Konu 10​—Kutsal Kitap: Tanrı’nın Doğru ve Güvenilir Sözü

Kutsal Kitabın tarih, coğrafya ve insanın kökeni hakkında sağladığı bilgiler; bilim, kültür ve yöresel âdetler açısından doğruluğu; yazarlarının açıksözlülüğü, sadakati ve aralarındaki uyum; içerdiği peygamberlik sözleri.

1. (a) Birçokları Kutsal Kitap hakkında ne düşünür? (b) Kutsal Kitabın üstün özelliklerinin asıl kaynağı nedir?

KUTSAL KİTAP birçokları tarafından olağanüstü edebi güzelliğiyle bir başyapıt olarak kabul edilir ve yazarlarının üstün bir başarı sergilediği düşünülür. Fakat bu kitapla ilgili çok daha önemli bir gerçek var. Kitabı kaleme alanların da doğruladığı gibi, Kutsal Kitabın asıl yazarı mutlak gücün sahibi Tanrı Yehova’dır. İçindeki ifadelerin güzelliğinin, daha da önemlisi yaşam veren bilgi ve hikmetle dolu bir kitap olmasının asıl nedeni budur. Bu gerçeği bilen İsa Mesih, İbranice Kutsal Yazılardan bol bol alıntı yaptı ve kendi söylediği sözlerin ‘ruh ve yaşam’ olduğunu belirtti (Yuhn. 6:63). İbranice Kutsal Yazılardan “Tanrı’nın kutsal bildirileri” olarak söz eden elçi Pavlus da, “Kutsal Yazıların tümü Tanrı ilhamıdır” dedi (Rom. 3:1, 2; 2. Tim. 3:16).

2, 3. Kutsal Kitabı kaleme alanlar onun Tanrı ilhamı olduğunu nasıl doğruladı?

² Elçi Petrus, peygamberlerin kaydettiği her sözün kutsal ruhun etkisiyle kaleme alındığını doğruladı (1. Pet. 1:10-12; 2. Pet. 1:19-21). Kral Davut şunları belirtti: “Benim aracılığımla konuşan Yehova’nın ruhuydu, O’nun sözü dilimdeydi” (2. Sam. 23:2). Peygamberler, kaleme aldıkları sözlerin Yehova’ya ait olduğunu kabul ettiler. Örneğin Musa, Yehova’nın onun aracılığıyla bildirdiği kutsal sözlere bir şey eklenmemesi ya da onlardan bir şey çıkarılmaması gerektiğini söyledi (Tekr. 4:2). Petrus, Pavlus’un mektuplarının Tanrı ilhamı olduğuna inanıyordu (2. Pet. 3:15, 16). Yahuda muhtemelen Petrus’un sözlerinden alıntı yaparak bu sözleri yetkili bir kaynak olarak gösterdi (Yahd. 17, 18). Vahiy kitabının yazarı Yuhanna da sözlerini kutsal ruhun yönlendirmesiyle kaleme aldı ve bu sözlere başka bir şey ekleyen ya da bunlardan bir şey çıkaran kişinin doğrudan Tanrı’ya hesap vereceğini söyledi (Vah. 1:1, 10; 21:5; 22:18, 19).

³ Tanrı’nın tüm bu sadık kulları, Kutsal Kitabın Tanrı ilhamı olduğunu doğruladı. Kutsal Yazıların gerçekten de Tanrı’nın doğru ve güvenilir Sözü olduğunu gösteren başka birçok kanıt var. Bunlardan bazılarını şimdi 12 başlık altında ele alacağız.

4. Eski dönemlerden beri İbranice Kutsal Yazılardaki kitaplar hakkında Yahudilerin görüşü nedir?

⁴ (1) Tarihsel Açıdan Doğruluğu. Yahudiler eski dönemlerden beri, İbranice Kutsal Yazılardaki kitapların Tanrı ilhamı olduğuna inanır ve bu kayıtlara tamamen güvenirler. Örneğin Davut’un zamanında yaşayan İsrailoğulları, Başlangıç kitabından Birinci Samuel kitabına kadar kayıtlı sözleri, milletlerinin gerçek tarihini ve Tanrı’yla aralarındaki özel ilişkiyi anlatan bir kayıt olarak kabul ediyordu. Buna uygun olarak 78. Mezmurda İsrailoğullarının tarihi hakkında 35’ten fazla ayrıntıya yer verildi.

5. Eski yazarlar Yahudilerin kanun sistemi ve Musa hakkında neleri doğrular?

⁵ Kutsal Kitaba karşı çıkanlar özellikle Pentatök’ün doğruluğu ve yazarı konusunda kuşku uyandırmaya çalışmıştır. Bununla birlikte, Yahudiler Musa’yı Pentatök’ün yazarı olarak kabul ederler. Eski yazarlar da eserlerinde bunu doğrular. Üstelik bu yazarlardan bazıları Yahudilerin düşmanı olarak tanınır. Abderalı Hecataeus, Mısırlı tarihçi Manethon, İskenderiyeli Lysimakhos, Eupolemus, Tacitus ve Juvenal gibi birçok yazar, Yahudileri diğer milletlerden ayıran kanun sistemini Musa’nın oluşturduğunu söylemiştir. Ayrıca bu yazarların çoğu onun bu kanunları yazıya döktüğünü de açıkça belirtmiştir. Pisagorcu filozof Numenius, Musa’ya karşı koyan Mısırlı rahipler Yannis ile Yambris’ten bile söz eder (2. Tim. 3:8). Bu yazarlar, Yunanlıların Yahudi tarihiyle ilgilenmeye başladıkları Büyük İskender’in zamanından (MÖ dördüncü yüzyıl), İmparator Aurelianus’un zamanına (MS üçüncü yüzyıl) kadar süren dönemi anlatır. Başka birçok eski yazar da Musa’dan önder, yönetici ve kanun koyucu biri olarak söz eder.a Önceki konuda gördüğümüz gibi, arkeolojik bulgular Kutsal Kitap kayıtlarının tarihsel doğruluğunu çoğu kez destekler.

