Kardeşimden Borç İstemeli miyim?

SIMON’IN en küçük oğlu hasta ve acil ilaç gerekiyor. Ancak Simon çok fakir ve ilacı satın alamıyor. Ne yapabilir? Kendisi gibi İsa’nın bir takipçisi olan Michael maddi açıdan ondan daha iyi durumda. Belki Michael ona borç verir. Ancak Simon borcu ödemesinin pek mümkün olmadığını da biliyor.a

Simon kendisine yaklaştığında Michael bir ikilemle karşı karşıya kalıyor. Gerçekten bir gereksinimin söz konusu olduğunu fark ediyor, ancak Simon’ın ailesini zar zor doyurduğunu bildiğinden parayı geri ödeyebileceğinden emin değil. Acaba Michael ne yapmalı?

Birçok ülkede, insanlar geçim kaynaklarını bir gecede kaybedebiliyor ve paraları veya sigortaları olmadığından tedavi masraflarını karşılayamayacak duruma geliyorlar. Bankadan kredi alamıyorlar ya da faizler aşırı yüksek olabiliyor. Acil bir durum baş gösterdiğinde borç almak tek çözüm yolu gibi görünebilir. Ancak borç istemeden önce ele alınması gereken bazı önemli konular var.

Maliyeti Hesap Edin

Kutsal Yazılar hem borç veren hem de borç alan kişiye rehberlik sağlamaktadır. Onun öğüdüne kulak vererek yanlış anlamalardan ve duygusal açıdan incinmekten kaçınabiliriz.

Örneğin, Mukaddes Kitap borç konusunu hafife almamamızı hatırlatır. Resul Pavlus İsa’nın Roma’daki takipçilerini şöyle teşvik etti: “Birbirinizi sevmekten başka, kimseye bir şey borçlu olmayın; çünkü diğerini seven şeriati itmam etmiştir.” (Romalılar 13:8) İsa’nın bir takipçisi için tercih edilen diğerlerine sadece sevgi borcu olmasıdır. Bu nedenle öncelikle kendimize, ‘Bu borç gerçekten gerekli mi?’ diye sorabiliriz.

Eğer cevabımız evetse borç altına girmenin getireceği sonuçları düşünmek hikmetliliktir. İsa Mesih önemli kararlar almadan önce dikkatlice düşünmek ve plan yapmak gerektiğini söyledi. Öğrencilerine şöyle sordu: “Sizden kim bir kule yapmak ister de, onu tamamlıyacak şeyi var mı diye, oturup önce masrafı hesap etmez?” (Luka 14:28) Bu ilkeyi bir kardeşten borç istemeyi düşündüğümüzde uygulayabiliriz. Borcun bedelini hesap etmek, onu nasıl ve ne zaman ödeyeceğimizi düşünmektir.

Borç verenin, borcun nasıl ve ne zaman ödeneceğini bilmeye hakkı vardır. Koşullarımızı dikkatle tartarsak somut cevaplar verebileceğiz. Borcu makul bir sürede geri ödemenin maliyetini hesap ettik mi? Elbette kardeşimize şunu söylemek daha kolaydır: “En kısa zamanda geri vereceğim. Bana güvenebileceğini biliyorsun.” Ancak bu tür konuları ele alırken daha fazla sorumluluk hissetmemiz gerekmez mi? Borcumuzu ödemeye kararlı olmalıyız, çünkü en başta Yehova bizden bunu istiyor. Mezmur 37:21 “Kötü adam ödünç alır da ödemez” der.

Borcumuzu nasıl ve ne zaman ödeyeceğimizi hesaplarsak, üstlendiğimiz ciddi sorumluluğu kendimize hatırlatmış oluruz. Bu, gereksiz yere borca girme olasılığını azaltır. Borç altına girmekten kaçınmak bize avantajlar sağlar. Süleymanın Meselleri 22:7 şöyle uyarır: “Ödünç alan ödünç verenin kulu olur.” Hem borç veren hem alan, iman kardeşi olsalar bile borç alıp vermek, ilişkilerini bir dereceye kadar etkileyebilir. Borç konusundaki yanlış anlamalar bazı cemaatlerin barışını bile bozmuştur.

