Gençler, Algılama Güçlerinizi Eğitin!

“Katı yiyecek, yetişkinler için, yani duyuları iyi ile kötüyü ayırt etmek üzere alıştırmayla terbiye edilmiş olanlar içindir.”—İBRANİLER 5:14, Müjde.

1, 2. (a) Günümüzdeki durum eski Efesos’ta yaşayan İsa’nın takipçilerininkine ne bakımdan benzer? (b) Ne gibi yetenekler tehlikeden korunmanıza yardım eder ve bunları nasıl geliştirebilirsiniz?

“HİKMETSİZLER gibi değil, fakat hikmetliler gibi nasıl yürüdüğünüze dikkatle bakın; fırsatı satın alın, çünkü günler fenadır.” (Efesoslular 5:15, 16) Resul Pavlus’un bu sözleri kaleme almasının üzerinden iki bin yıl geçtiğinden, ‘kötü ve sahte adamlar fenalıkta daha da ileri gitmişlerdir.’ “Çetin anlar”da ya da bir başka çeviriye göre “tehlike dolu” dönemlerde yaşıyoruz.—II. Timoteos 3:1-5, 13; Phillips.

² Yine de, yolunuza çıkabilecek gizli tehlikelerden zarar görmekten, “basiret, . . . . bilgi ve düşünce” geliştirerek kaçınabilirsiniz. (Süleymanın Meselleri 1:4) Süleymanın Meselleri 2:10-12 şöyle der: “Senin yüreğine hikmet girecek, ve canına bilgi hoş gelecek; akıl sana bekçilik edecek; anlayış seni koruyacak; ta ki, seni şerir adamın yolundan, iğri sözlü adamdan korusun.” Peki ama bu yetenekleri nasıl geliştirebilirsiniz? İbraniler 5:14 (Müjde Çevirisi), şöyle diyor: “Katı yiyecek, yetişkinler için, yani duyuları iyi ile kötüyü ayırt etmek üzere alıştırmayla terbiye edilmiş olanlar içindir.” Herhangi bir beceri gibi, duyuların, ya da algılama güçlerinin ustalıkla kullanılabilmesi için de eğitim ya da alıştırma gerekir. Burada Pavlus’un kullandığı Yunanca sözcük harfiyen ‘bir jimnastikçi gibi eğitilmiş olmak’ anlamını taşır. Bu eğitime nasıl başlanır?

Algılama Güçlerini Eğitmek

3. Bir karar vermeniz gerektiğinde algılama güçlerinizi nasıl kullanabilirsiniz?

³ Algılama gücünüz, yani doğruyla yanlışı ayırma yetiniz, kullanılarak eğitilir. Bir konuda karar vermek zorunda kaldığınızda, tahminde bulunarak, düşünmeden bir şey yaparak ya da sadece çoğunluğa uyarak hikmetli bir seçim yapma olasılığınız çok zayıf olacaktır. Hikmetli kararlar vermek için algılama güçlerinizi kullanmalısınız. Nasıl? Her şeyden önce, durumu tam anlamıyla araştırarak ve konuyla ilgili tüm gerçekleri öğrenerek. Gerekliyse sorular sorun. Bu konuda kendi seçeneklerinizin ne olduğuna karar verin. Süleymanın Meselleri 13:16 şöyle der: “Her basiretli adam bilgile işler.” Daha sonra konuyla ilgili hangi Mukaddes Kitap kanun ya da ilkelerinin geçerli olduğunu belirlemeye çalışın. (Süleymanın Meselleri 3:5) Tabii bunu yapmak için Mukaddes Kitap hakkında bilgi sahibi olmalısınız. İşte bu nedenle Pavlus bizi “katı yiyecek” almaya, yani hakikatin ‘enlilik, uzunluk, yükseklik ve derinliğini’ öğrenmeye teşvik eder.—Efesoslular 3:18.

4. Tanrısal ilkeleri bilmek neden yaşamsaldır?

⁴ Kusurlu ve günaha eğilimli olduğumuz için bunu yapmak yaşamsaldır. (Tekvin 8:21; Romalılar 5:12) Yeremya 17:9 şöyle diyor: “Yürek her şeyden ziyade aldatıcıdır, ve çok çürüktür; onu kim anlıyabilir?” Bize Tanrısal ilkeler yol göstermezse, kendi kendimizi kandırarak kötü bir şeyin iyi olduğunu düşünebiliriz. Çünkü bedenimiz onu şiddetle arzular. (İşaya 5:20 ile karşılaştırın.) Mezmur yazarı şöyle yazdı: “Genç adam yolunu ne ile temizler? Senin sözüne göre onu tutmakla. Vesayan ile akıl kazanırım; bunun için her yalan yolundan nefret eylerim.”—Mezmur 119:9, 104.