6. Yunanca Kutsal Yazıların tarihsel doğruluğunu destekleyen hangi kanıtlar var?

⁶ Peki Yunanca Kutsal Yazılar hakkında ne diyebiliriz? İbranice Kutsal Yazılarla uyum içinde olan Yunanca Kutsal Yazılar da Tanrı’nın Sözüdür, tarihsel açıdan doğrudur ve İbranice Kutsal Yazılar kadar önemlidir. Yazarları, kaydettikleri olaylara tanık olmuş ve çoğunlukla da bu olayları bizzat yaşamış kişilerdi, dolayısıyla duyduklarını ve gördüklerini aktardılar. Aynı dönemde yaşamış milyonlarca kişi onlara inandı. Onların sözleri eski yazarların eserlerinde de sık sık doğrulanmıştır. Bu yazarlar arasında Juvenal, Tacitus, Seneca, Suetonius, Genç Pilinius, Lukianos, Celsus ve Yahudi tarihçi Flavius Josephus bulunur.

7. (a) Allibone Kutsal Kitabın güvenilirliği konusunda hangi çarpıcı noktaları ileri sürdü? (b) Var olan kanıtlara rağmen ikna olmayan kişilerle ilgili ne söyledi?

⁷ S. Austin Allibone bir eserinde şöyle der: “Sir Isaac Newton . . . . aynı zamanda eski yazıların seçkin bir eleştirmeniydi ve Kutsal Yazıları büyük bir titizlikle inceledi. Peki bu konuda hangi yargıya vardı? Şöyle dedi: ‘Herhangi bir [dindışı] tarih kitabına göre Yeni Ahit’te, kaydın güvenilirliğiyle ilgili çok daha fazla kanıt buldum.’ Dr. Johnson, incillerde belirtildiği gibi, İsa Mesih’in Golgota’da öldüğünü gösteren kanıtların, Julius Caesar’ın Capitol’de öldüğünü gösteren kanıtlardan çok daha fazla olduğunu söyler. Gerçekten de öyle. İncillerin tarihsel doğruluğundan kuşku duyduğunu söyleyen birine, Caesar’ın Capitol’de öldüğüne ya da 800 yılında Papa III. Leo’nun, İmparator Şarlman’a Batı Roma İmparatoru olarak taç giydirdiğine neden inandığını sorun. . . . . Bir zamanlar I. Karl adında bir adamın yaşadığını, boynunun vurulduğunu ve yerine Oliver Cromwell’in geçtiğini nereden biliyor? . . . . Sir Isaac Newton yerçekimi yasasını bulan kişi olarak kabul edilir. . . . . Bu kişiler hakkında ileri sürülen bu bilgilere inanıyoruz; çünkü bunların doğruluğunu gösteren tarihsel kanıtlara sahibiz. . . . . Eğer böyle kanıtlara rağmen, biri hâlâ inanmayı reddediyorsa, onu cahil kalmaya mahkûm, inatçı biri olarak niteleyip kendi haline bırakırız. Peki Kutsal Yazıların güvenilirliği konusunda şimdi ortaya konulan çok sayıdaki kanıta rağmen, hâlâ ikna olmadığını söyleyenlere ne diyelim? . . . . Haklı olarak, sorunun kişinin aklında değil, yüreğinde olduğu sonucuna varırız; böyle kişiler gururdan vazgeçip kendilerini farklı bir yaşam sürmeye zorlayacak bir şeye inanmak istemezler.”b

8. Kutsal Kitaba dayanan Hıristiyan inancının diğer inançlardan farklı olduğu neden söylenebilir?

⁸ George Rawlinson Hıristiyan inancının üstünlüğünü şu sözlerle vurguladı: “Eski Ahdin yürürlükte olduğu dönem de dahil olmak üzere Hıristiyan inancını, dünyadaki diğer inançlardan ayıran en önemli etken, bu inancın gerçeklere uygun olması ve tarihsel bir nitelik taşımasıdır. Yunan, Roma, Mısır, Hint, Pers ve genel olarak Doğu dinleri ciddi bir tarihsel temeli olmayan, insanların oluşturduğu inanç sistemleriydi. . . . . Fakat Kutsal Kitaba dayanan inanç sistemiyle ilgili durum farklıdır. İster Eski ya da Yeni Ahit’e, isterse de Yahudilik ya da Hıristiyanlık dönemine bakalım, Kutsal Kitaptaki öğretilerin gerçeklerle bağlantılı olduğunu görebiliriz.”c

