“Ölüm Bizi Ayırana Kadar”

DÜĞÜN günlerinde kimbilir kaç mutlu çift ölene dek ayrılmamaya yemin etmiştir. Ancak bu sözün bir gün gerçekleşebileceğini, ölümün onları ayırabileceğini belki de hiç düşünmezler. Yaşlılık, hastalık ya da kazalar sevilen birinin yaşamına trajik biçimde son verebilir ve hayatta kalan eşi yalnızlık ve acıyla baş başa bırakabilir (Vaiz 9:11; Romalılar 5:12).

İstatistiklere göre 65 ve üzeri yaşta olan kadınların neredeyse yarısı duldur. Kadınların dul kalma olasılığı erkeklere oranla üç kat fazla olduğundan, insanlar bunu kadınlara özgü bir durum olarak görüyor. Tabii ki bu, erkeklerin dul kalmadığı anlamına gelmez. Sonuçta bu üzücü durumu yaşayan milyonlarca insan var. Belki siz de onlardan birisiniz.

İster erkek ister kadın olun, eşinizi kaybettiyseniz ne yapabilirsiniz? Kutsal Kitap böyle bir acının üstesinden gelmeye yardım eder mi? Eşini kaybeden bazı kişilerin teselli bulmasına ne yardım etti? Her durum için geçerli tek bir çözüm olmasa da, size yardımcı olabilecek bazı ilkeler ve öneriler var.

Kaybı Kabullenmek

Bazıları ağlamanın bir zayıflık belirtisi ya da zararlı olduğunu düşünebilir. Ancak kendisi de dul olan psikolog Dr. Joyce Brothers gözyaşlarını “duygusal ilk yardıma” benzetiyor. Ağlamak gerçekten de yas sürecinin doğal bir kısmıdır ve acıyı dindirmeye yarar. Gözyaşlarınızdan utanmayın. Kutsal Kitapta bununla ilgili bir örnek buluyoruz. İbrahim peygamber Tanrı’nın dostu olarak tanınıyordu ve imanıyla örnek biriydi. Yine de, çok sevdiği karısı Sara öldüğünde “onun için yas tutup ağladı” (Başlangıç 23:2).

Böyle bir durumda bazen yalnız kalmak istemeniz doğalsa da, kendinizi insanlardan soyutlamamaya dikkat edin. Kutsal Kitap şöyle uyarıyor: “Kendini toplumdan ayıran bencil arzularının peşine düşer” (Özdeyişler 18:1.) Duygudaş aile fertleri ve dostlarınızdan destek isteyin. Gerektiğinde cemaat de yardım sağlayabilir. Oradaki sorumluluk sahibi olgun kişiler ihtiyacınız olan desteği ve öğütleri verebilecek durumdadır (İşaya 32:1, 2).

Bazıları başsağlığı dilemek için gönderilen mektup ve kartlara cevap yazmayı faydalı buldu. Bu, eşinizle ilgili hatırladığınız güzel şeyleri ve anılarınızı yazıya dökmek için iyi bir fırsat olabilir. Anılarınızla ilgili fotoğrafları, mektupları ve notları bir albümde toplamak da iyileşmenize yardımcı olabilir.

Eşini yeni kaybetmiş birinin hayatını nasıl sürdüreceğini bilememesi ve karışık duygular hissetmesi normaldir. Ancak alışık olduğunuz günlük programı ve her zamanki faaliyetlerinizi sürdürmeniz faydalı olacaktır. Örneğin yatmak, kalkmak, yemek yemek ya da bazı işleri yapmak için belirli bir saatiniz varsa, buna aynen uymaya çalışın. Hafta sonları ve evlilik yıldönümleriniz gibi, eşinizin kaybını daha çok hissedeceğiniz özel günlerde ne yapacağınızı önceden planlayın. Özellikle de her zamanki ruhi faaliyetlerinizi sürdürmeniz çok önemlidir (1. Korintoslular 15:58).

