Keşfedilen Bir Kutsal Kitap Hazinesi

YÜZYILLAR önce yazı malzemeleri günümüzdeki kadar kolay elde edilemezdi. Parşömen yapraklarının ve diğer yazı malzemelerinin tekrar kullanılır hale gelebilmesi için artık ihtiyaç duyulmayan metinlerin mürekkebi kazınır ya da suyla silinirdi. Böylece bir palimpsest elde edilirdi. (Yunancadan türetilen palimpsest sözcüğü “yeniden kazınmış” anlamına gelir.) Kutsal Kitap metinlerinin yazılı olduğu dana ya da koyun derisinden parşömenler bile kazınıp tekrar kullanılabilirdi.

Önemli bir Kutsal Kitap palimpsesti Ephraemi Syri reskriptusudur. (Reskriptus kelimesi “üzerine yeniden yazılmış” anlamına gelir.) Bu kodeks Yunanca Kutsal Yazıların bazı kısımlarının var olan en eski kopyalarından biri olduğu için çok değerlidir. Hatta Tanrı’nın Sözünün bu kısmının doğruluğunu saptamak açısından en güvenilir kaynaklar arasındadır.

MS beşinci yüzyıla ait olan bu kodekste Kutsal Metinlerin bir kısmı bulunuyordu. 12. yüzyılda bu metinler kodeksten silindi ve üzerine Süryani bilgin Efraim’in Yunanca’ya çevrilmiş 38 vaazı yazıldı. 17. yüzyılın sonunda uzmanlar bu kodekste, silinmiş olan Kutsal Kitap metinlerini fark ettiler. Sonraki birkaç yılda, el yazmasından orijinal metni ortaya çıkarma konusunda bazı ilerlemeler kaydedildi. Fakat tüm metni okuyabilmek son derece zordu, çünkü mürekkep silindiği için yazılar belirsizdi, ayrıca yapraklar çok yıpranmıştı ve iki metin üst üste yazılmıştı. El yazmalarındaki Kutsal Kitap metinlerini ortaya çıkarmak ve okumak için kimyasal maddeler kullanıldı fakat pek başarılı olunamadı. Dolayısıyla çoğu bilgin silinmiş malzemelerin tam olarak okunmasının olanaksız olduğuna karar verdi.

Fakat 1840’ların başında yetenekli bir Alman dilbilimci Konstantin von Tischendorf kendini bu kodeksi incelemeye adadı. Tischendorf iki yıllık çalışma sonucunda bu el yazmasını çözdü. Diğerlerinden farklı olarak onu başarılı kılan neydi?

Tischendorf büyük harflerle, ayrı ayrı yazılan Yunanca onsiyal yazıları çok iyi biliyordu ve keskin bir görme yetisine sahipti.a Bu nedenle parşömeni sadece ışığa tutarak orijinal metni ayırt edebiliyordu. Bugün bilginler benzer işlemleri yapmak için kızılötesi, ultraviyole ve polarize ışık gibi optik araçlar kullanıyorlar.

Tischendorf keşfettiği Ephraemi kodeksini 1843 ve 1845’te yayımladı. Böylece Yunan paleografisinde önde gelen biri oldu.

Yaklaşık 31 santimetreye 23 santimetre olan Ephraemi kodeksi, her sayfada tek sütun bulunan en eski el yazmalarına bir örnektir. Kodeksin korunmuş olan 209 yaprağından 145’inde 2. Selanikliler ve 2. Yuhanna dışında Yunanca Kutsal Yazılardaki tüm kitaplardan kısımlar bulunur. Geri kalan sayfalarda İbranice Kutsal Yazıların bazı kısımlarının Yunanca tercümesi vardır.

Günümüzde bu kodeks Paris’teki (Fransa) Ulusal Kütüphane’de bulunur. Tischendorf, el yazmasının yazıldığı yerin Mısır olduğunu düşünse de bu aslında bilinmez. Bilginlere göre Ephraemi kodeksi Yunanca Kutsal Kitabın dört önemli onsiyal el yazmasından biridir. Diğerleri MS dördüncü ve beşinci yüzyıla ait olan Sina, İskenderiye ve Vatikan 1209 el yazmalarıdır.

Kutsal Yazıların mesajının, palimsestler de dahil birçok yolla günümüze dek korunmuş olması dikkate değerdir. Her ne kadar takdirsiz kişiler Kutsal Kitap metnini silmeye çalışmışsa da, mesajına zarar verememişlerdir. Bu Petrus’un söylediği şu sözleri doğrulamaktadır: “Yehova’nın sözü sonsuza dek kalır” (1. Petrus 1:25).

[Dipnot]

[Sayfa 16’daki şema/resim]

(Ayrıntılı bilgi için yayına bakın)

Tischendorf’un çözdüğü önemli bir palimpsest olan Ephraemi Syri reskriptusu (1815-1874)

ORİJİNAL KUTSAL YAZILAR

METNİN ÜZERİNE YAZILAN YUNANCA VAAZ

[Tanıtım notu]

© Bibliothèque nationale de France

[Sayfa 17’deki resim]

Katherina Manastırında keşfedilen Sina Kodeksi

[Sayfa 17’deki resim]

Tischendorf