Darius—Adalet Duygusuna Sahip Bir Kral
ÜNLÜ bir kral üstlendiği yapı projeleri nedeniyle şöyle övünmüştü: “Babil’in doğuya bakan surlarının çevresine kuvvetli bir dış sur yaptım. Bir hendek kazdım . . . . Zift ve tuğlalarla, yerinden kıpırdatılamayacak kadar güçlü, dağ gibi bir duvar inşa ettim.” Evet, Babil Kralı Nebukadnetsar (Nabukadnezar) geniş bir inşa programına girişmiş ve imparatorluğunun başkentini tahkim etmek üzere çok çalışmıştı. Ne var ki Babil kentinin onun düşündüğü gibi zapt edilemez olmadığı görüldü.
Bu MÖ 5 Ekim 539’da kanıtlandı. O tarihte Med ordusuyla birlikte gelen Persli II. Koreş (II. Kyros) Babil’i alıp, Kildani (Kalde) hanedanından gelen kral Belşatsar’ı (Belşazar) öldürdü. Şimdi yeni fethedilen bu kentin ilk hükümdarı kim olacaktı? Kent yıkıldığı sırada orada bulunan peygamber Daniel şunları yazdı: “Med Darius altmış iki yaşlarında olarak kırallığı aldı.”—Daniel 5:30, 31.
Darius kimdi? Nasıl bir hükümdardı? Yetmiş yılı aşkın bir süredir Babil’de sürgün yaşayan peygamber Daniel’e nasıl davrandı?
YAŞAMI HAKKINDA AZ BİLGİMİZ OLAN BİR KRAL
Med Darius (Dareios) hakkındaki tarihsel bilgiler azdır. Medlerden bize hemen hemen hiç yazılı kayıt kalmamıştır. Üstelik, Ortadoğu’da çıkarılan yüz binlerce çiviyazısı tablet, önümüze birçok boşluğu olan eksik bir tarih seriyor. Elimize geçen diğer eski dindışı yazılarsa sayıca azdır ve Darius’la ilgili olaylardan en az bir yüzyıl sonraya aittir.
Bununla birlikte deliller, Pers hükümdarı II. Koreşin Media’nın başkenti Ekbatana’yı aldıktan sonra Medlerin bağlılığını kazanabildiğini gösteriyor. Bunun üzerine Medler Perslerle birlikte onun liderliği altında savaştılar. Onların ilişkileri hakkında yazar Robert Collins, The Medes and Persians adlı kitabında şu yorumda bulunuyor: “Barışta Medler Perslerle eşit konumdaydılar. Sık sık kent yönetiminde yüksek mevkilere ve Pers ordusunda komutanlığa tayin ediliyorlardı. Yabancılar fethedilen ve fetheden arasında ayırım yapmadan onlardan Medler ve Persler diye söz ediyorlardı.” Böylece Media, Pers hükümdarlığıyla birleşip Media-Pers İmparatorluğunu oluşturdu.—Daniel 5:28; 8:3, 4, 20.
Medler Babil’in yıkılmasında kuşkusuz önemli bir rol oynadılar. Kutsal Yazılarda, o sırada Babil’i de içine alan Media-Pers İmparatorluğu’nun birinci hükümdarı ‘Darius Medler zürriyetinden Ahaşveroşun oğlu’ olarak tanıtılır. (Daniel 9:1) Darius kral olarak “Medlerin ve Farsların değişmez kanununa göre” yasalar çıkarma gücünü de elinde bulunduruyordu. (Daniel 6:8) Mukaddes Kitabın Darius hakkında söyledikleri onun kişiliğine kısaca bakabilmemizi sağlar ve hakkındaki dindışı bilgilerin eksik olmasının nedenini ikna edici şekilde açıklar.
DANİEL LÜTUF GÖRÜR
Mukaddes Kitap Darius’un Babil’de iktidarı ele geçirdikten hemen sonra ‘bütün ülke içinde bulunmak üzre, ülke üzerine yüz yirmi satrap, ve onların üzerine, birisi Daniel olmak üzre üç vezir koyduğunu’ söyler. (Daniel 6:1, 2) Ne var ki Daniel’in yüksek bir mevkie getirilmesi diğer memurların hiç hoşuna gitmemişti. Doğruluğu nedeniyle o kuşkusuz yolsuzlukların önüne geçmişti ki, bu da herhalde onların bozulmasına neden olmuştu. Ayrıca kralın Daniel’e lütuf göstermesi ve onu başvezir yapmayı tasarlaması yüksek konumdaki memurları kıskandırmış olmalı.
Bu duruma son vermek umuduyla iki vezir ve satraplar yasalardan yararlanarak bir komplo düzenlediler. Kralın önüne gelip ondan 30 gün içinde ister ‘bir ilah veya insan’ olsun, Darius’tan başkasından dilekte bulunmayı yasaklayan bir buyruk imzalamasını istediler. Bu buyruğu çiğneyenin aslanlar çukuruna atılmasını önerdiler. Onlar Darius’u böyle bir buyruğun üst mevkide olan bütün devlet memurlarınca beğenileceğine ikna ettiler. Bu öneri krala vefalarının bir ifadesi gibi görünüyordu.—Daniel 6:1-3, 6-8.
Darius buyruğu imzaladı ve çok geçmeden bunun sonucuyla karşılaştı. Daniel, Yehova Tanrı’ya dua etmeyi sürdürdüğünden buyruğu çiğneyen ilk kişi olmuştu. (Resullerin İşleri 5:29 ile karşılaştırın.) Kral bu değişmez yasadan kurtulmanın bir yolunu bulmak üzere içtenlikle elinden geleni yaptığı halde sadık Daniel aslanlar çukuruna atıldı. Darius, Daniel’in Tanrısının, peygamberin canını koruyacak güce sahip olduğuna güvendiğini dile getirdi.—Daniel 6:9-17.
Darius yemeden, içmeden, uykusuz bir gece geçirdikten sonra aceleyle aslanlar çukuruna gitti. Daniel’i sağ salim bulduğuna çok sevindi! Kral adalet gereğince hak ettikleri cezayı vermek üzere, Daniel’i şikâyet edenleri ve ailelerini hemen aslanlar çukuruna attırdı. Ayrıca ‘bütün krallığının ülkesi içinde bulunan insanların Daniel’in Tanrısı önünde titremeleri ve O’ndan korkmaları’ için bir ferman da çıkardı.—Daniel 6:18-27.
Açıkça görüldüğü gibi, Darius Daniel’in Tanrısına ve dinine saygı gösterdi, ayrıca hatayı düzeltmeye de istekliydi. Bununla birlikte, Daniel’i şikâyet edenlerin cezalandırılması diğer memurların düşmanlığını körüklemiş olmalı. Ayrıca Darius’un krallığın toprakları içinde oturanların tümüne ‘Daniel’in Tanrısından korkmaları’ yönünde duyurduğu ferman, Babil’in güçlü din adamlarını içten içe kızdırmış olmalı. Bu etkenler kuşkusuz yazıcıları etkilediğinden dindışı kayıtların Darius ile ilgili bilgileri yok etmek amacıyla değiştirilmesi hiç de tuhaf görülmemeli. Bununla birlikte, Daniel kitabındaki kısa kayıt Darius’u doğruluk ve adalet duygusuna sahip bir hükümdar olarak tanıtır.