9. Kutsal Kitabın coğrafi açıdan doğru ifadeler kullandığına ilişkin örnekler verin.

⁹ (2) Coğrafi ve Jeolojik Açıdan Doğruluğu. Birçok yazar Vaat Edilmiş Topraklar ve çevresindeki bölgelerle ilgili Kutsal Kitapta yer alan ifadelerin doğruluğunu vurgulamıştır. Örneğin, Doğu medeniyetlerinin bulunduğu yerlere geziler yapan Dr. A. P. Stanley, İsrailoğullarının çöldeki yolculuğu hakkında şunları söyledi: “Her ne kadar izledikleri yol tam olarak bilinmese de, ülkenin kendine özgü özellikleriyle [Kutsal Kitapta anlatılanlar arasında] pek çok ortak nokta var . . . . Mevcut su kaynakları, kuyular ve dereler kayıtlarda geçen şu gibi ifadelerle uyum içindedir: ‘Mara’nın suyu’, Elim’deki ‘pınarlar’, Horeb’deki ‘su’, Yetro’nun kızlarının gittiği Midyan’daki ‘kuyu’ ve yanı başındaki ‘yalak’ ya da tekne. Musa’nın kayıtları orada bugün bile görülebilen bitki örtüsü hakkında doğru bilgiler verir.”d Mısır topraklarıyla ilgili kayıtlarda geçen şu gibi bilgilerin doğruluğu dikkat çekicidir: bol ürün veren tahıl tarlaları, kıyısında sazlar bulunan Nil Irmağı (Başl. 41:47-49; Çık. 2:3), su kaynağı olarak kullanılan ‘ırmaklar, kanallar, sazlıklar ve havuzlar’ (Çık. 7:19), orada yetişen ‘keten, arpa, buğday ve kızılbuğday’ (Çık. 9:31, 32). Kutsal Kitapta bölgeyi genel olarak tanıtan bu gibi ifadelerin yanı sıra, kişi ve şehir isimleri de doğru şekilde belirtilmiştir.

10. Bilim insanları Kutsal Kitabı bir rehber olarak kullanmaktan nasıl yarar gördüler?

¹⁰ Kutsal Kitaptaki kayıtların coğrafi ve jeolojik açıdan doğruluğuna güvenen bazı bilim insanları, bu kitabı bir rehber olarak kullandılar ve bundan büyük yarar gördüler. Tanınmış bir jeolog olan Dr. Ben Tor, şu ayetteki sözlerin ışığında bir araştırma yapmaya karar verdi: “Tanrın Yehova seni güzel bir diyara götürüyor . . . . kayalarında demir var” (Tekr. 8:7, 9). Dr. Tor, araştırması sırasında Beer-şeba’dan birkaç kilometre uzakta kızıl-siyah bir maden içeren büyük kayalıklar buldu. Burada 15 milyon ton düşük kalite demir cevherinin bulunduğu tahmin ediliyordu. Sonradan mühendisler o bölgede, yaklaşık 1,5 kilometre uzunluğunda yüzde 60 ila 65’i saf demirden oluşan muhteşem bir kaya katmanı buldular. İsrail’de yeniden ağaçlandırma alanında yetkili biri olan Dr. Joseph Weitz şunları söyledi: “İbrahim’in Beer-şeba’da diktiği ilk ağaç ılgın ağacıydı. . . . . Bundan yola çıkarak dört yıl önce aynı bölgeye iki milyon ılgın ağacı diktik. İbrahim haklıymış. Güneyde yıllık 15 santimetreden az yağış alan bir bölgede çok iyi yetişen birkaç ağaçtan birinin ılgın ağacı olduğunu gördük.”e Bir kitapta da şunlar belirtiliyor: “Anlaşılan Yahudilerin atası İbrahim Beer-şeba’ya vardığında rastgele bir ağaç dikmedi. . . . . Gölgesi en serin ağaçlardan birini seçti. Üstelik [ılgın ağacı] derinlere uzanan kökleri sayesinde yeraltı sularına ulaşabilir, böylece sıcağa ve uzun kuraklık dönemlerine dayanabilir. Beer-şeba bölgesinde bugün bile [ılgın ağaçlarına] rastlayabilirsiniz”f (Başl. 21:33).

11. Profesör Wilson Kutsal Kitapta verilen bilgilerin doğruluğu hakkında neler söyledi?

¹¹ Kutsal Kitabın kronoloji ve coğrafya gibi konularda detaylı bilgiler sunması hakkında, Profesör R. D. Wilson şunları diyor: “Kronoloji ve coğrafyayla ilgili Kutsal Kitapta yer alan ifadeler diğer eski kayıtlardaki ifadelere göre çok daha doğru ve güvenilirdir. Biyografik ve tarihsel değer taşıyan bilgiler de Kutsal Kitap dışındaki belgelerde sunulan kanıtlarla muhteşem bir uyum içindedir” (A Scientific Investigation of the Old Testament, sayfa 213-214).

12. İnsan ırkının kökeniyle ilgili Kutsal Kitap kaydı gerçeklerle nasıl uyum içindedir?

¹² (3) Irklar ve Diller. Yaratılışçı yazar Byron C. Nelson şunları söyler: “İlk yaratılanın bir zenci, bir Çinli ya da bir Avrupalı değil, bir insan olduğunu okuyoruz. Başlangıçta, Kutsal Kitapta Âdem ve Havva olarak söz edilen iki insan yaratıldı. Kalıtım ve tür içindeki değişim (varyasyon) sonucunda bu iki insandan yeryüzündeki tüm insan ırkları meydana geldi. Rengi ve beden ölçüsü ne kadar farklı olursa olsun tüm insan ırkları aynı türdendir. Hepsi benzer şekilde düşünür, benzer şeyler hisseder, benzer fiziksel özelliklere sahiptir; kendi aralarında evlenebilir ve aynı özelliklerde bir çocuk sahibi olabilirler. Tüm ırklar Yaratıcının Kendi eliyle şekil verdiği ortak iki atadan gelir.”g Bu sözler Başlangıç 1:27, 28; 2:7, 20-23; 3:20; Elçiler 17:26; Romalılar 5:12 ayetleriyle uyumludur.

