyup üzerinde derin düşünmek vicdanımızı eğitmemize yardımcı olur