• Eski Çömlek Parçaları Mukaddes Kitap Kaydını Doğruluyor
    Gözcü Kulesi—2007 | 15 Kasım

    • Lakiş Ostrakon Koleksiyonu

      Eski kale kent Lakiş, Yeruşalim’in 43 kilometre güneybatısında kurulmuştu. 1930’da yapılan kazılarda birçok çömlek parçası bulundu ve en azından 12 parça, “[Babil Kralı] Nebukadnetsar’ın kaçınılmaz saldırısına hazırlanırken Yahuda’nın içinde bulunduğu siyasi durumu ve genel kargaşayı tanımlamak açısından . . . . son derece önemli” olduğu söylenen yazışmalar içeriyordu.

      Bulunan mektuplardan en önemlileri, muhtemelen Lakiş’te komutan olan Yaoş ile alt rütbeli bir subay arasındaki yazışmalardan oluşuyor. Mektuplarda kullanılan dil, aynı dönemde yaşayan peygamber Yeremya’nın yazılarında kullandığı dile benziyor. Bu mektuplardan ikisinin, Mukaddes Kitabın bu kritik dönemi tanımlayan sözlerini nasıl desteklediğini görelim.

      Yeremya 34:7’de peygamber bu dönemi şöyle tanımlıyor: “Babil kıralının ordusu Yeruşalime karşı, ve artakalan bütün Yahuda şehirlerine karşı, Lakişe, ve Azekaya karşı cenketmekte idi; çünkü Yahuda şehirleri arasında duvarlı şehir olarak bunlar kalmışlardı.” Lakiş’ten çıkarılan mektuplardan birinin yazarı da anlaşılan aynı olayları anlatıyor. Şöyle yazıyor: “Azeka’yı göremediğimiz için . . . . Lakiş’in (ateşle verdiği) işaretleri bekliyoruz.” Birçok bilgine göre bu sözler, Azeka’nın Babilliler tarafından fethedildiğini ve sırada Lakiş’in olduğunu gösteriyor. Bu metindeki ilginç bir ayrıntı da ateşle verilen işaretlere değinmiş olmasıdır. Yeremya 6:1 de iletişim aracı olarak böyle işaretlerin kullanıldığını söyler.

      Lakiş’ten çıkarılan bir başka mektup da, Babil’e karşı ayaklanan Yahuda kralının Mısır’ın desteğini kazanma çabaları hakkında peygamber Yeremya ve Hezekiel’in söylediklerini desteklediğine inanılıyor (Yeremya 37:5-8; 46:25, 26; Hezekiel 17:15-17). Mektupta şöyle yazıyor: “Hizmetkârınız şimdi şöyle bir bilgi aldı: Elnatan’ın oğlu General Konyahu, Mısır’a girmek için güneye doğru ilerledi.” Bilginlerin çoğu bu eylemi, Mısır’dan askeri yardım almak için harcanan bir çaba olarak yorumluyor.

      Lakiş ostrakon koleksiyonunda, Yeremya kitabındaki birkaç isim de geçiyor. Bunlar Neriya, Yaazanya, Gemarya, Elnatan ve Hoşaya’dır (Yeremya 32:12; 35:3; 36:10, 12; 42:1). Bu isimlerle aynı kişilerin kastedilip kastedilmediği kesin olarak bilinmiyor. Ancak Yeremya da o dönemde yaşadığından arada benzerlik olması dikkate değerdir.