13. Bir arkeolog eski dillerin ortaya çıktığı yerle ilgili olarak ne dedi?

¹³ Eski dillerin dünyaya yayılmadan önce nerede ortaya çıktığıyla ilgili Kutsal Kitabın verdiği bilgi hakkında, arkeolog Sir Henry Rawlinson şöyle dedi: “Yolculuğumuza Kutsal Yazılardaki kayıtları hiç hesaba katmadan, sadece dillerin ortak yönlerini göz önünde bulundurarak başlasaydık, tüm bu dillerin başlangıç yeri olarak dikkatimiz yine Şinar ovasına çevrilecekti”h (Başl. 11:1-9).

14. (a) Kutsal Kitabın hangi özelliği Tanrı ilhamı olduğunu göstermek için tek başına yeterlidir? (b) Hangi önemli konular sadece Kutsal Kitapta açıklanır? Bu kitapta yaşamın hangi alanlarıyla ilgili yararlı öğütler buluruz?

¹⁴ (4) Yararlı Sözleri. Kutsal Kitabın Tanrı ilhamı olduğunu gösteren başka hiçbir kanıt olmasaydı bile, içindeki doğru ilkeler ve ahlak standartları onu Tanrısal kaynaklı bir kitap olarak diğerlerinden ayırmaya yeterdi. Kutsal Kitap yaşamın her alanını kapsayan, yararlı ve uygulanabilir sözler içerir. Başka hiçbir kitap insanın kökeni de dahil dünyadaki her şeyin başlangıcını, ayrıca Yaratıcının insanlarla ve yeryüzüyle ilgili amacını bu kitap kadar mantıklı ve doğru şekilde açıklayamaz (Başl. 1. bölüm; İşa. 45:18). Kutsal Kitap ölümün ve kötülüğün neden var olduğunu açıklar (Başl. 3. bölüm; Çık. 9:16; Eyüp 1, 2. bölümler; Rom. 5:12). En yüksek adalet standartlarını belirtir (Çık. 23:1, 2, 6, 7; Tekr. 19:15-21). Yaşamımızı etkileyen birçok önemli konuda yerinde öğütler verir. Bu alanlardan bazıları şunlardır: İş ilişkileri (Lev. 19:35, 36; Özd. 20:10; 22:22, 23; Mat. 7:12); ahlaksal temizlik (Lev. 20:10-16; Gal. 5:19-23; İbr. 13:4); insan ilişkileri (Lev. 19:18; Özd. 12:15; 15:1; 27:1, 2, 5, 6; 29:11; Mat. 7:12; 1. Tim. 5:1, 2); evlilik (Başl. 2:22-24; Mat. 19:4, 5, 9; 1. Kor. 7:2, 9, 10, 39); ailede kocanın, kadının ve çocukların görevi (Tekr. 6:4-9; Özd. 13:24; Efes. 5:21-33; 6:1-4; Kol. 3:18-21; 1. Pet. 3:1-6); yönetimdeki yetkililere karşı doğru tutum (Rom. 13:1-10; 1. Tim. 2:1, 2; Tit. 3:1; 1. Pet. 2:13, 14); dürüst çalışmak ve işçi-işveren ilişkisi (Efes. 4:28; Kol. 3:22-24; 4:1; 1. Pet. 2:18-21); uygun arkadaşlıklar (Özd. 1:10-16; 5:3-11; 1. Kor. 15:33; 2. Tim. 2:22; İbr. 10:24, 25); anlaşmazlıkları çözmek (Mat. 18:15-17; Efes. 4:26).

15. Kutsal Kitabın zihinsel ve fiziksel sağlıkla ilgili verdiği hangi bilginin doğru olduğu görülüyor?

¹⁵ Kutsal Kitapta fiziksel ve zihinsel sağlık konusunda da yararlı bilgiler bulunur (Özd. 15:17; 17:22). Çağımızda yapılan tıbbi araştırmalar zihinsel tutumun fiziksel sağlığı etkilediğini gösteriyor. Örneğin, araştırmalar öfkelenmeye eğilimli olan insanların genellikle yüksek kan basıncına sahip olduklarını gösteriyor. Ayrıca bazı uzmanlar öfkenin kalp sıkışması, baş ağrısı, burun kanaması, baş dönmesi ve konuşma güçlüğü gibi olumsuz sonuçlar meydana getirdiğini belirtiyor. Kutsal Kitap bu konudaki gerçeği uzun zaman önce şöyle ifade etmiştir: “Huzurlu yürek bedene hayat verir” (Özd. 14:30; ayrıca Matta 5:9 ile karşılaştırın).

