Başkalarına Onur Verin
‘Birbirinize onur vermekte önde gidin.’—ROMALILAR 12:10.
1, 2. (a) Alçakgönüllülüğümüzü göstermek üzere ne yapmalıyız? (b) Mukaddes Kitap “onur” sözcüğünü nasıl kullanıyor; başkalarına onur vermek kimler için kolaydır?
ÖNCEKİ makalemiz, Tanrı’nın Sözündeki şu öğüt üzerinde durdu: “Hepiniz birbirinize karşı alçak gönüllülüğü takının; çünkü Allah mağrurlara karşı durur, fakat alçak gönüllülere lûtfeder.” (I. Petrus 5:5) ‘Alçakgönüllülüğü takınmamızın’ bir yolu, başkalarına onur vermektir.
2 “Onur” sözcüğü, Mukaddes Kitapta çoğu kez başkalarına karşı sahip olmamız gereken saygılı, düşünceli bir tutumu ve vermemiz gereken değeri belirtmek üzere kullanılır. Başkalarına nasıl onur verebiliriz? Onlara karşı nazik davranarak, haysiyetlerini gözeterek, görüşlerini dinleyerek ve bizden istenen makul istekleri yerine getirmeye hazır olarak. Alçakgönüllü kişiler böyle davranmakta zorluk çekmezler. Fakat gururlu bir yüreğe sahip kişiler, gerçek anlamda onur vermekte zorluk çekebilirler; bunun yerine sahte övgü sözleriyle yarar ve çıkar elde etmeye çalışırlar.
Yehova İnsanları Onurlandırır
3, 4. Yehova, İbrahim’e nasıl onur verdi; neden?
3 Yehova onur vermek konusunda örnek oluşturur. O, insanları özgür iradeyle yarattı ve onlara robotlar gibi davranmaz. (I. Petrus 2:16) Örneğin, büyük kötülüğünden dolayı Sodom’un yok edileceğini söylediğinde, İbrahim şunu sordu: “Salihi kötü ile beraber yok edecek misin? Belki şehrin içinde elli salih vardır; içinde olan elli salih için bağışlamıyıp yeri yok edecek misin?” Yehova, 50 adil kişi uğruna şehri esirgeyeceğini söyledi. İbrahim o zaman alçakgönüllülükle yalvarmaya devam etti. Ya, sadece 45 kişi varsa? Ya da 40 kişi? Belki de sadece 30, 20 ya da 10 kişi? Yehova, sadece on adil kişi bulsa bile Sodom’u yok etmeyeceğine ilişkin İbrahim’e güvence verdi.—Tekvin 18:20-33.
4 Yehova Sodom’da on adil kişi bile olmadığını biliyordu, fakat İbrahim’in görüşünü dinleyerek ve saygıyla davranarak ona onur verdi. Neden? Çünkü İbrahim “RABBE iman etti, ve onu kendisine salâh saydı.” İbrahim’e “Allahın dostu” denildi. (Tekvin 15:6; Yakub 2:23) Ayrıca Yehova, İbrahim’in de başkalarını onurlandırdığını gördü. Kendi çobanlarıyla yeğeni Lût’unkiler arasında arazi konusunda anlaşmazlık çıktığında, İbrahim yer seçme önceliğini Lût’a vererek onu onurlandırdı. Lût en iyisi olduğunu düşündüğü bölgeyi seçti ve İbrahim başka bir yere gitti.—Tekvin 13:5-11.
5. Yehova Lût’a nasıl onur verdi?
5 Yehova benzer şekilde adil Lût’a da onur verdi. Sodom yok edilmeden önce, Lût’a dağlık bir bölgeye kaçmasını söyledi. Fakat Lût oraya gitmek istemediğini belirtti; yok edilecek bölgede bulunmasına rağmen yakındaki Tsoar şehrini tercih etti. Yehova, Lût’a şunu söyledi: “İşte, hakkında söylediğin şehri altüst etmemek üzre bu şey için de ricanı kabul ettim.” Yehova, sadık Lût’un istediğini yaparak ona onur verdi.—Tekvin 19:15-22; II. Petrus 2:6-10.