İnsan büyük bir duygusal baskı altındayken kolayca yanlış kararlar verebilir. Kötü niyetli insanlar durumunuzdan faydalanmaya çalışabilir. Dolayısıyla evinizi satmak, büyük yatırımlar yapmak, taşınmak ya da yeniden evlenmek gibi konularda acele karar vermekten kaçının. Hikmetli bir özdeyiş şöyle diyor: “Çalışkanların tasarıları her zaman yarar sağlar; aceleciler ise er geç yoksulluğa düşer” (Özdeyişler 21:5). Hayatınızı kökten etkileyecek bu gibi değişiklikleri, duygularınız daha istikrarlı bir hal alana dek ertelemelisiniz.

Özellikle birlikte uzun yıllar geçirdiyseniz, eşinizin eşyalarını elden çıkarmak sizi duygusal olarak yıpratabilir. Ancak bu yaşayacaklarınız yas sürecinin bir kısmıdır. Bu işi geciktirmekle acınızı gereksiz yere uzatırsınız (Mezmur 6:6). Bazıları bunu tek başına yapmayı tercih edebilir. Başkaları ise eşyaların hatırlattığı anıları paylaşabilecekleri bir dostlarının yanlarında bulunmasını ister. Ayrıca, bir akraba veya dostunuzdan evrak işlerinde size yardımcı olmasını rica edebilirsiniz. Bu işler arasında ölüm tutanağını çıkartmak, devlet kurumları ile bankaları haberdar etmek, miras işlemleri, devletin ölüm yardımından yararlanmak ve tıbbi masrafları ödemek gibi şeyler olabilir.

Ahlaken yoz bir dünyada yaşadığımızı unutmayın. Artık tek başınıza olduğunuzdan ahlaksal tehlikelere açık olabilirsiniz. Kutsal Kitabı kaleme alanlardan elçi Pavlus’un sözleri bugün hâlâ çok yerindedir: ‘Her biriniz kutsal ve onurlu bir durumda kendi bedenine hâkim olmayı bilmeli, Tanrı’yı tanımayan milletler gibi, doymak bilmez bir şehvetin esiri olmamalı’ (1. Selanikliler 4:4, 5). Dolayısıyla romantik ya da cinsel içerikli filmlerden, kitaplardan ve müzikten uzak durmak akıllıca olur.

Her şeyden önce, iyileşmenin zaman aldığını kabul edin. Michigan Üniversitesi Toplumsal Araştırmalar Enstitüsünün yaptığı incelemelere göre, eşini kaybeden birinin fiziksel ve psikolojik açıdan iyileşmeye başlaması için en az 18 ay gerekiyor (USA Today dergisi). Dayanabilmek için Tanrı’ya dua edin, çünkü O’nun kutsal ruhunun meyvesi olan nitelikler dayanma gücünüzü artıracak (Galatyalılar 5:22, 23). Şu an inanması zor gelse de, emin olun her gün bir öncekinden daha iyi olacaksınız.

Bazılarının Teselli Bulmasına Ne Yardım Etti?

40 yıldır mutlu bir evlilik süren Anna eşini kısa süre önce kaybettiğinde perişan oldu. O şöyle diyor: “13 yaşındayken annemi, sonra babamı, ardından iki ağabeyimi ve kızkardeşimi kaybettim. Fakat emin olun hiçbiri beni eşimin kaybı kadar sarsmadı. O ölünce sanki içimden büyük bir parça koptu. Acım dayanılmazdı.” Anna’nın bu acıya dayanmasına ne yardım etti? “Kocamın güzel yönlerini sevgiyle ve takdirle anlatan kardeşlerden pek çok e-posta ve kart geldi. Onları toplayıp bir albüm yaptım. Dostlarımız her bir mesajda onun hakkında özel bir şeyden söz etmişti. Eminim ki Yehova da kocamı hatırlıyor ve dirilme zamanında onu hayata geri getirecek.”

88 yaşındaki Esther de onu neyin ayakta tuttuğunu şöyle anlatıyor: “46 yıllık bir birlikteliğin ardından en zor şey yalnız kalmak. Fakat ruhi faaliyetlerle meşgul olmanın çok faydalı olduğunu gördüm. İbadetlere katılma, Kutsal Kitabı kendi başıma okuma ve içindeki mesajı insanlarla paylaşma alışkanlıklarımı bırakmadım. Kendimi insanlardan soyutlamamanın da yararını gördüm. Beni dinleyen dostlarımla zaman geçirmeye çalışıyorum. Belki her zaman bir teselli sözü bulamıyorlar. Fakat zaman ayırıp beni dinlemelerini çok takdir ediyorum.”