16. Bilimin keşfetmesinden çok daha önce Kutsal Kitabın dile getirdiği bazı gerçekler nelerdir?

¹⁶ (5) Bilimsel Açıdan Doğruluğu. Kutsal Kitap bilim kitabı olmasa da bilimsel konulara değindiğinde doğru bilgiler verir. Yeryüzü ve üzerindeki canlıların hangi sırayla yaratıldığını (Başl. 1. bölüm), dünyanın yuvarlak, yani küre şeklinde olduğunu (İşa. 40:22) ve yeryüzünün “boşluğun” üzerinde asılı olduğunu (Eyüp 26:7) bilimin keşfetmesinden uzun yıllar önce açıklamıştır. Kutsal Kitap ‘tüm canlıların eti aynı değildir’ der (1. Kor. 15:39). Bu sözlerle uyumlu olarak, fizyoloji alanında yapılan çalışmalar her canlı türünün etindeki hücre yapısının, bir diğer türe göre farklı olduğunu ve insanın da kendine has bir ‘ete’ sahip olduğunu açıkça ortaya koymuştur.i Kutsal Kitapta zooloji alanında da doğru bilgiler yer alır. Örneğin Levioğulları 11:6 ayeti tavşanın geviş getiren bir hayvan olduğunu söyler. Bir zamanlar gülünç bulunan bu bilgi artık bilim insanları tarafından da kabul edilen bir gerçektir.j

17. Kutsal Kitabın tıbbi açıdan doğru bilgiler verdiği neden söylenebilir?

¹⁷ Kutsal Kitapta geçen ‘her varlığın canı kandadır’ sözleri tıp biliminde temel bir gerçek olarak kabul edilmiştir (Lev. 17:11-14). Musa Kanunu yenebilecek hayvanların, kuşların ve balıkların özelliklerini belirtir ve o dönemde yenmesi riskli olan hayvanları sayar (Lev. 11. bölüm). Kanuna göre, İsrailoğulları ordugâh kurdukları yerde dışkılarını uygun şekilde toprağa gömmeliydiler. Bu sayede dizanteri ve tifo gibi sineklerle bulaşan hastalıklardan korunmuş oluyorlardı (Tekr. 23:9-14). Bazı yerlerde bugün bile insan dışkısının uygun şekilde ortadan kaldırılmaması tehlikeli sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Böyle yerlerdeki insanlar Kutsal Kitaptaki hijyenle ilgili öğütleri uygulasaydı çok daha sağlıklı olurlardı.

18. Başka hangi örnek Kutsal Kitabın bilimsel açıdan doğru olduğunu gösteriyor?

¹⁸ Kutsal Kitap biraz şarabın ‘mide sağlığına’ ve bazı ‘rahatsızlıklara’ iyi geldiğini söyler (1. Tim. 5:23). California Üniversitesi Tıp Fakültesinden Dr. Salvatore P. Lucia şunları yazıyor: “Şarap sadece tüketilen en eski içecek değil, insanlık tarihi boyunca devamlı olarak kullanılan en önemli ilaçtır.”k

19. Luka kaydındaki bilgilerin doğru olduğunu neden söyleyebiliriz?

¹⁹ (6) Kültür ve Gelenekler. Profesör A. Rendle Short, Elçilerin İşleri kitabıyla ilgili şunları yazar: “Geniş bir alana yayılmış olan Roma İmparatorluğu’ndaki eyaletler o zamanki geleneğe göre yerel idare sistemiyle yönetilirdi. Bu yüzden yönetimdeki yetkililer farklı bölgelerde farklı unvanlarla tanınırdı. Dikkatle gözlem yapan bir gezgin ya da titiz şekilde kayıt tutan kişiler dışında hiç kimsenin bu unvanları bilmesi mümkün değildi. Luka’nın bir tarihçi bilincine sahip olduğunun en belirgin kanıtlarından biri, kaydını her zaman kusursuz bir doğrulukla kaleme almış olmasıdır. Onun yazdığı bazı bilgilerin doğruluğuna dair kanıtları bazen sadece bir sikke ya da yazıtta buluyoruz; tanınmış Roma tarihçileri böyle zor konularda riske girmeyi göze almazlar. Luka, Herodes’ten ve Lisanyas’tan tetrarkhes [bölge yöneticisi] olarak söz eder, Josephus da onları böyle adlandırmıştır. [Elçiler kitabında] Yakup’u kılıçla öldürten ve Petrus’u hapse attıran Herodes Agrippa’dan kral olarak söz edilir. Josephus, Agrippa’nın Roma’da Gaius Cæsar’la (Caligula) nasıl tanışıp samimi olduğunu ve Caligula imparator olduğunda onun kraliyet unvanıyla ödüllendirildiğini anlatır. Kıbrıs valisi Sercius Pavlus prokonsül [genel vali] olarak adlandırılır. . . . . Kıbrıs idari başkent olduğu dönemde proprætor ya da legatio denen kişiler tarafından yönetiliyordu, fakat hem Yunanca hem de Latince yazılı Kıbrıs sikkelerinden anlaşıldığı gibi, elçi Pavlus’un zamanında yöneticinin unvanı prokonsül’dü. Kıbrıs’ın kuzey kıyısında yer alan Soli’de, ‘Pavlus’un prokonsüllük yaptığı’ döneme tarihlendirilen Yunanca bir yazıt bulundu. . . . . İlginç olarak, Selanik’te yaşayan nüfuzlu kişilere politark [şehir yöneticileri, Elçiler 17:6] unvanı verilirdi; bu sözcük klasik edebiyatta bilinmeyen bir unvandır. Luka’nın kaydı ve bazı yazıtlar olmasaydı bu unvan bize de yabancı olacaktı. . . . . Augustus’un yönetiminde bir senatör eyaleti olan Ahaya, Tiberius’un döneminde doğrudan imparatora bağlandı. Fakat Tacitus’un da belirttiği gibi Klaudius’un döneminde Ahaya yeniden senatoya bağlandı, bu nedenle de Gallio’ya prokonsüllük unvanı verilmesi yerindeydi. . . . . Luka’nın hem coğrafya hem de seyahat alanında anlattıkları kesinlikle doğru ve güvenilirdir.”l