5. (a) Neden bazı gençler yanlış yollar izliyor? (b) Bir genç hakikati nasıl benimsedi?

⁵ İsa’nın takipçisi ailelerin içinde büyümüş bazı gençler neden ‘yanlış yollar’ izlediler? Bu gençler ‘Tanrı’nın iyi, makbul ve kâmil iradesini’ kendilerine hiçbir zaman kanıtlamamışlar mıydı? (Romalılar 12:2) Kimi gençler ana-babalarıyla ibadetlere katılabilir ve Mukaddes Kitabın bazı temel öğretilerini ezberden söyleyebilir. Fakat inançlarıyla ilgili kanıtlar sorulduğunda ya da Tanrı’nın Sözünden bazı derin şeyleri açıklaması istendiğinde, bilgisinin düş kırıklığı yaratacak ölçüde yüzeysel olduğu ortaya çıkabilir. Bu gençler kolaylıkla yanlış yola sürüklenebilir. (Efesoslular 4:14) Eğer bu sizin için de geçerliyse, neden değişiklikler yapma kararı vermeyesiniz? Genç bir hemşire geçmişe bakarak şunları söylüyor: “Araştırma yaptım. Kendi kendime, ‘bunun doğru din olduğunu nereden biliyorum? Yehova adında bir Tanrı olduğunu nereden biliyorum?’ diye sordum.”a Kutsal Yazıları dikkatle inceleyerek, ana-babasından öğrendiklerinin gerçekten doğru olduğuna ikna oldu!—Resullerin İşleri 17:11 ile karşılaştırın.

6. Yehova’ya ‘makbul olan şeyin’ ne olduğundan nasıl emin olabilirsiniz?

⁶ Yehova’nın ilkelerine dayanan bir bilgiyle donanmış olursanız, ‘Rabbi neyin hoşnut ettiğini’ daha kolay ayırt edeceksiniz. (Efesoslular 5:10; Müjde) Yine de, belirli bir durumda izlenecek en hikmetli yolun hangisi olduğundan emin değilseniz ne olacak? Yehova’ya sizi yönlendirmesi için dua edin. (Mezmur 119:144) Bu gibi konuları ana-babanızla ya da İsa’nın takipçisi olgun bir kardeşinizle konuşmaya çalışın. (Süleymanın Meselleri 15:22; 27:17) Mukaddes Kitaptan ya da Teşkilatın yayınlarından yapacağımız bir araştırma ile de yardımcı bir yönlendirme bulabiliriz. (Süleymanın Meselleri 2:3-5) Algılama güçleriniz kullanıldıkça keskinleşecektir.

Eğlence Konusunda Ayırt Edici Olmak

7, 8. (a) Bir toplantıya katılıp katılmayacağınıza karar verirken algılama güçlerinizi nasıl kullanabilirsiniz? (b) Mukaddes Kitabın eğlence konusundaki görüşü nedir?

⁷ Şimdi de, bazı özel durumlarda algılama güçlerinizi nasıl kullanabileceğinize bakalım. Örneğin, bir toplantıya davet edildiğinizi düşünün. Belki bu buluşmaya dikkat çeken bir davetiye de aldınız. Size, çok sayıda Şahit gencin de orada olacağı söylendi. Fakat, yapılan harcamaları karşılamak için bir giriş ücreti isteniyor. Bu toplantıya katılır mıydınız?

⁸ Evet, şimdi algılama güçlerinizi kullanmalısınız. Önce bu konudaki gerçekleri öğrenin. Toplantı ne büyüklükte olacak? Kimler gelecek ? Ne zaman başlayacak? Ne zaman bitecek? Programda ne gibi etkinlikler yer alacak? Gözetimi nasıl yapılacak? Daha sonra, “sosyal buluşmalar” ve “eğlence” gibi konularda biraz araştırma yapın.b Yaptığınız araştırma neyi ortaya koyabilir? İlk olarak, Yehova iyi vakit geçirmek için bir araya gelinmesini mahkûm etmez. Aslında Vaiz 8:15, çok çalışmanın yanı sıra, “insan için yemekten, ve içmekten, ve sevinçli olmaktan daha iyi bir şey yoktur” der. İsa Mesih de özel yemeklere ve en azından bir düğüne katılmıştı. (Luka 5:27-29; Yuhanna 2:1-10) Sosyal buluşmalar belli bir dengede tutulduğunda yararlı olabilir.