6. Yehova Musa’ya nasıl onur verdi?
6 Yehova, kavmini kölelikten kurtarmak ve onların gitmesine izin vermesi için Firavunla konuşmak üzere Musa’yı Mısır’a geri gönderdiğinde, Musa şu cevabı verdi: “Aman, ya RAB, ben . . . . söz adamı değilim.” Yehova, Musa’ya şu güvenceyi verdi: “Ben senin ağzınla beraber olacağım, ve söyleyeceğin şeyi sana öğreteceğim.” Fakat Musa hâlâ tereddüt ediyordu. Bunun üzerine Yehova, kardeşi Harun’un sözcü olarak onunla birlikte gitmesini sağlayarak Musa’yı rahatlattı.—Çıkış 4:10-16.
7. Yehova başkalarına onur vermeye neden hazırdı?
7 Tüm bu örneklerde Yehova başkalarına, özellikle Kendisine hizmet edenlere onur vermeye hazır olduğunu gösterdi. Bu kişilerin istekleri, başlangıçta düşündüğünden farklı olsa da, Yehova, amacını bozmadığı sürece onların ricalarını göz önünde bulundurdu ve hesaba kattı.
İsa Başkalarına Onur Verdi
8. İsa çok hasta olan bir kadını nasıl onurlandırdı?
8 İsa başkalarına onur vermek konusunda Yehova’yı örnek aldı. Bir gün, kalabalığın arasında 12 yıldan beri kan akıntısı olan bir kadın vardı. Doktorlar hastalığını tedavi edememişlerdi. Musa Kanununa göre o, kirli sayılıyordu ve orada bulunmamalıydı. Kadın, İsa’nın arkasına geldi, giysisine dokundu ve iyileşti. İsa, Kanunun teknik ayrıntıları üzerinde durarak bu yaptığından dolayı kadını azarlamadı. Aksine, koşulları bildiğinden ona anlayış göstererek onur verdi; şunları söyledi: “Kızım, imanın seni kurtardı; selâmetle git, ve derdinden sağal.”—Markos 5:25-34; Levililer 15:25-27.
9. İsa Yahudi olmayan birine nasıl onur verdi?
9 Başka bir keresinde, Fenikeli bir kadın İsa’ya şunları dedi: “Ya Rab, bana merhamet eyle, sen, ey Davud oğlu! kızım kötü bir halde cine tutulmuştur.” İsa, Yahudi olmayan milletlere değil, İsrail milletine gönderildiğini bildiğinden “çocukların [İsraillilerin] ekmeğini alıp onu (küçük) köpeklere [Yahudi olmayanlara] atmak iyi değildir” dedi. Kadın şu cevabı verdi: “Zira (küçük) köpekler de efendilerinin sofrasından düşen kırıntılardan yerler.” O zaman İsa “Ey kadın, imanın büyüktür; sana istediğin gibi olsun” dedi. Kadının kızı iyileşti. İsa, Yahudi olmayan bu kadına imanından dolayı onur verdi. Sadece köpeklerden söz etmek yerine, ‘küçük köpekler’ ifadesini kullanması bile havayı yumuşattı ve onun merhametini gösterdi.—Matta 15:21-28.
10. İsa, öğrencilerine hangi etkili dersi verdi; bu neden gerekliydi?
10 İsa, alçakgönüllü olmanın ve başkalarına onur vermenin gereği konusunda öğrencilerine sürekli öğretim verdi; çünkü onlar hâlâ “önce ben” tutumuna sahipti. Bir keresinde, onların arasındaki bir tartışmadan sonra İsa sordu: “Aranızda ne söyleştiniz?” Onlar sustular; çünkü “Hangimiz en büyüktür? diye birbirlerile söyleşmişlerdi.” (Markos 9:33, 34) İsa’nın ölümünden önceki akşam bile “kendilerinden kim daha büyük sayılacak diye aralarında çekişme oldu.” (Luka 22:24) Bu nedenle, Fısıh yemeği sırasında İsa ‘leğene su koyup öğrencilerin ayaklarını yıkamaya başladı.’ Ne etkili bir ders! İsa, Tanrı’nın Oğlu olarak, tüm evrende Yehova’dan sonra gelen kişiydi. Fakat, öğrencilerinin ayaklarını yıkayarak onlara büyük bir ders verdi. Şunu söyledi: “Benim size ettiğim gibi, siz de edesiniz diye size bir örnek verdim.”—Yuhanna 13:5-15.