20. Pavlus’un, yaşadığı dönemdeki ortamı doğru şekilde kaydettiğini neden söyleyebiliriz?

²⁰ Pavlus yaşadığı dönemdeki ortamı mektuplarında doğru şekilde kaydetmiş ve yazdıklarının görgü şahidi olduğunu açıkça ortaya koymuştur. Örneğin, Filipi kenti Roma vatandaşı olmakla gurur duyan insanların yaşadığı askeri bir koloniydi. Pavlus orada yaşayan İsa’nın takipçilerine asıl vatanlarının göklerde olduğunu söyledi (Elçi. 16:12, 21, 37; Filip. 3:20). Efesos büyücülükle ve ruhçulukla tanınan bir şehirdi. Pavlus İsa’nın oradaki takipçilerine, cinlerin etkisinden kendilerini nasıl koruyabilecekleriyle ilgili öğüt verirken Romalı bir askerin silah donanımını ayrıntılı ve doğru şekilde tarif etti (Elçi. 19:19; Efes. 6:13-17). Romalılar herhangi bir zafer kazandıklarında, aralarında çıplak olanların da bulunduğu esirleri zafer alayında yürütürlerdi. Pavlus verdiği bir örnekte bu geleneğe değindi (2. Kor. 2:14; Kol. 2:15). Ayrıca, 1. Korintoslular 1:22’de Yahudilerle Yunanlılar arasındaki görüş farklılığından söz etti. Yunanca Kutsal Yazıları kaleme alanlar, bu gibi konularda Pentatök’ün yazarı Musa gibi doğru ifadeler kullanmışlardır. Pentatök hakkında George Rawlinson şöyle dedi: “Pentatök’teki ifadelerin Doğu âdetleri ve geleneklerini davranış bilimi açısından doğru şekilde yansıttığına kuşku yoktur.”a

21. (a) Kutsal Kitap yazarlarının açıksözlülüğü hakkında örnekler verin. (b) Bu, Kutsal Kitabın doğruluğuna güvenimizi nasıl artırır?

²¹ (7) Yazarlarının Açıksözlülüğü. Kutsal Kitabın güvenilir olduğunu gösteren bir diğer güçlü kanıt da yazarlarının açıksözlülüğüdür. Örneğin Musa işlediği günahı, ağabeyi Harun’la birlikte Yehova’nın onayını nasıl kaybettiğini ve Vaat Edilmiş Topraklara giremediğini dürüstçe kaydetmiştir (Say. 20:7-13; Tekr. 3:23-27). Davut’un işlediği ciddi günahlar ve oğlu Süleyman’ın Yehova’nın yolundan uzaklaşması Kutsal Kitapta açıkça anlatılır (2. Sam. 11, 12, 24. bölümler; 1. Kral. 11:1-13). Yunus peygamber kendi itaatsizliğini ve bunun sonucunda yaşadıklarını kaydetmiştir. İbranice Kutsal Yazıların neredeyse tüm yazarları İsrail ulusunun Tanrı’ya itaatsizlik ederek işlediği suçları kaleme almıştır. Yahudiler, tümü kendi uluslarından olan bu yazarların kaydettiği her sözü Tanrı’dan gelen bildiriler ve uluslarının gerçek tarihi olarak kabul etmiştir. Yunanca Kutsal Yazıların yazarları da aynı şekilde açıksözlüydü. İncil yazarlarının dördü de Petrus’un İsa’yı inkâr edişini kaydetmiştir (Mat. 26:69-75; Mar. 14:66-72; Luka 22:54-62; Yuhn. 18:15-27). Pavlus, Petrus’un ciddi bir hata yaptığından söz eder; o Antakya’daki Hıristiyan cemaatinde, Yahudiler ile diğer milletlerden olanlar arasında ayrımcılık yapmıştı (Gal. 2:11-14). Yazarlarının kimseyi, hatta kendilerini bile kayırmadan gerçekleri tam olarak kaydettiklerini görmek Kutsal Kitabın doğruluğuna güvenimizi artırır (Yuhn. 17:17).

22. Başka hangi noktalar Kutsal Kitabın Tanrı’nın Sözü olduğunu kanıtlar? Bu kitabın yazılış amacı nedir?

²² (8) Yazarlar Arasındaki Uyum. Kutsal Kitap 1.600 yıldan uzun bir sürede yaklaşık 40 yazar tarafından kaleme alınmış olmasına rağmen, içinde hiçbir uyumsuzluk yoktur. Bu kitap, şiddetli muhalefete ve ortadan kaldırılması için gösterilen her tür çabaya rağmen dünya çapında en çok dağıtılan kitap olmuştur. Kutsal Kitap gerçekten de Mutlak Güce Sahip Tanrı’nın Sözüdür ve “öğretmek, yanlışı göstermek, düzeltmek ve doğruluk yolunda terbiye etmek bakımından yararlıdır” (2. Tim. 3:16).b

23. Kutsal Kitapta tutarlı şekilde hangi tema işlenir? Örnekler verin.

²³ Kutsal Kitabın teması, gökteki Krallık aracılığıyla Yehova’nın isminin yüceltilmesidir. Kitap boyunca aynı temanın işleniyor olması, onun Tanrı ilhamı olduğunu gösteren bir diğer kanıttır. Bu temanın vurgulandığı bazı örnekler şunlardır:

Çık. 3:15; 6:3 Yehova, Kendini ismiyle tanıtır

Yuhn. 17:6, 26 İsa Yehova’nın adını bildirdi

24. (a) İsa’nın birinci yüzyıldaki takipçilerinin sadakati Yunanca Kutsal Yazılarda anlatılanların doğruluğuna nasıl bir kanıt oluşturur? (b) Kutsal Kitap yazarlarının efsaneleri değil gerçekleri kaydettiğini gösteren başka hangi kanıtlar var?