9, 10. (a) Bazı toplantılarda ne gibi tehlikeler olabilir? (b) Bir toplantıya katılıp katılmayacağınıza karar verirken kendinize ne gibi sorular sorabilirsiniz?

⁹ Gelgelelim, kötü organize edilmiş toplantılar sorun ve sıkıntı yaratabilir. I. Korintoslular 10:8’de, sağgörüsüzce kurulan arkadaşlıkların nasıl cinsel ahlaksızlığa ve “bir günde yirmi üç bin” sadakatsiz İsraillinin idamına yol açtığını okuyoruz. Bir başka ciddi uyarı Romalılar 13:13’te bulunur: “Maskaralık ve sarhoşlukla değil, fuhşiyat ve yolsuzlukla değil, niza ve hasetle değil, gündüzdeki gibi iyi hal ile hareket edelim.” (I. Petrus 4:3 ile karşılaştırın.) Bir toplantıya katılabilecek kişiler için kesin bir sayının saptanamayacağı doğrudur. Fakat, deneyimler gösteriyor ki, toplantının kapsamı büyüdükçe gözetimi de zorlaşmaktadır. Daha küçük çapta, iyi idare edilen toplantıların “çılgınca eğlenceler”e dönüşme olasılığı daha azdır.—Galatyalılar 5:21, Müjde.

¹⁰ Araştırmanızda başka soruların da ortaya çıkacağı kuşkusuz. Örneğin: Bu toplantıda İsa’nın olgun takipçileri de olacak mı? Toplantıyı tasarlayıp düzenleyen kim? Toplantının amacı sağlıklı bir arkadaşlık geliştirmek mi yoksa birilerine kazanç sağlamak mı? Katılacak kişilerle ilgili herhangi bir kısıtlama getirilmiş mi? Toplantı hafta sonunda yapılacaksa, katılanların ertesi günkü ibadete katılabilmeleri açısından makul bir saatte bitecek mi? Müzik ve dans varsa, Mukaddes Kitap standartlarıyla uyumlu olacak mı? (II. Korintoslular 6:3) Böyle sorular sormak kolay olmayabilir. Fakat Süleymanın Meselleri 22:3 şöyle uyarır: “Basiretli adam şerri görüp gizlenir; bön adamlar ise, ileri geçip zarar görürler.” Evet, algılama güçlerinizi kullanarak riskli durumlardan kaçınabilirsiniz.

Eğitimle İlgili Planlarda Ayırt Etme Gücü

11. Gençler gelecekle ilgili planlar yaparken algılama güçlerini nasıl kullanabilirler?

¹¹ Mukaddes Kitap gelecekle ilgili planlar yapmanın hikmetlilik olduğunu söyler. (Süleymanın Meselleri 21:5) Geleceğiniz hakkında ailenizle konuştunuz mu? Belki bir öncü olarak dolgun vakitli Tanrısal hizmete başlamayı planlıyorsunuz. Gerçekten, hiçbir kariyer bu hizmet kadar doyum vermez. İyi inceleme alışkanlıkları geliştiriyor ve hizmetteki becerinizi artırıyorsanız bu heyecan verici kariyere hazırlanıyorsunuz demektir. Bu hizmeti sürdürebilmek için geçiminizi nasıl sağlayacağınızı düşündünüz mü? Gelecekte bir yuva kurmaya karar verirseniz, bu ek sorumluluğu üstlenmeye yeterli olacak mısınız? Bu gibi konularda dengeli, gerçekçi kararlar verebilmek, algılama güçlerini kullanmayı gerektirir.

12. (a) Bazı aileler değişen ekonomik koşullara kendilerini nasıl uyarladılar? (b) Eğitimi bir süre daha sürdürmekle öncülük hedefi birbiriyle mutlaka çelişir mi? Açıklayın.

¹² Bazı yerlerde yararlı bir beceri ya da meslek öğrenmek için çıraklık eğitimi alma olanağı hâlâ vardır. Baba mesleğini öğrenen ya da iş sahibi yetişkin dostlardan eğitim alan gençler de vardır. Başkaları ise, okulda daha sonra geçimlerini sağlamaya yardımcı olacak dersler alıyorlar. Bu gibi fırsatların olmadığı yerlerde, ana-babalar konuyu enine boyuna düşündükten sonra çocuklarının liseden sonra eğitime devam etmesi için düzenleme yapabilirler. Yetişkinlere özgü sorumlulukları üstlenmek ve özellikle uzun bir dönem için öncülük hizmetine katılmayı mümkün kılmak üzere yapılan bu tür planlar, Tanrı’nın Krallığını ilk plana koyma ilkesiyle çelişmez. (Matta 6:33) Eğitimi liseden sonra sürdürmek öncülüğü imkânsızlaştırmaz. Örneğin genç bir Şahit uzun zamandan beri öncü olmak istiyordu. Bu genç kız liseyi bitirdikten sonra, kendileri de öncü olan ana-babası eğitimine devam etmesi için düzenleme yaptı. Genç kız okula devam ederken öncülük yapabildi ve şimdi de öncülüğe devam ederken geçimini sağlamasına yardım eden bir beceriye sahip.