Pavlus Onur Verdi
11, 12. Pavlus, İsa’nın bir takipçisi olduktan sonra neyi öğrendi; bu dersi Filimon’la ilgili durumda nasıl uyguladı?
11 Mesih’e uyan biri olarak Pavlus başkalarına onur verdi. (I. Korintoslular 11:1) Şunu söyledi: “İnsanlardan . . . . izzet aramadık; fakat aranızda dadı (emziren anne) kendi çocuklarını kayırdığı gibi, mülâyim olduk.” (I. Selânikliler 2:6, 7) Bir anne bebeğine özen gösterir. Pavlus, İsa’nın bir takipçisi olduktan sonra alçakgönüllülüğü öğrendi ve iman kardeşlerine nazik davranarak onlara onur verdi. Bu şekilde davranmakla, onların özgür iradelerine de saygı gösterdi; Roma’da tutuklu bulunduğu sırada meydana gelen bir olay bunun güzel bir örneğidir.
12 Onisimos adında kaçak bir köle Pavlus’un öğretimini dinledi. Hem İsa’nın bir takipçisi hem de Pavlus’un arkadaşı oldu. Kölenin sahibi Filimon da İsa’nın bir takipçisiydi ve Küçük Asya’da yaşıyordu. Pavlus, Filimon’a gönderdiği bir mektupta Onisimos’un kendisine ne kadar çok yardımcı olduğunu yazarak şunu belirtti: “Onu yanımda alıkoymak isterdim.” Buna rağmen Pavlus Onisimos’u geri gönderdi, ve şunları yazdı: “Senin reyin olmadıkça, bir şey yapmak istemedim, ta ki, senin iyiliğin mecburî imiş gibi değil, fakat rızaya göre olsun.” Pavlus, resul oluşundan yararlanmak yerine Onisimos’u Roma’da yanında alıkoymayarak Filimon’a onur verdi. Ayrıca Pavlus, Filimon’dan Onisimos’a ‘kuldan üstün sevgili bir kardeş gibi’ davranmasını isteyerek onur vermeye teşvik etti.—Filimon 13-16.
Günümüzde Onur Vermek
13. Romalılar 12:10 ne yapmamızı söylüyor?
13 Tanrı’nın Sözü ‘birbirinize onur vermekte önde gidin’ öğüdünü veriyor. (Romalılar 12:10) Bu, ilk önce başkalarının bize onur vermesini beklemememiz, fakat ilk adımı bizim atmamız gerektiği anlamına geliyor. “Herkes kendisinin iyiliğini değil, fakat başkasınınkini arasın.” (I. Korintoslular 10:24; I. Petrus 3:8, 9) Bu nedenle, Yehova’nın hizmetçileri aile üyelerine, cemaatteki iman kardeşlerine ve hatta cemaatin dışındakilere onur vermek üzere fırsatlar ararlar.
14. Eşler birbirlerine nasıl onur verir?
14 Mukaddes Kitap şunu belirtiyor: ‘Her erkeğin başı Mesih ve kadının başı erkektir.’ (I. Korintoslular 11:3) Yehova, kocanın karısına, Mesih’in cemaate davrandığı gibi davranmasını zorunlu kılıyor. I. Petrus 3:7’de, kocanın ‘daha zayıf kap olan karısına hürmet etmesi,’ yani onur vermesi emrediliyor. Koca bunu, karısını dinlemek için içten bir istek göstererek ve önerilerini dikkate alarak yapabilir. (Tekvin 21:12) Mukaddes Kitap ilkeleri söz konusu olmadığında seçimi karısına bırakabilir; bazı işlerde ona yardımcı olabilir ve nazik davranabilir. Buna karşılık kadın da, ‘kocasına hürmet etmelidir.’ (Efesoslular 5:33) Kocasını dinler; ille de kendi dediğini yaptırmaya çabalamaz; kocasını küçümsemez ya da yakınarak söylenip durmaz. Belirli alanlarda üstün yeteneklere sahip olsa bile, alçakgönüllülük göstererek kocasına hâkim olmaya çalışmaz.