²⁴ (9) Şahitlerin Sadakati. George Rawlinson, Yunanca Kutsal Yazıları kaleme alanlar da dahil İsa’nın birinci yüzyıldaki tüm takipçilerinin ortaya koyduğu kanıt hakkında şöyle der: “İlk Hıristiyanlar inançları yüzünden her an ölümle burun buruna olduklarını biliyorlardı. . . . . Birinci yüzyılda Hıristiyanlığı savunan her yazar, otoriteyi karşısına aldı ve [ilk Hıristiyanlarla] benzer bir sonu paylaşmaya razı oldu. Bir kişi seçeceği inancın onu ölümle burun buruna getireceğini biliyorsa, bu inancın ortaya attığı iddiaları dikkatle gözden geçirmeden ve doğru olduğuna ikna olmadan, . . . . muhalefete maruz kalan bir mezhebin tarafında olduğunu açıkça belli etmesi mümkün değildir. İsa’nın birinci yüzyıldaki takipçileri, Hıristiyanlık hakkında anlatılanların doğruluğunu araştırmak için bizden daha çok olanağa sahipti. Onlar görgü şahitlerinin söylediklerini birbiriyle, ellerindeki kayıtlarla, Hıristiyanlığa düşman kişilerin ifadeleriyle ve o zamanki dindışı belgelerle karşılaştırabilirdi. Böylece tüm kanıtları tam anlamıyla gözden geçirebilirlerdi. . . . . Unutulmamalı ki, bu kanıtlar zamanla birikerek bir bütün oluşturmuştur. Çok eski zamanlarda yaşanmış olaylarla ilgili böyle kanıtların bulunması fazla rastlanan bir durum değildir; elimizdeki kanıt dizisi anlatılanların gerçekten yaşanmış olduğu konusunda hiçbir şüpheye yer bırakmaz. Bu kayıtlar hiçbir açıdan . . . . efsane özelliği taşımaz. İncil’de aynı olay farklı şekillerde anlatılmaz, oysa efsanelerde bir olayın farklı versiyonları vardır. İncil’de anlatılanlar o dönemin gerçek tarihiyle bütünleşir ve kesin bir doğruluk yansıtır, fakat efsaneler tarihi çarpıtarak ya da değiştirerek anlatır. İncil kayıtları ilginç olmayan birçok ayrıntıyla doludur, oysa efsanelerde bundan dikkatle kaçınılır. İncil kayıtları mümkün olduğunca basit ve kolay anlaşılır şekilde gerçekçi ve yararlı öğütler verir, fakat efsaneler ders vermek için alegorik bir anlatım kullanır. . . . . Dikkatlerini boş masallara değil gerçeklere veren Yeni Ahit yazarlarının en belirgin özellikleri dürüst ve güvenilir olmaları, gerçekleri titizlikle yansıtmaları ve hakikate duydukları içten sevgidir. . . . . Onlar ‘doğruluğundan tamamen emin oldukları olayları’ yazdılar”c (Luka 1:1, 4 ile karşılaştırın).

25. Kutsal Kitabın Tanrı’nın doğru ve güvenilir Sözü olduğuna ilişkin hangi çarpıcı kanıtlara sahibiz?

²⁵ Kutsal Kitabı etkileyici kılan başka bir özellik de Tanrı ilhamıyla kaydedilmiş peygamberlik sözleri içermesidir. Kutsal Kitabın Tanrı’nın Sözü olduğunun en çarpıcı kanıtı, içindeki sayısız peygamberlik sözünün gerçekleşmesidir. Bu bildirilerin tümü, Yehova Tanrı’nın gelecekteki olayları önceden görebileceğini etkileyici şekilde ortaya koyar. Tanrı’nın Sözü gerçekten de ‘karanlık yerde ışık saçan bir kandildir’ (2. Pet. 1:19). Tanrı’nın sonsuza dek duracak olan yeni adil dünyasında yaşamak isteyenler bu Söze dikkat ederlerse imanlarını güçlü tutabilir ve Krallıkla ilgili tüm vaatlerin yerine geldiğini görebilirler. Kutsal Kitabın Tanrı’nın doğru ve güvenilir Sözü olduğunu ortaya koyan başka kanıtlar ise bölüm sonundaki üç çizelgede yer alıyor. Bu çizelgeler, gerçekleşmiş birçok peygamberlik sözüne yer veriyor ve Eski Ahit ile Yeni Ahit arasındaki uyumu gösteriyor. Kutsal Kitabın ışığı her geçen gün daha çok parlıyor ve bu kitabın ‘Tanrı ilhamı ve yararlı olduğu’ daha net görülüyor (2. Tim. 3:16).