Paraya Neden Gereksiniminiz Olduğunu Açıklayın

Borç verenin borç aldığımız parayı esasen nasıl kullanacağımızı bilmeye hakkı vardır. Bu borç dışında, başkalarından da ödünç para alıyor muyuz? Eğer cevabımız evetse, borcu ödeme gücümüzü etkileyeceğinden bunu anlatmak zorundayız.

İş nedeniyle alınan borçlarla bazı acil durumlarda alınan borçları birbirinden ayırmak özellikle önemlidir. Kutsal Yazılarda bir kardeşin ticari bir girişim için borç vermesi yönünde bir zorunluluk yoktur, ancak bir kardeş kendi hatası olmadan yiyecek, giyecek veya tıbbi bakım gibi temel ihtiyaçlarını karşılayamayacak duruma düşerse diğer kardeş ona yardım etmek isteyecektir. Bu konularda açık sözlü ve dürüst olmak yanlış anlamaları önlememize yardım edecektir.—Efesoslular 4:25.

Sözleşmeyi Yazılı Hale Getirin

İleride ortaya çıkabilecek yanlış anlamaları önlemek istiyorsak sözleşmenin bir kaydının bulunması yaşamsal bir adımdır. Kaleme alınmadığı takdirde bir sözleşmenin özel ayrıntılarını unutmak kolaydır. Borç alınan miktarı ve ne zaman ödeneceğini kaydetmek gerekir. Borcu hem verenin hem de alanın sözleşmeyi imzalaması, ayrıca bunun birer kopyasını elinde bulundurması salık veriliyor. Mukaddes Kitap ticari işlemlerin belgelendirilmesi gerektiğini gösterir. Babillilerin Yeruşalimi harap etmesinden kısa bir süre önce, Yehova Yeremya’ya akrabalarının birinden bir arsa satın almasını söyledi. Bu olayı tekrar gözden geçirmek bize yarar sağlayabilir.

Yeremya, “Anatotta olan tarlayı amcamın oğlu Hanamelden satın aldım” dedi. “Ve ona gümüşü tarttım, on yedi şekel gümüş. Ve hücceti imzaladım ve mühürledim, ve şahitler çağırdım, ve ona gümüşü terazide tarttım. Ve satış hüccetini, kanuna ve âdete göre mühürlenmiş olanı, ve açık olanı aldım; ve amcamın oğlu Hanamelin gözü önünde, ve satış hüccetini imzalamış olan şahitlerin gözü önünde, ve muhafızlar avlusunda oturan bütün Yahudilerin gözü önünde satış hüccetini Mahseyanın oğlu Neriyanın oğlu Baruka verdim.” (Yeremya 32:9-12) Her ne kadar yukarıdaki örnek, borçtan çok satın almayla ilgiliyse de parasal işlemlerin açık ve net şekilde gerçekleştirilmesinin önemini gösterir.—Mecmua broşür Eylül 1974 sayfa 30’a bakın.

Zorluklar baş gösterdiğinde, İsa’nın takipçileri bunları onun Matta 18:15-17’de kayıtlı öğüdüyle uyumlu hareket ederek çözmeye çalışmalıdırlar. Ancak bu tür konularda yardımcı olmaya gayret eden bir ihtiyar şöyle söylüyor: “Olayların hemen hepsinde yazılı bir sözleşme yoktu. Sonuç olarak, iki taraf arasında borcun nasıl ödeneceğine dair açık bir anlayış yoktu. Ben bu tür konuları kaleme almanın güvensizlik değil, sevginin bir göstergesi olduğuna inanıyorum.”

Sözleşmeyi yaptıktan sonra, sözümüzü tutmaya kesinlikle gayret etmeliyiz. İsa şunu tembih etti: “Ancak sözünüz: Evet, evet; Hayır, hayır, olsun; bunlardan ziyadesi şerirdendir.” (Matta 5:37) Eğer hesapta olmayan bir sorun borcumuzu zamanında ödememize engel olursa, borç aldığımız kişiye durumu hemen açıklamalıyız. Belki borcumuzu daha uzun vadede daha küçük miktarlarda ödememize izin verebilir.

Ancak elverişsiz koşullar bizi sorumluluklarımızdan muaf tutmaz. Yehova’dan korkan bir kimse sözünü tutabilmek için elinden geleni yapar. (Mezmur 15:4) İsa’nın takipçileri olarak bir sorumluluğumuz var; koşullar beklediğimiz gibi gelişmese de, borçlarımızı ödeyebilmek için fedakârlık yapmaya hazırlıklı olmalıyız.