15. Yaşlılara nasıl saygı gösterilir; onlar buna nasıl karşılık vermeli?
15 Cemaatte, yaşlılar gibi, özellikle onur verilmeye layık kişiler var. “Ak saçlının önünde ayağa kalkacaksın, ve kocamış olana hürmet edeceksin.” (Levililer 19:32) Bu, özellikle Yehova’ya uzun yıllar sadakatle hizmet etmiş kişilerin durumunda geçerlidir; çünkü “ağarmış saçlar güzellik tacıdır; salâh yolunda bulunur.” (Süleymanın Meselleri 16:31) Nazırlar, kendilerinden yaşlı olanlara uygun saygıyı göstererek izlenmesi gereken bir örnek bırakmalı. Tabii, yaşlılar da kendilerinden daha genç olanlara, özellikle sürüye çobanlık etme sorumluluğunu taşıyan kişilere saygılı bir tutum sergilemeliler.—I. Petrus 5:2, 3.
16. Ana-babalar ve çocuklar birbirlerine nasıl onur verirler?
16 Gençler ana-babalarına onur vermeliler: “Ey çocuklar, ana-babalarınıza Rabde itaat edin, çünkü bu doğrudur. “Babana, anana hürmet et (vaitle olan ilk emir budur), ta ki sana iyilik olsun, ve dünyada uzun ömürlü olasın.” Ana-babalar da çocuklarına onur verirler, çünkü onlara ‘çocuklarını incitmemeleri, fakat onları Rabbin terbiye ve nasihatiyle yetiştirmeleri’ söyleniyor.—Efesoslular 6:1-4; Çıkış 20:12.
17. Kimler ‘iki kat onura’ layıktır?
17 Ayrıca, cemaatin hizmetinde büyük emek harcayanlara da onur verilmelidir: “İyi reislik eden ihtiyarlar, bilhassa kelâma ve talime emek verenler, iki kat hürmete lâyık sayılsınlar.” (I. Timoteos 5:17) Onlara onur vermenin bir yolu, İbraniler 13:17’deki şu öğüdü tutmaktır: “Size riyaset edenlere itaat edin ve tâbi olun.”
18. Cemaat dışındakilere nasıl davranmalıyız?
18 Cemaat dışındakilere onur vermemiz gerekiyor mu? Evet. Örneğin, bize şu emrediliyor: “Herkes, üzerinde olan hükûmetlere tâbi olsun.” (Romalılar 13:1) Bunlar, Yehova’nın, Gökteki Krallığı onların yerini alıncaya dek otorite uygulamalarına izin verdiği dünyevi yönetimlerdir. (Daniel 2:44) Bu nedenle ‘vergi hakkı olana vergiyi, gümrük hakkı olana gümrüğü, korku hakkı olana korkuyu, hürmet hakkı olana hürmeti, cümleye haklarını eda ediyoruz.’ (Romalılar 13:7) ‘Bütün insanlara hürmet etmeliyiz.’—I. Petrus 2:17.
19. Başkalarına nasıl ‘iyilik edebiliriz’ ve onur verebiliriz?
19 Cemaatin dışındakilere onur vermemiz gerekli ise de, Tanrı’nın Sözünün şunu vurguladığına dikkat edin: “Fırsat buldukça, herkes için, ve bilhassa iman ehli için iyilik edelim.” (Galatyalılar 6:10) Tabii, başkalarına ‘iyilik etmenin’ en iyi yolu, onların ruhi ihtiyaçlarını fark etmelerini sağlamak ve bunları karşılamaktır. (Matta 5:3) Bunu, resul Pavlus’un şu hatırlatmasına kulak vererek yapabiliriz: “Hakikat sözünü doğrulukla kullanarak, kendini Allaha makbul ve utanılmaz bir işçi olarak takdim etmeğe gayret et.” Şahitlik etmek üzere taktla her fırsatı kullanarak ‘hizmetimizi tam olarak yerine getirdiğimizde,’ hem herkese iyilik ederiz, hem de onlara onur vermiş oluruz.—II. Timoteos 2:15; 4:5.