[Dipnotlar]

(10) İSA HAKKINDAKİ BAŞLICA PEYGAMBERLİK SÖZLERİ

Peygamberlik Sözü Olay Gerçekleşmesi

Hoş. 11:1 Mısır’dan çağrıldı Mat. 2:15

İşa. 61:1, 2, 3 Ona bir görev verildi Luka 4:18-21

“İsa Hakkındaki Başlıca Peygamberlik Sözleri” başlıklı çizelgenin soruları:

(a) İsa’nın doğumuyla ilgili hangi peygamberlik sözleri onun Mesih olduğunu gösterir?

(b) İsa’nın hizmetinin başlangıcında hangi peygamberlik sözleri yerine geldi?

(c) İsa, hizmetini yerine getirirken hangi peygamberlik sözlerinin gerçekleşmesini sağladı?

(d) İsa’nın yargılanmasından önceki birkaç gün içinde hangi sözler yerine geldi?

(e) İsa yargılanırken hangi sözler yerine geldi?

(f) Onun direğe gerilişi, ölümü ve diriltilmesiyle ilgili hangi sözler gerçekleşti?

[Sayfa 344-346’daki çizelge]

(11) GERÇEKLEŞEN BAŞKA PEYGAMBERLİK SÖZLERİNE ÖRNEKLER

Peygamberlik Sözü Olay Gerçekleşmesi

[Dipnotlar]

(a) İsrail milleti Kenan topraklarına girdikten sonra, önceden bildirilen hangi olaylar gerçekleşti?

(b) İsrail ve Yahuda’ya bildirilen hangi hükümler gerçekleşti? Ne zaman?

(c) İsrailoğullarının topraklarının eski haline getirilmesiyle ilgili hangi şey önceden bildirilmişti? Bu sözler gerçekleşti mi?

(d) Hangi milletlere hüküm bildirisi yapılmıştı? Bu peygamberlik sözleri nasıl gerçekleşti?

(e) Tarihte gerçekleşen hangi olaylar Daniel tarafından önceden bildirilmişti? Hangileri İsa tarafından bildirilmişti?

(12) YUNANCA KUTSAL YAZILARI KALEME ALANLARIN İBRANİCE KUTSAL YAZILARDAN ALINTI YAPTIĞI BAZI AYETLER

(NOT: Bu listede “İsa Hakkındaki Başlıca Peygamberlik Sözleri” çerçevesinde değinilen ayetlere tekrar değinilmemiştir.)

Kaynak Alıntı Kullanıldığı Ayet

Başl. 1:3 Tanrı “Işık parlasın” dedi 2. Kor. 4:6

Başl. 15:5 İbrahim’in soyu çoğalacak Rom. 4:18

Çık. 21:24 “Göze göz, dişe diş” Mat. 5:38

Tekr. 32:35, 36 ‘Öç almak Yehova’ya aittir’ İbr. 10:30

Mezm. 10:7 ‘Ağızları lanetle dolu’ Rom. 3:14

Mezm. 14:1-3 “Doğru insan yok” Rom. 3:10-12

Mezm. 24:1 Yeryüzü Yehova’nındır 1. Kor. 10:26

Mezm. 78:24 Gökten gelen ekmek Yuhn. 6:31-33

Mezm. 82:6 “Siz ilahlarsınız” Yuhn. 10:34

İşa. 49:8 Kabul vakti, “kurtuluş günü” 2. Kor. 6:2

İşa. 59:7, 8 İnsanların kötülüğü Rom. 3:15-17

Yer. 5:21 Gözü olup da görmeyenler Mar. 8:18

Hag. 2:6 Gökler ve yer sarsılacak İbr. 12:26, 27

“Yunanca Kutsal Yazıları Kaleme Alanların İbranice Kutsal Yazılardan Alıntı Yaptığı Bazı Ayetler” başlıklı çizelgenin soruları:

(a) Yunanca Kutsal Yazılarda Başlangıç kitabına değinen ayetler yaratılış kaydını nasıl destekler?

(b) Başlangıç kitabında İbrahim ve soyu hakkında anlatılan hangi bilgilere Yunanca Kutsal Yazılarda da değinilir?

(c) On Emir ve Musa Kanununun diğer noktaları hakkında Çıkış kitabından hangi alıntılar yapılır?

(d) Yehova’yı tüm yürek ve tüm canla sevmek ve komşumuzu kendimiz gibi sevmekle ilgili iki büyük emrin kökenini nerede buluyoruz?

(e) Pentatök’te geçen ve Yunanca Kutsal Yazılarda alıntılanmış bazı temel ilkeler hangileridir? Bu ilkelere hangi bağlamlarda değinilmiştir?

(f) Mezmurlarda geçen ve Yunanca Kutsal Yazılarda alıntılanmış hangi ayetler Yehova’yı şu konularda yüceltir: ⁽¹⁾ dünyanın yaratıcısı ve sahibi olması, ⁽²⁾ doğruluktan ayrılmayan kişilerle ilgilenmesi ve onları gözetmesi? (g) Yunanca Kutsal Yazılar İşaya ve diğer peygamberlerin kitaplarından şu konularla ilgili hangi alıntıları yapar: ⁽¹⁾ iyi haberin duyurulması, ⁽²⁾ bazı insanların iyi haberi reddetmesi, ⁽³⁾ İsrail’in artakalanın yanı sıra diğer milletlerin de iman etmesi, ⁽⁴⁾ iyi habere iman etmenin yararları?