48 yıllık evliyken eşini kanserden kaybeden Robert da şöyle anlatıyor: “Sohbet edebildiğiniz, birlikte kararlar verebildiğiniz, seyahate ve tatillere çıktığınız, gün boyunca başınızdan geçenleri paylaşabildiğiniz bir eşin kaybına dayanmak çok zor. Sürekli bir mücadele vermek zorundayım ama pes etmeyip hayatıma devam etmeye kararlıyım. Fiziksel ve zihinsel olarak aktif kalmanın yararını gördüm. Dua da benim için büyük bir teselli kaynağı.”

Her Şeye Rağmen Anlamlı Bir Hayat

İnsanın eşini kaybetmesi hayattaki en sarsıcı deneyimlerden biri olsa da her şeyin sonu değildir. Durumlarının olumlu yönlerini görmeye çalışan bazı kişiler, eskiden pek uğraşamadıkları faaliyetlere zaman ayırmaya başladı. Hobiler veya seyahate çıkmak gibi şeyler yaşamınızdaki boşluğu biraz olsun doldurabilir. Bazıları da yeni durumlarını Tanrı’ya daha çok hizmet etmek üzere değerlendirdi. Başkalarına yardım etmenin sevinç ve doyum verdiği kesindir. İsa’nın dediği gibi gerçekten de “Vermek almaktan daha büyük mutluluktur” (Elçiler 20:35).

Bir daha mutlu olamayacağınızı sakın düşünmeyin. Siz Yehova’dan yardım isterseniz emin olun ki O da sizi bırakmayacaktır. Mezmur yazarı Davut peygamber Yehova için “dulu rahata kavuşturur” demişti (Mezmur 146:9). Kutsal Kitapta Yehova’nın ‘merhamet dolu Baba, her tesellinin kaynağı olan Tanrı’ olduğunu okumak insanın yüreğini ısıtır. Ayrıca O’nun hakkında “Elini açarsın, ve her canlıyı arzusuna göre doyurursun” denir (2. Korintoslular 1:3; Mezmur 145:16). Sevgi dolu Yehova Tanrımız gerçekten de Kendisine içtenlikle yakaranlara yardım edebilecek güçtedir; bunu yapmaya istekli ve hazırdır. Sizin de şöyle söyleyen eski İsrail ulusu gibi hissetmenizi dileriz: “Gözümü dağlara dikiyorum, yardımım nereden gelecek? Yardımım, göğü ve yeri yaratan Yehova’dan gelir” (Mezmur 121:1, 2).

[Sayfa 19’daki pasaj]

Eşini kaybeden milyonlarca kişi acı ve yalnızlık çekiyor. Siz de onlardan biri misiniz?

[Sayfa 21’deki çerçeve]

Yeniden Evlenmek

Kutsal Kitap ölümün evlilik bağını sona erdirdiğini, dolayısıyla hayatta olan eşin yeniden evlenebileceğini gösterir (1. Korintoslular 7:39). Ancak bu tamamen kişisel bir karardır. Çocukların anne ya da babalarının kararına saygı duyması ve mümkün olduğu sürece onu desteklemesi gerekir (Filipililer 2:4). Örneğin Andrés başta babasının yeniden evlenmesine karşıydı. Annesini çok seviyordu ve hiç kimsenin onun yerini almaması gerektiğini düşünüyordu. O şöyle diyor: “Fakat çok geçmeden babamın doğru karar verdiğini fark ettim. Evlilik onu yeniden mutlu etti. Seyahate çıkmak gibi uzun süredir yapmadığı şeyleri yapmaya başladı. Ona fiziksel ve duygusal olarak bu kadar iyi baktığı için yeni eşine de minnettarım.”

[Sayfa 20, 21’deki resimler]

Meşgul olmak ve duayla Tanrı’dan dayanma gücü dilemek, iyileşme sürecine katkıda bulunur