Günümüzdeki Eşitsizlik Belası

“Şu gerçekler açıkça ortadadır ki, tüm insanlar eşit olarak yaratılmıştır, Yaratıcıları onlara değiştirilmez belirli haklar vermiştir ve bunların arasında, Hayat, Özgürlük ve Mutluluk arayışı bulunmaktadır.”—Amerika Birleşik Devletleri’nce 1776 yılında kabul edilen Bağımsızlık Bildirgesi.

“Tüm insanlar özgür ve haklar açısından eşit doğarlar.”—Fransa Ulusal Meclisi’nce 1789 yılında kabul edilen İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi.

“Tüm insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar.”—Birleşmiş Milletler Genel Kurulunca 1948 yılında kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi.

HİÇ kuşkuya yer yok. İnsanlardaki eşitlik arzusu evrenseldir. Fakat, insanların eşit olduğu fikrinin bu kadar sık tekrarlanmasının gerekmiş olması üzücü olup, eşitliğe şimdiye dek erişilemediğinin de bir kanıtıdır.

Şimdi, yirminci yüzyılın sonunda, durumun iyileştiği gerçekten iddia edilebilir mi? Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ya da Birleşmiş Milletlerin 185 üyesinden herhangi birinin tüm yurttaşları, doğuştan sahip olmaları gereken eşit hakları gerçekten kullanabiliyorlar mı?

Tüm insanların eşit olduğu fikri “açıkça ortada” olmakla birlikte, “Hayat, Özgürlük ve Mutluluk arayışı” hakları tüm insanlar için eşit olmaktan hâlâ çok uzaktır. Örneğin, Avrupa’daki bir çocuk, bir doktoru 289 kişiyle paylaşırken, Afrika’daki bir çocuğun bir doktoru 2.569 kişiyle paylaşması gereken bir dünyada, hayat hakkı ile ilgili hangi eşitlikten söz edebiliriz? Ya da Almanya, İngiltere ve Japonya gibi ülkelerde hemen her çocuğa eğitim güvencesi verilirken, Hindistan’daki erkek çocukların üçte birinin, kız çocukların ise üçte ikisinin okuma yazma öğrenemeyeceği bir dünyada, nasıl özgürlük ve mutluluk arayışı hakkından bahsedebiliriz?

Kişi başına yıllık gelirin 1.380 dolar olduğu Orta Amerika ülkelerinde yaşayanlar, kişi başına yıllık gelirin 24.990 dolar olduğu Fransa’daki insanlar kadar ‘onur ve haklardan’ yararlanıyorlar mı? Ortalama ömrün 56 yıl olduğu Afrika’da doğan bir kız çocuğuyla, ortalama ömrün 79 yıl olduğu Kuzey Amerika’da doğan bir kız çocuğu arasında nasıl bir eşitlik olabilir?

Eşitsizliğin, hepsi de çirkin olan pek çok yönü vardır. Yaşam standartlarında, sağlık koşullarında ve eğitimdeki eşitsizlikler bunlardan sadece birkaçıdır. İnsanların onur ve özgürlüklerinden yoksun bırakılmasında bazen siyasal, ırksal ya da dinsel farklılıklar belirleyici rol oynar. Eşitlik hakkındaki tüm konuşmalara rağmen, bir eşitsizlik dünyasında yaşıyoruz. Eşitsizlik, ‘yaygın ve büyük bir ıstırap kaynağı’ olan bir bela gibi, insan toplumunun her düzeyine yayılmıştır. Yoksulluk, hastalık, cahillik, işsizlik ve ayırımcılık şeklinde ortaya çıkarak neden olduğu acılar insanları yürekten yaralar.

“Tüm insanlar eşit yaratılmıştır.” Ne kadar güzel bir düşünce! Fakat gerçeğin bunun tam tersi olması da ne kadar acı!

[Sayfa 3’teki resim tanıtım notu]

UN PHOTO 152113/SHELLEY ROTNER