13. Aileler ek eğitimin bedelini nasıl hesaplamalıdır?

¹³ Liseden sonra eğitimi devam ettirip ettirmeme konusunda her aile kendi kararını verme hakkına ve sorumluluğuna sahiptir. Bu eğitim konusunda iyi bir seçim yapılırsa çok yararlı olabilir. Ancak, bu bir tuzak da olabilir. Böyle bir eğitimi düşünüyorsanız, hedefiniz nedir? Bu eğitim sizi yetişkin bir insan olduğunuzda karşılaşacağınız sorumlulukları onurlu bir şekilde üstlenmeye mi hazırlayacak? Yoksa, ‘kendiniz için büyük şeyler mi arıyorsunuz?’ (Yeremya 45:5; II. Selânikliler 3:10; I. Timoteos 5:8; 6:9) Evden uzakta, belki bir öğrenci yurdunda kalarak sürdüreceğiniz eğitim hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu, Pavlus’un “fena arkadaşlıklar güzel ahlâkı bozarlar” uyarısı açısından bakıldığında hikmetlilik olur mu? (I. Korintoslular 15:33; II. Timoteos 2:22) ‘Vaktin kısaltılmış’ olduğunu da unutmayın. (I. Korintoslular 7:29) Böyle bir eğitime ne kadar zaman harcayacaksınız? Gençlik yıllarınızın büyük bir bölümünü alacak mı? Eğer alacaksa, Mukaddes Kitaptaki “gençliğinin günlerinde seni Yaratanı hatırla” teşvikini nasıl uygulayacaksınız? (Vaiz 12:2) Ayrıca, aldığınız kurslar, ibadetler, tarla hizmeti ve kişisel tetkik gibi İsa’nın takipçilerine özgü yaşamsal faaliyetlere zaman bırakacak mı? (Matta 24:14; İbraniler 10:24, 25) Keskin algılama güçlerine sahipseniz, ana-babanızla birlikte geleceğinizle ilgili planlar yaparken ruhi hedefleri asla gözden kaybetmeyeceksiniz.

Evliliğe Yönelik Onurlu Bir Arkadaşlık

14. (a) Evliliğe yönelik arkadaşlık yapan çiftlere birbirlerine sevgi ifadelerinde bulunmak konusunda hangi ilkeler yol göstermeli? (b) Bazı çiftler bu konuda nasıl bir sağgörü eksikliği gösterdiler?

¹⁴ Algılama güçlerini kullanmayı gerektiren bir başka alan evliliğe yönelik arkadaşlık dönemidir. İlgilendiğiniz birine sevgi göstermeniz çok doğaldır. Neşideler Neşidesi kitabında geçen iffetli çift, evlenmeden önce herhalde karşılıklı olarak bazı sevgi ifadelerinde bulundular. (Neşideler Neşidesi 1:2; 2:6; 8:5) Bugün, evliliğe yönelik arkadaşlık eden bazı çiftler el ele tutuşmayı, birbirlerini öpmeyi ve sarılmayı, özellikle evlilikleri yakınsa uygun görüyor. Fakat unutmayın: “Kendi yüreğine güvenen akılsızdır.” (Süleymanın Meselleri 28:26) Ne acıdır ki bazı çiftler gereği gibi sağgörü gösteremeyip kendilerini utanç verici koşullar içinde buldular. Sevgi ifadeleri şiddetli ve denetlenemez hale geldi; kirli davranışlar ortaya çıktı ve hatta durum giderek cinsel ahlaksızlığa kadar vardı.

15, 16. Evliliği düşünen çiftler arkadaşlıklarının saygınlığını korumak üzere ne gibi makul önlemler alabilirler?

¹⁵ Eğer çıkıyorsanız, ileride eşiniz olabilecek kişiyle uygun olmayan koşullarda yalnız kalmaktan kaçınmanız hikmetlilik olur. Bu nedenle, belki de en iyisi bir arkadaş grubu içinde ya da halka açık yerlerde birlikte olmaktır. Bazı çiftler yanlarına bir refakatçi aldılar. Bunun yanı sıra, Hoşea 4:11’i de dikkate alın: “Eski şarapla yeni şarap aklı alır.” Alkollü içkiler sağgörüyü zayıflatıp, bir çifti sonradan pişman olacakları bir davranışa itebilir.