Borç Verirken Dikkatli Olun

Elbette, durumu iyice tartması gereken tek kişi borç alan değildir. Borç veren kardeş de maliyeti hesap etmelidir. Borç vermeden önce, meseleyi dikkatlice ve tarafsız bir şekilde ele almak üzere zaman ayırması hikmetlilik olacaktır. Mukaddes Kitap bizi şöyle uyarır: “El verenlerden, borca kefil olanlardan olma.”—Süleymanın Meselleri 22:26.

Kesin söz vermeden önce, kardeşin borcu ödeyememesi halinde nelerin olabileceğini düşünün. Sonradan ciddi mali problemlerle karşılaşabilir misiniz? Kardeş her ne kadar iyi niyetli olsa da, koşullar değişebilir veya hesapları tutmayabilir. Yakup 4:14 şunu hatırlatıyor: “Sizler ki yarın ne olacağını bilmezsiniz. Hayatınız nedir? Biraz vakit görünen ve ondan sonra görünmez olan bir buğusunuz.”—Vaiz 9:11 ile karşılaştırın.

Özellikle işle ilgili durumlar için borç istendiğinde borcu isteyenin çevrede nasıl tanındığını düşünmek hikmetlilik olacaktır. İnanılır ve güvenilir biri olarak mı tanınıyor yoksa parasal meseleleri halletmekte yetersiz mi? Cemaati dolaşarak farklı kişilerden borç alma eğilimi var mı? Şu sözleri zihnimizde bulundurmak hikmetliliktir: “Bön adam her söze inanır; fakat basiretli adam kendi gidişine dikkat eder.”—Süleymanın Meselleri 14:15.

Bazen borç, alan kişi için en iyi çözüm olmayabilir. Kolayca kardeşin sevincini çalan bir yük haline gelebilir. Bu durumdaki kardeşimizin “kulumuz” olmasını ister miyiz? Eğer geri ödeyecek durumda değilse borç onunla ilişkimizi etkileyebilir veya huzursuzluğa yol açabilir ve hatta mahcup duruma düşürebilir mi?

Eğer gerçekten gereksinimi varsa, borç yerine daha küçük bir miktar hediye vermeyi düşünebilir miyiz? Kutsal Yazılar bizi ihtiyacı olan bir kardeşimizi gördüğümüzde şefkatli olmaya teşvik eder. Mezmur yazarı “salih acır ve verir” demişti. (Mezmur 37:21) Sevgi bizi ihtiyaçta olan kardeşimize pratik yardımı olabilecek her şeyi yapmaya yönlendirmelidir.—Yakub 2:15, 16.

Adımlarınızı Dikkatle Atın

Sürtüşmelere yol açma olasılığı büyük olduğundan borçları kolay bir seçenek yerine başvurulacak en son çare olarak görmeliyiz. Daha önce açıklandığı gibi, borç alan borcunu nasıl ve ne zaman ödeyeceğini yazıya dökerek borç verene karşı dürüst davranmalıdır. Ayrıca gerçekten sıkıntılı bir durum söz konusuysa, hediye etmek en iyi çözüm olabilir.

Michael, Simon’a istediği parayı borç olarak vermedi. Bunun yerine daha küçük bir miktarı hediye etti. Simon, çocuğunun ilaç parasını ödemesi için yapılan böyle bir yardım karşısında minnettarlık duydu. Öte yandan Michael da kardeş sevgisini pratik olarak gösterebildiği için mutluydu. (Süleymanın Meselleri 14:21; Resullerin İşleri 20:35) Hem Michael hem de Simon, Gökteki Krallık yönetiminde İsa’nın “imdada çağırınca, fakiri” kurtaracağı ve kimsenin “hastayım” demeyeceği günleri özlemle bekliyorlar. (Mezmur 72:12; İşaya 33:24) O zamana kadar, eğer bir kardeşimizden borç isteme zorunluluğu hissedersek adımlarımızı dikkatle atalım.

[Dipnot]

[Sayfa 25’teki resim]

Borç sözleşmesini yazıya dökmek güvensizliğin değil, sevginin bir göstergesidir