Yehova’ya Onur Vermek
20. Firavuna ve ordularına ne oldu; neden?
20 Yehova, yarattığı varlıklara onur verir. Bu nedenle bizim de O’na onur vermemiz makuldür. (Süleymanın Meselleri 3:9; Vahiy 4:11) Yehova’nın Sözü ayrıca şunu belirtiyor: “Bana hürmet edenlere (onur verenlere) hürmet edeceğim (onur vereceğim) ve beni hor görenler küçük düşeceklerdir.” (I. Samuel 2:30) Mısır’da Firavuna, Tanrı’nın kavminin gitmesine izin vermesi söylendiğinde, o kibirli bir şekilde şu karşılığı verdi: ‘Yehova kimdir ki, O’nun sözünü dinleyeyim?’ (Çıkış 5:2) Firavun, İsraillileri yok etmek için ordularını gönderdiğinde, Yehova İsrail için Kızıldeniz’in sularını yardı. Fakat Mısırlılar onları takip ettiğinde, Yehova suları tekrar birleştirdi. “Firavunun cenk arabalarını ve ordusunu [Yehova] denize attı.” (Çıkış 14:26-28; 15:4) Böylece Firavunun Yehova’yı onurlandırmayı kibirle reddetmesi kendisini feci bir sona götürdü.—Mezmur 136:15.
21. Yehova, Belşatsar’a neden karşıydı ve sonucunda ne oldu?
21 Babil Kralı Belşatsar da Yehova’ya onur vermeyi reddetti. İçkili bir ziyafette, Yeruşalim’deki mabetten alınmış kutsal gümüş ve altın kaplardan şarap içerek Yehova ile alay etti. Bunu yaparken de kendi put tanrılarını övdü. Fakat Yehova’nın hizmetçisi Daniel ona şunu söyledi: “Yüreğini alçaltmadın, ve gökler Rabbine karşı kendini yükselttin.” Tam o gece Belşatsar öldürüldü ve krallığı kendisinden alındı.—Daniel 5:22-31.
22. (a) İsrail halkı ve liderleri neden Yehova’nın gazabına uğradılar? (b) Yehova kimlere lütuf gösterdi; sonuç ne oldu?
22 MS birinci yüzyılda Kral Hirodes halka bir konuşma yapıyordu; kalabalık “İnsan sesi değil, Allah sesi” diye bağırdı. Kendini beğenmiş kral buna karşı çıkmadı, fakat şan, şeref istedi. O zaman “Rabbin bir meleği hemen onu vurdu, çünkü izzeti Allaha vermemişti.” (Resullerin İşleri 12:21-23) Hirodes, Yehova’ya değil, kendisine onur verdi ve öldürüldü. O zamanın İsrailli dinsel liderleri de, Oğlu İsa’yı öldürmek üzere komplo kurarak Tanrı’ya onur vermediler. Bazı yöneticiler İsa’nın hakikati öğrettiğini bildikleri halde, onu izlemediler; “çünkü insan izzetini Allah izzetinden çok sevdiler.” (Yuhanna 11:47-53; 12:42, 43) Bir bütün olarak bu millet Yehova’ya veya O’nun atanmış Temsilcisi İsa’ya onur vermedi. Sonuç olarak, Yehova bu milleti onurlandırmayı bırakarak onları ve mabetlerini yıkıma terk etti. Fakat Kendisine ve Oğluna onur verenleri korudu.—Matta 23:38; Luka 21:20-22.
23. Tanrı’nın yeni dünyasında yaşamak için ne yapmamız gerekiyor? (Mezmur 37:9-11; Matta 5:5)
23 Şimdiki sistem yok edildikten sonra Tanrı’nın yeni dünyasında yaşamak isteyen herkes Tanrı’ya ve Oğlu İsa Mesih’e onur vermeli ve itaat etmeli. (Yuhanna 5:22, 23; Filipililer 2:9-11) Onlara onur vermeyenler “memleketten atılacaklar.” Diğer taraftan, Tanrı’ya ve Mesih’e onur veren ve itaat eden dürüst yürekli insanlar ‘memlekette oturacaklar.’—Süleymanın Meselleri 2:21, 22.
Tekrarlama
◻ Başkalarına onur vermek ne anlama gelir; Yehova bunu nasıl yaptı?
◻ İsa ve Pavlus başkalarına nasıl onur verdi?
◻ Günümüzde kimler onura layıktır?
◻ Neden Yehova’ya ve İsa’ya onur vermeliyiz?
[Sayfa 17’deki resim]
Yehova İbrahim’in yakarışını dikkate alarak ona onur verdi
[Sayfa 18’deki resim]
Başarılı evliliklerde eşler birbirlerine onur verirler