¹⁶ Süleymanın Meselleri 13:10 şöyle der: “Kibirden ancak kavga çıkar; fakat iyi öğüdü dinliyenin yanında hikmet vardır.” Evet, görüş alışverişinde bulunup davranış tarzınızın nasıl olacağını konuşun. Birbirinizin duygularına ve vicdanına saygı göstererek sevgi ifadesi olan hareketlere sınır koyun. (I. Korintoslular 13:5; I. Selânikliler 4:3-7; I. Petrus 3:15, 16) Bu hassas konuda konuşmak ilk başta zor gelebilir, fakat, bu sonradan gelişebilecek ciddi sorunları önleyebilir.

‘Çocukluktan Beri’ Öğrenmek

17. Davud Yehova’ya nasıl ‘gençliğinden beri güvendi’ ve bundan günümüzdeki gençler nasıl bir ders alabilir?

¹⁷ Şeytan’ın tuzaklarından kaçınmak, sürekli uyanık ve bazen de çok cesur olmanızı gerektirecektir. Çünkü, zaman zaman, yalnız akranlarınızla değil, tüm dünya ile de uyuşmazlık içinde olduğunuzu göreceksiniz. Mezmur yazarı Davud’un duası şöyleydi: “Ümidim sensin, ya Rab Yehova; gençliğimden beri güvendiğim sensin. Ey Allah, çocukluğumdan beri bana öğrettin; ve şimdiye kadar senin şaşılacak işlerini bildirdim.” (Mezmur 71:5, 17)c Davud cesaretiyle tanınmış bir adamdı. Peki bu cesareti ne zaman geliştirmişti? Gençliğinde! Davud’un Golyat’ın karşısına çıkması çok iyi bilinen bir olaydır. Oysa Davud bu olaydan önce bile babasının sürülerini korumak konusunda olağanüstü bir cesaret göstermiş ve bir aslanla ayıyı öldürmüştü. (I. Samuel 17:34-37) Ancak Davud, “gençliğimden beri güvendiğim sensin” diyerek, her ne zaman yiğitlik gösterdiyse, tüm şerefin Yehova’ya ait olduğunu belirtmişti. Davud’un Yehova’ya güvenebilmesi onu karşılaştığı her denemenin üstesinden gelebilecek duruma getirdi. Siz de göreceksiniz ki, Yehova’ya güvenirseniz O size ‘dünyayı yenme’ cesaretini ve gücünü verecek.—I. Yuhanna 5:4.

18. Bugün Tanrı’ya bağlı gençler hangi yönde teşvik ediliyor?

¹⁸ Sizin gibi binlerce genç, cesur bir tavır almış ve şimdi iyi haberin vaftiz edilmiş müjdecileri olarak hizmet etmektedirler. Siz gençlerin imanı ve cesareti için Yehova’ya şükrediyoruz! Dünyanın yozlaşmışlığından uzak kalma kararlılığınızı sürdürün. (II. Petrus 1:4) Mukaddes Kitaba dayanarak eğittiğiniz algılama güçlerinizi kullanmaya devam edin. Böylece şimdi başınıza gelebilecek felaketlerden korunacak ve sonuçta da kurtuluşunuzu sağlayacaksınız. Ve son makalemizin göstereceği gibi, yaşamınızı başarılı kılacaksınız.

[Dipnotlar]

Tekrarlama Soruları

◻ Bir genç algılama güçlerini nasıl eğitebilir?

◻ İsa’nın takipçileri arasında yapılan bir toplantıya katılmak söz konusu olduğunda bir genç algılama güçlerini nasıl kullanabilir?

◻ Eğitimle ilgili planlar yaparken hangi etkenler göz önünde bulundurulabilir?

◻ Evliliğe yönelik arkadaşlık yapan gençler cinsel ahlaksızlık tuzağından nasıl kaçınabilir?

[Sayfa 15’teki resim]

Araştırma yapmayı öğrenmek algılama güçlerinizi eğitmenize yardım edecektir

[Sayfa 16’daki resim]

Daha küçük toplantıların gözetimi daha kolaydır ve denetimsiz çılgınca eğlencelere dönüşme olasılığı daha azdır

[Sayfa 16’daki resim]

Ana-babalar çocuklarının eğitimleri konusunda planlar yapmalarına yardım etmelidir

[Sayfa 17’deki resim]

Çıkarken bir arkadaş grubuyla birlikte olmak korunmadır